Interpretacja indywidualna z dnia 1 lipca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.247.2024.1.AKS

Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usługjest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 maja 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn. „(...)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (zwana dalej: Gminą lub Wnioskodawcą) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT) jako podatnik VAT czynny.

Gmina, będąca organem władzy publicznej, realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, w tym w szczególności ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 z późn. zm.; dalej: ustawa o samorządzie gminnym).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jednocześnie, w myśl art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Dotyczą one m.in. spraw związanych z gospodarką przestrzenną, gospodarką nieruchomościami, ochroną środowiska i przyrody, utrzymaniem gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

W związku z tym Gmina ponosi wydatki bieżące związane z utrzymaniem przestrzeni publicznej oraz koszty remontów/napraw. Planowane działanie nie ma charakteru odpłatnej działalności gospodarczej.

Gmina planuje realizację inwestycji pn. „(...)”.

Celem inwestycji jest wzmocnienie promocji i potencjału turystycznego obszaru LGD poprzez (...).

Planowana inwestycja polegała będzie na budowie wiaty rekreacyjnej (...). Wraz z budową wiaty zostaną wykonane:

-utwardzenie terenu z kostki betonowej (...),

-utwardzenie terenu w postaci budowy dwóch miejsc postojowych (...),

-utwardzenie terenu w postaci dojazdów (...),

-utwardzenie terenu w postaci ciągów pieszych (...),

-montaż 3 ławek parkowych oraz dwóch koszy na śmieci.

Cała inwestycja będzie zrealizowana przez jednego wykonawcę, w chwili obecnej rozpoczęto przygotowania do ogłoszenia postępowania, w wyniku którego zostanie wyłoniony wykonawca.

Wartość kosztorysowa robót wynosi (...) zł brutto. Na realizację inwestycji Gmina złożyła do Urzędu Marszałkowskiego Województwa wniosek o dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach poddziałania 19.2 „(...)”.

W dniu 24 kwietnia 2024 roku podpisana została umowa o przyznaniu pomocy z Urzędem Marszałkowskim Województwa. Dofinansowanie będzie wynosić 63,63% kosztów kwalifikowalnych. Interpretacja indywidualna będzie obligatoryjnym załącznikiem do wniosku o płatność.

Zarówno przed realizacją inwestycji, jak i po jej zakończeniu właścicielem przestrzeni publicznej będzie Gmina. Zarówno teraz, jak i po zakończeniu, przestrzeń publiczna/zamontowane elementy będą ogólnodostępne dla wszystkich użytkowników, a korzystanie z niej/nich będzie odbywać się bezpłatnie.

W konsekwencji, efekty wykonanych prac nie będą wykorzystywane do świadczenia czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług VAT.

Ponoszone na realizację inwestycji przez Gminę wydatki będą dokumentowane wystawianymi na Wnioskodawcę fakturami VAT, z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego – na fakturach będą wskazywane dane Gminy, w tym NIP Gminy.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku VAT, gdyż zadanie nie jest związane z działalnością opodatkowaną.

Gmina nie uzyskała i nie uzyska żadnych dochodów na skutek realizacji inwestycji. Przestrzeń publiczna/zamontowane elementy będą ogólnodostępne dla wszystkich użytkowników, a korzystanie z niej/nich odbywać się będzie bezpłatnie.

W zaistniałej sytuacji nie istnieje ścisły związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną, ponieważ Gmina nie uzyskuje obecnie, ani nie planuje w przyszłości uzyskiwać przychodów opodatkowanych podatkiem VAT z tytułu posiadania i zarządzania przestrzenią publiczną, w związku z tym nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu realizacji tego zadania.

Planowane zagospodarowanie przestrzeni publicznej jest związane wyłącznie z zadaniami własnymi Gminy wynikającymi z ustawy o samorządzie gminnym.

W konsekwencji, efekty wykonanych prac nie będą wykorzystywane do świadczenia czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jednocześnie, w myśl art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Dotyczą one m.in. spraw związanych z gospodarką przestrzenną, gospodarką nieruchomościami, ochroną środowiska i przyrody, utrzymaniem gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

-wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,

-wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

-występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT.

Nie jest przy tym możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT, bądź czynności zwolnionych z tego podatku. W związku z faktem, iż realizując inwestycję Gmina nie będzie działała jako podatnik VAT – będzie wykonywała zadania własne w ramach reżimu publicznoprawnego (poza działalnością gospodarczą), przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostaną spełnione. Tym samym z uwagi na brak związku ponoszonych na inwestycję wydatków z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, Gmina nie będzie miała możliwości odliczenia VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w Interpretacji Indywidualnej (…), wydanej Gminie w związku z realizacją zadania pn. „(…)” oraz (…) dla zadania pn. „(…)”.

Stanowisko Gminy jest potwierdzone również pismem z 9 lutego 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.38.2023.1.RD potwierdzającej brak prawa do odliczenia VAT przez Gminę (...) od wydatków na realizację projektu dot. zagospodarowania przestrzeni publicznej.

W świetle ww. argumentów Gmina nie będzie miała prawa odliczenia kwoty podatku VAT w związku z realizacją przedmiotowego zadania inwestycyjnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wnioskujest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp. umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 1, 10 i 15 ustawy o samorządzie gminnym:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny. Gmina, będąca organem władzy publicznej, realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, w tym w szczególności ustawą o samorządzie gminnym. W związku z tym Gmina ponosi wydatki bieżące związane z utrzymaniem przestrzeni publicznej oraz koszty remontów/napraw. Planowane działanie nie ma charakteru odpłatnej działalności gospodarczej.

Gmina planuje realizację inwestycji pn. „(...)”. Celem inwestycji jest wzmocnienie promocji i potencjału turystycznego obszaru LGD poprzez (...). Planowana inwestycja polegała będzie na budowie wiaty rekreacyjnej (...). Wraz z budową wiaty zostaną wykonane:

-utwardzenie terenu z kostki betonowej (...),

-utwardzenie terenu w postaci budowy dwóch miejsc postojowych (...),

-utwardzenie terenu w postaci dojazdów z kruszywa łamanego w obrzeżu betonowym,

-utwardzenie terenu w postaci ciągów pieszych z kruszywa łamanego w obrzeżu betonowym,

-montaż 3 ławek parkowych oraz dwóch koszy na śmieci.

Zarówno przed realizacją inwestycji, jak i po jej zakończeniu właścicielem przestrzeni publicznej będzie Gmina. Zarówno teraz, jak i po zakończeniu, przestrzeń publiczna/zamontowane elementy będą ogólnodostępne dla wszystkich użytkowników, a korzystanie z niej/nich będzie odbywać się bezpłatnie.

W konsekwencji, efekty wykonanych prac nie będą wykorzystywane do świadczenia czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług VAT.

Ponoszone na realizację inwestycji przez Gminę wydatki będą dokumentowane wystawianymi na Gminę fakturami VAT.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn. „(...)”.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia nie zostanie spełniony, ponieważ efekty wykonanych prac nie będą wykorzystywane do świadczenia czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Przestrzeń publiczna/zamontowane elementy będą ogólnodostępne dla wszystkich użytkowników, a korzystanie z niej/nich będzie odbywać się bezpłatnie.

W związku z powyższym, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki, warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, Gmina nie będzie miała – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją wskazanej Inwestycji.

Podsumowując, Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji pn. „(...)”.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno -skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).