Interpretacja indywidualna z dnia 23 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.174.2024.2.RK

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury wystawionej przez Doradcę dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury wystawionej przez Doradcę dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”) jest polskim rezydentem podatkowym i producentem (…). W oparciu o własny know-how i posiadany nowoczesny park maszynowy firma dostarcza skomplikowane technologicznie detale i podzespoły do wiodących globalnych podmiotów produkujących wyroby lub ich komponenty. Spółka posiada pełne prawo do odliczenia VAT - jej główna sprzedaż stanowi sprzedaż opodatkowaną VAT w Polsce bądź sprzedaż dającą prawo do odliczenia VAT.

W związku z planami rozwoju Spółki związanymi z obecnym dynamicznym rozwojem branży oraz rozważaną sprzedażą udziałów Spółki przez dotychczasowych udziałowców Spółki, w tym fundusz inwestycyjny, Spółka podjęła decyzję i starania w zakresie pozyskania nowego wsparcia i inwestycji w obszarze rozwoju działalności gospodarczej. Rozważane jest pozyskanie nowego inwestora bądź inwestorów, którzy mogliby zastąpić dotychczasowych udziałowców, względnie wejść do Spółki obok dotychczasowych udziałowców, i wspierać rozwój działalności operacyjnej Spółki.

Spółka podkreśla, że wejście nowych inwestorów nie będzie wiązało się z podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki - bardziej prawdopodobna jest sprzedaż pakietu udziałów przez dotychczasowych udziałowców na rzecz nowych inwestorów.

Pozyskanie nowego inwestora (rozważane jest pozyskanie inwestora branżowego lub finansowego, jak również partnera strategicznego celem wykreowania synergii kosztowych czy przychodowych) jest dla Spółki istotne m.in. ze względu na następujące warunki ekonomicznie:

• pozyskanie dodatkowego finansowania m.in. dla dalszej ekspansji,
• potencjalnie tańszy dostęp do kapitału,
• potencjalne synergie kosztowe i przychodowe,
• potencjalny dostęp do nowych rynków (terytorialnych) i nowych segmentów rynku,
• dostęp do know-how biznesowego.

Spółka, za zgodą i przy udziale właścicieli, zamierza zawrzeć umowę z wyspecjalizowanym doradcą (dalej: Doradca), celem wsparcia działań Spółki w zakresie pozyskania nowego inwestora lub partnera strategicznego zainteresowanego nabyciem udziałów Spółki od obecnych udziałowców. Przedmiotem Transakcji - są udziały Spółki, zorganizowana część przedsiębiorstwa Spółki lub jego aktywa, będące przedmiotem transakcji z Inwestorem.

Przedmiot Transakcji nie obejmuje elementów majątku nieoperacyjnego Spółki sprzedawanych osobno.

Ważnym elementem procesu jest przygotowanie przedsiębiorstwa do sprzedaży obejmującego m.in. przygotowanie strategii procesu, oferty w języku angielskim, skierowanie jej do określonej grupy potencjalnych inwestorów w kraju i przede wszystkim za granicą oraz efektywne wsparcie przy negocjacjach z oferentami.

Doradcą Spółki w ww. zakresie jest polska spółka prawa handlowego, prowadząca działalność gospodarczą i zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

W ramach umowy Doradca wykona następujące usługi na rzecz Spółki:

