Interpretacja indywidualna z dnia 5 czerwca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.358.2024.2.PS

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z działalności gospodarczej kwoty wyrównania udziału byłej małżonki w nieruchomości wspólnej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 12 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów. Uzupełnił go Pan pismem z 7 maja 2024 r. oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 maja 2024 r. (wpływ 21 maja 2024 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pan działalność gospodarczą od 1989 r. W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej nabył Pan nieruchomość zabudowaną w X przy ul. A1, a następnie rozbudował Pan majątek wspólny małżeński.

(...) 2016 r. Sąd Rejonowy w X [sygn. akt (...)] ustanowił rozdzielność majątkową małżeństwa. (...) 2020 r. Sąd Rejonowy w X I Wydział Cywilny [sygn. akt (...)] zasądził od Pana kwotę (...) zł tytułem wyrównania udziału w majątku wspólnym, którą rozłożył na 4 równe raty w kwocie po (...) zł.

(...) 2021 r. Sąd Okręgowy w Y Wydział Odwoławczy [sygn. akt (...)] potwierdził fakty te i zmienił terminy zapłaty. Zapłata następuje sukcesywnie zgodnie z powyższymi wyrokami, a zapłacony majątek jako podwyższona wartość aktywów przedsiębiorstwa jest wykorzystywana przez Pana do prowadzenia działalności gospodarczej. Spłata nie pochodzi ze środków sprzedaży majątku wspólnego, lecz z uzyskanego dochodu z prowadzenia działalność gospodarczej.

Podział majątku jest trwały - wyrok Sądu Okręgowego w Y Wydział I cywilny r. z dnia (...) 2022 o sygn. akt (...), rozwiązujący przez rozwód związek małżeński. Obligatoryjne poniesienie tych kosztów miało na celu niedopuszczenie do utraty źródła przychodu.

Uzupełnienie stanu faktycznego

W uzupełnieniu wniosku z 20 maja 2024 r. (wpływ 21 maja 2024 r.) wskazuje Pan, że w związku z separacją faktyczną w jakiej Pan był z małżonką, złożyła ona do Sądu Rejonowego w X wniosek o zniesienie pomiędzy Państwem wspólności majątkowej. Jedynym znaczącym Państwa majątkiem było prawo użytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. A1 i prawo własności budynków na nich posadowionych. Opisał ją Pan we wniosku. Nieruchomość (w sensie prawa użytkowania wieczystego) była zakupiona w 1994 r. w trakcie małżeństwa do majątku wspólnego małżonków ze środków zgromadzonych w trakcie małżeństwa - środków wspólnych.

Od momentu nabycia nieruchomość wykorzystywana była prze Pana do prowadzenia na jej terenie działalności gospodarczej. Stan ten utrzymuje się do dnia dzisiejszego. Na nieruchomości początkowo prowadził Pan działalność mającą na celu (...). Z czasem na nieruchomości został zamontowany (...) i została rozpoczęta produkcja (...). Opisaną nieruchomość wykorzystuje Pan do (...). Teren jest wykorzystywany również pomocniczo do (...).

Nieruchomość w momencie zakupu była zabudowana jedną halą produkcyjną. W wyniku pożaru budynek uległ jednak całkowitemu zniszczeniu. Zmuszony był Pan do odbudowy hali. Postanowił Pan również o budowie drugiej hali produkcyjnej. Nieruchomość rozbudowano w latach od 2000 do 2014 r. W ostatnich latach ponosił Pan koszty związane z utwardzeniem gruntu - położenie płyt (...).

Nieruchomość wprowadził Pan w ewidencję środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Koszty związane z rozbudową hal po pożarze były zaliczone do kosztów inwestycyjnych prowadzonej przeze Pana działalności, po otrzymaniu decyzji na użytkowanie w 2014 zostały wprowadzone do środków trwałych i dokonuje Pan ich amortyzacji.

