Wyrok NSA z dnia 20 marca 2024 r., sygn. II FSK 1594/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Grzęda (sprawozdawca), Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia del. WSA Artur Kot, po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 17 maja 2023 r. sygn. akt I SA/Łd 269/23 w sprawie ze skargi E. P. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi z dnia 31 stycznia 2023 r. nr 1001-IEW-2.7010.31.2022.12.U12.BJ w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania podatkowego w zakresie stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2011 i 2012 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od E. P. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 17 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 269/23, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę E. P. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi z 31 stycznia 2023 r. w przedmiocie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2012 r. Wskazany wyrok (podobnie jak pozostałe powołane w uzasadnieniu orzeczenia) jest dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem http://orzeczenia.nsa.gov.pl.

Od powyższego wyroku Sądu pierwszej instancji skargę kasacyjną wniosła Skarżąca. Wystąpił o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie spraw do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 134 § 1 w zw. z art. 151 w zw. z art. 141 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r., poz. 2492 ze zm., dalej "P.p.s.a.") w zw. z art. art. 165a § 1 w zw. z art. 72 § 1 pkt 1 i § 2 pkt 1 O.p. przez niedostrzeżenie przez Sąd pierwszej instancji, iż organ błędnie odmówił wszczęcia postępowania podatkowego w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku PIT za lata 2011 i 2012 i w związku z tym błędnie oddalił skargę Skarżącej, podczas gdy Organ naruszył art. 165a § 1 O.p. a nadto, dopiero w ramach tego postępowania Skarżąca (jako Podatnik) może dowodzić, że odsetki zostały naliczone w sposób nieuzasadniony, zwłaszcza w sytuacji gdy nigdy wcześniej żaden organ podatkowy, czy Sąd, nie wypowiadał się w tym przedmiocie. Nadto, Sąd pierwszej instancji, co wynika z uzasadnienia wyroku nie rozpoznał istoty sprawy, nie analizując czy odsetki są, mogą mieć charakter sporny i czy strona Skarżąca ma prawo kwestionować w postępowaniu o stwierdzenie nadpłaty okoliczności, że organ naliczał odsetki, a wyłącznie poprzestając na uznaniu, że ponieważ decyzje wydane w stosunku do Podatnika są ostateczne i prawomocne to sama ta okoliczność wywołuje zasadność odmowy wszczęcia postępowania podatkowego w zakresie stwierdzenia nadpłaty w podatku PIT za 2011 i 2012 r. Niniejsze uznać należy za błędne, jeżeli Skarżąca w ramach post. o stwierdzenie nadpłaty poddaje w wątpliwość okoliczność naliczania odsetek, wskazując, iż ich zapłata wywołała nadpłatę, to należy uznać, iż winna ona mieć prawo realizacji tego uprawnienia w tym postępowaniu, gdyż jest ono zgodnie z ratio legis tego postępowania a także znajduje oparcie w określonym stanie faktycznym i prawnym dotyczącym bezpośrednio Skarżącej. Sąd pierwszej instancji błędnie założył, że Skarżąca chciała zmienić rozstrzygnięcie decyzji, w sytuacji gdy poddawała pod analizę uboczną kwestię która nie jest rozstrzygana w postępowaniu głównym. Stąd stanowisko Sądu pierwszej instancji uznać należy za błędne.