Interpretacja indywidualna z dnia 16 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.250.2024.2.JS

Nabycie przez Państwa udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu zawartym w art. 1 ustawy o PCC nie jest opodatkowane PCC.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 maja 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zakupu ciągnika rolniczego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – w piśmie z 23 czerwca 2024 r. (wpływ 23 czerwca 2024 r.) oraz w piśmie z 6 lipca 2024 r. (wpływ 6 lipca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca.

Opis zdarzenia przyszłego

T. Sp. z o.o. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest podmiotem z siedzibą w Polsce. Jedynym wspólnikiem Spółki jest podmiot z siedzibą we Francji, tj. X. (dalej: Wspólnik).

W Spółce planowane jest przeprowadzenie dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem pieniężnym, na podstawie procedury określonej w art. 199 i nast. ustawy z dnia 15.09.2000 r. – Kodeks spółek handlowych.

W związku z tym, w Spółce jest planowane podjęcie odpowiednich uchwał:

i. o dobrowolnym umorzeniu udziałów za wynagrodzeniem;

ii. o upoważnieniu Zarządu do zawarcia umowy ze Wspólnikiem do nabycia przez Spółkę przysługujących mu udziałów w celu ich umorzenia, pod warunkiem zarejestrowania obniżenia kapitału zakładowego w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS)

iii. oraz w ich wykonaniu

- zawarcie przez Spółkę i Wspólnika umowy o nabyciu przez nią udziałów w celu ich umorzenia oraz

iv. obniżeniu kapitału zakładowego.

Z uwagi na konieczność zmiany umowy Spółki w zakresie dotyczących zmiany wysokości kapitału zakładowego, do skutecznego umorzenia udziałów dojdzie po zarejestrowaniu obniżenia kapitału zakładowego w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS).

W wyniku zatem dobrowolnego umorzenia udziałów Spółki za wynagrodzeniem pieniężnym, w rejestrze przedsiębiorców KRS nastąpi rejestracja obniżenia jej kapitału zakładowego. Spółka natomiast poniesie wydatek pieniężny w postaci wynagrodzenia, które otrzyma Wspólnik za umorzone udziały.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy nabycie przez Spółkę udziałów od Wspólnika, za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich dobrowolnego umorzenia, jest czynnością objętą podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Państwa zdaniem, nabycie przez Spółkę udziałów od Wspólnika, za wynagrodzeniem pieniężnym, celem ich dobrowolnego umorzenia, nie jest czynnością objętą podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności, które podlegają pod ten podatek. W sytuacji zatem, kiedy dana czynność nie jest w nim wprost wymieniona, to nie podlega ona także pod podatek od czynności cywilnoprawnych.

Nabycie udziałów od Wspólnika, celem ich dobrowolnego umorzenia, za wynagrodzeniem pieniężnym, jest szczególnym rodzajem umowy niewymienionym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowa ta, pomimo odpłatnego charakteru nie jest bowiem umową sprzedaży.

Wskazali Państwo na kilka interpretacji, które – Państwa zdaniem – potwierdzają Państwa stanowisko. Wskazali Państwo, że w jednej z nich organ wskazał, że:

„W przypadku określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 cyt. ustawy terminu „wynagrodzenie” świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Opisanej we wniosku czynności nie można zatem zakwalifikować jako umowy sprzedaży. (…)”

Biorąc powyższe pod uwagę należy – Państwa zdaniem – stwierdzić, że nabycie przez Państwa udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu zawartym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym – Państwa zdaniem – po Państwa stronie nie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia,

 f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g) (uchylona),

h) ustanowienie hipoteki,

 i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

 j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają :

zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planują Państwo dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem pieniężnym, na podstawie procedury określonej w Kodeksie spółek handlowych. W tym celu planują Państwo podjęcie stosownych uchwał o: dobrowolnym umorzeniu udziałów za wynagrodzeniem, upoważnieniu Zarządu do zawarcia umowy ze Wspólnikiem do nabycia przez Spółkę przysługujących mu udziałów w celu ich umorzenia (pod warunkiem zarejestrowania obniżenia kapitału zakładowego w KRS) oraz – w ich wykonaniu – zawarcie przez Spółkę i Wspólnika umowy o nabyciu przez nią udziałów w celu ich umorzenia oraz podjęcie uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego. Do skutecznego umorzenia udziałów dojdzie po zarejestrowaniu obniżenia kapitału zakładowego w KRS, a w jego wyniku nastąpi rejestracja obniżenia jej kapitału zakładowego w KRS. Spółka poniesie wydatek pieniężny w postaci wynagrodzenia, które otrzyma Wspólnik za umorzone udziały.

Planowanej przez Państwa umowy nabycia udziałów celem umorzenia nie można utożsamiać z umową sprzedaży uregulowaną w art. 535 w zw. z art. 555 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu zdarzenia, będzie to czynność określona w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18).

W ramach instytucji nabycia udziałów w celu ich umorzenia, ma miejsce prawne unicestwienie udziału. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce; jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 199 § 1 oraz § 2 zd. 1 ustawy Kodeks spółek handlowych:

Udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.

W myśl natomiast art. 535 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie do art. 555 ww. ustawy:

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Z powyższego wynika, że elementami przedmiotowo istotnymi umowy sprzedaży są: oznaczenie przedmiotu sprzedaży oraz cena. Innymi słowy, za umowę sprzedaży zostanie uznana tylko taka umowa, która definiuje zarówno przedmiot sprzedaży, jak i cenę należną sprzedającemu.

W przypadku określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 cyt. ustawy terminu „wynagrodzenie” świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Opisanej we wniosku czynności nie można zatem zakwalifikować jako umowy sprzedaży.

Jak już wyżej wskazano, instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez spółkę udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Pojęcie „ceny” zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „wynagrodzenia” określone w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia udziałów przez spółkę od wspólnika celem ich umorzenia regulowana przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż nabycie przez Państwa udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu zawartym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym po Państwa stronie nie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług wydane zostały/zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.