Interpretacja indywidualna z dnia 12 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.253.2024.4.ICZ

Miejsce świadczenia wykonywanych usług, na podstawie umowy nabycia wierzytelności.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług, tj. w kwestii objętej pytaniem nr 1, jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek ORD-IN o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy w opisanych okolicznościach przelewy Wierzytelności przez X na rzecz S. będą dokonywane w ramach usługi świadczonej przez S. na rzecz X w rozumieniu ustawy o VAT, w stosunku do której X będzie podatnikiem polskiego podatku VAT, w wyniku czego S. nie będzie zobowiązana do rozliczenia przedmiotowej transakcji na gruncie polskiego podatku VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 lipca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

S. („S.", „Wnioskodawca”) jest funduszem inwestycyjnym z siedzibą w Republice Irlandii. S. jest irlandzkim rezydentem podatkowym, nie posiada w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiada również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. S. jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Irlandii oraz nie jest zarejestrowany dla celów podatku VAT w Polsce. Przedmiot działalności S. skupia się przede wszystkim na inwestycjach (...).

X sp. z o.o. („X”) prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce. Główny przedmiot działalności X to działalność(...).

W dniu (...) 2023 r. X zawarła umowę leasingu z P. sp. z o.o. („Leasingobiorca") („Umowa Projektowa”). Przedmiotem Umowy Projektowej jest instalacja przez X (...).

S. zawarła z X umowę o finansowanie („Umowa Finansowania”). Celem Umowy Finansowania jest pozyskanie przez X środków pieniężnych na pokrycie kosztów związanych z realizacją Inwestycji w ramach Umowy Projektowej. W tym celu, S. nabędzie na podstawie Umowy Finansowania wierzytelności wynikające z Umowy Projektowej („Wierzytelności”) za cenę nabycia obliczoną jako wartość nominalna Wierzytelności pomniejszona o obowiązującą stopę dyskontową („Cena Zakupu”).

S i X nie są podmiotami powiązanymi.

Co do zasady, Wierzytelności stanowiące przedmiot Umowy Finansowania nie będą wymagalne w momencie ich nabycia przez S. Staną się one wymagalne po ich nabyciu przez S., tj. po tym jak nadejdzie ich termin płatności wynikający z faktur wystawionych przez X na rzecz Leasingobiorcy na podstawie Umowy Projektowej.

Zgodnie z Umową Finansowania, wartość Wierzytelności będących przedmiotem Umowy Finansowania będzie ustalana po jej pomniejszeniu o określone koszty eksploatacji, utrzymania i ubezpieczenia poniesione przez X związane z Instalacją realizowaną dla Leasingobiorcy. Wartość Wierzytelności netto mającej być przedmiotem sprzedaży do S. będzie pomniejszona o kwotę dyskonta określoną w Umowie Finansowania („Dyskonto”).

W konsekwencji, sprzedaż części Wierzytelności przez X na rzecz S. będzie dokonywana za cenę sprzedaży niższą od wartości nominalnej tych Wierzytelności. Różnica wynikająca z pomniejszenia wartości nominalnej Wierzytelności o Dyskonto, będzie stanowiła wynagrodzenie S. za nabywanie od X Wierzytelności na podstawie Umowy Finansowania.

Wnioskodawca podkreśla, że na podstawie Umowy Finansowania przysporzeniem dla S. jako nabywcy Wierzytelności będzie wyłącznie kwota Dyskonta. X nie będzie płaciła innych opłat lub marży do S. z tytułu przelewu Wierzytelności.

Sprzedaż Wierzytelności nie będzie skutkowała zmianą stron Umowy Projektowej. Po zawarciu Umowy Finansowania, płatności z tytułu Umowy Projektowej będą w dalszym ciągu regulowane przez Leasingobiorcę na rzecz X.

X będzie również odpowiedzialna za obsługę i administrowanie Wierzytelności, w tym podejmowanie działań mających na celu uzyskanie płatności należnych od Leasingobiorcy. Z tego względu, pomimo zawarcia Umowy Finansowania, strony Umowy Projektowej pozostaną niezmienione.

Wierzytelności, które będą objęte sprzedażą w ramach Umowy Finansowania będą wierzytelnościami niewymagalnymi - takimi, które są przewidziane w Umowie Projektowej, ale których termin płatności jeszcze nie wystąpił. Jednocześnie, objęte sprzedażą na podstawie Umowy Finansowania będą tylko te Wierzytelności, które na moment sprzedaży będą spełniać określone kryteria kwalifikujące je do objęcia transakcją („...”). Zgodnie z Umową Finansowania, każda Wierzytelność, aby kwalifikowała się do objęcia sprzedażą zgodnie z Umową Finansowania, powinna spełnić kryteria szczegółowo określone w Umowie Finansowania. Jednocześnie, na moment dokonania przelewu Wierzytelności nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Płatności Leasingobiorcy wynikające z Wierzytelności powstałych pod Umową Projektową będą dokonywane do X. Z uwagi na wcześniejszą sprzedaż tych Wierzytelności do Wnioskodawcy, X będzie przekazywać otrzymane od Leasingodawcy Płatności do S.

