Interpretacja indywidualna z dnia 10 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-3.4012.232.2024.1.JG

Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży działki nr 1 i uznania wyłącznie Pana za podatnika tego podatku w związku ze sprzedażą działki stanowiącej współwłasność majątkową małżeńską.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 kwietnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 17 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działki nr 1 i uznania wyłącznie Pana za podatnika tego podatku w związku ze sprzedażą działki stanowiącej współwłasność majątkową małżeńską.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, prowadzącą gospodarstwo rolne, który posiada status czynnego podatnika podatku VAT. Wnioskodawca nie jest rolnikiem ryczałtowym.

W skład posiadanego gospodarstwa rolnego wchodzi działka rolna numer 1, (dalej: „działka”) położona w (…), dla której Sąd Rejonowy (…) prowadzi księgę wieczystą numer (…), która ma być przedmiotem planowanej przez Wnioskodawcę transakcji sprzedaży.

Działka stanowi współwłasność majątkową małżeńską Wnioskodawcy i jego małżonki.

Działka stała się własnością Wnioskodawcy oraz jego małżonki na podstawie umowy darowizny z 1 października 2002 r. Po nabyciu działka została włączona do zasobów prowadzonego gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy i małżonki. Jest to działka rolna wykorzystywana na cele prowadzenia działalności rolniczej, na której Wnioskodawca prowadzi osobiście uprawę rolną. Z tego tytułu Wnioskodawca opłaca podatek rolny i otrzymuje dopłaty obszarowe należne właścicielowi gruntu.

Działka jest niezabudowana i w całości wykorzystywana rolniczo. Działka nie jest oddana do używania osobom trzecim na podstawie jakiegokolwiek tytułu.

Działalność rolnicza prowadzona z wykorzystaniem przedmiotowej działki przez Wnioskodawcę jest objęta podatkiem VAT, tj. Wnioskodawca posiada z tego tytułu status czynnego podatnika VAT (nie jest rolnikiem ryczałtowym). Na działce prowadzone są uprawy rolne, z których plony są przedmiotem czynności sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem.

Niezależnie od prowadzonego gospodarstwa rolnego, Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w zakresie sprzedaży hurtowej zboża, nieprzetworzonego tytoniu, nasion i pasz dla zwierząt.

Wnioskodawca posiada status czynnego podatnika VAT, rozlicza dla celów podatku VAT obrót z tytułu wskazanej wyżej prowadzonej działalności gospodarczej (objętej ryczałtowym podatkiem PIT) jak i obrót uzyskiwany z ww. gospodarstwa rolnego (poza PIT).

Działka została wprawdzie nabyta w ramach małżeńskiej wspólnoty majątkowej, niemniej jednak nieruchomość była wykorzystywana do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT prowadzonej wyłącznie przez Wnioskodawcę, bowiem to Wnioskodawca prowadzi na przedmiotowej działce działalność rolniczą opodatkowana VAT. Małżonka Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT ani nie posiada statusu rolnika ryczałtowego.

Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów wydanym przez Starostę Powiatu (…) 8 marca 2024 r. w ewidencji gruntów przedmiotowa działka jest oznaczona symbolem: Rll - grunty orne, RIIIb - grunty orne, RIVa - grunty orne, RIVb - grunty orne.

Nieruchomość, o której mowa, jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (uchwała numer (…) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego środkowo-północnej części obrębu (…)), zgodnie z którym działka jest położona na terenie oznaczonym w części symbolem:

• 1.3P/U o przeznaczeniu: produkcja, usługi,
• 1.2P/U o przeznaczeniu: produkcja, usługi,
• 3.1.KDD1/2 o przeznaczeniu publiczne drogi dojazdowe,
• 3.2.KDD1/2 o przeznaczeniu publiczne drogi dojazdowe,
• 3.3.KDD1/2 o przeznaczeniu publiczne drogi dojazdowe,
• 2KDG1/2 o przeznaczeniu publiczna droga główna (korekta przebiegu drogi wojewódzkiej numer 2),

tj. w całości na cele inne niż rolne lub leśne.

