Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 9 maja 2024 r., sygn. II SA/Bk 141/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Barbara Romanczuk, Sędziowie sędzia WSA Elżbieta Lemańska, sędzia WSA Małgorzata Roleder (spr.), Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 maja 2024 r. sprawy ze skargi Z. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Suwałkach z dnia 16 lutego 2024 r. nr KO.801/34/24 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę

Uzasadnienie

W dniu 21 grudnia 2023 r. Z. D. zwrócił się do Wójta Gminy K. (dalej: "Wójt") o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną matką S. D. Do wniosku dołączył m.in. orzeczenie z dnia 19 listopada 2009 r. o znacznym stopniu niepełnosprawności S. D. wydane na stałe przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Suwałkach, a także pisemne oświadczenie, w którym wskazał, że jest osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, jednakże jeżeli jego wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, umowa ta zostanie rozwiązana; wyjaśnił przy tym, że wcześniejsze rozwiązanie umowy skutkowałoby pozbawieniem go środków do życia.

Decyzją z dnia 12 stycznia 2024 r. nr GOPS-ŚR.5211.127.2023 Wójt odmówił przyznania Z. D. świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną matką – S. D. Organ I instancji podkreślił, że jakkolwiek z materiału dowodowego wynika, że wnioskodawca sprawuje całodobową opiekę nad matką, która zamieszkuje z nim od 9 listopada 2023 r., to w sprawie nie zostały spełnione wszystkie przesłanki do przyznania wnioskowanego świadczenia, wymagane przepisami ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2023 r., poz. 390 ze zm.; dalej: "u.ś.r."). W tym względzie Wójt stwierdził, że skoro z orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności wynika, że daty powstania tej niepełnosprawności nie da się ustalić, zaś ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia 1 października 2009 r., to brak jest spełnienia wymogu z art. 17 ust. 1b u.ś.r., w myśl którego świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Wójt powołał przy tym wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 (Dz. U z 2014 r. poz. 1443), którym orzeczono, że art. 17 ust. 1b u.ś.r., w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie, ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Przepis ten Wójt zastosował jednak ze względu na fakt, że ww. wyrok nie oznacza usunięcia powyższego kryterium z ustawy, nie stanowi podstawy do uchylenia decyzji, które już przyznały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, ani też nie kreuje nowego prawa do żądania świadczenia przez opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność ich podopiecznych powstała już po okresie dzieciństwa. Ponadto Wójt stwierdził, że Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności jedynie części normy art. 17 ust. 1b u.ś.r., zaś zmiana stanu prawnego należy wyłącznie do ustawodawcy, który pozostaje bierny.