Interpretacja indywidualna z dnia 29 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.142.2024.2.AR

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym : - w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach sprzedaży SPOT, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w innych źródłach przychodów, - w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w przychodach z zysków kapitałowych, - w przypadku przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na przedterminowym rozwiązaniu w przychodach z zysków kapitałowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym :

- w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach sprzedaży SPOT, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w innych źródłach przychodów,

- w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w przychodach z zysków kapitałowych,

- w przypadku przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na przedterminowym rozwiązaniu w przychodach z zysków kapitałowych.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie Organu – 22 maja 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X S.A. (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest spółką akcyjną z siedzibą w Polsce i polskim rezydentem podatkowym. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Przedmiotem działalności Spółki jest (…). Ze względu na rodzaj działalności, Spółka wykorzystuje instalacje, które w trakcie eksploatacji emitują gazy cieplarniane. W związku z powyższym, spółka jest objęta unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji tych gazów (dalej: "EU ETS") i podlega regulacjom ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 589 ze zm.; dalej: „ustawa o CO2”).

Zgodnie z ustawą o CO2, w terminie do dnia 30 września każdego roku Spółka jako prowadzący instalację, za pośrednictwem rachunku w rejestrze Unii, jest zobowiązana do umorzenia uprawnień do emisji CO2 w liczbie równej wygenerowanej i potwierdzonej przez audytora emisji za rok poprzedni. Każdy uczestnik EU ETS otrzymuje pewną pulę darmowych uprawnień do emisji CO2 na poszczególne instalacje emitujące gazy cieplarniane i ma prawo przeprowadzać różnorodne transakcje z udziałem tych praw.

Zatem, Spółka (jak i każdy uczestnik EU ETS) może uprawnienia do emisji CO2:

- wykorzystywać na własne potrzeby w celu umorzenia uprawnień do emisji na danej instalacji;

- sprzedawać; kupować; przenosić pomiędzy instalacjami, do których ma tytuł prawny;

- deponować na potrzeby wykorzystania w następnym roku.

Spółka rozważa sprzedaż posiadanych uprawnień CO2. Spółka jest zainteresowana identyfikacją skutków podatkowych sprzedaży uprawnień do emisji CO2 na gruncie CIT.

Spółka w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych ze swojej działalności, polegającej na produkcji i sprzedaży wyrobów sodowych i solnych, korzysta ze zwolnienia w CIT, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT (dochody z tej działalności stanowią dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1604). Dochody te stanowią więc tzw. dochody strefowe Spółki (zwolnione z CIT).

23 listopada 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał wyrok o sygn. akt II FSK 294/22, zgodnie, z którym dochód ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 nie stanowi dochodu, który może korzystać ze zwolnienia z art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT. NSA wskazał, że ze wskazanego zwolnienia z CIT mogą korzystać tylko dochody wymienione w zezwoleniach strefowych Spółki. W zezwoleniach strefowych Spółki nie wymieniono dochodu ze sprzedaży uprawnień emisji CO2. Nie stanowi on więc dochodu strefowego, a pozastrefowy (opodatkowany CIT).

Ewentualny dochód ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 stanowić więc będzie dochód pozastrefowy (opodatkowany CIT). Spółka jest zainteresowana ustaleniem, w którym źródle przychodów powinien być opodatkowany taki dochód (strata).

Spółka rozważa sprzedaż uprawnień do emisji CO2 w ramach dwóch modeli:

- Sprzedaż SPOT - uprawnienia do emisji CO2 zostaną sprzedane na rynku bieżącym w transakcji giełdowej lub bezpośredniej. Przeniesienie uprawnień oraz zapłata ceny nastąpi niezwłocznie po zawarciu umowy,

- Pochodny instrument finansowy w postaci kontraktu terminowego forward - sprzedaż z wykorzystaniem pochodnego instrumentu finansowego, dla którego uprawnienia do emisji CO2 stanowić będą instrument bazowy. Kontrakt terminowy forward stanowi umowę, w której kupujący zobowiązuje się do nabycia od Spółki uprawnień do emisji CO2 w ściśle określonym i przyszłym czasie po ściśle określonej w momencie zawarcia kontraktu cenie. Przedmiotem transakcji będzie więc pochodny instrument finansowy o charakterze rzeczywistym (dojdzie do fizycznej dostawy instrumentu bazowego w postaci uprawnień do emisji CO2).

