Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 16 kwietnia 2024 r., sygn. II SA/Bk 98/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Barbara Romanczuk (spr.), Sędziowie asesor sądowy WSA Anna Bartłomiejczuk, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, po rozpoznaniu w Wydziale II na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 kwietnia 2024 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skargi E.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku z dnia 28 grudnia 2023 r. nr 406.1745/E-4/XII/2023 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia 28 grudnia 2023 r. nr 406.1745/E-4/XII/2023 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Białymstoku (dalej: "SKO") po rozpatrzeniu odwołania E. B. od decyzji Prezydenta Miasta Białegostoku (dalej: "Prezydent") z dnia 30 listopada 2023 r. nr 014064/SP/11/2023 odmawiającej przyznania jej od dnia 1 listopada 2023 r. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu niepodejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawną W. F., utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

E. B. w dniu 8 listopada 2023 r. złożyła w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Białymstoku wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną babcią W. F. Do wniosku dołączyła orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności W. F. z dnia 15 czerwca 2023 r. wydane na stałe przez Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku, akt zgonu K. B. – jedynej córki W. F., a także pisemne oświadczenie, z którego wynika, że jej mąż A. F. żyje i wymaga opieki ze względu na stan zdrowia, jednakże nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Prezydent decyzją z dnia 30 listopada 2023 r. nr 014064/SP/11/2023 odmówił przyznania E. B. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu niepodejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawną W. F., w kwocie 2.458 zł miesięcznie w okresie od 1 listopada do 31 grudnia 2023 r. oraz w kwocie 2.988 zł miesięcznie od 1 stycznia 2024 r. Organ I instancji podkreślił, że jakkolwiek wnioskodawczyni sprawuje całodobową opiekę nad babcią przez 7 dni w tygodniu, to nie spełnia wszystkich przesłanek wymaganych przepisami ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2023 r., poz. 390 ze zm.; dalej: "u.ś.r.") do przyznania wnioskowanego świadczenia. W tym względzie Prezydent stwierdził, że skoro z orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności wynika, że daty powstania tej niepełnosprawności nie da się ustalić, natomiast ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia 3 kwietnia 2023r., a więc po ukończeniu przez osobę wymagająca opieki 83 rok życia, to brak jest spełnienia wymogu z art.17 ust.1b u.ś.r., w myśl którego świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Prezydent powołał w tym względzie wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 (Dz. U z 2014 r. poz. 1443) którym orzeczono, że art. 17 ust. 1b u.ś.r., w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie, ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Przepis ten zastosował jednak ze względu na fakt, że ww. wyrok nie oznacza usunięcia powyższego kryterium z ustawy, nie stanowi podstawy do uchylenia decyzji, które już przyznały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, ani też nie kreuje nowego prawa do żądania świadczenia przez opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność ich podopiecznych powstała już po okresie dzieciństwa. Ponadto w uzasadnieniu wyroku wskazano, że jego wykonanie wymaga podjęcia działań ustawodawczych prowadzących do przywrócenia równego traktowania opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, które to działania nie zostały dotychczas zrealizowane. Prezydent wskazał również, że w art. 16a u.ś.r. wprowadzono świadczenie w postaci specjalnego zasiłku opiekuńczego, którego przyznanie nie jest uzależnione od daty powstania niepełnosprawności. Dodatkowo organ stwierdził, że skoro babcia wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim, a jej mąż nie posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, to zaistniała przeszkoda, o której mowa w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., wedle którego świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.