Nieruchomość nie stanowi nieruchomości rolnej w rozumieniu art. 2 pkt 1) ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, ponieważ w MPZP jest w całości przeznaczona na cele inne niż rolne.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest zagadnienie dotyczące objęcia opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług planowanej transakcji sprzedaży opisanej wyżej działki rolnej nr 1 wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego na rzecz spółki kapitałowej na cele inwestycyjne.

13 marca 2024 r. Wnioskodawca (jako Sprzedający) zawarł przedwstępną umowę sprzedaży (akt notarialny Rep. A numer (…)) z Kupującym: (…). Przedmiotem ww. umowy jest zobowiązanie stron, tj. Wnioskodawcy oraz Kupującego do zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży, na podstawie której Wnioskodawca wraz z małżonką sprzeda opisaną wyżej nieruchomość niezabudowaną Kupującemu za określoną w umowie przedwstępnej cenę sprzedaży. Ponieważ Wnioskodawca uznał, że planowana sprzedaż opisanej działki będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, cena sprzedaży została określona jako cena netto plus należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do powyższego, Wnioskodawca opodatkował podatkiem VAT otrzymany 13 marca 2024 wynikający z umowy przedwstępnej zadatek, wystawił z tego tytułu fakturę i wykaże kwotę zadatku w rejestrze sprzedaży VAT.

Zgodnie z zapisami § 2 umowy przedwstępnej, Kupujący oświadczył, że jest podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług oraz że jego intencją jest nabycie nieruchomości w celu realizacji na niej przedsięwzięcia budowlanego (inwestycji) polegającego na realizacji fabryki, centrum logistycznego. Ponadto Kupujący oświadczył, że po zawarciu umowy przedwstępnej zamierza przeprowadzić audyt prawny, techniczny i środowiskowy nieruchomości, którego celem będzie potwierdzenie możliwości realizacji inwestycji na nieruchomości.

Jednocześnie z umowy przedwstępnej wynika, że Wnioskodawca wraz z małżonką udzielił Kupującemu pełnomocnictwa z prawem do udzielania dalszych pełnomocnictw, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej o udzielenie wszelkich informacji i wydanie wszelkich dokumentów dotyczących nieruchomości, w szczególności zaświadczeń, wypisów, wyrysów i map.

Ponadto Kupujący został umocowany do wejścia na nieruchomość w celu prowadzenia na niej badań, w tym badań gruntów i odwiertów oraz pobrania próbek, przeprowadzenia badań archeologicznych oraz w celu dokonania uzgodnień i opinii.

Pytania

1.Czy planowana przez Wnioskodawcę transakcja sprzedaży nieruchomości gruntowej stanowiącej opisaną w stanie faktycznym działkę gruntu nr 1, objęta umową przedwstępną sprzedaży będzie stanowiła dla Wnioskodawcy czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Czy prawidłowym jest stanowisko Wnioskodawcy zgodnie z którym, pomimo, że działka jest przedmiotem majątkowej wspólności małżeńskiej, to wyłącznym podatnikiem podatku VAT zobowiązanym do naliczenia podatku VAT z tytułu planowane transakcji sprzedaży będzie Wnioskodawca?

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, planowana przez Wnioskodawcę transakcja sprzedaży nieruchomości gruntowej stanowiącej opisaną w stanie faktycznym działkę gruntu nr 1, objęta umową przedwstępną sprzedaży będzie stanowiła dla Wnioskodawcy czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 23% VAT.

W konsekwencji Wnioskodawca będzie zobowiązany do naliczenia podatku od towarów i usług oraz wystawienia faktury VAT z tytułu dokonania sprzedaży nieruchomości.

Uzasadniając powyższe stanowisko, należy przede wszystkim wskazać, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a z art. 2 pkt 6 ustawy wynika, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle takiej definicji należy przyjąć, że co do zasady w znaczeniu przedmiotowym zbycie nieruchomości gruntowej jest traktowane jako czynność odpłatnej dostawy towarów zgodnie z ustawą o VAT.

Należy jednak zauważyć, iż nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być ponadto dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa w charakterze podatnika podatku VAT (kryterium podmiotowe).

