Nowe rozwiązania w amortyzacji - praktyczne przykłady dla przedsiębiorców

Od 2024 r. niektórzy przedsiębiorcy zyskali możliwość ustalania indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla nieruchomości położonych w gminach zagrożonych wysokim bezrobociem. Z nowego rodzaju amortyzacji mogą skorzystać mikro-, mali i średni przedsiębiorcy, w przypadku gdy budynki (lokale) niemieszkalne albo budowle zaliczone są do 1 i 2 grupy KŚT. Jakie warunki muszą być spełnione, aby skorzystać z krótszej amortyzacji?

Jakie zmiany w amortyzacji obowiązują od 2024 r. >>>

Kto może skorzystać z indywidualnej amortyzacji

Od 1 stycznia 2024 r. podatnicy będący mikro-, małymi lub średnimi przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, zaliczonymi do grupy 1 i 2 KŚT, w przypadku gdy ten środek trwały znajduje się na obszarze gminy:

• zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz
• w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin (art. 22j ust.7 ustawy o PIT, art. 16j ust. 7 ustawy o CIT). 

Prawo do nowej indywidualnej stawki nie przysługuje podatnikom będącym dużymi przedsiębiorcami.

W przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie określa się na podstawie danych za ostatni okres przez niego udokumentowany.

Warunki korzystania z indywidualnej stawki amortyzacji

Indywidualną stawkę amortyzacji można zastosować, jeżeli gmina jest zlokalizowana w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Przy stopie krajowej 5,1% - 120% tej stopy wynosi 6,12% (120% × 5,1%).

W 2024 r. indywidualną stawkę amortyzacji można zatem zastosować w gminach zlokalizowanych w powiatach, w których stopa bezrobocia wynosi 6,2% i więcej (stopę bezrobocia podaje się w wielkościach z jednym miejscem po przecinku).

Wskaźnik dochodów podatkowych ogłasza Minister Finansów w Monitorze Polskim w terminie do 31 grudnia każdego roku. Na 2024 r. wartość wskaźnika dochodów została ogłoszona w obwieszczeniu Ministra Finansów z 5 grudnia 2023 r. w sprawie wartości wskaźnika dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie i wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin na rok 2024 – M.P. z 2023 r. poz. 1359. Wartość wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin, o którym mowa w art. 22j ust. 11 ustawy o PIT i art. 16j ust. 11 ustawy o CIT, na 2024 r. wynosi 2246,66 zł.

Warunki dotyczące wskaźników bezrobocia i dochodu podatkowego na mieszkańca gminy należy spełnić łącznie.

Od czego zależy okres amortyzacji

Okres amortyzacji zależy od stopy bezrobocia w danej gminie. Jeżeli środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:

• od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 10 lat,
• powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 5 lat.

W gminach, które mieszczą się w pierwszym przedziale bezrobocia (120%–170%), stawka amortyzacji wynosi 10%, przy przekroczeniu progu 170% krajowej stopy bezrobocia stawka wynosi już 20%. Jest to wyraźna korzyść, ponieważ stawka liniowa amortyzacji budynków i lokali niemieszkalnych wynosi 2,5%, a budowli zasadniczo 4,5%.