Spółka nigdy wcześniej nie dokonywała sprzedaży uprawnień do emisji CO2, zarówno w ramach modelu SPOT jak i pochodnego instrument finansowego, w postaci kontraktu terminowego forward.

Spółka nie wyklucza również, że w przypadku pochodnego instrumentu finansowego, w postaci kontraktu terminowego forward będzie mogło dojść do przedterminowego rozwiązania takiego kontraktu. Wtedy ten pochodny instrument finansowy zmieni swój charakter z rzeczywistego na nierzeczywisty (nie dojdzie do fizycznej dostawy instrumentu bazowego w postaci uprawnień do emisji CO2 - wystąpi jedynie pieniężne rozliczenie kontraktu w oparciu o różnicę między ceną po jakiej dokonano sprzedaży terminowej a ceną rynkową uprawnień do emisji CO2 obowiązująca w momencie rozwiązania kontraktu).

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 20 maja 2024 r., wskazaliście Państwo, że jako podmiot objęty unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (CO2), wymienione we wniosku transakcje, tj.:

- sprzedaż SPOT uprawnień do emisji CO2 (pytanie nr 1 zawarte we Wniosku);

- sprzedaż uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward (pytanie nr 2 zawarte we wniosku);

- przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym (pytanie nr 3 zawarte we wniosku)

stanowią po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ścisłe z przedmiotem podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

Wnioskodawca wskazuje również, że zawiera także transakcje zakupu uprawnień do emisji CO2 z wykorzystaniem pochodnych instrumentów finansowych, które mają na celu jak najlepsze zabezpieczenie prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i ryzyka z nią związanego (a w konsekwencji zabezpieczenie przychodów/kosztów tej działalności). Transakcje zakupu uprawnień do emisji CO2 nie są objęte Wnioskiem.

Pytania

 1) Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach sprzedaży SPOT, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w innych źródłach przychodów?

 2) Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w przychodach z zysków kapitałowych?

 3) Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na przedterminowym rozwiązaniu w przychodach z zysków kapitałowych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach sprzedaży SPOT, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w innych źródłach przychodów.

Ad. 2

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w przychodach z zysków kapitałowych.

Ad. 3

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego, w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na przedterminowym rozwiązaniu w przychodach z zysków kapitałowych.

Uzasadnienie

Zgodnie z: ustawą o CIT, podatnicy osiągający przychody podlegające opodatkowaniu CIT zobowiązani są do wyodrębniania przychodów z zysków kapitałowych oraz przychodów z innych źródeł (tj. pozostałych przychodów z działalności gospodarczej). Konsekwencją powyższego jest konieczność odrębnego kalkulowania przez podatnika wyniku podatkowego z każdego ze wskazanych źródeł oraz brak możliwości kompensowania straty poniesionej z jednego źródła przychodów z dochodem osiągniętym z drugiego źródła przychodów.

W art. 7b ustawy o CIT wskazany został zamknięty katalog przychodów, które powinny być kwalifikowane do źródła „zyski kapitałowe”.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b Ustawy o CIT, za taki przychód uznaje się m.in. przychody z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych.

Tym samym, do źródła przychodów z pozostałej działalności podatnika (innych niż zyski kapitałowe) powinny być kwalifikowane przychody osiągane przez podatnika z tytułu realizacji transakcji z udziałem:

 (i) instrumentów, które nie posiadają na gruncie CIT statusu pochodnych instrumentów finansowych albo

(ii) pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu Ustawy o CIT), których celem jest zabezpieczenie dochodu z pozostałej działalności podatnika.

Natomiast przychody z tytułu realizacji transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu Ustawy o CIT) o charakterze niezabezpieczającym przychodów/kosztów podatnika należy kwalifikować do źródła: „zyski kapitałowe”.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka rozważa sprzedaż uprawnień do emisji CO2. Sprzedaż może odbywać się w ramach dwóch wskazanych przez Spółkę modeli – z wykorzystaniem pochodnego instrumentu finansowego i bez wykorzystania takiego instrumentu.

Zgodnie z art. 4a pkt 22 ustawy o CIT przez pochodne instrumenty finansowe dla celów ustawy o CIT rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. 2023 poz. 646 ze zm.; dalej: „UolF”).

Z kolei zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i UolF, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

 a) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,

 b) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,

 c) opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,

 d) niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

 e) instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

f) kontrakty na różnicę,

 g) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

Kontrakty terminowe forward objęte są ww. katalogiem, zatem stanowią one pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o CIT.

