Postanowienie SN z dnia 24 kwietnia 2024 r., sygn. III USK 50/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Bohdan Bieniek

w sprawie z odwołania Z. K.
‎od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
‎o wysokość emerytury policyjnej i policyjnej renty inwalidzkiej,
‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 24 kwietnia 2024 r.,
‎na skutek skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
‎z dnia 7 czerwca 2022 r., sygn. akt III AUa 1110/21,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2. nie obciąża skarżącego kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, wyrokiem z dnia 7 czerwca 2022 r., zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 29 kwietnia 2021 r. i oddalił odwołania Z. K. decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie z dnia 2.06.2017 r., mocą których ponownie ustalono wnioskodawcy wysokość emerytury i policyjnej renty inwalidzkiej.

Wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył w całości skargą kasacyjną pełnomocnik odwołującego się. We wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania wskazał, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, to jest: (-) czy sąd rozpoznający sprawę z odwołania od decyzji organu rentowego może odmówić rozpoznania sprawy w oparciu o art. 8 i 178 Konstytucji RP. Dystansowanie się od wskazanego obowiązku może prowadzić bowiem do rozstrzygnięcia sprawy na podstawie przepisu niekonstytucyjnego, a zatem niezgodnego z prawem. Konieczne zatem jest wyjaśnienie kompetencji sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania Konstytucji w kontekście uprawnienia obejmującego nie tylko dokonywanie tak zwanej prokonstytucyjnej wykładni stanowiącej podstawę konkretnego rozstrzygnięcia przepisów, ale także możliwość wykorzystywania swoistej kompetencji derogacyjnej, umożliwiającej odmowę zastosowania określonego przepisu w zakresie sprzecznym z Konstytucją; (-) Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w treści uzasadnienia powołał się na treść uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2020 r. (III UZP 1/20), przyjmując, że w całości podziela jej wywody; natomiast w realiach sprawy nie dokonał oceny służby wnioskodawcy pod kątem naruszania podstawowych praw i wolności człowieka. Taki sposób postępowania sądów powszechnych może doprowadzić do faktycznej utraty znaczenia uchwały Sądu Najwyższego, a powoływanie na jej treść będzie miało charakter wyłącznie pozorny. Przeto konieczne jest ustalenie, w jaki sposób sądy powszechne są związane stwierdzeniem, że kryterium służby na rzecz totalitarnego państwa powinno być oceniane na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, w tym także na podstawie indywidualnych czynów i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw i wolności człowieka i jaki winien być zakres badania wskazanej okoliczności przez sądy powszechne; (-) czy zasadne jest obniżenie funkcjonariuszom części wysokości emerytury wypracowanej już w organach demokratycznego państwa do kwoty przeciętnej wysokości emerytury ogłoszonej przez Prezesa ZUS, to jest do kwoty 2.069,02 zł brutto. Praca wykonywana przez wnioskodawcę w organach Policji formalnie zwiększa wysługę lat, ale faktycznie nie ma wpływu na wysokość wypłaty emerytury. Doprowadziło to do tego, że ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym z 16 grudnia 2016 r. nie tylko niesłusznie obniżyła wnioskodawcy wskaźnik podstawy wymiaru z 0,7% na 0%, ale również pozbawiła go części emerytury wypracowanej już w demokratycznej Polsce, mimo tego, że wnioskodawca został pozytywnie zweryfikowany i rozpoczął służbę w Policji, którą kontynuował przez okres ok. 13 lat.