W wyniku postępowania zainicjowanego przez małżonkę ostatecznie doszło do zniesienia między Państwem wspólności majątkowej. Nie zostały ustalone nierówne udziały w majątku wspólnym. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w X z dnia (...) 2020 r. podział nieruchomości został ustalony tak, że został Pan jedynym użytkownikiem nieruchomości przy A1 oraz właścicielem posadowionych na niej budynków. W związku z przyznaniem na Pana rzecz nieruchomości został Pan zobowiązany do zapłaty na rzecz małżonki kwoty wskazanej we wniosku.

Do obowiązku spłaty doszło na podstawie przepisu art. 46 Kodeksu Rodzinnego i opiekuńczego w zw. z art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego (rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego).

Spłata małżonki pozwala Panu na kontynuowanie działalności gospodarczej. Jako że nie miał Pan oszczędności, spłata następuje w ratach z bieżącej działalności gospodarczej. Bez przysądzenia należności, przyznania gruntu na Pana rzecz nie byłoby możliwe prowadzenie działalności. Nie mieliście Państwo również innych składników majątku wspólnego, które w ramach podziału mogłyby zostać przyznane na rzecz małżonki.

Pytanie (zakres doprecyzował Pan w uzupełnieniu wniosku)

Czy wartość dokonanej spłaty na rzecz małżonki, związanej z przyznaniem na Pana rzecz wyłącznego prawa użytkowania wieczystego nieruchomości i prawa własności budynków na niej posadowionych, które wykorzystywane są przez Pana do prowadzenia działalności gospodarczej, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?

Pana stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

W Pana ocenie w związku z faktem, że w celu zachowania albo zabezpieczenia możliwości uzyskiwania przez Pana dochodu z działalności prowadzonej na nieruchomości konieczna jest spłata Pana byłej małżonki (zapłaty za jej część w prawie użytkowania prawa użytkowania wieczystego nieruchomości i prawie własności budynków) dla zwiększenia wartości przedsiębiorstwa ma Pan prawo do zaliczenia dokonanych na jej rzecz spłat do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosowne natomiast do z art. 22 ust. 1 omawianej ustawy:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu – każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Kosztem uzyskania przychodów jest wyłącznie taki koszt, który spełnia kumulatywnie warunki określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj.:

–został poniesiony przez podatnika;

–jego poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, tj. istnieje związek przyczynowy między poniesieniem kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania; w momencie ponoszenia wydatku podatnik mógł, obiektywnie oceniając, oczekiwać skutku w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła;

–nie został wyłączony z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 23 ust. 1 ww. ustawy.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Jak wynika z przedstawionych we wniosku okoliczności, prowadzi Pan działalność gospodarczą od 1989 r. W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej w 1994 r. nabył Pan w trakcie małżeństwa do majątku wspólnego małżonków z środków zgromadzonych w trakcie małżeństwa prawo użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości, którą następnie Pan rozbudował w ramach majątku wspólnego.

Nieruchomość w momencie zakupu była zabudowana jedną halą produkcyjną. W wyniku pożaru budynek uległ jednak całkowitemu zniszczeniu. Zmuszony był Pan więc do odbudowy hali. Postanowił Pan również o budowie drugiej hali produkcyjnej. Nieruchomość rozbudowano w latach od 2000 do 2014 r.

Od momentu nabycia nieruchomość ta wykorzystywana była przez Pana do prowadzenia na jej terenie działalności gospodarczej. Stan ten utrzymuje się do dnia dzisiejszego. Na nieruchomości początkowo prowadził Pan działalność mającą na celu produkcję pustaków. Z czasem na nieruchomości został zamontowany trak i została rozpoczęta produkcja wyrobów tartacznych i innych produktów stolarskich. Opisaną nieruchomość wykorzystuje Pan do (...). Teren jest wykorzystywany również pomocniczo do (...). W ostatnich latach ponosił Pan koszty związane z utwardzeniem gruntu.