Zakres podmiotowy opodatkowania VAT określony został przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym status podatnika posiadają osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Definicja działalności gospodarczej, która zawarta została w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jest niezwykle pojemna i obejmuje „wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

O statusie podmiotowym w ustawie o VAT decyduje zatem rodzaj prowadzonej przez podatnika działalności. Jeżeli mieści się ona w definicji zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, wówczas podmiot prowadzący tego rodzaju działalność, co do zasady jest podatnikiem VAT, oczywiście jeżeli w ramach tej działalności podatnik wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 5 ustawy.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów należy zatem zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba fizyczna dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, czy tego rodzaju aktywność właściciela stanowi przejaw działalności gospodarczej opodatkowanej VAT czy są to jedynie czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Sprzedaż nieruchomości może bowiem stanowić jedynie realizację prawa własności, ale może też stanowić przejaw działania w charakterze podatnika VAT wykonującego samodzielnie działalność gospodarczą.

Tematyka powyższa jest również przedmiotem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - w tym zakresie powoływany jest wyrok z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. Z powyższego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Inaczej jest natomiast - wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.

Dodatkowo należy zauważyć, iż na gruncie definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, przyjmuje się, że prowadzenie działalności rolniczej (zdefiniowanej w art. 2 pkt 15 ustawy o VAT) stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT. Oznacza to, że na gruncie podatku VAT, co do zasady rolnik posiada status podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą (tj. działalność rolniczą). Ponadto w sytuacji, gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska status podatnika podatku VAT czynnego, należy przyjąć, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

Analizując interpretacje wydawane przez Dyrektora KIS w podobnych sprawach, należy stwierdzić, że w przypadku, gdy przedmiotem sprzedaży przez rolnika jest nieruchomość wykorzystywana przed sprzedażą dla celów działalności gospodarczej, którą stanowi także działalność rolnicza, to taka sprzedaż będzie objęta ustawą o VAT.

Celem potwierdzenia ww. stanowiska, poniżej przedstawiono fragmenty wybranych interpretacji Dyrektora KIS, z których wynika, że ustawie o VAT podlega sprzedaż działek rolnych, dokonywana przez rolników, wykorzystujących te działki m.in. dla celów prowadzonego gospodarstwa rolnego:

• Interpretacja Dyrektora KIS z 11 stycznia 2024 r. nr 0112-KDIL3.4012.714.2023.1.KFK:

„(...) Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy należy zwrócić uwagę na fakt, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT, a działka jest wykorzystywana na potrzeby prowadzonej przez Pana działalności rolniczej - uprawiane są na niej zboża, z których uzyskiwane plony wykorzystywane są do karmienia zwierząt hodowlanych będących 13 przedmiotem późniejszych dostaw (sprzedaży). Zatem, przedmiotem dostawy będzie działka wykorzystywana w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. (...) Ponadto, w ramach zawartej umowy przedwstępnej, udzielił Pan kupującemu pełnomocnictwa o szerokim zakresie, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej oraz do podejmowania wszelkich działań faktycznych i prawnych. W ramach zawartej umowy przedwstępnej, wyraził Pan również zgodę na dysponowanie przez kupującego nieruchomością na cele budowlane. (...) Zatem fakt, że ww. działania nie będą podejmowane bezpośrednio przez Pana, ale przez osoby trzecie nie oznacza, że pozostają bez wpływu na Pana sytuację prawną. Po udzieleniu pełnomocnictw czynności wykonane przez osoby trzecie wywołają skutki bezpośrednio w Pana sferze prawnej (jako mocodawcy). (...). Jak już wcześniej wskazano, w odniesieniu do sprzedaży udziału w przedmiotowej działce niezabudowanej uznać należy, że przedmiotem dostawy jest składnik prowadzonej przez Pana działalności rolniczej - działka wykorzystywana jest bowiem w prowadzonym przez Pana gospodarstwie rolnym. Dodatkowo, dokonując opisanych we wniosku czynności, podjął Pan działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazał Pan aktywność w przedmiocie zbycia udziału w Nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. W konsekwencji stwierdzić należy, że sprzedaż udziału w działce nr (...) będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan będzie działał jako podatnik zdefiniowany w art. 15 ust. 1 ustawy (...)”.

