Interpretacja indywidualna z dnia 18 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.274.2024.2.BR

Możliwość preferencyjnego rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 kwietnia 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 29 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 czerwca 2024 r. (wpływ 7 czerwca 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Jest Pani panną, samotnie wychowującą dziecko – córkę (…). Zamieszkuje Pani z córką (…).

Od momentu urodzenia córki samodzielnie zajmuję się Pani jej wychowaniem, na co składa się zapewnienie dziecku odpowiednich warunków bytowych (mieszkanie, wyżywienie), sprawowanie codziennej opieki nad dzieckiem, dbanie o jego prawidłowy rozwój fizyczny i intelektualny, organizacja opieki dziennej (żłobek), zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej (wizyty lekarskie, szczepienia, rehabilitacja, terapia logopedyczna, stomatologiczna itp.).

Ojciec dziecka – (…) – posiada prawa rodzicielskie jednakże nie brał i nie bierze udziału w wychowaniu córki (…).

Według Pani najlepszej wiedzy, ojciec dziecka przebywa w związku małżeńskim z (…), którzy zamieszkują razem (…), gdzie wspólnie zajmują się wychowaniem syna – (…).

Pan (…) nie utrzymuje z Panią żadnych kontaktów, ani nie uczestniczy w żadnych czynnościach związanych z wychowaniem lub sprawowaniem opieki nad córką (…). Jego kontakty z córką ograniczają się do kilku kurtuazyjnych wizyt w roku (w roku 2023 – 5 wizyt) trwających każdorazowo ok. 2h i w żadnym wypadku nie są elementem udziału w wychowaniu dziecka.

Mając na uwadze powyższe fakty, w Pani ocenie, w Pani przypadku mają zastosowanie przepisy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych o preferencyjnym rozliczeniu dochodów dla osób samotnie wychowujących dziecko w roku podatkowym 2022 i 2023 oraz w kolejnych latach podatkowych, dopóki stan faktyczny się nie zmieni.

W uzupełnieniu wniosku udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania:

1.Czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?

Odp. Zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.), ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

2.Czy w okresach, których dotyczy wniosek, uzyskiwała/uzyskuje/będzie uzyskiwała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia itp.)?

Odp. W okresach, których dotyczy wniosek, uzyskiwała, uzyskuje i zakłada, że nadal będzie Pani uzyskiwała wyłącznie dochody opodatkowane według skali podatkowej z tytułu umowy o pracę.

3.Czy w okresach, których dotyczy wniosek prowadziła/prowadzi/będzie Pani prowadzić działalność gospodarczą? Jeśli tak, należy wskazać formę opodatkowania tej działalności.

Odp. W okresach, których dotyczy wniosek nie prowadziła, nie prowadzi ani nie będzie Pani prowadzić działalności gospodarczej.

4.Czy w stosunku do Pani lub Pani córki, w okresach których dotyczy wniosek, miały/mają/będą miały zastosowanie przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji?

Odp. W stosunku do Pani ani Pani córki (…), w okresach których dotyczy wniosek, nie miały, nie mają i nie będą miały zastosowania przepisy:

a)art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym),

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego,

c)ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji.

5.Czy w okresach, których dotyczy wniosek, w czasie, w którym córka nie przebywała z Panią, ojciec dziecka zajmował się jej wychowaniem i wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do córki, tj. dbał o prawidłowy rozwój córki kształtując jej właściwe zachowania, rozwijał jej zainteresowania, ponosił wydatki związane z wypoczynkiem, ponosił koszty jej utrzymania, zabezpieczał potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne – poza płaconymi alimentami, troszczył się o jej rozwój fizyczny i duchowy, wykazywał zainteresowanie jej wychowaniem, troszczył się o fizyczny i duchowy rozwój córki, brał czynny udział w sprawach dotyczących córki związanych z jej kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp.?

Odp. W okresach, których dotyczy wniosek, córka przebywała wyłącznie pod Pani opieką. Ojciec dziecka nigdy nie zajmował się jej wychowaniem ani nie wykonywał władzy rodzicielskiej w stosunku do córki, tj. nie angażował się w dbanie o prawidłowy rozwój córki kształtujący jej właściwe zachowania, rozwijanie jej zainteresowań, nie ponosił wydatków związanych z wypoczynkiem, utrzymaniem, zabezpieczeniem potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie wykazywał troski o rozwój fizyczny i duchowy córki ani zainteresowania jej wychowaniem, nie brał czynnego udziału w żadnych sprawach dotyczących córki związanych z jej kształceniem, dodatkowymi zajęciami, czy leczeniem. Jedyną czynnością wykonywaną przez Ojca dziecka jest dobrowolne, regularne partycypowanie w części kosztów związanych z utrzymaniem córki, alimenty wpłacane są na zasadzie porozumienia obu stron, nie zostały względem niego zasądzone alimenty.

6.Czy jest Pani matką lub opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionej w treści wniosku córki (…)) i względem nich wykonywała/wykonuje/będzie wykonywała w latach, których dotyczy wniosek władzę rodzicielską? Jeśli tak, należy podać ich daty urodzenia.

Odp. Nie jest Pani matką ani opiekunem prawnym innych dzieci (niż wymienionej w treści wniosku córki (…)).

