Wyrok NSA z dnia 14 czerwca 2024 r., sygn. II GSK 514/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Sędzia NSA Marcin Kamiński (spr.) Sędzia del. WSA Wojciech Sawczuk Protokolant asystent sędziego Anna Zapała po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2024 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej E. S.A. w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 października 2020 r. sygn. akt VI SA/Wa 1101/20 w sprawie ze skargi E. S.A. w R. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 marca 2020 r. nr DT-II.Z.434365.776.2019.11.kszo w przedmiocie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

I.

Wyrokiem z dnia 15 października 2020 r., sygn. akt VI SA/Wa 1101/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę E. S.A. z siedzibą w R. na decyzję Urzędu Patentowego RP (organ, UP) z dnia 6 marca 2020 r., nr DT-II.Z.434365.776.2019.11.kszo, w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy słowno-graficzny.

II.

Z uzasadnienia powyższego wyroku wynikają następujące ustalenia faktyczne.

Decyzją z dnia 6 marca 2020 r. Urząd Patentowy RP, na podstawie art. 245 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 132 ust. 2 pkt 2 ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (p.w.p.), po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia 4 kwietnia 2019 r. odmawiającą udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy słowno-graficzny E., zgłoszony dnia 10 października 2014 roku pod numerem Z.434365 przez E. S.A. z siedzibą w R. (spółka, skarżąca, strona skarżąca), w części dotyczącej usług w klasie 37: czyszczenie pojazdów, mycie pojazdów, naprawa pojazdów, obsługa pojazdów, polerowanie pojazdów, smarowanie pojazdów, informacja o naprawach, mycie samochodów, obsługa i naprawa samochodów, usługi stacji obsługi samochodów, wynajem koparek, wynajem sprzętu budowlanego, bieżnikowanie opon, wulkanizacja opon.