• Interpretacja Dyrektora KIS z 16 listopada 2023 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.552.2023.1.ESZ:

„(...) Nieruchomość jest wykorzystywana przez Zbywającą do działalności rolniczej. Nieruchomość nie była przez Zbywającą oddawana do odpłatnego używania innym osobom (np. na podstawie umowy najmu lub dzierżawy). Zbywająca nie dokonywała jakichkolwiek nakładów w celu przygotowania Nieruchomości do sprzedaży ani nie ogłaszała o sprzedaży w środkach masowego przekazu. Nieruchomość jest nieogrodzona oraz nieuzbrojona. (...) (...) Zwrócić bowiem należy uwagę na fakt, że Zbywająca zawarła Umowę przedwstępną, przewidującą udzielenie Nabywcy wszelkich pełnomocnictw i zgód niezbędnych do przeprowadzenia badania Nieruchomości pod kątem stanu prawnego, finansowego, technicznego oraz środowiskowego umożliwiających realizację zamierzonej inwestycji przez Nabywcę. Umowa przedwstępna przyznaje również Nabywcy prawo dysponowania Nieruchomością na cele budowlane, dla celów koniecznych do przygotowania planowanej inwestycji, w szczególności do uzyskania niezbędnych pozwoleń na budowę oraz wszelkich innych decyzji m.in. wyłączających Nieruchomość z produkcji rolniczej. (...)

W wyniku tych działań, w ocenie Wnioskodawców, dojdzie niewątpliwie do uatrakcyjnienia Nieruchomości, w związku z czym sprzedaż Nieruchomości będzie przekraczać zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym Zbywającej. Spełnione są zatem, zdaniem Wnioskodawców, przesłanki niezbędne do stwierdzenia, że Zbywająca dokonując dostawy Nieruchomości na rzecz Nabywcy, będzie działać w charakterze podatnika VAT. (...)’’.

• Interpretacja Dyrektora KIS z 22 sierpnia 2023 r. nr 0112-KDIL1 -2.4012.290.2023.2.SN:

„(...) Mając na względzie definicje działalności gospodarczej, zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej. Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy - co do zasady - posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT. (...) W analizowanej sprawie - dla rozstrzygnięcia wątpliwości Wnioskodawców - kluczowym jest fakt, że Wnioskodawczyni (Zainteresowana będąca stroną postępowania) jest rolnikiem, prowadzącym działalność rolniczą w zakresie produkcji roślin (zboże), będącym z tego tytułu czynnym podatnikiem podatku VAT. (...) (...) Okoliczności sprawy są natomiast takie, że grunt był uprawiany w prowadzonym gospodarstwie rolnym, tj. był wykorzystywany rolniczo, na zasiewanie zboża na paszę (uprawa w gospodarstwie rolnym), którą następnie po skoszeniu (uprawa gruntu w gospodarstwie rolnym) Wnioskodawczyni karmiła swoje zwierzęta (również w prowadzonym gospodarstwie rolnym). Okoliczności te wskazują na ścisłe związanie nieruchomości z prowadzoną przez Wnioskodawczynię działalnością gospodarczą - rolniczą. Zatem w analizowanej sprawie stwierdzić należy, że przedmiotowe działki wchodzą w skład majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni (tj. gospodarstwa rolnego). Jest to majątek wykorzystywany przez podatnika VAT w działalności gospodarczej. W związku z powyższym należy stwierdzić, że działki nie były i nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawców w celach prywatnych (osobistych) w całym okresie ich posiadania. (...) Wobec powyższego, sprzedaż przez Wnioskodawców przedmiotowych działek, będących we współwłasności małżeńskiej, będzie dostawą dokonaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wynika z okoliczności sprawy, przedmiotem sprzedaży będą działki wykorzystywane w działalności gospodarczej, z tytułu której Wnioskodawczyni (Zainteresowana będąca stroną postępowania) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Tym samym, z tytułu sprzedaży przedmiotowych działek jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy dla całości transakcji sprzedaży nieruchomości wystąpi zainteresowana będąca strona postępowania. W konsekwencji, dostawa przedmiotowych nieruchomości w całości będzie podlegała po stronie Wnioskodawczyni opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy (...)”.

Odnosząc powyższe uwagi na grunt przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż fakt prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności rolniczej jako podatnik VAT czynny, w ramach której wykorzystywane jest gospodarstwo rolne, w skład którego wchodzi przedmiotowa działka - ma kluczowe znaczenie dla objęcia planowanej sprzedaży opodatkowaniem VAT.