7.W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 5, proszę wskazać czy wychowuje je Pani wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym (partnerem)?

Odp. Nie dotyczy.

8.Czy w okresach, których dotyczy wniosek, zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) obydwojgu rodzicom? Jeśli nie, to któremu z rodziców i dlaczego?

Odp. W okresach, których dotyczy wniosek, świadczenie wychowawcze (zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 421) zostało przyznane wyłącznie Pani. Załączyła Pani dokumenty z ZUS poświadczające przyznanie świadczenia. Ojciec (…) nigdy nie wykazał zainteresowania częściowym przejęciem opieki nad córką, ani częściowym przejęciem świadczenia wychowawczego.

9.Czy Pani córka w okresach, których dotyczy wniosek uzyskiwała/uzyskuje/będzie uzyskiwać:

-dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) lub art. 30b (dochody ze zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych) lub

-przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) lub art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót),

w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194), z wyjątkiem renty rodzinnej?

Odp. Córka (…) w okresach, których dotyczy wniosek nie uzyskiwała, nie uzyskuje i nie będzie uzyskiwać:

a)dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) lub art. 30b (dochody ze zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych) ani

b)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 (ulga dla młodych) lub art. 21 ust. 1 pkt 152 (ulga na powrót),

w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194).

Pytanie

Czy w zaistniałej sytuacji, w Pani przypadku, znajdują zastosowanie przepisy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych o preferencyjnym rozliczeniu dochodów dla osób samotnie wychowujących dziecko w roku podatkowym 2022 i 2023 oraz w kolejnych latach podatkowych (o ile stan faktyczny się nie zmieni)?

Pani stanowisko w sprawie

Mając na uwadze przedstawione fakty, w Pani ocenie, w Pani przypadku mają zastosowanie przepisy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych o preferencyjnym rozliczeniu dochodów dla osób samotnie wychowujących dziecko w roku podatkowym 2022 i 2023 oraz w kolejnych latach podatkowych, dopóki stan faktyczny się nie zmieni.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na mocy art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) dalej zwanej ustawą:

Zgodnie z art. 6 ust. 4d ustawy:

Według art. 6 ust. 4e ustawy:

Stosownie do art. 6 ust. 4f ustawy:

Wyjaśnić należy, że art. 6 od ust. 4c do ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265), obowiązują od 1 lipca 2022 r. i mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Na podstawie art. 6 ust. 8 ustawy:

Podkreślić należy, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że ustawodawca prawo do rozliczenia dochodów na preferencyjnych zasadach określonych w ust. 4d ww. przepisu przyznał jednemu z rodziców (opiekunów prawnych), który faktycznie samotnie wychowuje dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest zatem samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym, gdyż nie przysługuje ona wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Równie istotne jest więc samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmuje się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Niezbędną przesłanką, jak już wcześniej zaznaczono, jest aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego – faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dzieci.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania”, czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pani panną, samotnie wychowującą dziecko (córkę (…)). Od momentu urodzenia córki samodzielnie zajmuję się Pani jej wychowaniem, na co składa się zapewnienie dziecku odpowiednich warunków bytowych (mieszkanie, wyżywienie), sprawowanie codziennej opieki nad dzieckiem, dbanie o jego prawidłowy rozwój fizyczny i intelektualny, organizacja opieki dziennej (żłobek), zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej (wizyty lekarskie, szczepienia, rehabilitacja, terapia logopedyczna, stomatologiczna itp.). Ojciec Pani córki nie utrzymuje z Panią żadnych kontaktów, ani nie uczestniczy w żadnych czynnościach związanych z wychowaniem lub sprawowaniem opieki nad córką (…), tj. nie angażował się w dbanie o prawidłowy rozwój córki kształtujący jej właściwe zachowania, rozwijanie jej zainteresowań, nie ponosił wydatków związanych z wypoczynkiem, utrzymaniem, zabezpieczeniem potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie wykazywał troski o rozwój fizyczny i duchowy córki ani zainteresowania jej wychowaniem, nie brał czynnego udziału w żadnych sprawach dotyczących córki związanych z jej kształceniem, dodatkowymi zajęciami, czy leczeniem. Kontakty ojca z córką ograniczają się do kilku kurtuazyjnych wizyt w roku (w roku 2023 – 5 wizyt) trwających każdorazowo ok. 2h i w żadnym wypadku nie są elementem udziału w wychowaniu dziecka. Jedyną czynnością wykonywaną przez Ojca dziecka jest dobrowolne, regularne partycypowanie w części kosztów związanych z utrzymaniem córki, alimenty wpłacane są na zasadzie porozumienia obu stron, nie zostały względem niego zasądzone alimenty. 

Mając na uwadze przedstawiony opis sytuacji faktycznej i powołane przepisy prawa wskazać należy, że skoro Pani jako panna, faktycznie samotnie wychowuje małoletnią córkę, bez udziału jej ojca, to ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2022 r. i 2023 r. Jeśli Pani sytuacja i obowiązujące prawo nie zmienią się, będzie Pani mogła skorzystać z omawianej preferencji także w zeznaniach za kolejne lata podatkowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

-zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczam także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Równocześnie w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Ponadto wskazuję, że nie jestem uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację lub jego uzupełnienia. Wszystkie istotne dla sprawy informacje powinny znaleźć się w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).