• Przygotowanie i ustalenie strategii dokonania Transakcji, w tym opracowanie doradztwa w zakresie struktury dokonania Transakcji i szacunkowego harmonogramu,
• Przygotowanie we współpracy z Wnioskodawcą listy potencjalnych inwestorów strategicznych oraz finansowych („Inwestorzy”, „Długa Lista”),
• Opracowanie i dystrybucja dokumentu pre-marketingowego („Teaser”) przygotowanego na podstawie informacji dostarczonych przez Wnioskodawcę,
• Kontakt z inwestorami z Długiej Listy oraz ocena ich zainteresowania dokonaniem Transakcji,
• Przygotowanie Memorandum Informacyjnego na podstawie publicznie dostępnych informacji oraz informacji otrzymanych od Klienta uwzględniającego:
• opis działalności Spółki,
• opis rynku, na którym działa Spółka,
• doświadczenie kluczowych osób dla Spółki,
• historyczne dane finansowe,
• przy udziale Wnioskodawcy, projekcje finansowe wraz z opisem perspektyw rozwoju działalności,
• inne istotne informacje związane z działalnością Spółki.
• Dystrybucja Prezentacji Menedżerskiej oraz informacji o planowanym przebiegu procesu transakcyjnego („List Procesowy”), poprzedzone podpisaniem przez potencjalnych inwestorów umowy o zachowaniu poufności („NDA”),
• Planowanie, koordynacja i udział w Prezentacjach Menedżerskich / sesjach pytań i odpowiedzi („Q&A”),
• Zebranie wstępnych, niewiążących ofert od Inwestorów („Oferty Niewiążące”),
• Doradztwo w ocenie Ofert Niewiążących i wyborze krótkiej listy Inwestorów, którzy zostaną dopuszczeni do przeprowadzenia finansowego, podatkowego i prawnego badania Spółki oraz do dalszych negocjacji,
• Wsparcie w wyborze dostawcy Virtual Data Room („VDR”),
• We współpracy z Wnioskodawcą, określenie procedur związanych z przeprowadzeniem badania Due Diligence,
• Zarządzanie procesem Due Diligence:
• Pomoc przy organizacji i nadzorowanie procesu Due Diligence, w tym wsparcie w przygotowaniu informacji, które zostaną udostępnione Inwestorom w VDR,
• Zaproszenie Inwestorów do składania ofert więżących („Oferta Wiążąca”),
• Analiza Ofert Wiążących oraz rekomendacja dotyczącą dalszych działań, a także przedstawienie Klientowi zebranych informacji dotyczących sytuacji finansowej każdego Inwestora składającego Ofertę Wiążącą,
• Doradztwo odnośnie wyboru Inwestora(ów) dopuszczonych do ostatniego etapu dokonania Transakcji,
• Doradztwo w zakresie aspektów finansowych / komercyjnych Umowy Zakupu Udziałów oraz Umowy Wspólników,
• Współpraca z Wnioskodawcą w procesie negocjacji warunków dokonania Transakcji,
• Wsparcie w przygotowaniu pozostałej dokumentacji transakcyjnej,
• Podpisanie dokumentów transakcyjnych,
• Zarządzanie procesem dokonania Transakcji obejmujące bieżące kontakty z Inwestorami oraz pozostałymi zaangażowanymi stronami, przygotowanie pism i odpowiedzi, udział w spotkaniach, przygotowanie i zarządzanie harmonogramem projektu,
• Inne czynności potrzebne do zapewnienia sukcesu dokonania Transakcji, jakie mogą być uzgodnione pomiędzy stronami.

Usługi doradcze nabywane przez Spółkę od Doradcy w celu pozyskania nowego inwestora będą miały związek wyłącznie z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi VAT.

Zgodnie z umową, wynagrodzenie Doradcy za świadczenie powyższych usług będzie składać się z części stałej oraz części uzależnionej od efektu.

W zakresie części stałej, Spółka (na podstawie faktur VAT wystawionych przez Doradcę) będzie regulować wynagrodzenie Doradcy w ramach 3 etapów:

• Jednorazowo po podpisaniu z Doradcą umowy o świadczenie ww. usług,
• Jednorazowo, w przypadku dopuszczenia co najmniej jednego inwestora do fazy due diligence (akceptacja oferty wstępnej). Jeżeli dojdzie do dokonania Transakcji, kwota Wynagrodzenia Stałego obniży wartość Wynagrodzenia Od Sukcesu. Jego celem jest pokrycie kosztów ponoszonych przez Doradcę w trakcie procesu,
• Raz w miesiącu przez okres maksymalnie 4 miesięcy podczas fazy due diligence (szczegółowe badanie Spółki przez potencjalnego/potencjalnych Inwestorów po tym jak złożyli wstępną niewiążącą ofertę i została ona zaakceptowana); również mające na celu pokrycie kosztów ponoszonych przez Doradcę w trakcje kolejnego etapu procesu.