Z przedstawionych przez Wnioskodawcę okoliczności faktycznych wynika, że przedmiotowa działka nabyta w drodze darowizny została włączona do zasobów prowadzonego gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy i jego małżonki. Działka jest faktycznie użytkowana rolniczo (prowadzenie upraw rolnych) w ramach ww. gospodarstwa rolnego. Działalność rolnicza prowadzona Wnioskodawcę jest objęta podatkiem VAT, tj. Wnioskodawcą posiada z tego tytułu status czynnego podatnika VAT (nie jest rolnikiem ryczałtowym).

Ponadto Wnioskodawca zawarł przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości, na podstawie której udzielił kupującemu pełnomocnictwa z prawem do udzielania dalszych pełnomocnictw, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej o udzielenie wszelkich informacji i wydanie wszelkich dokumentów dotyczących nieruchomości, w szczególności zaświadczeń, wypisów, wyrysów i map. Ponadto Kupujący został umocowany do wejścia na nieruchomość w celu prowadzenia na niej badań, w tym badań gruntów i odwiertów oraz pobrania próbek, przeprowadzenia badań archeologicznych oraz w celu dokonania uzgodnień i opinii - w związku z planowaną przez kupującego inwestycją.

Powyższe okoliczności wskazują, że przedmiotowa działka stanowi składnik majątku służący prowadzeniu działalności gospodarczej, którą - w rozumieniu ustawy o VAT - jest także działalność rolnicza, z tytułu której Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W konsekwencji, planowana sprzedaż działki, stanowiącej część gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy, będzie stanowiła sprzedaż dokonywaną przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług.

Reasumując, planowana sprzedaż będzie stanowić dostawę, w odniesieniu do której Wnioskodawca działać będzie jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT (kryterium podmiotowe), a sprzedaż będzie realizowana w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (kryterium przedmiotowe). Oznacza to, że planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż działki rolnej będzie stanowiła czynność podlegającą ustawie o podatku od towarów i usług, tj. Wnioskodawca będzie posiadał status podatnika VAT z tego tytułu.

Konsekwencją stwierdzenia, iż w odniesieniu do planowanej sprzedaży działki rolnej, istnieją przesłanki do potraktowania jej jako czynności podlegającej pod ustawę o VAT, jest potrzeba ustalenia wysokości opodatkowania, tj. stawki podatku VAT. Generalnie sprzedaż nieruchomości niezabudowanej, która będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być opodatkowana właściwą stawką podatku albo może korzystać ze zwolnienia z tego podatku.

Sprzedaż gruntu niezabudowanego, co do zasady, podlega opodatkowaniu stawką podstawową w wysokości 23%.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone w art. 43 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Przez tereny budowlane - zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT - rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Odnosząc powyższe uwagi do przedstawionego stanu faktycznego z którego wynika, że analizowana działka rolna objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, który określa przeznaczenie produkcja, usługi - należy stwierdzić, że analizowana działka będzie stanowić teren budowlany zdefiniowany zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

W konsekwencji, planowana sprzedaż działki rolnej przeznaczonej pod zabudowę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Ponieważ nie występuje możliwość skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, należy dodatkowo przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Odnosząc powyższe do analizowanego stanu faktycznego, należy uznać, iż nie są spełnione wskazane warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, ponieważ nieruchomość była wykorzystywana w działalności opodatkowanej (działalność rolnicza objęta VAT), a ponadto Wnioskodawcy nie mogło przysługiwać prawo do odliczenia bowiem nabył nieruchomość w drodze darowizny od rodziny, tj. w drodze czynności niepodlegajacej VAT (nie można więc przyjąć, że sprzedawca miał lub nie miał prawa do odliczenia, skoro darowizna w ogóle nie podlegała VAT).

Mając zatem na uwadze przedstawione wyżej okoliczności, należy stwierdzić, że planowana sprzedaż działki rolnej przez Wnioskodawcę, wykorzystywanej w działalności rolniczej objętej podatkiem VAT (w ramach gospodarstwa rolnego), objętej miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego - nie będzie korzystała ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 i pkt 2 ustawy o VAT. Oznacza to, iż planowana sprzedaż niezabudowanej nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu wg podstawowej 23% stawki podatku VAT.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowym jest stanowisko zgodnie z którym, pomimo, że działka jest przedmiotem majątkowej wspólności małżeńskiej, to podatnikiem podatku VAT zobowiązanym do naliczenia podatku VAT z tytułu tej sprzedaży będzie wyłącznie Wnioskodawca.

