Interpretacja indywidualna z dnia 24 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.120.2024.2.DR

W zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

25 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 23 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem wspólnym

1) Zainteresowany będący stroną postępowania:

A sp. k.

(…);

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan A. G.

(…);

Opis zdarzenia przyszłego

A sp. k. (Zainteresowany będący stroną postępowania, dalej: Spółka lub Pożyczkodawca) jest polskim rezydentem podatkowym oraz czynnym podatnikiem VAT. Spółka prowadzi działalność przede wszystkim w zakresie (...).

Wspólnikami Spółki jest małżeństwo – Pani I. G., która jest komplementariuszem oraz jej małżonek, Pan A. G. (Zainteresowany niebędący stroną postępowania, dalej: Pożyczkobiorca), który jest komandytariuszem i jednocześnie prokurentem Spółki.

Pożyczkodawca wypracowuje nadwyżki finansowe, które okresowo nie są w całości potrzebne do prowadzenia działalności operacyjnej. Z kolei Pożyczkobiorca realizuje własne inwestycje niezwiązane z prowadzoną przez Pożyczkodawcę działalnością gospodarczą, jednak nie posiada wystarczających własnych środków finansowych na sfinansowanie tych inwestycji.

W związku z powyższym Strony kilkanaście miesięcy temu zawarły umowę pożyczki, zgodnie z którą Pożyczkodawca udzielił Pożyczkobiorcy oprocentowanej pożyczki. Strony zawarły umowę pożyczki, na podstawie której Pożyczkodawca zobowiązał się do przeniesienia na własność Pożyczkobiorcy określoną kwotę środków pieniężnych nie wyższą niż wskazany w umowie limit. Środki pieniężne miały zostać przekazane Pożyczkobiorcy w całości lub w części (transzach) wedle bieżącego zapotrzebowania Pożyczkobiorcy nie później niż do 31 grudnia 2024 roku – część kwot pożyczki została już przekazana Pożyczkobiorcy i najprawdopodobniej kwota pożyczki będzie ostatecznie niższa niż określony w umowie limit pożyczki, który Pożyczkobiorca może zaciągnąć od Spółki. Jednocześnie Pożyczkodawca mógł (może) odmówić przekazania całości lub części kwot pożyczki, jeżeli mogłoby to skutkować dla niego negatywnymi skutkami, w szczególności doprowadzić do zachwiania płynności finansowej Pożyczkodawcy.

Pożyczka udzielona została w walucie polskiej i w tej samej walucie ma zostać spłacona w terminie określonym w umowie. W walucie polskiej mają zostać również spłacone odsetki od pożyczki.

Udzielanie pożyczek nie wchodzi w zakres przeważającej ani pozostałej działalności Spółki, a stanowi wyłącznie uzupełnienie działalności zasadniczej. Do dnia zawarcia wspomnianej umowy pożyczki pomiędzy Spółką a Pożyczkobiorcą, Spółka nie udzieliła wcześniej żadnej innej pożyczki. Udzielona przez Spółkę pożyczka ma charakter okazjonalny, jednorazowy i wynika z posiadanych przez Spółkę nadwyżek środków pieniężnych. Udzielanie pożyczek nie stanowi bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności Spółki. Na obecną chwilę Spółka nie ma w planach udzielania kolejnych pożyczek, ani nie zamierza tworzyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek, jednakże nie jest wykluczone, że w przyszłości Spółka będzie jeszcze udzielać kolejnych pożyczek.

Spółka jednocześnie pragnie zaznaczyć, że nie zrezygnowała ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług finansowych na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy w przypadku, gdyby stanowisko Stron na pytanie nr 1 zostało uznane za prawidłowe, to czy na Pożyczkobiorcy ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb tego podatku z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką oraz otrzymywania kolejnych transz pożyczki? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, jak również nie ciążył obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb tego podatku z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką oraz otrzymywania kolejnych transz pożyczki.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC – podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Jednocześnie, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC – nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

- umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zatem z treści powyższego art. 2 pkt 4 ustawy o PCC wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem PCC nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika VAT, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem VAT lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o PCC.

Mając na uwadze zatem, że – jak Strony wykazały powyżej – udzielona przez Spółkę na rzecz Pożyczkobiorcy pożyczka jest zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, to w konsekwencji uznać należy, że zostaną spełnione przesłanki do zastosowania wyłączenia opodatkowania PCC zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC. Tym samym na Pożyczkobiorcy w związku z zawarciem umowy pożyczki i otrzymaniem kolejnych transz pożyczki na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych i nie miał on obowiązku złożenia deklaracji dla potrzeb PCC.

Podobne stanowisko zajął również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 20 lutego 2024 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.295.2023.4.KK uznając, że: „A zatem, skoro udzielone Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania pożyczki są zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w powyższej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Udzielone pożyczki nie podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych – są z niego wyłączone (nie jak błędnie wskazali Zainteresowani – zwolnione).”

Podobnie uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 19 maja 2021 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.35.2021.4.DR wskazując, że: „A zatem, skoro opisana we wniosku umowa pożyczki jest zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to na mocy art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawarcie opisanej umowy pożyczki, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Reasumując, Wnioskodawczyni jako pożyczkobiorca nie jest zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki.”

Podsumowując należy stwierdzić, iż taka pożyczka jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, jak również nie ciążył obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb tego podatku z tytułu zawarcia umowy pożyczki ze Spółką oraz pobierania kolejnych transz (części) pożyczki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna z 12 czerwca 2024 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.247.2024.1.MG.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowy pożyczki podlegają generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ww. ustawy:

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona  z podatku od towarów i usług.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z opisu sprawy wynika, że Zainteresowani zawarli umowę pożyczki, zgodnie z którą Pożyczkodawca (Zainteresowany będący stroną postępowania) udzielił Pożyczkobiorcy (Zainteresowanemu niebędącego stroną postępowania) oprocentowanej pożyczki. Strony zawarły umowę pożyczki, na podstawie której Pożyczkodawca zobowiązał się do przeniesienia na własność Pożyczkobiorcy określoną kwotę środków pieniężnych nie wyższą niż wskazany w umowie limit.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Zainteresowanych dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z 12 czerwca 2024 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.247.2024.1.MG, wydanej dla Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że  „(…) czynność udzielenia przez Państwa (Pożyczkodawcę) odpłatnej pożyczki pieniężnej na rzecz Pożyczkobiorcy, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie, skoro nie wybrali Państwo opcji opodatkowania zgodnie i na warunkach zawartych w art. 43 ust. 22 ustawy o VAT - usługa udzielenia przez Państwa (Pożyczkodawcę) odpłatnej pożyczki pieniężnych na rzecz Pożyczkobiorcy korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.”

Skoro z ww. interpretacji wydanej dla Zainteresowanych wynika, że pożyczka udzielona przez Zainteresowanego będącego stroną postępowania, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie korzysta ze zwolnienia od tego podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, to w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie wyłączenie (nie jak błędnie Państwo wskazali w podsumowaniu własnego stanowiska – zwolnienie) z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynnościcywilnoprawnych. Tym samym Zainteresowany niebędący stroną postępowania jako pożyczkobiorca nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych oraz nie ciążył na nim obowiązek złożenia deklaracji dla potrzeb tego podatku z ww. tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A sp. k. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43–300 Bielsko–Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).