Niezależnie od tego, czy dokonanie Transakcji dojdzie do skutku, czy nie, Spółka zwróci Doradcy uprzednio uzgodnione i uzasadnione koszty, opłaty, wydatki bieżące, w szczególności koszty podróży służbowych, zakwaterowania lub wydatki poniesione w związku z przygotowaniem na żądanie Wnioskodawcy jakiegokolwiek dokumentu w celu ujawnienia osobie trzeciej, poniesione przez Doradcę w związku ze świadczeniem Usług w kwocie netto oraz naliczony na nie VAT po przedstawieniu odpowiedniej dokumentacji tych kosztów.

Jednocześnie, jeśli proces zakończy się sukcesem i dojdzie do pozyskania nowego inwestora, Spółka zapłaci Doradcy dodatkowe wynagrodzenie, stanowiące wynagrodzenie uzależnione od efektu (na podstawie faktury VAT wystawionej przez Doradcę, na której będzie naliczony polski VAT), którego wysokość będzie uzależniona w wysokości procentowej w stosunku wartości transakcji, niemniej jednak niż określona stała kwota wymieniona w umowie. Faktury wystawione przez Doradcę dokumentujące wynagrodzenie uzależnione od efektu w przypadku skutecznego pozyskania inwestora będą wystawione na Spółkę.

Na podstawie ofert szacunkowych Wnioskodawca i Doradca dokonają rekomendacji pod kątem wyboru odpowiednich potencjalnych nabywców, którzy zostaną zaproszeni do drugiego etapu procesu, tj. badania due diligence, udziału w prezentacji Zarządczej oraz do złożenia wiążącej oferty w zakresie transakcji.

Doradca będzie asystował przy ww. badaniu i prowadził negocjacje w imieniu Wnioskodawcy.

Doradca będzie uczestniczyć we wszystkich głównych wewnętrznych spotkaniach z Wnioskodawcą dotyczących statusu projektu.

Wskazane powyżej wynagrodzenie Doradcy będzie pozostawać w związku z ogólną działalnością Spółki, tj. będzie mieć wpływ na pozyskanie nowego inwestora (czy inwestorów), co powinno pozwolić na dalszy stabilny rozwój Spółki i utrzymanie sprzedaży podlegającej opodatkowaniu VAT.

Nabywane usługi doradcze mają przyczynić się do pozyskania nowego Inwestora co może przełożyć się na szereg korzyści z perspektywy samej Spółki, w tym: pozyskanie dodatkowego finansowania, dostęp do nowych rynków zbytu i nowych klientów, nowych technologii, zasobów ludzkich. Otrzymane przez Spółkę Usługi doradcze mogą ponadto pozwolić Spółce wdrożyć nową strategię rozwoju, która może pozytywnie wpłynąć na dalszy rozwój działalności Spółki. Całość działań podjętych w związku z nabyciem usług doradczych może zatem przyczynić się w przyszłości do zwiększenia generowanych przez Spółkę przychodów.

Przedmiotowym wnioskiem o interpretację Spółka zamierza potwierdzić możliwość ujęcia w kosztach i odliczenia VAT w odniesieniu do wynagrodzenia stałego oraz wynagrodzenia uzależnionego od efektu, które będzie musiała zapłacić na rzecz Doradcy. Dla potrzeb niniejszego wniosku o interpretację przyjmuje się założenie, że wynagrodzenie wypłacane Doradcy na podstawie faktury VAT nie jest objęte ograniczeniem (jako koszt) określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP oraz ograniczeniem (w zakresie VAT naliczonego) określonym w art. 88 ustawy o VAT.

