Interpretacja indywidualna z dnia 17 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.157.2024.2.JKU

Skutki podatkowe umowy pożyczki zawartej przez wspólnika ze spółką.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 marca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 8 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 27 maja 2024 r. (wpływ 29 maja 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

I.Wstęp.

Jest Pani osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Pożyczkobiorca). Planuje Pani zawrzeć ze spółką kapitałową (dalej: Spółka lub Pożyczkodawca lub M.), której jest i będzie Pani nadal wspólnikiem – umowy pożyczki. Posiada Pani 50 udziałów o łącznej wartości (…) zł w Spółce występującej w roli Pożyczkodawcy. Umowy pożyczki pomiędzy Panią a Pożyczkodawcą zostaną zawarte na terytorium Polski. Pożyczka będzie miała charakter odpłatny, tj. Spółce przysługiwać będzie wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczki zostanie ustalone na warunkach rynkowych.

Pożyczkodawcą jest spółka prawa handlowego M. sp. z o.o. z siedzibą w (…). M. posiada następujące numery, za pomocą których jest rozpoznawana w obrocie prawnym i gospodarczym:

1)KRS: (…),

2)NIP: (…),

3)REGON: (…).

Zgodnie z aktualnym odpisem M., przedmiotem działalności Pożyczkodawcy jest:  i) kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, ii) produkcja mebli kuchennych,  iii) realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, iv) roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych,  v) zakładanie stolarki budowlanej vi) wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, vii) pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, viii) zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie, ix) działalność w zakresie specjalistycznego projektowania.

Ponadto, zgodnie z Wykazem podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy podatku od towarów i usług, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT (tzw. „biała lista podatników VAT”), M., na dzień składania wniosku, jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

II.Opis zdarzenia przyszłego.

Zamierza Pani w przyszłości zawierać ze Spółką (Pożyczkodawcą) umowy pożyczki w rozumieniu art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Dającym pożyczkę będzie M., zaś biorącym będzie Pani. Umowy pożyczki będą dotyczyły pieniędzy. Pożyczane pieniądze będą pochodziły z działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę. Umowy pożyczki będą miały ponadto charakter odpłatny, bowiem Pożyczkobiorca zostanie zobowiązany do zapłaty na rzecz M. odsetek od udostępnionego kapitału. Przedmiotowe umowy zostaną zawarte w formie pisemnej (art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego).

Umowy pożyczki zostaną ponadto zabezpieczone przez Spółkę w następujący sposób. Spółka wystawi weksel trasowany (art. 1 ustawy Prawo wekslowe). Trasatem (podmiotem zobowiązanym do zapłaty) będzie Pożyczkobiorca. Weksel ten będzie zawierał bezwarunkowe polecenie zapłaty udostępnionego kapitału (wraz z odsetkami). Remitentem (podmiotem, na którego rzecz zapłata ma być dokonana) będzie Spółka.

Jako termin płatności weksla zostanie przyjęty termin wymagalności danej umowy pożyczki (tzn. określony w umowie pożyczki termin, w którym biorący powinien zwrócić dającemu pożyczkę kwotę udostępnionego kapitału wraz z odsetkami).

W uzupełnieniu wskazała Pani, że w zakresie umowy pożyczki, której będzie Pani stroną, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną 29 marca 2024 r., znak pisma: 0111-KDIB3-1.4012.188.2024.1.MG, w której stwierdził, że „wskazana we wniosku czynność udzielania pożyczki spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś Państwa (Pożyczkodawcę) uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT”.

Tak więc, czynność ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Co więcej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w przywołanej interpretacji indywidualnej wskazał, że „z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa  w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie - usługa udzielania pożyczki przez Państwa na rzecz pożyczkobiorcy (Wspólnika X bądź Wspólnika Y) będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu”.

Będzie Pani jednym z wymienionych wspólników Spółki udzielającej pożyczki. Pani, jako Pożyczkobiorca, nie świadczy na rzecz Pożyczkodawcy żadnej usługi w związku z otrzymaną pożyczką, nie dokonuje Pani również żadnej dostawy towarów na rzecz Pożyczkodawcy w związku z udzieleniem pożyczki. Tak więc Pożyczkodawca będzie z tytułu zawarcia umowy pożyczki podatnikiem podatku od towarów i usług, jednak usługa ta będzie objęta zwolnieniem podatkowym, co potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w przywołanej interpretacji indywidualnej. Pani natomiast jako Pożyczkobiorca nie świadczy żadnej usługi na rzecz Pożyczkodawcy, dlatego nie będzie z tytułu zawarcia umowy pożyczki podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pytanie

Czy umowa pożyczki zawarta pomiędzy Panią a Spółką M., występującą w roli Pożyczkodawcy, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymana przez Panią od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, opisana pożyczka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Czynność cywilnoprawna zawarcia umowy pożyczki podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącznie wtedy, gdy spełnia przesłanki wskazane w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Oznacza to, że umowa pożyczki podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych gdy jej przedmiotem są:

1)rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2)rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza jednak niektóre czynności z zakresu czynności opodatkowanych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. a) oraz lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Wyłączenie z opodatkowania wskazane w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy m.in. podmiotów zwolnionych z podatku od towarów i usług. Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Pani zdaniem, zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli otrzymana przez Pana od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując stwierdziła Pani, że umowa pożyczki zawarta pomiędzy Pożyczkodawcą i Panią zawiera się w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Mimo to, ze względu na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynność ta będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak bowiem wskazano powyżej, czynność zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Panią i Pożyczkodawcą będzie zwolniona od podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, udzielenie przez Spółkę pożyczki jej wspólnikowi, tj. Pani, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (korzystając przy tym ze zwolnienia z podatku od towarów i usług), dlatego też Pani stanowisko w zakresie zadanego pytania należy uznać za prawidłowe.

Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołała Pani szereg interpretacji indywidualnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).

Art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi:

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że pomiędzy Panią a Pożyczkodawcą, będą zawarte umowy pożyczki pieniężnej. Pożyczone pieniądze będą pochodziły z działalności gospodarczej prowadzonej przez Pożyczkodawcę. Umowa pożyczki będzie miała charakter odpłatny, bowiem Pani jako Pożyczkobiorca zostanie zobowiązana do zapłaty na rzecz Pożyczkodawcy odsetek od udostępnionego kapitału.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że na wniosek Pożyczkodawcy – M. Sp. z o.o., 29 marca 2024 r. – w zakresie pożyczki, której będzie Pani stroną, została wydana interpretacja indywidualna w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że:

-wskazana we wniosku czynność udzielania pożyczki będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług;

-usługa udzielania pożyczki przez Pożyczkodawcę (M.) na rzecz Pożyczkobiorcy będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług;

-powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że dla tej czynności Pożyczkodawca nie wybierze opcji opodatkowania zgodnie i na warunkach zawartych w art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

A zatem, skoro pożyczka zawierana pomiędzy Panią – Pożyczkobiorcą a M. Sp. z o.o. – Pożyczkodawcą podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – będzie z tego podatku zwolniona, to w analizowanej sprawie ma zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.