Z kolei uprawnienia do emisji CO2 nie zostały objęte ww. katalogiem. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. j UolF stanowią one instrumenty finansowe (zostały one określone w UolF jako „uprawnienia do emisji”). Nie jest to jednak wystarczające do uznania uprawnień CO2 za pochodny instrument finansowy w rozumieniu ustawy o CIT.

Art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. j UolF nie mieści się w katalogu przepisów UolF objętych definicją pochodnych instrumentów finansowych z art. 4a pkt 22 ustawy o CIT. W konsekwencji, uprawnienia do emisji CO2 nie stanowią pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy o CIT.

Dodatkowo zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego, w postaci kontraktu terminowego forward (pytanie nr 2) oraz przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward (pytanie nr 3), transakcje te nie będą służyć zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy o CIT.

W ocenie Wnioskodawcy, przez przychody albo koszty niezaliczane do zysków kapitałowych na gruncie wskazanego przepisu rozumie się przychody z działalności operacyjnej podatnika.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego przedmiotem działalności Spółki jest produkcja i sprzedaż wyrobów solnych i sodowych. Zatem, przychody albo koszty związane z działalnością operacyjną Wnioskodawcy stanowią przychody ze sprzedaży wyrobów solnych i sodowych oraz koszty ich produkcji (np. wydatki na zakup surowców, z wykorzystaniem których wytwarzane są wyroby solne i sodowe).

Działalność operacyjna Wnioskodawcy nie obejmuje obrotu instrumentami finansowymi, w tym uprawnieniami do emisji CO2. Oznacza to, że transakcje z wykorzystaniem instrumentów finansowych w rozumieniu UolF nie mieszczą się w działalności operacyjnej Wnioskodawcy.

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy, oznacza to, że transakcje, których dotyczą pytanie nr 2 i nr 3, nie służą zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych w rozumieniu art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy o CIT. Tym samym, wynik na takich transakcjach (dochód lub strata) powinien być przez Spółkę ujmowany w źródle przychodów przychody z zysków kapitałowych.

Zatem, mając na uwadze, że:

 (i) uprawnienia do emisji CO2 nie stanowią pochodnych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy o CIT oraz

(ii) kontrakty terminowe forward, dla których instrumentem bazowym są uprawnienia do emisji CO2, stanowią pochodne instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy o CIT,

zdaniem Wnioskodawcy:

- w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach sprzedaży SPOT, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w innych źródłach przychodów;

- w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w przychodach z zysków kapitałowych;

- w przypadku przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, Spółka powinna rozpoznać dochód (stratę) na przedterminowym rozwiązaniu w przychodach z zysków kapitałowych.

Prawidłowość stanowiska Spółki potwierdza interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2023 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.232.2023.3.AK), w której wskazał on, że: „W świetle powyższego stwierdzić należy, że przychody osiągane przez Spółkę z tytułu sprzedaży Certyfikatów CO2 w ramach realizacji Kontraktów Terminowych powinny być kwalifikowane przez Spółkę do źródła przychodów z zysków kapitałowych. Transakcje związane z instrumentami pochodnymi, których instrumentem bazowym będą pozwolenia na emisję gazów cieplarnianych, w przypadku gdy Spółka nie wykorzystuje praw do emisji gazów cieplarnianych w działalności operacyjnej Spółki nie służą zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych. W konsekwencji działalność Spółki polegająca na obrocie instrumentami finansowymi (kontraktami terminowymi na CO2) jest działalnością, którą należy rozliczać w ramach zysków kapitałowych.

Potwierdza ją także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 11 maja 2022 r. (sygn. akt I SA/Gd 1568/21), w którym WSA wskazał, że: „Do źródła przychodów z pozostałej działalności podatnika powinny być kwalifikowane przychody (ewentualnie straty) osiągane przez podatnika z tytułu realizacji transakcji z udziałem:

 (i) instrumentów, które nie posiadają na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych statutu pochodnych instrumentów finansowych oraz

(ii) pochodnych instrumentów finansowych, których celem jest zabezpieczenie dochodu z pozostałej działalności (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b, d i e u.p.d.p.).

