Interpretacja indywidualna z dnia 10 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.421.2024.1.JG
Uznanie, czy darowizna części Lokalu na rzecz syna będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
28 czerwca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 24 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, czy darowizna części Lokalu na rzecz syna będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni zakupiła na siebie Lokal użytkowy w 1994 r., Lokal ten przy zakupie nie był objęty podatkiem od towarów i usług.
Wnioskodawczyni była czynnym podatnikiem VAT ze względu na prowadzenie działalności gospodarczej wykonując zawód notariusza.
8 grudnia 2021 r. Wnioskodawczyni zgłosiła rezygnację z bycia czynnym podatnikiem podatku VAT na skutek zakończenia działalności gospodarczej z uwagi na przejście na emeryturę. Wnioskodawczyni chce wyodrębnić z całego Lokalu mniejszy Lokal i podarować synowi.
Wnioskodawczyni wskazuje że:
- obecnie nie prowadzi działalności gospodarczej w Lokalu,
- Lokal jako całość jest przedmiotem umowy najmu od grudnia 2021 r. na czas nieoznaczony,
- Lokal nie był zakupiony jako składnik działalności gospodarczej, ponieważ Wnioskodawczyni w tym czasie nie prowadziła działalności gospodarczej, chociaż Lokal został zakupiony przez Wnioskodawczynię do przyszłej działalności gospodarczej,
- w chwili zakupu Lokal nie był objęty podatkiem VAT, więc nie przysługiwało Wnioskodawczyni odliczenie podatku VAT.
Pierwsze używanie Lokalu w ramach działalności gospodarczej nastąpiło od 1994 r. i od tego momentu lokal został wprowadzony na środki trwałe, od którego to były naliczane odpisy amortyzacyjne.
Jednocześnie, zgodnie z art. 22j ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, środki trwałe, o których mowa w ust. 1 pkt 3 uznaje się za ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Zgodnie z powyższym przepisem Wnioskodawczyni nie dokonała ulepszeń, ponosiła wydatki, które były niższe niż 30% wartości Lokalu, które jednocześnie dawały prawo na bieżąco do odliczenia podatku VAT od tych wydatków.
Dlatego nie ma żadnych podstaw do naliczania podatku VAT od darowizny na rzecz syna, gdyż Lokal został zakupiony przez Wnioskodawczynię bez naliczenia podatku VAT a i wydatki, o których dokonywała na bieżąco odliczeń nie przekroczyły 30% wartości początkowej Lokalu.
Pytanie
Czy w związku z darowizną części opisanego Lokalu na rzecz syna, Wnioskodawczyni będzie musiała zapłacić podatek od towarów i usług?
Pani stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług tekst jedn.: (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą: opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy: przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2)wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.
Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).
W myśl art. 2 pkt 14a ustawy: przez wytworzenie nieruchomości - rozumie się wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Dlatego w rozumieniu ustawy o VAT, podatnikiem tego podatku jest każdy kto wykonuje czynność podlegającą ustawie o VAT a nie tylko ten kto jest wpisany do KRS albo CEiDG. Należy zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy 2006/112/WE , której przepisy są prawem wyższego rzędu niż krajowa ustawa o VAT, które możemy stosować zamiast ustawy o VAT. Zgodnie z art. 9 dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:
- po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
- po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.
Istotne dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, o której mowa w art. 15 ustawy o VAT.
Zasadne jest zatem wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
Należy mieć na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny, istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot.
Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych.
Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny”, to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.
Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r. sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny, to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane dla celów zarobkowych, pytanie tylko czy fakt bycia podatnikiem podatku VAT zrodzi obowiązek podatkowy w podatku VAT od konkretnej czynności, w tym wypadku darowizny na rzecz syna.
Stąd podstawowym kryterium dla opodatkowania dostawy w tym przekazania np. w trybie darowizny, w tym również nieruchomości, jest ustalenie m.in. czy majątek został nabyty i faktycznie wykorzystany na potrzeby osobiste, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej oraz, czy do zwolnienia z VAT spełnia warunki z art. 43 ust. 1 pkt 10 albo pkt 10a.
Reasumując, elementami przesądzającymi o uznaniu transakcji sprzedaży nieruchomości za prowadzenie działalności gospodarczej jest całokształt działań jakie Wnioskodawca podjął w odniesieniu do tej nieruchomości przez cały okres jej posiadania.
8 grudnia 2021 r. Wnioskodawczyni zakończyła działalność gospodarczą, jednocześnie zaprzestała być czynnym podatnikiem VAT, mimo, że od 8 grudnia 2021 r. Wnioskodawczyni wynajęła przedmiotowy Lokal.
Wnioskodawczyni nie dokonała ulepszeń na przedmiotowy Lokal w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze skutkiem z mocy art. 43 ust. 1 pkt 10a.
Lokal od 8 grudnia 2021 r. jest przedmiotem umowy najmu, od którego to Wnioskodawczyni płaci zryczałtowany podatek dochodowy i jednocześnie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy.
W tym miejscu wyjaśnić należy, że umowa najmu jest umową cywilnoprawną nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.
Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - zwanej dalej Kodeks cywilny: przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Wynika z tego, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jego najemcę.
Charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu, wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.
Z uwagi na powyższe przepisy, odpłatne udostępnianie Lokalu użytkowego innym podmiotom na podstawie umowy najmu skutkuje uzyskiwaniem przez Wnioskodawczynię korzyści majątkowej, a tym samym wypełnia określoną w cyt. art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.
Lecz Wnioskodawczyni na mocy art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy o VAT z tytułu najmu jest zwolniona z obowiązku płatności VAT.
