Wyrok NSA z dnia 10 kwietnia 2024 r., sygn. I OSK 689/23

Dnia 10 kwietnia 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: sędzia NSA Monika Nowicka sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2024 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2022 r., sygn. akt I SA/Wa 1917/21 w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2022 r., I SA/Wa 1917/21 oddalił skargę A.B. na decyzję Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego.

Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:

Decyzją z dnia [...] września 2019 r. nr [...] Wojewoda M. odmówił A. B. prawa do świadczenia wychowawczego w formie dodatku dyferencyjnego na okres od 1 kwietnia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r. na dziecko – F. B. Wojewoda M. podkreślił, że z uwagi na zatrudnienie ojca dziecka na terytorium Republiki Federalnej N. w sprawie miały zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Wojewoda M. wskazał ponadto, iż z uwagi na brak aktywności zawodowej skarżącej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pierwszeństwo do wypłaty świadczeń na dziecko leżało po stronie instytucji n., a wysokość świadczeń n. możliwych do uzyskania była wyższa, niż kwota świadczeń, o których przyznanie skarżąca ubiegała się w Polsce. Ponadto wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego został przekazany do instytucji n. w celu jego rozpatrzenia zgodnie z pierwszeństwem tej instytucji do wypłaty świadczeń na dziecko. W konsekwencji powyższego Wojewoda M. uznał, na mocy decyzji z dnia 24 lutego 2021 r. nr [...], że świadczenie wychowawcze w kwocie 2.500 zł wypłacone za okres od 1 kwietnia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r. jest świadczeniem nienależnie pobranym i podlega zwrotowi wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, naliczonymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia do dnia spłaty. W uzasadnieniu ww. decyzji Wojewoda powołał się na ww. własną decyzję z dnia 30 września 2019 r. dotyczącą odmowy prawa do świadczenia wychowawczego i wskazał, że powyższa decyzja jest decyzją ostateczną. Wojewoda M. podkreślił, że pierwszeństwo do wypłaty świadczeń na dzieci w rozpatrywanym okresie leżało po stronie N., a w Polsce skarżąca nie była uprawniona do pobierania dodatku dyferencyjnego. W podstawie prawnej Wojewoda M. wskazał art. 25 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U.2019.2407 ze zm.), dalej jako "u.p.p.w.d.", który stanowi, że świadczenie wychowawcze jest świadczeniem nienależnie pobranym w sytuacji gdy zostało wypłacone za okres od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń na rodzinę w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Organ I instancji wskazał ponadto, iż skarżąca została prawidłowo pouczona o konieczności niezwłocznego poinformowania organu wypłacającego świadczenia, w przypadku zajścia zmiany mającej wypływ na prawo do świadczenia wychowawczego. Powyższe świadczenie zostało przyznane decyzją Wójta Gminy S. nr [...] z dnia [...] maja 2016 r., uchyloną następnie decyzją Wójta Gminy S. nr [...] z dnia [...] maja 2019 r., w związku z zastosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Powyższe świadczenia zostały wypłacone za okres od 1 kwietnia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r., w łącznej kwocie 2.500 zł.