Natomiast przychody (straty) z tytułu realizacji transakcji z udziałem pozostałych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. przede wszystkim o charakterze niezabezpieczającym czy takich, w których podatnik pełni rolę animatora rynku, na którym prowadzony jest obrót instrumentami należy kwalifikować do źródła: zyski kapitałowe.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT:

Należy w tym miejscu zauważyć, że przychody podatników podatku dochodowego od osób prawnych zostały rozdzielone na źródła:

- z zysków kapitałowych oraz

- z innych źródeł.

Wydzielając źródło przychodów z zysków kapitałowych na gruncie ww. ustawy, ustawodawca zamieścił w ustawie katalog, w którym określił listę przychodów alokowanych do tego źródła. Katalog ten został zawarty w art. 7b ustawy o CIT.

Stosownie do art. 7b ust. 1 ustawy o CIT:

Za przychody z zysków kapitałowych uważa się:

1) przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym:

 a) dywidendy, nadwyżki bilansowe w spółdzielniach oraz otrzymane przez uczestników funduszy inwestycyjnych lub instytucji wspólnego inwestowania dochody tego funduszu lub tej instytucji, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych,

 b) przychody z umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości,

 c) przychody z wystąpienia wspólnika ze spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b,

 d) przychody ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, które następuje w inny sposób niż określony w lit. b,

 e) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3,

f) równowartość zysku osoby prawnej oraz spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przeznaczonego na podwyższenie jej kapitału zakładowego, równowartość nadwyżki bilansowej spółdzielni przeznaczonej na podwyższenie funduszu udziałowego oraz równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) takiej osoby prawnej lub spółki,

 g) dopłaty otrzymane w przypadku połączenia lub podziału podmiotów lub

 h) przychody wspólnika spółki dzielonej, z wyjątkiem podziału przez wyodrębnienie, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

i) zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d,

j) wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej - w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, z tym że przychód określa się na dzień przekształcenia,

 k) odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3,

l) odsetki od pożyczki udzielonej osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, jeżeli wypłata odsetek od takiej pożyczki lub ich wysokość uzależnione są od osiągnięcia zysku przez tę osobę prawną lub spółkę lub od wysokości tego zysku (pożyczka partycypacyjna),

m)przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

- przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,

- przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,

- przychody spółki dzielonej,

n) przychód ze zmniejszenia kapitału akcyjnego w prostej spółce akcyjnej;

1a) przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów;

1b) przychody uzyskane w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną, wystąpienia wspólnika z takiej spółki lub zmniejszenia udziału kapitałowego w takiej spółce, jeżeli Rzeczpospolita Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia otrzymanych składników majątku;

2) przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, wkładu niepieniężnego;

3) inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, w tym:

a) przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia,

b) przychody uzyskane w wyniku wymiany udziałów;

4) przychody ze zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;

5) przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych;

6) przychody:

 a) z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7, z wyłączeniem przychodów z licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych oraz praw wytworzonych przez podatnika,

 b) z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych,

 c) z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania,

 d) z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej praw, o których mowa w lit. a-c,

 e) ze zbycia praw, o których mowa w lit. a-c,

f) z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną.

Zgodnie z art. 4a pkt 22 ustawy o CIT:

Stosownie natomiast do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz.722):

Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

 a) tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,

 b) instrumenty rynku pieniężnego,

 c) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,

 d) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,

 e) opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,

f) niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

 g) instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,

 h) kontrakty na różnicę,

i) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,

j) uprawnienia do emisji.

W świetle art. 3 ust. 28a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:

Zgodnie z § 3 pkt 4-8 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 277) wynika, że:

Użyte w rozporządzeniu pojęcia oznaczają:

4) instrument pochodny – instrument finansowy, którego:

 a) wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości i 

 b) nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych, i

 c) rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Do instrumentów pochodnych zalicza się w szczególności transakcje terminowe, takie jak kontrakty forward lub futures, opcje oraz kontrakty swap;

 5) kontrakt forward - umowa nakładająca na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą - odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu;

 6) kontrakt futures - umowa o określonej standardowej charakterystyce, będąca przedmiotem obrotu w obrocie regulowanym, nakładająca na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą - odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu;

 7) opcja - kontrakt, w wyniku którego jednostka nabywa prawo kupna - opcja kupna (call) lub sprzedaży - opcja sprzedaży (put) aktywów podstawowych po określonej z góry cenie i w określonym czasie;

 8) kontrakt swap - umowa zamiany przyszłych płatności na warunkach z góry określonych przez strony.