Przechodząc natomiast do wątpliwości, czy przedmiotowa darowizna będzie obciążona podatkiem VAT należy wskazać, że planowana darowizna części Lokalu użytkowego na rzecz syna nie będzie mieścić się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - wskazanym w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Powyższe wynika z faktu, że czynność ta będzie co prawda czynnością wykonywaną przez podmiot uznany za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, w wyniku której nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzania Lokalem (towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) jak właściciel. Jednakże z okoliczności sprawy wynika, że nie przysługiwało Wnioskodawczyni prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia tego Lokalu.
Ponadto Wnioskodawczyni wskazuje, że nie ponosiła wydatków na ulepszenie ww. Lokal w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym miejscu należy zauważyć, że z powołanego wyżej art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, jest także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne darowizny pod warunkiem jednak, że podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Zatem, aby doszło do uznania czynności nieodpłatnego przekazania towarów za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, a co za tym idzie płatności podatku VAT muszą być spełnione łącznie następujące warunki:
- dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
- przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
- przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar (lub jego części składowe), w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało w całości lub w części prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu, imporcie lub wytworzeniu.
Wnioskodawczyni w związku z nabyciem przedmiotowego Lokalu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wnioskodawczyni ponosiła wydatki, które nie stanowiły ulepszenia, bo nie przekroczyły 30% w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym wydatki nie stanowiły wytworzenia nieruchomości albo zwiększenia jej wartości.
Dlatego darowizna części przedmiotowego Lokalu użytkowego na rzecz syna nie spełnia przesłanek wynikających z art. 7 ust. 2 ustawy i nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (...).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu).
W pewnych, ściśle określonych przypadkach, na mocy art. 7 ust. 2 ustawy, również nieodpłatne przekazanie towarów, należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
I tak, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.
Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).
Zatem nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu podatkiem VAT nie tylko w sytuacji, gdy przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, ale również gdy prawo takie przysługiwało w związku z wytworzeniem tych towarów lub ich części składowych.
W tym miejscu zauważyć należy, że jak stanowi art. 2 pkt 14a ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o wytworzeniu nieruchomości – rozumie się przez to wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Nie każda jednak czynność, która stanowi dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy,
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy,
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.
Kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych.
„Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Z opisu sprawy wynika, że chce Pani wyodrębnić część Lokalu i podarować go synowi. Zakupiła Pani Lokal w 1994 r. do prowadzenia działalności gospodarczej jako czynny podatnik podatku VAT. 8 grudnia 2021 r. zgłosiła Pani rezygnację z bycia czynnym podatnikiem podatku VAT. Lokal jest przedmiotem umowy najmu. Zakup lokalu nie był objęty podatkiem VAT, więc nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia tego podatku. Pierwsze używanie lokalu w ramach działalności gospodarczej nastąpiło od 1994 r. Nie dokonała Pani ulepszeń, ponosiła Pani wydatki, które były niższe niż 30% wartości początkowej lokalu, w odniesieniu do których, przysługiwało Pani prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT.
Pani wątpliwości dotyczą tego, czy darowizna części lokalu na rzecz syna będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.
Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług umowa najmu wypełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w wyniku zawartej umowy powstaje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym.
W kontekście niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza” do którego odwołuje się art. 15 ust. 2 ustawy, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych. Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing itp.).
Analiza przedstawionego opisu sprawy, treść przywołanych przepisów prawa oraz tez wynikających z powołanego orzecznictwa prowadzi do wniosku, że skoro Lokal przeznaczony był wcześniej do prowadzenia przez Panią działalności gospodarczej, a obecnie jest przedmiotem umowy najmu, to znaczy że nie był wykorzystywana przez Panią jedynie na cele osobiste. Obecnie wykorzystywany jest w celu czerpania z niego dochodów. Zawarcie przez Panią umowy najmu, nie stanowi zarządu majątkiem prywatnym, lecz wypełnia definicję działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji z tytułu planowanej darowizny na rzecz syna opisanej we wniosku wyodrębnionej części Lokalu występować Pani będzie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Jak wcześniej zostało wskazane warunkiem opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności (dostawy towaru/świadczenia usługi) jest nie tylko uzależnienie od tego, czy podmiot jej dokonujący występuje w charakterze podatnika podatku VAT, ale także od tego, czy czynność ta mieści się w dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Z uwagi na to, że zamierza Pani wyodrębnioną część posiadanego Lokalu przekazać na rzecz syna w drodze darowizny analizie należy poddać, czy ta czynność może zostać uznana za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, a w konsekwencji za czynność podlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, tj. za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Z wyżej powołanego art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy wynika, że uznanie darowizny towaru za czynność odpłatną, za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, uzależnione jest od tego, czy podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Z treści wniosku wynika, że nabycie Lokalu nie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, w związku z tym nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia tego podatku. Ponadto ponosiła Pani wydatki na ww. Lokal, od których odliczyła Pani podatek VAT, jednakże jak Pani wskazała wydatki te nie stanowiły ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Tym samym, nie można stwierdzić, że w odniesieniu do Lokalu doszło do wytworzenia nieruchomości, o którym mowa w art. 2 pkt 14a ustawy. Zatem należy przyjąć, że w odniesieniu do Lokalu nie przysługiwało Pani prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego Lokalu lub jego części składowych.
W konsekwencji, w sytuacji gdy przy zakupie Lokalu nie przysługiwało Pani prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a wydatki ponoszone na remont Lokalu, które – jak wskazano we wniosku – nie stanowią ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, to nieodpłatne przekazanie części lokalu na rzecz Pani syna nie będzie spełniało przesłanek wynikających z art. 7 ust. 2 ustawy i nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
W efekcie, darowizna części Lokalu na rzecz syna nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Tym samym, Pani stanowisko uznaję za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).