Pytanie

Czy, w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółka będzie uprawniona do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez Doradcę dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Spółki, w świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółka będzie uprawniona do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez Doradcę dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz wynagrodzenie uzależnione od efektu.

Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Oznacza to więc, że poniesienie przez podatnika wydatku obciążonego VAT, o ile pozostaje on w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dającą prawo do odliczenia VAT, powinno skutkować możliwością odliczenia VAT naliczonego.

W przedmiotowej sytuacji, Spółka ponosi koszty wynagrodzenia stałego, jak również może ponieść koszt wynagrodzenia Doradcy w sytuacji skutecznego procesu pozyskania inwestora.

Wynagrodzenie należne doradcy udokumentowane będzie wystawioną przez Doradcę fakturą VAT z wykazanym podatkiem VAT należnym.

Jak wskazano powyżej, należy uznać, iż taki koszt (a tym samym VAT naliczony dotyczący tego kosztu) pozostaje w związku z działalnością Spółki i zabezpieczeniem jej źródła przychodu. Spółka dzięki pozyskaniu nowego inwestora powinna mieć bowiem możliwość dalszego rozwoju działalności (działalność opodatkowana VAT i dająca prawo do odliczenia). Tym samym, skoro koszt i wydatek naliczony pozostają w związku z prowadzoną działalnością Spółki i dającą prawo do odliczenia, to Spółka powinna mieć prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez Doradcę.

W tym zakresie, można odwołać się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-249/17 (Ryanair), w którym wskazano, że zasada neutralności VAT wymaga, aby ponoszenie kosztów inwestycyjnych było traktowane jako działalność gospodarcza. W tym zakresie odliczenie dotyczy kosztów ogólnych podatnika, które wpływają w sposób pośredni na jego działalność (a więc kosztów wynagrodzenia Doradcy, które może ponieść Spółka).

Prezentowane stanowisko potwierdza interpretacja z 14 stycznia 2021 r. znak 0113-KDIPT1 -1.4012.747.2020.2.RG, zgodnie z którą:

„Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że wynagrodzenie firmy doradczej za efekt usług pozyskania inwestora, który nabył przedsiębiorstwo, jest w sposób pośredni związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością opodatkowaną podatkiem VAT (czynnościami opodatkowanymi) i Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu oraz to prawo do odliczenia nie podlega ograniczeniu, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy. Prawo do odliczenia przysługuje pod warunkiem, że nie występują pozostałe przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą:

W zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do ww. przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast pośredni związek nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Z opisu sprawy wynika, że w związku z Państwa planami rozwoju związanymi z obecnym dynamicznym rozwojem branży oraz rozważaną sprzedażą udziałów Spółki przez dotychczasowych udziałowców, w tym fundusz inwestycyjny, podjęli Państwo decyzję i starania w zakresie pozyskania nowego wsparcia i inwestycji w obszarze rozwoju działalności gospodarczej. Rozważane jest pozyskanie nowego inwestora bądź inwestorów, którzy mogliby zastąpić dotychczasowych udziałowców, względnie wejść do Spółki obok dotychczasowych udziałowców, i wspierać rozwój działalności operacyjnej Spółki. Wejście nowych inwestorów nie będzie wiązało się z podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki - bardziej prawdopodobna jest sprzedaż pakietu udziałów przez dotychczasowych udziałowców na rzecz nowych inwestorów.

Pozyskanie nowego inwestora (rozważane jest pozyskanie inwestora branżowego lub finansowego, jak również partnera strategicznego celem wykreowania synergii kosztowych czy przychodowych) jest dla Państwa istotne m.in. ze względu na następujące warunki ekonomicznie:

• pozyskanie dodatkowego finansowania m.in. dla dalszej ekspansji,
• potencjalnie tańszy dostęp do kapitału,
• potencjalne synergie kosztowe i przychodowe,
• potencjalny dostęp do nowych rynków (terytorialnych) i nowych segmentów rynku,
• dostęp do know-how biznesowego.

