Interpretacja indywidualna z dnia 18 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.213.2024.2.BD
Skutki podatkowe zakupu mieszkania od gminy - art. 2 pkt 1 lit. g) - ustawa o gospodarce nieruchomościami
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
18 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 17 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia od gminy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie wygranego przetargu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 14 i 17 czerwca 2024 r. (wpływ 14 i 17 czerwca 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1) Zainteresowana będąca stroną postępowania Pani (…)
2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania Pan (…)
Opis stanu faktycznego
(…) 2024 r. Zainteresowani (jako małżonkowie) zawarli umowę sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego (akt notarialny (…)) nabywając od Gminy (…) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Nabycie nastąpiło na podstawie uprzednio wygranego przetargu nieograniczonego, organizowanego na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Na etapie sporządzenia aktu notarialnego notariusz pobrał od Państwa podatek od czynności cywilnoprawnych według 2% stawki, a następnie uiścił podatek do urzędu skarbowego. Dokonali Państwo nabycia ww. prawa na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Po zawarciu transakcji uznali Państwo, że podatek od czynności cywilnoprawnych został pobrany przez notariusza nienależnie, bowiem w Państwa ocenie transakcja nie podlega opodatkowaniu ww. podatkiem.
Pytanie
Czy stanowisko w tej sprawie jest słuszne i czy przysługuje Państwu zwrot nienależnie pobranego podatku od czynności cywilnoprawnych?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem, w wyniku zawarcia umowy sprzedaży nie zachodził obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ czynność ta została dokonana w sprawach z zakresu gospodarki nieruchomościami, a więc na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynność taka nie podlega opodatkowaniu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Stosownie do treści art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy od czynności cywilnoprawnych:
Stawka podatku wynosi – od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.
Stosownie do treści art. 10 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.
Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości (własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego) podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym. Natomiast podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nieruchomości określona na podstawie przeciętnych cen, a zatem bez uwzględnienia ulg przysługujących nabywcom. W przypadku, gdy umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza (jako płatnika) jest pobór tego podatku.
Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że (…) 2024 r. zawarli Państwo umowę sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego nabywając od Gminy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Nabycie nastąpiło na podstawie uprzednio wygranego przetargu nieograniczonego, organizowanego na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Na etapie sporządzenia aktu notarialnego notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych według 2% stawki, a następnie uiścił podatek do urzędu skarbowego. Dokonali Państwo nabycia ww. prawa na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zgodnie z cytowanym powyżej art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłączone z opodatkowania są czynności cywilnoprawne podlegające przepisom o gospodarce nieruchomościami.
Należy zauważyć, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami określają zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa i własność jednostek samorządu terytorialnego.
Stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):
Do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy.
W myśl art. 25 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Gospodarowanie zasobem polega w szczególności na wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 23 ust. 1, a ponadto na sporządzaniu planów wykorzystania zasobu, przygotowywaniu opracowań geodezyjno-prawnych i projektowych, dokonywaniu podziałów oraz scaleń i podziałów nieruchomości, a także wyposażaniu ich, w miarę możliwości, w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej.
Zgodnie z art. 37 ust. 1 cyt. ustawy:
Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.
Stosownie do treści art. 40 ust. 1 i 3 ww. ustawy:
Przetarg przeprowadza się w formie:
1) przetargu ustnego nieograniczonego;
2) przetargu ustnego ograniczonego;
3) przetargu pisemnego nieograniczonego;
4) przetargu pisemnego ograniczonego.
O zastosowanej formie przetargu decyduje jego organizator.
Z zacytowanych przepisów wynika, że w przypadku gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu terytorialnego, podstawę prawną do działania stanowią przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. To bowiem jej przepisy stanowią podstawę dla działania dla właściwych organów i wskazują jako sposób zbycia m.in. właściwy tryb przetargu.
Wobec powyższego, opisana we wniosku umowa sprzedaży nieruchomości (własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego), jako że była zawarta na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami, korzystała z wyłączenia z opodatkowania określonego w art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym należy potwierdzić, że nie ciążył na Państwu obowiązek podatkowy z tego tytułu. Tym samym podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami został nienależnie pobrany przez płatnika.
Końcowo należy wskazać, że stosownie do treści art. 11 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatek, z zastrzeżeniem ust. 2, podlega zwrotowi, jeżeli:
1) uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
2) nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
3a) spółka nie została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców lub wysokość kapitałuzakładowego spółki kapitałowej została zarejestrowana w kwocie niższej niż określała umowa spółki - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym;
4) podwyższenie kapitału zakładowego spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale – w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału zakładowego ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
5) nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.
Natomiast w myśl art. 72 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.):
1) nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2) podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3) zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4) zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
Zgodnie z art. 75 § 1 ww. ustawy:
Jeżeli podatnik kwestionuje zasadność pobrania przez płatnika podatku albo wysokość pobranego podatku, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.
Wobec powyższego należy wskazać, że nadpłata powstanie zawsze wtedy, gdy podatek został zapłacony nienależnie. Tym samym, mogą się Państwo ubiegać nie o zwrot podatku (który dotyczy ściśle określonych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych sytuacji) a o stwierdzenie i zwrot nadpłaty w trybie określonym przepisami Ordynacji podatkowej.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwo i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani (…) (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy Ordynacja podatkowa.