Nieruchomość wprowadził Pan do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Koszty związane z rozbudową hal po pożarze były zaliczone do kosztów inwestycyjnych prowadzonej przeze Pana działalności, po otrzymaniu decyzji na użytkowanie w 2014 zostały wprowadzone do środków trwałych i dokonuje Pan ich amortyzacji.

Jak wynika z wniosku, w związku z separacją faktyczną w jakiej Pan był z małżonką, złożyła ona do Sądu Rejonowego w X wniosek o zniesienie pomiędzy Państwem wspólności majątkowej.

(...) 2016 r. Sąd Rejonowy w X ustanowił rozdzielność majątkową małżeństwa.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w X z dnia (...) 2020 r. podział nieruchomości został ustalony tak, że został Pan jedynym użytkownikiem nieruchomości przy ul. A1 oraz właścicielem posadowionych na niej budynków. W związku z przyznaniem na Pana rzecz nieruchomości został Pan zobowiązany do zapłaty na rzecz małżonki kwoty (...) zł tytułem wyrównania udziału w majątku wspólnym, którą rozłożył Panu na 4 równe raty w kwocie po (...) zł.

(...) 2021 r. Sąd Okręgowy w Y Wydział Odwoławczy potwierdził fakty te i zmienił terminy zapłaty.

Zapłata następuje sukcesywnie zgodnie z powyższymi wyrokami. Spłata następuje z uzyskanego dochodu z prowadzenia działalność gospodarczej.

Podział majątku jest trwały na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Y Wydział cywilny r. z dnia (...) 2022 o sygn. akt (...).

Obligatoryjne poniesienie tych kosztów miało na celu niedopuszczenie do utraty źródła przychodu.

W związku z tym, że wskazana we wniosku nieruchomość została nabyta przez Pana w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, zasadnym jest odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa.

Stosownie do art. 35 ww. Kodeksu:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Stosownie natomiast do art. 50¹ wspomnianej ustawy:

W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610) – podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno–gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie natomiast z art. 212 Kodeksu cywilnego:

§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Wspólność małżeńska jest szczególnym rodzajem współwłasności – tzw. „współwłasność łączna”. Jest to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności. Współwłasność łączna, w tym wypadku wspólność majątkowa, różni się od ułamkowej tym, że nie można w niej określić ilości udziałów każdego współwłaściciela.

Odnosząc się do spłaty na rzecz byłej małżonki w związku z koniecznością wyrównania udziałów w majątku wspólnym zauważyć trzeba, że w jej wyniku stał się Pan jedynym właścicielem opisanej we wniosku nieruchomości, tj. składnika majątku, który wykorzystuje Pan w działalności gospodarczej, który wprowadził Pan do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Jak wskazał Pan we wniosku koszty związane z rozbudową hal po pożarze były też zaliczone do kosztów inwestycyjnych prowadzonej działalności, a po otrzymaniu decyzji na użytkowanie w 2014 zostały wprowadzone do środków trwałych i dokonuje Pan ich amortyzacji.

Jak stanowi art. 5a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ilekroć w ustawie jest mowa o składnikach majątkowych - oznacza to aktywa w rozumieniu ustawy o rachunkowości pomniejszone o przejęte długi funkcjonalnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zbywcy, o ile długi te nie zostały uwzględnione w cenie nabycia, o której mowa w art. 22g ust. 3.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.):

Ilekroć w ustawie jest mowa o aktywach - rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych;

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera bezpośredniej definicji „środków trwałych”, dokonuje natomiast ich podziału na podlegające i niepodlegające amortyzacji.

Definicja pojęcia „środki trwałe” wywodzi się z ustawy o rachunkowości, gdzie zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15, ilekroć w ustawie jest mowa o środkach trwałych - rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.

Zalicza się do nich w szczególności nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, (…).