Pismem z 2 lipca 2024 r. uzupełnili Państwo opis sprawy w następujący sposób :

1. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT na terytorium Irlandii;

2. Sp. z o.o. („X”) nie posiada siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Irlandii. Siedziba działalności gospodarczej X znajduje się wyłącznie na terytorium Polski. X nie jest zarejestrowana dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium Irlandii.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone jak we wniosku):

1. Czy w opisanych okolicznościach przelewy Wierzytelności przez X na rzecz S. będą dokonywane w ramach usługi świadczonej przez S. na rzecz X w rozumieniu ustawy o VAT, w stosunku do której X będzie podatnikiem polskiego podatku VAT, w wyniku czego S. nie będzie zobowiązana do rozliczenia przedmiotowej transakcji na gruncie polskiego podatku VAT?

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług:

Przelewy Wierzytelności przez X na rzecz S. wynikające z Umowy Finansowania będą dokonywane w ramach świadczenia usług w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT. Z tytułu tej usługi to usługobiorca - X, a nie usługodawca – S., będzie podatnikiem VAT w Polsce, zobowiązanym do rozliczenia w Polsce podatku VAT w ramach tzw. „importu usług”.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania 1

Zdaniem Wnioskodawcy w opisanych okolicznościach przelewy Wierzytelności będą przelewane przez X na rzecz S. w ramach usługi w rozumieniu ustawy o VAT świadczonej przez S. na rzecz X w, w stosunku do której X będzie podatnikiem polskiego podatku VAT, w wyniku czego S. nie będzie zobowiązany do rozliczenia przedmiotowej transakcji na gruncie polskiego podatku VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zgodnie z jednolitym stanowiskiem TSUE i polskich sądów administracyjnych, co do zasady, warunkami koniecznymi do uznania transakcji za usługę dla celów podatku od towarów i usług są:

a. działanie w charakterze podatnika w ramach danej transakcji, czyli konieczność uznania danej czynności za wykonaną w ramach działalności gospodarczej,

b. odpłatność, czyli istnienie bezpośredniego związku między świadczeniem a płatnością,

c. istnienie konsumenta danej usługi, czyli podmiotu odnoszącego korzyść w wyniku jej wyświadczenia,

d. istnienie stosunku prawnego będącego podstawą realizacji danej usługi.

W ocenie Wnioskodawcy, przelew Wierzytelności przez X na rzecz S. dokonywany na podstawie Umowy Finansowania spełnia wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do uznania omawianej czynności za usługę w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o VAT świadczoną przez X na rzecz S.

W szczególności wynagrodzeniem za świadczoną usługę będzie Dyskonto, stanowiące różnicę pomiędzy ceną sprzedaży a wartością nominalną Wierzytelności.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem i interpretacjami organów podatkowych, sprzedaż wierzytelności klasyfikowana jest jako świadczenie usług przez nabywcę wierzytelności, bowiem nabywca wierzytelności zapewnia sprzedającemu korzyść poprzez zwolnienie z konieczności ściągania wierzytelności oraz zapewnia środki pieniężne przed terminem wymagalności wierzytelności. Tym samym należy uznać, że sprzedaż Wierzytelności na podstawie Umowy Finansowania stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT pomiędzy S. pełniącą funkcję usługodawcy, a X występującą jako usługobiorca.

Jednocześnie wskazać należy, że w ramach transakcji na podstawie Umowy Finansowania podmiotem świadczącym usługę będzie S., która z tego tytułu będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W ramach Umowy Finansowania S. zobowiązała się do stałego nabywania od X określonych Wierzytelności za cenę równą wartości nominalnej tych Wierzytelności pomniejszonej o Dyskonto, zaś z drugiej strony X zobowiązała się do przeniesienia na rzecz S. tych Wierzytelności.

Usługa zostanie wyświadczona zatem przez S. w związku z zawartą Umową Finansowania. Za powyższą usługę S. uzyska wynagrodzenie w kwocie Dyskonta. Zatem S. dokona czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ustawy o VAT.

Dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do rozpoznania dla celów VAT usługi nabywanej przez X od S. na podstawie Umowy Finansowania konieczne jest określenie miejsca świadczenia tej usługi.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,

b. usługobiorcą jest, w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT (co ma w tym przypadku miejsce), podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę, że S. jako usługodawca nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, zaś X jako usługobiorca posiada siedzibę w Polsce, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku usługi świadczonej na podstawie Umowy Finansowania, powyższe warunki uznania X za podatnika usług świadczonych przez S. zostaną spełnione.

Mając zatem na uwadze, że X jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT i jednocześnie jest usługobiorcą usługi świadczonej przez S. na podstawie Umowy Finansowania, miejscem świadczenia przedmiotowej usługi będzie Polska jako kraj siedziby X.

Jednocześnie, zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT stanowi import usług. Zgodnie zaś z art. 17 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku importu usług usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych, m.in.: interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 marca 2023 r., 0111-KDIB3-3.4012.22.2023.2.MW; interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 lutego 2022 r., 0111-KDIB3-1.4012.1059.2021.3.ICZ; interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 lipca 2021 r., 0114-KDIP4-3.4012.243.2021.2.KM czy interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 października 2018 r., 0114-KDIP4.4012.493.2018.2.KM.

Mając na uwadze powyższe, usługi nabywane przez X od S. na podstawie Umowy Finansowania, stanowić będą import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, ich miejscem świadczenia jest Polska, zaś X jako usługobiorca tych usług, będzie zobowiązana do ich rozliczenia dla celów VAT w Polsce.

W konsekwencji, S. nie będzie zobowiązana do rozpoznania czynności nabycia Wierzytelności w ramach usług świadczonych na podstawie Umowy Finansowania dla celów podatku VAT w Polsce.

Ocena stanowiska

Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 1, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

W myśl art. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

W art. 2 pkt 9 ustawy wskazano, że:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z opisu sprawy wynika, że Państwo (S.) zawarli z X umowę o finansowanie - „Umowa Finansowania”. Celem Umowy Finansowania jest pozyskanie przez X środków pieniężnych na pokrycie kosztów związanych z realizacją Inwestycji w ramach Umowy Projektowej. W tym celu, Państwo (S.) nabędą na podstawie Umowy Finansowania wierzytelności wynikające z Umowy Projektowej („Wierzytelności”) za cenę nabycia obliczoną jako wartość nominalna Wierzytelności pomniejszona o obowiązującą stopę dyskontową - „Cena Zakupu”.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy wyjaśnić, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 509 § 2 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Z powyższych przepisów wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Podkreślenia wymaga, że podmiot dokonujący sprzedaży wierzytelności jest zobowiązany dokonać analizy rodzaju wierzytelności będących przedmiotem cesji, tj. skutkować oceną, czy przedmiotowe transakcje nie dotyczą tzw. wierzytelności trudnych, czyli takich, co do których istnieje poważna wątpliwość, że zostaną zaspokojone. Nabycie bowiem na własne ryzyko wierzytelności uznanych za trudne, których cena (niższa od wartości nominalnej) odzwierciedla faktyczną, ekonomiczną ich wartość, będzie pozostawało poza zakresem podatku od towarów i usług, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok w sprawie C-93/10 GFKL Financial Services).

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że „Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników”.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności „trudnych”, tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty.

Jak wynika z opisu sprawy, Wierzytelności, które będą objęte sprzedażą w ramach Umowy Finansowania będą wierzytelnościami niewymagalnymi - takimi, które są przewidziane w Umowie Projektowej, ale których termin płatności jeszcze nie wystąpił. Jednocześnie, objęte sprzedażą na podstawie Umowy Finansowania będą tylko te Wierzytelności, które na moment sprzedaży będą spełniać określone kryteria kwalifikujące je do objęcia transakcją („…”). Zgodnie z Umową Finansowania, każda Wierzytelność, aby kwalifikowała się do objęcia sprzedażą zgodnie z Umową Finansowania, powinna spełnić kryteria szczegółowo określone w Umowie Finansowania. Jednocześnie, na moment dokonania przelewu Wierzytelności nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Zatem w opisanych okolicznościach nie będzie dochodzić do nabycia wierzytelności tzw. „trudnych”.

Opisane usługi, wykonywane na podstawie Umowy Finansowania, w ramach tej Umowy, są wykonywane odpłatnie, ponieważ jak wyjaśniono, sprzedaż części Wierzytelności przez X na rzecz S. będzie dokonywana za cenę sprzedaży niższą od wartości nominalnej tych Wierzytelności. Różnica wynikająca z pomniejszenia wartości nominalnej Wierzytelności o Dyskonto, będzie stanowiła wynagrodzenie S. za nabywanie od X Wierzytelności na podstawie Umowy Finansowania. Zatem na podstawie Umowy Finansowania przysporzeniem dla S. jako nabywcy Wierzytelności będzie wyłącznie kwota Dyskonta. X nie będzie płaciła innych opłat lub marży do S. z tytułu przelewu Wierzytelności.