Należy bowiem zauważyć, iż działka mająca być przedmiotem sprzedaży jest wprawdzie nabyta w ramach małżeńskiej wspólnoty majątkowej, niemniej jednak nieruchomość była wykorzystywana - jak wynika z przedstawionych informacji - wyłącznie przez Wnioskodawcę do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bowiem to wyłącznie Wnioskodawca prowadził na przedmiotowej działce działalność rolniczą opodatkowaną podatkiem VAT.

Skoro więc działka była wykorzystywana do celów działalności na gruncie podatku VAT wyłącznie przez Wnioskodawcę, to Wnioskodawca w sensie ekonomicznym będzie dokonującym sprzedaży, a tym samym wyłącznym podatnikiem VAT z tytułu tej sprzedaży.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w pisemnych interpretacjach wydawanych przez Dyrektora KIS w podobnych sprawach - tytułem przykładu należy wskazać na interpretację Dyrektora KIS z 13 grudnia 2023 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.580.2023.2.ESZ, dotyczącą nieco podobnego stanu faktycznego co przedstawiony przez Wnioskodawcę, tj. dotyczącą sprzedaży nieruchomości gruntowej rolnej, nabytej w drodze darowizny od rodziny, na której sprzedawca będący czynnym podatnikiem VAT prowadzi gospodarstwo ogrodnicze, z którego dokonuje dostaw produktów rolnych:

„(...) Wobec przywołanej wyżej definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy należy uznać, że prowadzenie działalności rolniczej (art. 2 pkt 15 ustawy) stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, posiada status podatnika podatku VAT prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). (...) W świetle powyższych informacji zauważyć należy, że pomimo iż w rozpatrywanej sprawie nabycie przedmiotowej nieruchomości nastąpiło w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak nieruchomość nr 1 wykorzystywana była wyłącznie przez Sprzedającego do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Nieruchomość ta nie była przez Małżonkę w żaden sposób zagospodarowana. Tym sam to Sprzedający prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o składniki majątku wspólnego miał i ma do dnia sprzedaży nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Skoro więc, nieruchomość będącą przedmiotem planowanej sprzedaży, była wykorzystywana wyłącznie przez Sprzedającego do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy, to Sprzedający jest w sensie ekonomicznym właścicielem tej nieruchomości i w efekcie to Sprzedający dokona dostawy nieruchomości - przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel. (...) Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku nie wynika, aby posiadana nieruchomość służyła wyłącznie do zaspokojenia potrzeb osobistych Sprzedającego przez cały okres jej posiadania. Wykorzystywanie posiadanej nieruchomości w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej rolniczej (ogrodniczej) bezspornie wskazuje, że nieruchomość utraciła walor majątku osobistego. W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że wyłącznie Sprzedający będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że tylko On wykorzystywał nieruchomość w swojej działalności gospodarczej, z tytułu której od 2006 r. jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym dokonującym dostawy produktów rolnych na użytek własny, jak i w celu ich odsprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Uznać należy zatem, że nieruchomość ta jest związana tylko i wyłącznie z działalnością gospodarczą Sprzedającego. Wobec powyższego, to po stronie Sprzedającego (Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania 1) wystąpi obowiązek opodatkowania dostawy ww. nieruchomości. (...) W konsekwencji, dostawa nieruchomości (niezabudowanej części działki wydzielonej z działki nr 1 w całości będzie podlegała po stronie Sprzedającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Małżonka z tytułu sprzedaży ww. działki nie będzie występowała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług (...)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Towarem jest także udział w prawie własności. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie zarówno gruntu jak też udziału w prawie własności gruntu, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Kwestie dotyczące stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje natomiast ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.), zwanej dalej „Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym”.