Co wymaga podkreślenia w niniejszej sprawie to fakt, że grunt jest zdatny do użytku z chwilą nabycia. Na jego wartość początkową wpływać będzie wyłącznie cena należna sprzedającemu oraz koszty związane z zakupem (koszty aktu notarialnego, itp.). Co istotne, w przypadku nabycia nieruchomości zabudowanej - oddzielnymi środkami trwałymi będą grunty oraz posadowione na tym gruncie budynki i budowle.

W myśl bowiem przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), grunty klasyfikuje się do grupy 0 „Grunty”, a budynki do grupy 1 „Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego”. Ponadto, oddzielne ujęcie w ewidencji jest konieczne również dlatego, że grunty nie podlegają amortyzacji.

O tym, jaki składnik majątku może stanowić środek trwały, decydują regulacje zawarte w art. 22a i 22c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy czym nie wszystkie wymienione w nich rodzaje składników majątku mogą podlegać amortyzacji podatkowej.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 przedmiotowej ustawy:

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

maszyny, urządzenia i środki transportu,

inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

W myśl art. 22c pkt 1 ww. ustawy amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Stosownie do art. 22d ust. 2 ustawy podatkowej:

Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.

Stosownie do art. 22 ust. 8 ww. ustawy:

Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

W myśl natomiast art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

– wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, koszty nabycia prawa wieczystego użytkowania gruntu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów dopiero w momencie jego sprzedaży. Koszty nabycia/wybudowania budynków na takim gruncie posadowionych mogą stanowić koszty uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od ich wartości początkowej.

Tymczasem z wniosku wynika, że nieruchomość wprowadził Pan do ewidencji środków trwałych a znajdujące się na niej budynki podlegają amortyzacji podatkowej.

Natomiast konieczność poniesienia wydatków na spłatę małżonka po rozwodzie jest skutkiem łączących małżonków stosunków osobistych. Zapłacona małżonkowi kwota stanowić będzie zatem wydatek na cele osobiste. W konsekwencji wyraźnie należy podkreślić, że taki wydatek nie jest związany z uzyskaniem (uzyskiwaniem) przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej bądź też z zachowaniem lub zabezpieczeniem tego źródła przychodu.

Koszty nabycia prawa użytkowania wieczystego czy też wybudowania na tej nieruchomości budynków zalicza się do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności na podstawie wskazanych uprzednio przepisów i nie ma możliwości powtórnego ich odliczenia.

Prawidłowość tej tezy potwierdza kwestia braku konieczności rozpoznania przychodu podatkowego w sytuacji, gdy jeden z małżonków (w tym wypadku Pan), na skutek wyrównania dorobków, otrzymuje pełne prawo własności do składnika majątkowego objętego uprzednio wspólnością małżeńską. Rozliczenie pomiędzy małżonkami ma charakter wtórny i nie jest bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą.

Wynika to z treści art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy podatkowej, który stanowi, że:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Opierając się zatem na wykładni językowej powyższego przepisu, można wskazać, że nie podlegają w ogóle opodatkowaniu przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

Zatem spłata dokonywana na rzecz małżonka nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej, w tym również przy sprzedaży składników majątku, objętych uprzednio wspólnością małżeńską a przyznanych podatnikowi na własność w przypadku podziału majątku wspólnego.

Zauważyć trzeba też, że dla możliwości zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów nie jest wystarczające wykazanie samego faktu poniesienia wydatku. W badanej sprawie koszty nabycia składników majątkowych, będących przedmiotem Pana wniosku zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (częściowo pośrednio w formie odpisów amortyzacyjnych, a częściowo jedynie momencie ich ewentualnej sprzedaży). Natomiast obowiązek spłaty małżonki w związku ze zniesieniem wspólności majątkowej małżonków jest skutkiem łączących małżonków stosunków osobistych i nie będzie miało wpływu na określanie dochodu z działalności gospodarczej.

Pana stanowisko jest zatem nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe wyłącznie wobec Pana i tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (zdarzeniem przyszłym) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

·Zgodnie z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej:

Interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).