Wobec powyższego mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz charakter opisanych czynności należy uznać, że w niniejszej sprawie spełnione są przesłanki do uznania tych czynności za świadczenie usług. W przedmiotowej sprawie beneficjentem świadczenia jest podmiot polski (X), od którego kupujący – podmiot z Irlandii, zobowiązuje się na podstawie Umowy Finansowania wykonać czynności zmierzające do nabycia wierzytelności za cenę nabycia obliczoną jako wartość nominalna Wierzytelności pomniejszona o obowiązującą stopę dyskontową.

Zatem pomiędzy stronami zaistnieje stosunek prawny – zawierana będzie Umowa, a czynności wykonywane na podstawie ww. Umowy będą dokonane odpłatnie.

Z uwagi na fakt, że usługodawca (Państwo) jest podmiotem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Irlandii a usługobiorca (X) jest podmiotem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, to w takiej sytuacji będzie mieć zastosowanie przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

 a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

 b) usługobiorcą jest w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu opodatkowanie usług w miejscu ich „konsumpcji”.

Wobec powyższego podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu nabycia usług od Państwa (podmiotu z Irlandii) jest X jako usługobiorca, w mechanizmie odwrotnego obciążenia, tzw. „importu usług”.

X nabywając usługę od kontrahenta posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Irlandii, staje się podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia w kraju podatku VAT z tytułu importu usług w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

Ponadto w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług, jest również określenie miejsca świadczenia danej usługi.

Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Wskazać należy, że miejsce świadczenia to miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności.

Regulacje prawne w zakresie określania miejsca świadczenia usług, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.

W myśl art. 28a ustawy:

1) Ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

 a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

 b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

 2) podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy:

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej.

Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług.

Jak wynika z okoliczności sprawy usługodawcą w omawianej sprawie są Państwo – S. czyli podmiot z siedzibą Irlandii, bowiem Państwo (S.) nabędą na podstawie Umowy Finansowania wierzytelności wynikające z Umowy Projektowej („Wierzytelności”) za cenę nabycia obliczoną jako wartość nominalna Wierzytelności pomniejszona o obowiązującą stopę dyskontową („Cena Zakupu”).

Państwo jako Usługodawca - podmiot S., który nabywa wierzytelności w ramach Umowy Finansowania, nie posiadają w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiadają również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT w Irlandii oraz nie są zarejestrowani dla celów podatku VAT w Polsce.

Jednocześnie usługobiorca - X sp. z o.o., który przenosi wierzytelności w ramach Umowy Finansowania, na rzecz (S.), nie posiada siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Irlandii. Siedziba działalności gospodarczej X znajduje się wyłącznie na terytorium Polski. X nie jest zarejestrowana dla celów podatku od wartości dodanej na terytorium Irlandii.

Skoro zatem Państwo (S.) jako usługodawca będą dokonywać czynności na podstawie Umowy Finansowania na rzecz podmiotu polskiego tj. na rzecz X, to czynności te wykonywane na podstawie ww. Umowy Finansowania będą podlegać opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy tj. X, czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy będą podlegać opodatkowaniu na terytorium Polski.

Zatem nabycie przez X, usług wykonywanych na podstawie Umowy Finansowania przez Państwa (podmiot z siedzibą w Irlandii ) stanowi dla X import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy, tym samym X sp. z o.o., będzie zobowiązana, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkować ww. usługę stosownie do art. 28a ust. 1 ustawy, na terytorium Polski.

Wobec tego Państwo jako usługodawca (S.), nie będą zobowiązani do do rozliczenia w Polsce podatku VAT w ramach tzw. „importu usług”.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, tj. w kwestii objętej pytaniem nr 1, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja niniejsza rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych i podatku dochodowego od osób prawnych (pytania nr 2 i nr 3) będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Ponadto zauważam, że w Państwa stanowisku znalazło się następujące stwierdzenie cyt. „W ocenie Wnioskodawcy, przelew Wierzytelności przez X na rzecz S. dokonywany na podstawie Umowy Finansowania spełnia wszystkie wyżej wymienione elementy konieczne do uznania omawianej czynności za usługę w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o VAT świadczoną przez X na rzecz S.”.

Dokonując całościowej oceny Państwa stanowiska, w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniem nr 1, powyższe stwierdzenie potraktowano jako, pozostający bez wpływu na podjęte rozstrzygnięcie, błąd pisarski, gdyż zarówno z opisu sprawy jak również z pozostałej treści stanowiska jednoznacznie wynika, że to S. świadczy usługę na rzecz X.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.