Interpretacja indywidualna z dnia 20 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.69.2024.2.MM

Skutki podatkowe darowizny środków pieniężnych od rodziców przekazanych bezpośrednio na konto sprzedającego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 kwietnia 2024  r. wpłynął Pani wniosek z 14 kwietnia 2024r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania od rodziców środków pieniężnych tytułem darowizny. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 13 maja 2024 r. (data wpływu 13 maja 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu … r. została zawarta, w formie aktu notarialnego, ze spółką X sp. z o.o. umowa przeniesienia ogółu praw i obowiązków. Pani rodzice zapłacili … zł tytułem zapłaty części ceny wpłaconej deweloperowi po zawarciu umowy przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży oraz … zł brutto jako odpłatność z tytułu wyżej wymienionego przeniesienia przez X sp. z o.o. na Panią ogółu praw i obowiązków wynikających z umowy przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży. X sp. z o.o. miała zawartą umowę przedwstępną z deweloperem Y sp. z o.o. W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że środki pieniężne, o których mowa otrzymała Pani od rodziców tytułem darowizny. Przedmiotowe środki pieniężne zostały przelane z konta rodziców na konto X sp. z o.o. z siedzibą w … .

Pytania

Czy może Pani zgłosić powyższe środki pieniężne przekazane przez rodziców na konto X sp. z o.o. jako darowiznę dla Pani od rodziców na druku SD-Z2?

Czy w związku z opisanym stanem faktycznym może Pani skorzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, może Pani zgłosić otrzymanie darowizny tych środków pieniężnych na zgłoszeniu SD-Z2 jako darowiznę od rodziców, gdyż to rodzice zobowiązali się do bezpłatnego świadczenia na Pani rzecz kosztem swojego majątku. To rodzice przekazali Pani darowiznę. Co za tym idzie przysługuje Pani zwolnienie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn gdyż rodzice (zstępni) są wymienieni w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako osoby, od których nabycie podlega zwolnieniu z podatku. Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 2 może Pani udokumentować faktyczne przekazanie środków pieniężnych na rachunek bankowy podmiotu, z którym łączy Panią stosunek zobowiązaniowy, a przelew tych środków stanowi wykonanie Pani zobowiązania jako obdarowanego wobec tego podmiotu. Podsumowując, Pani zdaniem, spełnia Pani wszystkie warunki konieczne do uzyskania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn oraz zgłoszenia darowizny na druku SD-Z2.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 596):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 14 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2060).

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Stosownie do art. 4a ust. 4 cyt. ustawy:

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4 ustawy) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z treści wniosku wynika, że rodzice darowali Pani środki pieniężne, które przelali na konto spółki X sp. z o.o. Dnia … r. została zawarta w formie aktu notarialnego ze spółką X sp. z o.o. umowa przeniesienia na Panią ogółu praw i obowiązków wynikających z umowy przedwstępnej ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży. Spółka X sp. z o.o. miała bowiem zawartą umowę przedwstępną z deweloperem Y sp. z o.o. Środki pieniężne, które Pani rodzice przelali na konto spółki X sp. z o.o. stanowiły zapłatę części ceny wpłaconej przez spółkę X sp. z o.o. deweloperowi po zawarciu przez nią ww. umowy przedwstępnej oraz odpłatność z tytułu przeniesienia przez X sp. z o.o. na Panią ogółu praw i obowiązków wynikających z tej umowy przedwstępnej.

Ma Pani wątpliwości czy otrzymane tytułem darowizny od rodziców środki pieniężne może Pani zgłosić na druku SD-Z2 oraz czy może Pani skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym należy wyjaśnić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, środki pieniężne muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Takie subkonta wyodrębniane są w ramach rachunków prowadzonych dla deweloperów czy spółdzielni mieszkaniowych. W analizowanym przypadku taka sytuacja jednak nie występuje. Darowane środki nie zostały przelane na konto dewelopera lecz na rzecz spółki, która sprzedała ogół praw i obowiązków jakie przysługiwały jej w związku z zawarciem umowy przedwstępnej z deweloperem.

Analizowany przepis jednoznacznie wskazuje, że środki pieniężne mają wpłynąć na konto obdarowanego (czy też jego subkonto w przypadkach powyżej wskazanych).

Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala więc skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty środków pieniężnych przez darującego na rzecz osoby trzeciej, gdyż nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc przedmiot darowizny został przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej (w tym przypadku X sp. z o.o.), zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania.

Nie można bowiem odstąpić od jednoznacznego brzmienia ww. przepisu i stosować go z pominięciem warunków wprost w nim wyrażonych, czyli z pominięciem fragmentu przepisu (określającego wprost jak darowane środki mają być przekazane), który musiałby zostać uznany nie tyle za zbędny, co za niedopuszczalny, rażąco naruszający Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej.

Użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wyrażenie „udokumentowanie – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (…) – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym” należy rozumieć w ten sposób, że dowód ten dokumentuje dokonanie wpłaty lub przelewu środków pieniężnych, będących przedmiotem czynności prawnej darowizny (art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego), przez darczyńcę na konto obdarowanego, a nie wpłatę lub przelew na konto innego podmiotu. Zatem warunkiem do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w ww. przepisie jest udokumentowanie dokonania przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Podejmowanie innych czynności w celu dokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny jest niewystarczające albo zbędne.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone na konto sprzedającego ogół praw i obowiązków z umowy przedwstępnej, tj. na konto spółki X sp. z o.o., a nie na rachunek bankowy obdarowanego (tj. na Pani rachunek bankowy). Nie może więc Pani zgłosić otrzymanej darowizny na druku SD-Z2.

W konsekwencji, otrzymana przez Panią darowizna podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

A zatem, skoro otrzymana darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, powinna Pani złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068) i wykazać w nim nabycie środków pieniężnych od rodziców.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).