Wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2024 r., sygn. III OSK 616/22

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) sędzia del. WSA Maciej Kobak Protokolant: asystent sędziego Marita Sikora po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 września 2021 r. sygn. akt II SAB/Wa 365/21 w sprawie ze skargi J.M. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Ministra Edukacji i Nauki w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia 4 lutego 2021 r. o częściowe umorzenie preferencyjnego kredytu studenckiego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 września 2021 r. sygn. akt II SAB/Wa 365/21 oddalił skargę J.M. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Ministra Edukacji i Nauki w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia 4 lutego 2021 r. o częściowe umorzenie preferencyjnego kredytu studenckiego.

U podstaw rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji legły następujące ustalenia oraz ocena prawna.

W dniu 9 lutego 2021 r. do Ministra Edukacji i Nauki wpłynął wniosek J.M. (opatrzony datą 4 lutego 2021 r.) o częściowe umorzenie kredytu studenckiego w związku z trudną sytuacją życiową i brakiem wystarczających środków do spłaty zobowiązania. W motywach wniosku wnioskodawca podał, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicem (matką). Jest zatrudniony i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie, lecz wobec trudnej sytuacji finansowej rodzica, ponosi koszty opłat, a dodatkowo spłaca zadłużenie z tytułu innego zobowiązania kredytowego, jak również reguluje zadłużenie mieszkania, w którym zamieszkuje razem z matką. Ponosi także koszty utrzymania drugiego mieszkania, którego jest współwłaścicielem oraz wydatkuje środki na zakup leków dla rodzica. W dniu 1 marca 2021 r. organ poinformował wnioskodawcę o przyjęciu wniosku oraz o konieczności dołączenia kopii umowy o kredyt studencki lub zaświadczenia z instytucji kredytującej potwierdzającego datę zawarcia umowy. W piśmie tym pouczono również stronę o uprawnieniach do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, m.in. o prawie dostępu do akt sprawy i zgłaszania dowodów oraz o terminie załatwienia sprawy, który to termin został wyznaczony na 10 kwietnia 2021 r. Wnioskiem z dnia 5 marca 2021 r. (data wpływu do organu – 11 marca 2021 r.) J.M. zażądał przeprowadzenia dowodu w związku ze zmianą jego sytuacji zawodowej. Do w/w wniosku dołączył zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy w [...] z dnia 5 marca 2021 r. znak: DS.525.281.2021.KZ o zarejestrowaniu go jako osoby bezrobotnej. Jego zdaniem, utrata zatrudnienia ma istotne znaczenie dla oceny sytuacji materialnej i zdolności do spłaty zobowiązania. W kolejnym piśmie z dnia 10 marca 2021 r. (data wpływu do organu – 15 marca 2021 r.) wnioskodawca uzupełnił dokumentację, której przedłożenia domagał się Minister. Pismem z dnia 22 marca 2021 r. organ, wobec zmiany sytuacji zawodowej i majątkowej strony, wezwał J.M. do udokumentowania – w terminie 7 dni – jego obecnej sytuacji materialnej, a także przekazania zaświadczenia potwierdzającego konieczność korzystania ze świadczeń z systemu pomocy społecznej w wyniku utraty stałego źródła dochodu. Ponadto, powołując się na konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, organ wyznaczył nowy termin rozpatrzenia sprawy – do 30 kwietnia 2021 r., jak również poinformował o prawie wniesienia ponaglenia. Powyższe pismo organu doręczono wnioskodawcy w dniu 6 kwietnia 2021 r. Przy piśmie z dnia 13 kwietnia 2021 r. (data wpływu do organu – 16 kwietnia 2021 r.) J.M. przedstawił dokumenty dotyczące jego aktualnej sytuacji zawodowej i materialnej. Jednocześnie kolejnym pismem z dnia 13 kwietnia 2021 r. (data wpływu do organu – 16 kwietnia 2021 r.) wystąpił do organu z ponagleniem, w którym wskazał, iż wydanie decyzji powinno nastąpić do dnia 9 marca 2021 r., ponieważ postępowanie w sprawie umorzenia kredytu studenckiego nie jest postępowaniem szczególnie skomplikowanym i w związku z tym nie ma tu zastosowania dwumiesięczny termin na załatwienie sprawy. W dniu 29 kwietnia 2021 r. Minister Edukacji i Nauki wydał decyzję nr 21-UM/2021 r., na mocy której odmówił wnioskodawcy częściowego umorzenia kredytu studenckiego.