Interpretacja indywidualna z dnia 11 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.447.2024.2.BM

W zakresie możliwości rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 maja 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko za rok 2022 i 2023.

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 13 i 26 czerwca 2024 r. (data wpływu).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wyrokiem sądu z dnia 7 grudnia 2021 r. rozwiązane zostało Pani małżeństwo, a zatem jest Pani osobą rozwiedzioną. Winą za rozpad związku sąd obarczył Pani małżonka (obecnie już byłego). Władza rodzicielska nad Pani córką - małoletnią (...) (obecnie 9 lat) powierzona została obojgu rodzicom. Zaś miejscem pobytu córki wyrokiem sądu ustalono każdorazowe miejsce zamieszkania matki, czyli Pani. Kosztami utrzymania dziecka sąd obciążył obydwoje rodziców, przy czym udział ojca w tych kosztach ustalono na 600 zł miesięcznie. Sąd nie orzekł o kontaktach ojca z dzieckiem. Ojciec odwiedza dziecko raz w tygodniu, zwykle w sobotę lub niedzielę. Jako że dziecko mieszka z Panią, to na Pani spoczywa obowiązek zapewnienia mu bytu, opieki, wyżywienia, zorganizowania transportu do i ze szkoły, zapewnienia ubrania, dopilnowania wizyt lekarskich, szczepień, zakupu wszelkich potrzebnych rzeczy, zorganizowania atrakcji, rozrywek, wakacji, ferii, opieki nad dzieckiem w czasie choroby, udział w zebraniach szkolnych, pomoc w nauce, zorganizowanie i dopilnowanie udziału w zajęciach pozalekcyjnych, uczestnictwo w wydarzeniach szkolnych, dyżurach na basenie. Regularnie bierze Pani udział w warsztatach organizowanych w szkole, do której uczęszcza dziecko, których celem jest wspieranie rodziców w procesie wychowywania.

Ważnym i wartym podkreślenia jest, że ojciec dziecka od przynajmniej 20 lat choruje na depresję, doświadcza stanów lękowych i przyjmuje leki psychotropowe. Ojciec dziecka podejmował i przerywał leczenie. Jego niechęć do leczenia była przyczyną rozpadu małżeństwa. Obecnie jest w trakcie leczenia (spotkania na NFZ).

Opisany stan rzeczy wskazuje, że wychowywanie dziecka, opieka nad nim jest sprawowana wyłącznie przez Panią.

Dodaje Pani, że:

1.uzyskuje Pani dochody z tytułu umowy o pracę,

2.nie prowadzi Pani działalności gospodarczej,

3.nie mają wobec Pani i Pani dziecka zastosowania przepisy art. 30c ani ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,

4.ani Pani ani Pani dziecko nie podlegacie opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Oświadcza Pani, że w sprawie, którą Pani opisuje, nie toczy się postępowanie podatkowe, nie jest prowadzona kontrola podatkowa lub kontrola celno-skarbowa oraz sprawa nie została rozstrzygnięta w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Pani wniosek dotyczy lat 2022 i 2023.

W okresie, którego dotyczy wniosek, podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Data rozwodu to 7 grudnia 2021 r., zaś data uprawomocnienia się wyroku to 15 grudnia 2021 r.

Pani stan cywilny w latach 2022 - 2023 to rozwiedziona i taki wciąż pozostaje (nie było w tym zakresie żadnych zmian).

Po orzeczeniu rozwodu samotnie wychowywała Pani córkę.

Data urodzenia córki to 12 sierpnia 2014 r.

W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania Pani córka:

• uczyła się (i wciąż uczy) w szkole podstawowej, czyli szkole, o której mowa w przepisach o systemie oświaty,
• nie osiągnęła żadnego dochodu,
• nie otrzymywała żadnego zasiłku ani renty socjalnej.
• mieszkała z Panią (wciąż mieszka).

W okresie będącym przedmiotem zapytania wykonywanie władzy rodzicielskiej przez ojca dziecka odbywało się w bardzo ograniczonym zakresie. Były to spotkania w soboty lub niedziele. Tak jest także obecnie. W tym czasie zdarzyło się, że zabrał córkę na lekcję pływania, czy jazdy konnej, na pizzę. Spędzał z nią także czas u swoich rodziców. Ojciec dziecka mieszkał w tamtym okresie wraz z bratem w kawalerce o powierzchni ok. 16 m². Mniej więcej w połowie 2023 r. powrócił do mieszkania rodziców. Zajmuje tam jeden pokój.