Wskazali Państwo, że posiadają pełne prawo do odliczenia VAT - Państwa główna sprzedaż stanowi sprzedaż opodatkowaną VAT w Polsce bądź sprzedaż dającą prawo do odliczenia VAT.

Zamierzają Państwo zawrzeć umowę z wyspecjalizowanym doradcą, celem wsparcia działań Spółki w zakresie pozyskania nowego inwestora lub partnera strategicznego zainteresowanego nabyciem udziałów Spółki od obecnych udziałowców. Przedmiotem Transakcji - są udziały Spółki, zorganizowana część przedsiębiorstwa Spółki lub jego aktywa, będące przedmiotem transakcji z Inwestorem.

Ważnym elementem procesu jest przygotowanie przedsiębiorstwa do sprzedaży obejmującego m.in. przygotowanie strategii procesu, oferty w języku angielskim, skierowanie jej do określonej grupy potencjalnych inwestorów w kraju i za granicą oraz efektywne wsparcie przy negocjacjach z oferentami.

Doradcą Spółki w ww. zakresie jest polska spółka prawa handlowego, prowadząca działalność gospodarczą i zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Usługi doradcze nabywane przez Spółkę od Doradcy w celu pozyskania nowego inwestora będą miały związek wyłącznie z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi VAT.

Zgodnie z umową, wynagrodzenie Doradcy za świadczenie powyższych usług będzie składać się z części stałej oraz części uzależnionej od efektu.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy są Państwo uprawnieni do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez Doradcę dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz uzaleznione od efektu.

Wyżej powołana regulacja art. 86 ust. 1 ustawy oznacza, że aby stwierdzić, czy podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy zbadać wyłącznie związek ponoszonych wydatków z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi, przy czym związek ten musi mieć charakter niewątpliwy, lecz niekoniecznie bezpośredni. Podatnik musi jednak wykazać związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami, a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Dyrektywa 2006/112/WE jako fundamentalną cechę podatku od wartości dodanej wskazuje zasadę neutralności podatku. Cechą podatku od wartości dodanej, wskazaną w ust. 2 art. 1 ww. Dyrektywy, jest faktyczne obciążenie ciężarem podatku od wartości dodanej jedynie konsumpcji towarów i usług. Z treści tego przepisu należy wnioskować, że podatek ten nie powinien obciążać podmiotów biorących udział w obrocie towarami i usługami, niebędących ich ostatecznymi odbiorcami. Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z postanowieniami art. 1, podatek powinien być naliczany na wszystkich stadiach obrotu, z etapem sprzedaży detalicznej włącznie. Mechanizmem zapewniającym obciążenie podatkiem wyłącznie ostatecznych odbiorców towarów i usług, przy jednoczesnym naliczaniu podatku na każdym etapie obrotu, jest wskazane w ust. 2, prawo do odliczenia od podatku należnego podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług. Ograniczenie prawa do odliczenia podatku przez podatnika, podobnie jak wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, powinny mieć charakter wyjątkowy i mogą być wprowadzane jedynie na podstawie wyraźnych przepisów prawa.

Szczegółowe zasady realizacji prawa do odliczenia podatku zawierają przepisy Tytułu X Dyrektywy 2006/112/WE. Z tego powodu należy uznać, że przepisy tego Tytułu należą bez wątpienia do najistotniejszych regulacji ww. Dyrektywy. Neutralność podatku od wartości dodanej dla podatnika wyraża się, m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony rozwiązań legislacyjnych zapewniających stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej, nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu. Podatnik musi mieć zapewnioną możliwość odzyskania podatku naliczonego związanego ze swoją działalnością opodatkowaną. Wszelkie korzystne dla podatnika konsekwencje wynikające z koncepcji neutralności podatku, są traktowane w doktrynie wspólnego systemu VAT, jako fundamentalne prawo podatnika, nie zaś jako jego przywilej.