Warto w tym miejscu wskazać dodatkowo, że w przypadku transakcji terminowych wyróżniamy transakcje:

- nierzeczywiste, w których nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, natomiast realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen, oraz

- rzeczywiste, w których następuje faktyczne przeniesienie prawa własności ze sprzedającego na kupującego w drodze fizycznego dostarczenia instrumentu bazowego kupującemu przez sprzedającego, w określonym terminie i miejscu w zamian za ekwiwalent pieniężny.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że ze względu na rodzaj działalności (…) wykorzystujecie Państwo instalacje, które w trakcie eksploatacji emitują gazy cieplarniane. W związku z powyższym, jesteście objęci unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji tych gazów (dalej: "EU ETS") i podlegacie regulacjom ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Jako uczestnik EU ETS otrzymujecie Państwo pewną pulę darmowych uprawnień do emisji CO2 na poszczególne instalacje emitujące gazy cieplarniane i macie prawo przeprowadzać różnorodne transakcje z udziałem tych praw.

Spółka rozważa sprzedaż posiadanych uprawnień CO2 w ramach dwóch modeli:

- Sprzedaż SPOT - uprawnienia do emisji CO2 zostaną sprzedane na rynku bieżącym w transakcji giełdowej lub bezpośredniej. Przeniesienie uprawnień oraz zapłata ceny nastąpi niezwłocznie po zawarciu umowy.

- Pochodny instrument finansowy w postaci kontraktu terminowego forward, tj. sprzedaż z wykorzystaniem pochodnego instrumentu finansowego, dla którego uprawnienia do emisji CO2 stanowić będą instrument bazowy.

Spółka nie wyklucza również, że w przypadku pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward będzie mogło dojść do przedterminowego rozwiązania takiego kontraktu.

Wskazane wyżej transakcje stanowią po stronie Spółki samoistne, niezależne, niezwiązane ścisłe z przedmiotem podstawowej działalności operacje, mające na celu przede wszystkim osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia źródła przychodu w jakim winniście Państwo rozpoznać przychód z tytułu realizacji ww. wymienionych planowanych transakcji.

Uwzględniając powołane wyżej przepisy, wskazać należy, że kwalifikując przychody osiągane w związku z transakcjami z udziałem instrumentów finansowych należy ustalić, czy spełniają one ustawową definicję pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 4a pkt 22 ustawy o CIT. Jedynie w przypadku instrumentów spełniających ww. definicję można bowiem mówić o przychodach z zysków kapitałowych. W odniesieniu natomiast do instrumentów nie spełniających tej definicji, przychody osiągnięte z ich udziałem będą stanowiły przychody z innych źródeł.

Jednocześnie, przy prawidłowym kwalifikowaniu przychodu do odpowiedniego źródła, należy określić również charakter danej transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych.

Z literalnej wykładni przepisu art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy o CIT wynika, że co do zasady, przychody osiągane z tytułu transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy o CIT), powinny być kwalifikowane do źródła „zyski kapitałowe”. Wyjątek dotyczy jednak pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów niezaliczanych do zysków kapitałowych (tj. instrumentów zabezpieczających przychody/koszty z pozostałej działalności podatnika), które powinny być zaliczane do przychodów z innych źródeł.

W związku z powyższym, do źródła przychodów z innych źródeł (tj. z pozostałej działalności podatnika) powinny być kwalifikowane przychody osiągane przez podatnika z tytułu realizacji transakcji z udziałem:

 (i) instrumentów, które nie posiadają na gruncie ustawy o CIT statusu pochodnych instrumentów finansowych oraz

(ii) pochodnych instrumentów finansowych (w rozumieniu ustawy o CIT), których celem jest zabezpieczenie dochodu z pozostałej działalności podatnika.

Natomiast przychody (straty) z tytułu realizacji transakcji z udziałem pozostałych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy o CIT (tj. np. o charakterze niezabezpieczającym przychodów/kosztów podatnika) należy kwalifikować do źródła: „zyski kapitałowe”.

Pochodne instrumenty finansowe o charakterze niezabezpieczającym to takie instrumenty, które stanowią samoistne, niezależne operacje (nie związane z przedmiotem działalności podatnika), mające na celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału. Natomiast instrumenty o charakterze zabezpieczającym to instrumenty, nie stanowiące samoistnych, niezależnych operacji zawieranych w celu osiągnięcia zysku z posiadanego kapitału, mające na celu zapewnienie stosownego zabezpieczenia dla określonego rodzaju działalności podmiotu w szczególności zabezpieczenie przychodów/kosztów tej działalności).