Jeśli chodzi o zabezpieczanie potrzeb bytowych przez ojca dziecka, to otrzymuje Pani od niego alimenty w wysokości 600 zł ustalonej przez sąd. Ojciec dziecka nie zabierał córki na wakacje m.in. z uwagi na stan psychiczny, w jakim się znajdował i znajduje. Ojciec dziecka od ponad 20 lat choruje na depresję i nawracające stany lękowe. Zdarzają mu się także ataki paniki, szczególnie wtedy, kiedy ma zostać z córką sam na sam tj. bez innej osoby dorosłej. Od niedawna jest w terapii. Na stałe przyjmuje leki psychotropowe.

To Pani jest osobą, która troszczy się o rozwój fizyczny i intelektualny dziecka, zabezpiecza Pani potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosi Pani wydatki związane z wypoczynkiem, czy realizacją hobby.

Pani zawozi córkę do szkoły i ją stamtąd odbiera. Organizuje Pani zajęcia dodatkowe (np. nauka języka angielskiego, (...), zajęcia taneczne, sportowe, nauka jazdy konnej), które także finansuje. Uczestniczy w zebraniach w szkole, dyżurach basenowych minimum 2 razy w semestrze, wnosi składki na Radę Rodziców, basen, ksero itp., na wszelkie wydarzenia, wycieczki, kino, teatr, książki, upominki. Należy Pani do grupy rodziców na komunikatorze (...), na której wspólnie podejmujecie różne decyzje z zakresu życia waszych dzieci. Pilnuje Pani jej wyników w szkole, odrabiania prac domowych, czytania na czas lektur szkolnych, czy przygotowywania prac na konkursy. Pomaga Pani w lekcjach (jeśli trzeba).

Organizuje Pani córce spotkania z rówieśnikami w czasie pozaszkolnym. Ponadto organizuje Pani córce różne atrakcje jak np. wyjścia na różne wydarzenia typu Piknik Naukowy, czy pikniki z okazji Dnia Dziecka, parki rozrywki, wystawy, wycieczki rowerowe, spływy kajakiem. Organizuje Pani także czas podczas wakacji i ferii. Wspólnie wyjeżdżacie na wakacje, a dodatkowo zapewnia Pani jej opiekę zapisując do udziału w akcji Lato w mieście oraz turnusach w innych miejscach jak np. szkoła języków obcych, w której córka uczy się.

Dba Pani także o zdrowie córki pilnując nie tylko higieny i diety na co dzień, ale także chodząc z córką na wizyty lekarskie, szczepienia (także dodatkowe jak np. (...)), wizyty u stomatologa. Opiekuje się Pani córką podczas chorób.

Dodatkowo włącza Pani córkę w wykonywanie obowiązków domowych, opiekę nad kotami, wspiera w osiąganiu kolejnych etapów samodzielności i jednocześnie budowaniu poczucia sprawczości i tym samym pewności siebie.

W Pani ocenie powyższe wskazuje jednoznacznie, że wychowywanie córki spoczywa na Pani barkach.

Opieka naprzemienna nie została orzeczona przez sąd.

Przez cały okres, którego dotyczy wniosek, córka nie została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej sąd przyznał obojgu rodzicom tj. Pani i Pani byłemu małżonkowi, ojcu dziecka. W okresie, którego dotyczy wniosek, było tak, jak ustalił sąd.

Świadczenie wychowawcze (tzw. 500/800+) na dziecko pobiera Pani.

Pytanie

Czy przysługuje Pani prawo do rozliczenia dochodu jako osoba samotnie wychowująca dziecko w świetle art. 6 ust. 4c i art. 6 ust. 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. 2024 r. poz. 226)?

Pani stanowisko w sprawie

Uważa Pani, że w świetle obowiązujących przepisów oraz stanu faktycznego ma Pani prawo rozliczyć podatek dochodowy na zasadach preferencyjnych, czyli jako samotny rodzic.

Ocena stanowiska  

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Na podstawie art. 6 ust. 4d wskazanej ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podkreślić należy, że - zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa - wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie wszystkich warunków określonych w stosownych przepisach.

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że ustawodawca prawo do rozliczenia dochodów na preferencyjnych zasadach określonych w ust. 4d ww. przepisu przyznał jednemu z rodziców (opiekunów prawnych), który faktycznie samotnie wychowuje dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest zatem samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym, gdyż nie przysługuje ona wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Równie istotne jest więc samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego i powołane przepisy prawa wskazać należy, że skoro w 2022 i 2023 r. tylko Pani - jako rozwódka - sprawowała opiekę względem córki (samotnie wychowuje Pani córkę i uczestniczy przy tym w jej życiu, na Pani spoczywa ciężar opieki nad nią), to ma Pani prawo do skorzystania za 2022 i 2023 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c i ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem Pani stanowisko uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.