Zasada neutralności podatku VAT, a także kwestia pośredniego związku pomiędzy podatkiem naliczonym VAT a czynnościami opodatkowanymi jako warunku wystarczającego do zachowania prawa do odliczenia VAT były przedmiotem licznych orzeczeń TSUE m.in. wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 (Państwo Belgijskie v. Ghent Coal Terminal NV), wyrok z 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 (Abbey National plc v. Commissioners of Customs & Excise), wyrok z 26 maja 2005 r. w sprawie C-465/03 (Kretztechnik AG v. Finanzamt Linz), wyrok z 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 (CIBO Participations SA v. Directeur régional des impôts du Nord-Pas-de-Calais). TSUE podkreślał, że co do zasady, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przysługuje podatnikom wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek poniesionych wydatków ze sprzedażą opodatkowaną. Jednakże, brak bezpośredniego związku z konkretną czynnością podlegającą opodatkowaniu nie wyklucza prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku tzw. kosztów ogólnych działania podatnika, o ile koszty te mogą być przypisane do działalności podatnika podlegającej opodatkowaniu VAT.

W orzeczeniu z 27 września 2001 r. w sprawie CIBO Participations SA (C-16/00) Trybunał wskazuje, że aby możliwe było odliczenie VAT naliczonego, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy wydatkiem, a sprzedażą opodatkowaną VAT. Wydatek stanowi element kosztowy sprzedaży opodatkowanej. Wydatki na doradztwo związane z procesem przejmowania spółek zależnych przez CIBO stanowią koszty ogólne, mające związek z działalnością opodatkowaną tej spółki.

W tym zakresie, można odwołać się również do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-249/17, w którym wskazano, że zasada neutralności VAT wymaga, aby ponoszenie kosztów inwestycyjnych było traktowane jako działalność gospodarcza.

Potwierdzeniem powyżej przedstawionej linii orzecznictwa jest również wyrok NSA z 19 grudnia 2012 r. (sygn. akt I FSK 155/12): „Zdaniem Sądu pierwszej instancji dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego decydujący jest związek zakupionych towarów i usług z czynnościami podatnika, jak to ujęto w uzasadnieniu, generującymi podatek VAT. (...) WSA, w oparciu o omawiane wyroki TSUE, doszedł do wniosku, że zakupione towary i usługi muszą mieć wyraźny, ścisły i bezpośredni związek podatku naliczonego podlegającego odliczeniu z opodatkowaną działalnością podatnika (...) Prezentując takie rozumienie przepisu (...) stwierdził, że: „Podatek naliczony, którego dotyczy spór związany jest ściśle z zarządzaniem papierami wartościowymi (portfelem instrumentów finansowych), które to czynności polegają jedynie na rozdysponowaniu należących do skarżącej wolnych środków finansowych. Nie są to czynności objęte podatkiem od towarów i usług i nie pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą (sprzedaż bazaltu) podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.” (...) Z takim rozumieniem, interpretacją art. 86 ust. 1 u.p.t.u. nie można się zgodzić.” Poszukując przyczyn wadliwości kontrolowanego rozstrzygnięcia WSA, NSA wskazał w dalszej części uzasadnienia orzeczenia, że: „Wpływ na zaprezentowaną przez WSA interpretację 86 ust. 1 u.p.t.u. miały pominięcia pewnych kwestii i wadliwe odczytanie całości orzeczeń TSUE. Nieprawidłowości w rozumowaniu należy temu sądowi przypisać z tego powodu, że dany wydatek kreujący podatek naliczony Sąd ten usiłuje przyporządkować konkretnym czynnościom opodatkowanym w sytuacji, gdy mamy do czynienia z wydatkiem stanowiącym koszty ogólne całokształtu działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, bezpośrednio związane z tą działalnością, i to nawet wtedy, kiedy uzyskane środki finansowe zostają na działalność gospodarczą przeznaczone.”

