Postanowienie SN z dnia 24 kwietnia 2024 r., sygn. II PSK 55/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Maciej Pacuda

w sprawie z powództwa E. K.
‎przeciwko S. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
‎o ustalenie wypadku przy pracy,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 24 kwietnia 2024 r.,
‎skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku
‎z dnia 26 stycznia 2023 r., sygn. akt V Pa 34/22,

1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2) nie obciąża powódki kosztami postępowania kasacyjnego pozwanej.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem z dnia 26 stycznia 2023 r. oddalił apelację wniesioną przez powódkę E. K. od wyroku Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia 27 lipca 2022 r., oddalającego powództwo wniesione przeciwko S. sp. z o.o. w W. o ustalenie, że zdarzenie z dnia 12 września 2019 r. stanowiło wypadek przy pracy oraz o sprostowanie protokołu powypadkowego.

Powódka E. K. wniosła do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 26 stycznia 2023 r., zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając naruszenie przepisów postępowania, to jest: art. 379 pkt 4 k.p.c. w związku z art. 367 § 3 k.p.c.; art. 382 k.p.c. w związku z art. 380 k.p.c. i art. 381 k.p.c. oraz w związku z art. 235² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c.; art. 278 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c.; art. 387 § 2¹ k.p.c., a także naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżąca powołała się na nieważność postępowania przed Sądem drugiej instancji (art. 398 § 1 pkt 3 k.p.c.) z uwagi na niewłaściwy, jednoosobowy skład Sądu rozpoznającego sprawę (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2023 r., III PZP 6/22, mającą moc zasady prawnej). Podniosła, że zgodnie z art. 379 pkt 4 k.p.c. nieważność postępowania zachodzi między innymi, jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy. Zgodnie z zasadami ogólnymi - art. 367 § 3 k.p.c. - Sąd apelacyjny rozpoznaje zaś sprawę w składzie trzech sędziów, a na posiedzeniu niejawnym sąd orzeka w składzie jednego sędziego, z wyjątkiem wydania wyroku. Tymczasem po wniesieniu przez skarżącą apelacji sprawa została przekazana do Sądu Okręgowego do rozpoznania przez ten Sąd w składzie jednoosobowym. Skład Sądu został ustalony na podstawie art. 15zzs ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 2095 ze zm.), który wskazuje, iż „w pierwszej i drugiej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, z wyjątkiem spraw rozpoznawanych w składzie jednego sędziego i dwóch ławników; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.” Sąd Okręgowy wydał w składzie jednoosobowym wyrok w sprawie w dniu 26 stycznia 2023 r. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 kwietnia 2023 r., III PZP 6/22, uznał jednak, że „rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowanym na podstawie art. 15zzs ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 2095 ze zm.) ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), ponieważ nie jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.) oraz postanowił nadać uchwale moc zasady prawnej i ustalił, że przyjęta w uchwale wykładnia prawa obowiązuje od dnia jej podjęcia.” Zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego został co prawda wydany przed wydaniem powołanej uchwały, co nie znaczy jednak, że wykładnia płynąca z jej treści nie jest dla sprawy istotna. Wadliwość ustawy covidowej jednakowo dotyka bowiem spraw rozpoznanych przed podjęciem uchwały, jak i po jej wydaniu.