Interpretacja indywidualna z dnia 9 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.266.2024.2.BS

Czy Wnioskodawca jest uprawniony do złożenia korekt zeznań podatkowych CIT-8 oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wartości netto wierzytelności, o których mowa w stanie faktycznym, każdorazowo za rok, w którym spełniony zostanie ostatni z warunków, tj. wierzytelność została odpisana jako nieściągalna w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca jest uprawniony do złożenia korekt zeznań podatkowych CIT-8 oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wartości netto wierzytelności, o których mowa w stanie faktycznym, każdorazowo za rok, w którym spełniony zostanie ostatni z warunków, tj. wierzytelność została odpisana jako nieściągalna w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 lipca 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie najmu nieruchomości. Spółka jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka powstała z przekształcenia spółki komandytowej.

Zdarza się że kontrahenci Spółki nie regulują płatności za wykonane usługi udokumentowane fakturami, które stanowiły po stronie Spółki przychody należne. W takiej sytuacji Spółka zazwyczaj kieruje sprawę na drogę postępowania sądowego. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego Spółka składa wniosek egzekucyjny.

Część wierzytelności niestety nie udało się wyegzekwować i komornik zakończył postępowanie egzekucyjne wydając postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Na nieściągalne wierzytelności były dokonywane odpisy aktualizacyjne w księgach rachunkowych. Niemniej, Spółka nie rozpoznawała ich jako koszt uzyskania przychodów.

Obecnie Spółka rozważa złożenie korekt złożonych zeznań podatkowych CIT-8 za poprzednie lata podatkowe i zaliczenie wierzytelności jako kosztów uzyskania przychodów.

Na moment zaliczenia wierzytelności objętych fakturami w koszty uzyskania przychodów, wierzytelności nie były przedawnione.

W okresie, za który spółka rozważa złożenie korekt zeznań podatkowych, Spółka nie była opodatkowana tzw. CIT estońskim.

W uzupełnieniu ujętym w piśmie z 2 lipca 2024 r. wskazali Państwo m.in., że z postanowień o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanych przez komornika, o których mowa we wniosku, każdorazowo wynika, że dłużnik nie posiada majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

Pytanie

Czy Wnioskodawca jest uprawniony do złożenia korekt zeznań podatkowych CIT-8 oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, wartości netto wierzytelności, o których mowa w stanie faktycznym, każdorazowo za rok, w którym spełniony zostanie ostatni z warunków, tj. wierzytelność została odpisana jako nieściągalna w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT?

(pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 2 lipca 2024 r.)

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, jest on uprawniony do złożenia korekty zeznań podatkowych CIT-8 oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, wartości netto wierzytelności, o których mowa w stanie faktycznym, każdorazowo za rok, w którym spełniony zostanie ostatni z warunków, tj. wierzytelność została odpisana jako nieściągalna w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT.

(stanowisko ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 2 lipca 2024 r.)

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:

a)wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2,

b)wymagalnych a nieściągalnych kredytów (pożyczek) pomniejszonych o kwotę odsetek, opłat i prowizji oraz o równowartość rezerw lub odpisów na straty kredytowe albo odpisów aktualizujących wartość należności, utworzonych na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów – w przypadku gdy te kredyty (pożyczki) udzielone zostały przez jednostkę organizacyjną, której działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnioną do udzielania kredytów (pożyczek) na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady jej funkcjonowania,

ba) nabytych wierzytelności banku hipotecznego - wymagalnych a nieściągalnych, pomniejszonych o kwotę odsetek, opłat i prowizji oraz o równowartość rezerw lub równowartość odpisów na straty kredytowe, utworzonych na te wierzytelności banku hipotecznego, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,

c)strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji (poręczeń) spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25 lit. b.

Z kolei jak stanowi art. 16 ust.  2 ustawy o CIT, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:

a)oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub

b)umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a, lub

c)zakończeniu postępowania upadłościowego, albo

3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Jak podkreślono w interpretacji indywidualnej z dnia 15 stycznia 2024 r., Znak: 0111-KDIB1-2.4010.614.2023.1.AK: „przepisy ustawy o CIT nie wskazują jednoznacznie momentu, w którym należy rozpoznać jako KUP wierzytelności odpisane jako nieściągalne. Zdaniem Wnioskodawcy nieściągalne wierzytelności zaliczane są do KUP w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków:

1. wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji rachunkowej) oraz
2. nieściągalność wierzytelności powinna być udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT (np. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego lub postanowieniem o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów).

Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym zostanie spełniony drugi z warunków. Tym samym, w przypadku, gdy nieściągalność wierzytelności została udokumentowana wcześniej niż dokonano jej ewidencyjnego odpisania to odpisaną wierzytelność zalicza się do KUP w roku w którym odpisano wierzytelność jako nieściągalną”.

Zatem z art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT wynika iż aby rozpoznać nieściągalną wierzytelność jako koszt uzyskania przychodów, Spółka musi dokonać odpisu aktualizacyjnego oraz posiadać jeden z dokumentów określonych w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT. W konsekwencji, w sytuacji gdy oba warunki zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, to Spółka powinna dokonać korekty zeznania podatkowego za rok, w którym zostanie spełniony ostatni warunek, tj. spółka odpisała wierzytelność jako nieściągalną w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Z powołanego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera nie tylko katalog wyłączeń niektórych wydatków z kosztów uzyskania przychodów, ale pewne jego punkty stanowią, niezależnie od art. 15 ust. 1 tej ustawy, pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu wymienionych tam warunków.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT:

Co do zasady zatem, wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Wyjątkowo, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a, w ciężar kosztów podatkowych mogą być zaliczone tylko te wierzytelności odpisane jako nieściągalne, które łącznie spełniają dwie przesłanki:

- zostały zarachowane zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT jako przychód należny,

- nieściągalność wierzytelności została udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o CIT.

W myśl art. 16 ust. 2 ustawy o CIT:

Rozpatrując kwestię zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności, należy mieć także na uwadze art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, że ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków.

Przede wszystkim wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT. Wierzytelności te powinny być również odpisane jako nieściągalne (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o CIT). Ponadto wierzytelności określone jako nieściągalne, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, powinny zostać udokumentowane w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Poza tym wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu (art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT).

Dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest więc spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność odpisana jako nieściągalna, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z treści wniosku wynika, że w związku z nieuregulowanymi płatnościami przez kontrahentów kierują Państwo sprawę na drogę sądową i egzekucyjną. Część wierzytelności nie udało się wyegzekwować i komornik zakończył postępowanie egzekucyjne wydając postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Z postanowień o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydanych przez komornika, o których mowa we wniosku, każdorazowo wynika, że dłużnik nie posiada majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność. Wierzytelności zostały przez Państwa zaliczone do przychodów należnych, nie uległy one przedawnieniu oraz na wierzytelności nieściągalne dokonywane były odpisy aktualizujące w księgach rachunkowych.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy są Państwo uprawnieni do złożenia korekt zeznań podatkowych CIT-8 oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wartości netto wierzytelności, o których mowa w stanie faktycznym, każdorazowo za rok, w którym spełniony zostanie ostatni z warunków, tj. wierzytelność została odpisana jako nieściągalna w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że przepisy ustawy o CIT nie precyzują momentu, w którym należy zaliczyć nieściągalne wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów. Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, że podatnik ma prawo (nie obowiązek) zakwalifikować je do kosztów uzyskania przychodów po uprzednim udokumentowaniu ich nieściągalności w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT. Jedynie przepis art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT, stanowiący, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione, wyznacza czasową granicę zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana.

Niemniej jednak należy stosować w takim przypadku generalną zasadę „przypisywania” kosztów do określonego roku podatkowego.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

Stosownie do art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

Podsumowując, nieściągalna wierzytelność zaliczana jest do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków:

- wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji) oraz

- nieściągalność wierzytelności powinna być udokumentowana.

Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi (tj. późniejszy) z warunków.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że wierzytelności zostały zarachowane zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT jako przychód należny, zostały udokumentowane zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o CIT, tj. postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, z którego każdorazowo wynika, że dłużnik nie posiada majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność, nie uległy one przedawnieniu oraz na wierzytelności nieściągalne dokonywane były odpisy aktualizujące w księgach rachunkowych. Zatem jesteście Państwo uprawnieni do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, wartości netto wierzytelności, o których mowa w stanie faktycznym, każdorazowo za rok, w którym spełniony zostanie ostatni z warunków, tj. wierzytelność została odpisana jako nieściągalna w księgach rachunkowych lub nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o CIT.

Odnosząc się natomiast do możliwości złożenia przez Państwa korekt zeznań podatkowych CIT-8 wskazać należy, że zgodnie z art. 81 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):

Stosownie do art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej:

Z powyższego wynika zatem, że podatnik ma prawo do złożenia korekty deklaracji.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że skoro wierzytelności nieściągalne mogą zostać zaliczone przez Państwa do kosztów uzyskania przychodów, to możecie Państwo dokonać korekty zeznania podatkowego CIT-8.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, iż została ona wydana w indywidualnej sprawie podmiotu, który o jej wydanie wystąpił, zatem nie jest ona wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lubniewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).