Wyrok SN z dnia 18 czerwca 2024 r., sygn. I USKP 14/24

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący)
‎SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
‎SSA Marek Szymanowski

w sprawie z odwołania J. G.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Sosnowcu
‎o podjęcie wypłaty emerytury,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń
‎Społecznych w dniu 18 czerwca 2024 r.,
‎skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach
‎z dnia 25 maja 2022 r., sygn. akt III AUa 503/22,

I. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach do ponownego rozpoznania
‎i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego,

II. wniosek pełnomocnika skarżącej o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu pozostawia do rozstrzygnięcia w orzeczeniu kończącym postępowanie
‎w sprawie.

[SOP]

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z 25 maja 2022 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 10 lutego 2022 r. i oddalił odwołanie J. G. od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Chorzowie ZUS z 31 maja 2021 r., odmawiającej jej wypłaty emerytury męża do jej rąk, wskazując, iż jej roszczenie nie ma podstaw prawnych, albowiem nie jest uprawniona do emerytury męża, której wypłata zgodnie z art. 130 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych może być podjęta tylko na wniosek osoby uprawnionej.

Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z 10 lutego 2022 r. zmienił decyzję w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do podjęcia wypłaty emerytury Z. G. poczynając od maja 2021 r.

W sprawie ustalono, że Z. G., urodzony 19 grudnia 1936 r., w dniu 17 października 1959 r. zawarł związek małżeński z J. G.. Od 9 sierpnia 1982 r. był uprawniony do emerytury górniczej. 24 marca 2006 r. organ rentowy przyznał mu prawo do emerytury w wieku powszechnym od 1 lutego 2006 r.

J. G. mieszkała z mężem pod jednym adresem. Nie posiada uprawnienia do własnego świadczenia emerytalnego, ponieważ zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa domowego, razem z mężem utrzymywała się z jego wynagrodzenia za pracę, a następnie ze świadczenia emerytalnego. Z. G. chorował na miażdżycę, nie leczył się psychiatrycznie. W dniu 12 stycznia 2018 r. wyszedł na spacer, z którego już nie powrócił. Tego samego dnia K. K. - synowa, zawiadomiła Komendę Powiatową w W. o jego zaginięciu. Trwające trzy dni poszukiwania okazały się bezskuteczne. W okresie od lutego 2018 r. do stycznia 2019 r. odwołująca odbierała przekazy pocztowe przysługującego mu świadczenia w łącznej kwocie 56.151,95 zł. To ona zawsze odbierała przekazy pocztowe, którymi organ rentowy przekazywał emeryturę męża; świadczenie to małżonkowie traktowali jako sposób zaspokajania potrzeb rodziny.