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przy czym istotna jest intencja nabycia, tzn. jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, pod warunkiem że nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wobec powyższego, w każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje, jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć, dokonując tych czynności.

W świetle przedstawionego we wniosku opisu sprawy i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez Doradcę dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu.

W omawianej sprawie warunki do odliczenia są spełnione, Państwa główna sprzedaż stanowi sprzedaż opodatkowaną VAT w Polsce, bądź sprzedaż dającą prawo do odliczenia VAT.

Mając na względzie plany związane z Państwa rozwojem, które w głównej mierze są związane z rozwojem Spółki oraz rozważaną sprzedażą Państwa udziałów przez dotychczasowych udziałowców, w tym fundusz inwestycyjny, podjęli Państwo decyzję i starania w zakresie pozyskania nowego wsparcia i inwestycji właśnie w obszarze rozwoju działalności gospodarczej. Rozważane jest pozyskanie nowego inwestora bądź inwestorów, którzy mogliby zastąpić dotychczasowych udziałowców i wspierać rozwój działalności operacyjnej Spółki. Jednocześnie wskazali Państwo, że wejście nowych inwestorów nie będzie wiązało się z podwyższeniem Państwa kapitału zakładowego - bardziej prawdopodobna jest sprzedaż pakietu udziałów przez dotychczasowych udziałowców na rzecz nowych inwestorów. Pozyskanie nowego inwestora branżowego lub finansowego, jak również partnera strategicznego jest dla Państwa istotne m.in. ze względu na pozyskanie dodatkowego finansowania i m.in. dla dalszej ekspansji, potencjalnie tańszy dostęp do kapitału, potencjalne synergie kosztowe i przychodowe, potencjalny dostęp do nowych rynków (terytorialnych) i nowych segmentów rynku, dostęp do know-how biznesowego. Zamierzają Państwo zawrzeć umowę z wyspecjalizowanym Doradcą, celem wsparcia Państwa działań w zakresie pozyskania nowego inwestora lub partnera strategicznego zainteresowanego nabyciem akcji od obecnych udziałowców.

Nabywane usługi doradcze mają przyczynić się do pozyskania nowego Inwestora co może przełożyć się na szereg korzyści, w tym pozyskanie dodatkowego finansowania, dostęp do nowych rynków zbytu i nowych klientów, nowych technologii, zasobów ludzkich. Usługi doradcze mogą ponadto pozwolić Państwu wdrożyć nową strategię rozwoju, która może pozytywnie wpłynąć na dalszy rozwój Państwa działalności. Całość działań podjętych w związku z nabyciem usług doradczych może zatem przyczynić się w przyszłości do zwiększenia generowanych przez Państwa przychodów. Doradca wystawiać będzie na Państwa rzecz faktury. Wynagrodzenie, które będą Państwo wypłacać Doradcy za świadczenie ww. usług będzie składać się z części stałej oraz części uzależnionej od efektu. Wynagrodzenie Doradcy będzie pozostawać w związku z Państwa ogólną działalnością. We wniosku wskazali Państwo, że usługi doradcze będą miały związek wyłącznie z wykonywanymi przez Państwa czynnościami opodatkowanymi VAT. Ponadto zaznaczyć należy, że w opisie sprawy wskazali Państwo, że dla potrzeb Państwa wniosku należy przyjąć założenie, że wynagrodzenie wypłacane Doradcy na podstawie faktury VAT nie jest objęte ograniczeniem określonym w art. 88 ustawy o VAT.

Zatem w analizowanej sprawie będą spełnione warunki odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury wystawionej przez Doradcę za świadczone na Państwa rzecz usługi, dokumentującej wynagrodzenie stałe oraz uzależnione od efektu. Tym samym na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy będzie Państwu przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury wystawionej na Państwa rzecz przez Doradcę w związku ze świadczonymi przez niego usługami.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.)

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).