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Jak stanowi art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl natomiast art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza bowiem możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem, przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy:

Natomiast art. 15 ust. 4 ustawy stanowi, że:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Wobec tego nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W konsekwencji, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Należy zauważyć, że na mocy art. 2 pkt 15 ustawy:

Mając na względzie definicję działalności gospodarczej, zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy – co do zasady – posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

Z opisu sprawy wynika, że zamierza Pan sprzedać działkę nr 1 wchodzącą w skład gospodarstwa rolnego, które prowadzi Pan jako czynny podatnik podatku VAT. Działka stanowi współwłasność majątkową małżeńską Pana i Pana małżonki. Działka stała się Pana oraz Pana żony własnością na podstawie umowy darowizny z 1 października 2002 r. Działka jest niezabudowana i w całości wykorzystywana rolniczo. Działka została wprawdzie nabyta w ramach małżeńskiej wspólnoty majątkowej, niemniej jednak nieruchomość była wykorzystywana do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy prowadzonej wyłącznie przez Pana, bowiem tylko Pan prowadzi na przedmiotowej działce działalność rolniczą opodatkowana VAT. Nieruchomość, o której mowa, jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym działka jest przeznaczona w całości na cele inne niż rolne lub leśne. 13 marca 2024 r. zawarł Pan przedwstępną umowę sprzedaży z Kupującym. Przedmiotem ww. umowy jest zobowiązanie stron, do zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży. Zgodnie z zapisami umowy przedwstępnej, Kupujący oświadczył, że jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz że jego intencją jest nabycie nieruchomości w celu realizacji na niej przedsięwzięcia budowlanego polegającego na realizacji fabryki, centrum logistycznego. Z umowy przedwstępnej wynika, że Pan wraz z małżonką udzielił Kupującemu pełnomocnictwa z prawem do udzielania dalszych pełnomocnictw, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej o udzielenie wszelkich informacji i wydanie wszelkich dokumentów dotyczących nieruchomości, w szczególności zaświadczeń, wypisów, wyrysów i map. Ponadto Kupujący został umocowany do wejścia na nieruchomość w celu prowadzenia na niej badań, pobrania próbek oraz przeprowadzenia badań archeologicznych.

Na tle powyższego opisu sprawy Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy sprzedaż niezabudowanej działki nr 1 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W niniejszej sprawie należy przytoczyć – celem wyjaśnienia – orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r., w sprawach C-180/10 i C-181/10. I tak, z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem, za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W powyższym wyroku Trybunał stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Okoliczność, że osoba ta jest „rolnikiem ryczałtowym” w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, jest w tym zakresie bez znaczenia.

Jednakże co ważne, wskazane orzeczenie Trybunału odnosiło się do rolnika, który korzystał ze zwolnienia od podatku VAT. Natomiast w przypadku, gdy sprzedaży działki należącej do przedsiębiorstwa rolnego dokonuje rolnik będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT, należy uznać, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą podejmowaną przez podatnika VAT czynnego.

Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że fakt prowadzenia przez Pana działalności rolniczej, jako podatnik VAT czynny, w której wykorzystywana była działka nr 1, ma znaczenie dla opodatkowania podatkiem VAT dostawy tej działki.

Powyższe okoliczności wskazują, że działka ta, stanowi składnik majątku służący prowadzeniu działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest również działalność rolnicza, z tytułu której jest Pan czynnym podatnikiem VAT.

Zatem działka będąca przedmiotem sprzedaży będzie stanowiła dostawę dokonaną przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w ust. 1 tego przepisu. W tej sytuacji nie można uznać, że dostawa działki nr 1 będzie przejawem realizacji prawa do rozporządzania składnikiem związanym z prywatnym majątkiem Sprzedającego.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia C-291/92 wynika bowiem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania danej nieruchomości, czy jej części, w ramach majątku osobistego. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r. w sprawie C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, w którym stwierdzono, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Ponadto za wykluczeniem sprzedaży działki w ramach zarządu Pana majątkiem prywatnym przemawia również fakt, że podjął Pan działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniach w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazał Pan aktywność w przedmiocie zbycia udziału w Nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Mianowicie zawarł Pan umowę przedwstępną i udzielił Kupującemu pełnomocnictwa, z prawem do udzielania dalszych pełnomocnictw, do występowania przed wszelkimi organami administracji publicznej o udzielenie wszelkich informacji i wydanie wszelkich dokumentów dotyczących nieruchomości, w szczególności zaświadczeń, wypisów, wyrysów i map. Ponadto Kupujący został umocowany do wejścia na nieruchomość w celu prowadzenia na niej badań, w tym badań gruntów i odwiertów oraz pobrania próbek, przeprowadzenia badań archeologicznych oraz w celu dokonania uzgodnień i opinii.

