Interpretacja indywidualna z dnia 24 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.271.2024.2.AK

Skutki podatkowe dotyczące otrzymanego odszkodowania z tytułu przejęcia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w związku z realizacją inwestycji drogowej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-prawidłowe w części dotyczącej działek nabytych w latach 2007 i 2016;

-nieprawidłowe w części dotyczącej działek nabytych w 2022 roku.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 6 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 maja 2024 r. (wpływ 20 maja 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W dniu 7 września 2023 r. Wojewoda (…), na mocy trzech decyzji, wydanych m.in. na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, ustalił na Pana rzecz odszkodowanie z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa praw własności nieruchomości, przeznaczonych na realizację inwestycji pn. „…”. Przejęta przez Skarb Państwa nieruchomość składa się w sumie z 8 działek. Prawo własności dwóch z tych działek nabył Pan w roku 2007, jednej w roku 2016, a pięciu w roku 2022. Ustalone w ten sposób odszkodowanie zostało przekazane na Pana rachunek bankowy w dniu 9 października 2023 r.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że działki, które zostały przekazane na rzecz Skarbu Państwa (osiem działek), nabył Pan w drodze darowizny od Pana rodziców, którzy prowadzili na tych gruntach działalność rolniczą. Darowizny zostały dokonane w roku 2007 - 3 działki, w roku 2016 - 1 działka i w 2022 roku - 4 działki.

Ponieważ działki te nabył Pan w drodze darowizny nie jest Pan w stanie podać ich ceny i porównać jej do wysokości uzyskanego odszkodowania za wywłaszczenie.

Przedmiotowe działki były sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako grunty orne, nie była na nich prowadzona działalność gospodarcza, były użytkowane rolniczo - uprawy polowe zbóż i innych roślin uprawnych.

Pytania

1.Czy otrzymane na mocy przedmiotowych decyzji Wojewody (…) odszkodowanie z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości przeznaczonej na realizację inwestycji drogowej stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy też jest zwolnione z opodatkowania tym podatkiem?

2.Jeżeli przychody te będą opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to jaką należy przyjąć formę opodatkowania, jakie źródło przychodu określić i na jakim druku złożyć roczne zeznanie podatkowe za rok 2023?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego.

Kierując się powyższymi zapisami uważa Pan, że odszkodowanie otrzymane z tytułu wywłaszczenia działek, których własność nabył Pan w latach 2007 i 2016 będzie przychodem zwolnionym z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast odszkodowanie otrzymane z tytułu wywłaszczenia działek, których własność nabył Pan w roku 2022 będzie przychodem opodatkowanym tym podatkiem.

Cześć przychodu podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych należy rozliczyć na zasadach ogólnych - wg skali podatkowej, na druku PIT-36, określając źródło przychodów jako „inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 9”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

W przypadku nabywania nieruchomości pod drogi, na zasadach określonych w ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 311 ze zm.) – zwanej również „specustawą” drogową, prawodawca zdecydował się na całkowite oddzielenie od siebie postępowań o wywłaszczenie i o odszkodowanie. Z chwilą wejścia w życie ww. ustawy, do katalogu zawartego w art. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.) dodany został zapis, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, w tym omawianej ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r.

Przywołany art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera ogólne wyłączenie stosowania jej przepisów, ale tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza to zasad określonych w wymienionych ustawach. Ustawodawca przyznał zatem pierwszeństwo w stosowaniu regulacjom zawartym w ustawach wymienionych w tym przepisie, przed zasadami wynikającymi z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Powyższy przepis ma charakter normy kolizyjnej co oznacza, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami mają charakter uzupełniający w stosunku do innych ustaw, w zakresie spraw nieuregulowanych w tych ustawach. Tym samym, nabywanie nieruchomości pod drogi, na zasadach określonych w „specustawie” drogowej ma charakter szczególny wobec wywłaszczenia regulowanego przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami; przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.

O takiej relacji wymienionych wyżej aktów prawnych świadczy również kompleksowość regulacji zawartej w „specustawie” drogowej oraz odesłanie zawarte w art. 23 tej ustawy, zgodnie z którym:

W odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich, stosownie do treści art. 11a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Po myśli art. 11f ust. 1 pkt 6 powołanej wyżej ustawy:

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 12 ust. 4a ww. ustawy:

W myśl ust. 4f ww. przepisu:

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ww. ustawy:

Stosownie natomiast do treści art. 18 ust. 1 ustawy:

W myśl natomiast ust. 1a zacytowanego powyżej artykułu:

Zgodnie z art. 132 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że opisane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy mieć jednak na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostają następujące warunki

§nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

§cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem zwolnienie nie będzie przysługiwać, gdy powyższe warunki dotyczące okresu nabycia oraz ceny nabycia będą spełnione łącznie. W przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z nich (albo nie będzie spełniony żaden z nich), wówczas zwolnienie będzie podatnikowi przysługiwać.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że 7 września 2023 r. Wojewoda (…), na mocy trzech decyzji, wydanych m.in. na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, ustalił na Pana rzecz odszkodowanie z tytułu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa praw własności nieruchomości (ośmiu działek) przeznaczonych na realizację inwestycji pn. „…”. Odszkodowanie zostało przekazane na Pana rachunek bankowy 9 października 2023 r. Działki, które zostały przekazane na rzecz Skarbu Państwa, nabył Pan w drodze darowizny od Pana rodziców, którzy prowadzili na tych gruntach działalność rolniczą.

Skoro zatem, przedmiotowe działki zostały nabyte przez Pana nieodpłatnie, w drodze darowizny od rodziców, to nie pozwala to na ustalenie ceny nabycia tych działek. Oznacza to, że nie został spełniony jeden z warunków wyłączających zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Stwierdzam więc, że otrzymane przez Pana 9 października 2023 r. odszkodowanie za przejęcie na rzecz Skarbu Państwa praw własności nieruchomości stanowiących osiem działek, o których mowa we wniosku, na cele realizacji inwestycji drogowej, korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to wypłacone bowiem zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami oraz nie został spełniony jeden z warunków wyłączających możliwość zastosowania omawianego zwolnienia.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzam, że odszkodowanie przyznane Panu w oparciu o przepisy o gospodarce nieruchomościami, stanowi dla Pana przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże korzystający ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy. Zatem nie ciąży na Panu obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odszkodowania za wywłaszczenie wszystkich ośmiu działek.

W analizowanym przypadku nie wystąpi więc obowiązek składania zeznania podatkowego w związku z otrzymanym odszkodowaniem oraz zapłata podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).