W uzasadnieniu swojego stanowiska UP wyjaśnił, że podstawą wydania decyzji o odmowie udzielenia prawa ochronnego na przedmiotowy słowno-graficzny znak towarowy był art. 132 ust. 2 pkt 2 oraz art. 145 ust. 3 ustawy p.w.p. W ocenie organu, zgłoszony znak jest podobny w rozumieniu art. 132 ust.2 pkt 2 p.w.p. do: 1) znaku towarowego słowno-graficznego E. zarejestrowanego z pierwszeństwem od dnia 22.04.1998 r., przeznaczonego do oznaczania usług z klasy 37: blacharstwo, instalowanie i naprawa instalacji elektrycznych w samochodach, malowanie samochodów, mycie samochodów, wulkanizacja i naprawy opon, obsługa pojazdów, pomoc drogowa – naprawy, obsługa i naprawy samochodów, smarowanie pojazdów, zabezpieczanie pojazdów przed korozją, instalowanie i naprawy alarmów przeciwwłamaniowych, prowadzenie stacji obsługi samochodów; 2) znaku towarowego słowno-graficznego E. zarejestrowanego z pierwszeństwem od dnia 18.12.2012 r., przeznaczonego do oznaczania usług z klasy 37: informacja o naprawach, wynajem sprzętu budowlanego. Organ stwierdził, że fakt podobieństwa i identyczności usług z klasy 37 pomiędzy porównywanymi znakami towarowymi nie budzi wątpliwości. Znak towarowy słowno-graficzny E. został zgłoszony do oznaczania usług z klasy 37, tj.: czyszczenie pojazdów, mycie pojazdów, naprawa pojazdów, obsługa pojazdów, polerowanie pojazdów, smarowanie pojazdów, informacja o naprawach, mycie samochodów, obsługa i naprawa samochodów, usługi stacji obsługi samochodów, wynajem koparek, wynajem sprzętu budowlanego, bieżnikowanie opon, wulkanizacja opon. Tymczasem przeciwstawione oznaczenie słowno-graficzne E. zarejestrowane jest do oznaczania usług z klasy 37, a mianowicie: blacharstwo, instalowanie i naprawa instalacji elektrycznych w samochodach, malowanie samochodów, mycie samochodów, wulkanizacja i naprawy opon, obsługa pojazdów, pomoc drogowa – naprawy, obsługa i naprawy samochodów, smarowanie pojazdów, zabezpieczanie pojazdów przed korozją, instalowanie i naprawy alarmów przeciwwłamaniowych, prowadzenie stacji obsługi samochodów, natomiast oznaczenie słowno-graficzne E.– do oznaczania usług z klasy 37: informacja o naprawach, wynajem sprzętu budowlanego. Organ stwierdził, że usługi do oznaczania, których zostały przeznaczone porównywane znaki towarowe, mimo użycia częściowo innych sformułowań, są identyczne. Wszystkie usługi związane są z obsługą pojazdów, informacją o naprawach i wynajmem sprzętu budowlanego. Ponadto przeznaczenie tych usług jest również tożsame, gdyż mają służyć zaspokajaniu tych samych potrzeb. Również krąg odbiorców ww. usług będzie identyczny. Zdaniem organu, relewantny krąg odbiorców będzie szeroki, obejmując wszystkich użytkowników pojazdów, a przeciętny nabywca będzie w miarę dobrze poinformowany oraz w miarę uważny i rozważny. Zdaniem organu, ze względu na charakter usług motoryzacyjnych ogół społeczeństwa to grupa mniej uważna, podchodząca do wyboru usług z obniżonym poziomem uwagi, przeciwnie niż profesjonaliści. Ponadto specyfikacja usług z branży samochodowej z klasy 37 przedmiotowego zgłoszenia wskazuje, że relewantny krąg odbiorców mogą stanowić również pojedyncze osoby korzystające z samochodów chociażby nabywające tego typu towary i przy dalszej eksploatacji dokonujące ich naprawy. Wskazaną w drugiej kolejności grupę potencjalnych odbiorców mogą stanowić także profesjonaliści, którzy przy wyborze dostawcy wskazanych usług zachowują podwyższony stopień uwagi. Odnośnie natomiast do usług wynajmu sprzętu budowlanego krąg odbiorców również będą stanowiły osoby o przeciętnym stopniu uwagi, jak i profesjonaliści. Nie można bowiem wykluczyć, iż sprzęt taki będzie chciała wynająć osoba nie będąca profesjonalistą, a chcąca przeprowadzić roboty budowlane w swojej nieruchomości. Zachowanie przez potencjalnych odbiorców tak określonego stopnia uwagi nie zmienia jednak faktu, że powinni oni mieć zapewnioną możliwość łatwego dokonania wyboru oferowanych usług. Tymczasem zgłoszony znak towarowy E. jest bardzo podobny do przeciwstawionych znaków towarowych chronionych z wcześniejszym pierwszeństwem. W ocenie organu, w niniejszej sprawie zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd z uwagi na podobieństwo usług, gdyż przeciętny odbiorca może uznać, że są to usługi oferowane przez to samo przedsiębiorstwo lub też przedsiębiorstwa powiązane kapitałowo. Ryzyko wprowadzenia w błąd nie może być oceniane w oderwaniu od podstawowej funkcji znaku towarowego, jaką jest wskazywanie i gwarantowanie pochodzenia towaru czy usługi. Znak towarowy ma umożliwić potencjalnemu odbiorcy, odróżnienie towaru lub usługi od towarów pochodzących z innego źródła. Aby znak towarowy mógł realizować swoją funkcję w systemie niezakłóconej konkurencji, musi stanowić gwarancję, że jednemu przedsiębiorstwu można przypisać odpowiedzialność za jakość towarów lub usług. Ryzyko wprowadzenia w błąd stanowi stan umysłowy odbiorcy, w którym myli on znaki albo też jest przekonany o istnieniu związków organizacyjnych, prawnych lub ekonomicznych pomiędzy podmiotami stosującymi podobne oznaczenia. Niebezpieczeństwo wprowadzenia w błąd istnieje zatem, gdy odbiorcy mogą pomylić się co do pochodzenia przedmiotowych towarów lub usług. W ocenie UP, całościowa analiza porównawcza wskazuje, że słowno-graficzny znak towarowy E. jest podobny do przeciwstawionego znaku słowno-graficznego E. oraz znaku słowno-graficznego E. w takim stopniu, iż jego używanie może spowodować u odbiorców błąd polegający w szczególności na wytworzeniu skojarzenia między znakami. Znaki te są natomiast do siebie podobne co do samych oznaczeń, zarówno pod względem wizualnym, fonetycznym, jak i znaczeniowym, a stopień tego podobieństwa w przedmiotowej sprawie jest wysoki. Przedmiotowe oznaczenie wykorzystuje ten sam lub bardzo podobny element słowny, podlegający ochronie na rzecz innego podmiotu działającego w tej samej branży, przez co niemożliwe jest jednoznaczne przypisanie go jednemu z nich. Pojawienie się w obrocie znaku, w którym współistnieje słowo kojarzone z różnymi producentami tych samych towarów/usług może wprowadzić w błąd odbiorców co do ich faktycznego pochodzenia. Tym samym znak zgłoszony w zestawieniu ze znakami chronionymi może zostać odebrany jako odmiana znaku z wcześniejszym pierwszeństwem. W ten sposób nie zostaje wyeliminowana możliwość pomyłki wśród odbiorców, którzy mogą czuć się zdezorientowani z której firmy pochodzi usługa oznaczana przedmiotowym znakiem, i odebrać inaczej zapisany znak jako element serii znaków tego samego przedsiębiorstwa, czy też nową wersją dotychczasowego oznaczenia. Może również przyjąć, że właścicieli tak podobnych oznaczeń łączą jakieś związki organizacyjno-prawne.