Wobec powyższego, sprzedaż działki nr 1, w okolicznościach wskazanych we wniosku będzie dostawą, w odniesieniu do której będzie Pan działał jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy i sprzedaż ta będzie realizowana w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym, dostawa działki nr 1 będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na gruncie ustawy jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku albo może być opodatkowana tym podatkiem.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Jak wskazał Pan we wniosku działka nr 1, jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym działka jest przeznaczona w całości na cele inne niż rolne lub leśne, stanowi więc teren budowlany zdefiniowany w art. 2 pkt 33 ustawy i w rezultacie jej sprzedaż nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że jeżeli przy zbyciu nieruchomości wystąpią przesłanki uniemożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, to należy przeanalizować możliwość zwolnienia dostawy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów (w tym nieruchomości), spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
• brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak wynika z wniosku, działka nr 1 była przez Pana wykorzystywana do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Ponadto działkę nabył Pan wraz z małżonką na podstawie umowy darowizny. Zatem, nie wystąpił podatek VAT naliczony, który mógłby podlegać odliczeniu. Nie można więc uznać, że nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku VAT, skoro dostawa nie była objęta tym podatkiem.

Tym samym, do sprzedaży wskazanej działki nie będzie miał zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż nie są spełnione warunki zwolnienia zawarte w tym przepisie.

W efekcie należy stwierdzić, że sprzedaż przez Pana działki nr 1, będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 ustawy, która nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 bądź pkt 2 ustawy.

W związku z powyższym sprzedaż nieruchomości (działki nr 1) będzie opodatkowana podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznaję za prawidłowe.

Ma Pan również wątpliwości dotyczące tego, czy pomimo, że działka jest przedmiotem majątkowej wspólności małżeńskiej, to wyłącznym podatnikiem podatku VAT zobowiązanym do naliczenia tego podatku z tytułu planowanej transakcji sprzedaży będzie wyłącznie Pan.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości uwzględniając informacje zawarte we wniosku oraz powołane przepisy ustawy zauważyć należy, że pomimo iż w rozpatrywanej sprawie nabycie działki nr 1 nastąpiło w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak działka wykorzystywana była wyłącznie przez Pana do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Małżonka Pana nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, ani nie posiada statusu rolnika ryczałtowego. Tym sam to Pan prowadząc działalność rolniczą jako czynny podatnik podatku VAT w oparciu o składnik majątku wspólnego miał i ma do dnia sprzedaży nad tym majątkiem (działką) kontrolę ekonomiczną.

Skoro więc działka będąca przedmiotem planowanej sprzedaży, była wykorzystywana wyłącznie przez Pana do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy, to Pan jest w sensie ekonomicznym właścicielem tej działki i w efekcie to Pan dokona dostawy działki – przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel.

W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że wyłącznie Pan będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że tylko Pan wykorzystywał nieruchomość w swojej rolniczej działalności gospodarczej (uprawy rolne), z tytułu której jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Uznać zatem należy, że nieruchomość ta jest związana tylko i wyłącznie z Pana działalnością gospodarczą.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro nieruchomość została zadysponowana przez małżonków wyłącznie do Pana działalności gospodarczej, zaś Pana małżonka w żaden sposób tej działki nie wykorzystywała, to w odniesieniu do całej transakcji sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy wystąpi wyłącznie Pan.

W związku z tym, dostawa nieruchomości (działki nr 1) w całości będzie podlegała po Pana stronie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Małżonka z tytułu sprzedaży ww. działki nie będzie występowała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmieniamy, że niniejsza interpretacja dotyczy opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży działki nr 1 oraz uznania wyłącznie Pana za podatnika tego podatku w związku ze sprzedażą działki stanowiącej współwłasność majątkową małżeńską (część pytania nr 1 oraz pytanie nr 2 wniosku). Natomiast w odniesieniu do określenia stawki podatku VAT (część pytania nr 1 wniosku) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz.2383 ze zm.)