Odnosząc powyższe rozważania do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy wskazać, że w przypadku transakcji, których przedmiotem będzie sprzedaż uprawnień do emisji CO2 na rynku SPOT, tj. na rynku giełdowym z ceną giełdową z dnia zlecenia sprzedaży, z niezwłoczną realizacją dostawy i niezwłoczną zapłatą - przyjąć należy, że ich cechy skutkują, iż będą one samoistnymi transakcjami i nie będą zabezpieczać żadnej innej transakcji Spółki ani nie będą z inną transakcją w jakikolwiek sposób powiązane. Przedmiotem transakcji SPOT będzie sprzedaż instrumentu finansowego (uprawnienia do emisji CO2 zostały wymienione jako instrumenty finansowe w art. 2 ust.1 pkt 2 lit. j ustawy o obrocie instrumentami finansowymi), który to instrument finansowy nie jest pochodnym instrumentem finansowym w rozumieniu art. 4a pkt 22 ustawy o CIT. Wskazanych transakcji nie można zakwalifikować jako transakcji dotyczącej pochodnych instrumentów finansowych z udziałem instrumentu bazowego, w postaci uprawnień do emisji CO2. Nie są to bowiem kontrakty terminowe a także opcje, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym miałby być inny instrument finansowy lub pochodny instrument finansowy, w rozumieniu art. 3 pkt 28a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi lub towar lub inny przedmiot rozumiany jako instrument bazowy od którego uzależniona byłaby cena instrumentu pochodnego, w rozumieniu ustawy o CIT. Sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach transakcji SPOT nastąpi na rynku natychmiastowym a cena sprzedaży tego instrumentu finansowego wynikać będzie z ceny giełdowej z dnia sprzedaży.

W powyższych okolicznościach, przychody ze zbycia instrumentu finansowego jakim są uprawnienia do emisji CO2 nie mogą być zaliczone do źródła przychodów – zyski kapitałowe, gdyż przedmiot sprzedaży nie jest pochodnym instrumentem finansowym, co skutkuje, że przychody osiągnięte ze zbycia tego instrumentu finansowego (uprawnienia do emisji CO2) powinny być zaliczane do przychodów z pozostałej działalności podatnika. Wynik z tej transakcji powinien być kwalifikowany przez Państwa do źródła przychodów z innych źródeł.

Zatem Państwa stanowisko zgodnie z którym, w przypadku sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach transakcji SPOT, winniście Państwo rozpoznać dochód (stratę) na sprzedaży w innych źródłach przychodu (pytanie oznaczone nr 1), należy uznać za prawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii ustalenia źródła przychodu w przypadku transakcji sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, wskazać należy, że skoro jak wyraźnie wskazaliście Państwo w uzupełnieniu wniosku, transakcje te nie będą służyły zabezpieczeniu podstawowej działalności Spółki i będą samoistnymi, niezwiązanymi ściśle z przedmiotem Państwa działalności operacjami, mającymi na celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału, to uznać należy, że przychody osiągane przez Państwa z tytułu sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w ramach ww. pochodnego instrumentu finansowego powinny być kwalifikowane przez Spółkę, na podstawie art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy o CIT, do źródła przychodów - zyski kapitałowe.

Państwa stanowisko w powyższym zakresie (pytanie oznaczone nr 2) należało zatem uznać za prawidłowe.

Również w przypadki przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, winniście Państwo rozpoznać przychód ze źródła zyski kapitałowe. Transakcje te, jak bowiem wskazaliście Państwo we wniosku i jego uzupełnieniu, nie są transakcjami zabezpieczającymi Państwa działalność operacyjną lecz stanowią samoistne transakcje mające na celu osiągnięcie zysku z posiadanego kapitału. Zgodnie natomiast z treścią art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych.

Uwzględniając powyższe, Państwa stanowisko zgodnie z którym, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w przypadku przedterminowego rozwiązania pochodnego instrumentu finansowego w postaci kontraktu terminowego forward, dla którego uprawnienia do emisji CO2 są instrumentem bazowym, transakcję tą winniście Państwo rozliczyć w źródle przychodów zyski kapitałowe (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) – jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).