Interpretacja indywidualna z dnia 13 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.128.2024.4.BZ

Skutki podatkowe zawarcia umów pożyczek.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek. Uzupełnili go Państwo pismami z: 27 marca 2024 r. (wpływ 12 kwietnia 2024 r.), 25 kwietnia 2024 r. (wpływ 25 kwietnia 2024 r.) oraz 9 maja 2024 r. (wpływ 9 maja 2024 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

X Sp. z o. o. (Pożyczkodawca)

NIP (…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Y Sp. z o.o., sp. k. (Pożyczkobiorca)

NIP: (…)

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka X sp. z o. o. (dalej określana jako „Pożyczkodawca”) posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w Polsce. Zgodnie z umową spółki, podstawowy przedmiot działalności Pożyczkodawcy to PKD 68.31.Z Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami.

Natomiast pozostały przedmiot działalności Pożyczkodawcy wskazany w umowie spółki to:

-PKD 41 Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków,

-PKD 43 Roboty budowlane specjalistyczne,

-PKD 63.1 Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność; działalność portali internetowych,

-PKD 64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne,

-PKD 64.9 Pozostała finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych,

-PKD 68.10.Z Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek,

-PKD 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,

-PKD 68.32.Z Zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie,

-PKD 70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania.

Y sp. z o. o. sp. k. (dalej określana jako „Pożyczkobiorca”) posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w Polsce. Zgodnie z umową spółki podstawowy przedmiot działalności Pożyczkobiorcy to PKD 41.10.Z Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków.

Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Pożyczkodawca ma zamiar zawierać umowy pożyczki z Pożyczkobiorcą. Przedmiotem tych umów będzie udzielania pożyczek pieniężnych przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy. Kwota każdej pożyczki będzie wyższa niż 1000 zł. Środki pieniężne przeznaczone na udzielanie pożyczek będą pochodziły ze środków uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej przez Pożyczkodawcę (w szczególności z działalności w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami). Środki pieniężne przeznaczone na udzielanie pożyczek będą się znajdowały na polskim rachunku bankowym Pożyczkodawcy. Środki pieniężne będą przekazywane z rachunku bankowego Pożyczkodawcy na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy.

Z tytułu udzielania pożyczek Pożyczkodawcy będzie przysługiwało od Pożyczkobiorcy wynagrodzenie w formie odsetek. Wysokość odsetek będzie ustalana w oparciu o stawkę procentową określaną jako suma stawki WIBOR3M oraz marży. Poza odsetkami Pożyczkodawcy nie będzie przysługiwało od Pożyczkobiorcy inne wynagrodzenie z tytułu udzielania pożyczek. Każda umowa pożyczki będzie wskazywała okres, na który zostanie zawarta. Okres ten nie będzie dłuższy niż 5 lat. Ponadto umowa pożyczki będzie określała termin płatności odsetek. Odsetki będą naliczane za okresy roczne i płatne do określonego dnia następnego roku. Środki pieniężne uzyskane przez Pożyczkobiorcę z tytułu pożyczki będą przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie realizacji inwestycji (…).

Do momentu złożenia wniosku Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca nie zawarli jeszcze żadnej umowy pożyczki. Dodatkowo należy jednak wskazać, że w ciągu ostatnich czterech lat Pożyczkodawca zawarł kilka umów pożyczek, na podstawie których udzielił pożyczek pieniężnych innym podmiotom powiązanym. Pożyczkodawca nie będzie korzystał z rozwiązania polegającego na rezygnacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w przypadku świadczenia niektórych usług finansowych na rzecz innych podatników podatku od towarów i usług.

W piśmie uzupełniającym z 9 maja 2024 r. wskazali Państwo, że Pożyczkodawca (X sp. z o.o.) nie jest wspólnikiem Pożyczkobiorcy (Y sp. z o.o. s. k.).

Pytania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy udzielanie pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy, na zasadach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie stanowiło czynność cywilnoprawną wyłączoną z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Państwa zdaniem, zasady opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określają przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają „umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku”.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi „czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych”.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie pożyczki obowiązek podatkowy spoczywa na biorącym pożyczkę. Z przytoczonych przepisów wynika, że umowy pożyczki, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednak umowy pożyczki, które mieszczą się w zakresie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie zwolnione z podatku od towarów i usług, są wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Oznacza to, że jeśli umowa pożyczki jest zwolniona z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, to równocześnie jest ona wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w zakresie pytania pierwszego udzielanie pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy będzie zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z tym umowy pożyczki zawarte przez Pożyczkodawcę i Pożyczkobiorcę będą stanowiły czynności cywilnoprawne wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, w zakresie odpowiedzi na pytanie drugie należy stwierdzić, że udzielanie pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy, na zasadach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, będzie stanowiło czynność cywilnoprawną wyłączoną z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.  

Na potwierdzenie swojego stanowiska przywołali Państwo wydane interpretacje. 

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i k) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):

Podatkowi podlegają:

−umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

−umowy spółki.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy – przy umowie pożyczki – ciąży na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Zgodnie jednak z art. 1 ust. 3 pkt 1 powołanej wyżej ustawy:

W przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się: przy spółce osobowej - wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Podkreślić więc trzeba, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych traktuje w sposób szczególny udzielenie pożyczki spółce osobowej przez wspólnika tej spółki. W takim przypadku na gruncie tej ustawy udzielenie pożyczki oceniane jest przez pryzmat zmiany umowy spółki i opodatkowana jest jako umowa spółki (jej zmiana).

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

–umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

–umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, 1598 i 1852) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że pomiędzy Zainteresowanym będącym stroną postępowania (Pożyczkodawca), zarejestrowanym jako podatnik podatku od towarów i usług czynny oraz Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania – (Pożyczkobiorcą) zawierane będą umowy pożyczki. Pożyczki będą miały charakter odpłatny w postaci odsetek.

Z wniosku (i jego uzupełnienia) wynika, że stroną umowy pożyczki będzie spółka osobowa. Przy czym Pożyczkodawca nie jest wspólnikiem Pożyczkobiorcy. Tym samym opisaną umowę należy ocenić zgodnie z zasadami opodatkowania umowy pożyczki.

W przypadku umowy pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że czynność zawarcia umowy pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Państwa dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z interpretacji indywidualnej znak: 0111-KDIB3-1.4012.157.2024.3.MG, wydanej w zakresie podatku od towarów i usług wynika, że:

−udzielenie pożyczekstanowić będzie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług,

−usługi te – udzielenie pożyczek – będą zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w świetle art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

A zatem, skoro umowy pożyczek zawierane pomiędzy Pożyczkodawcą a Pożyczkobiorcą są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to w analizowanej sprawie ma zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W rezultacie opisane umowy pożyczek nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna znak: 0111-KDIB3-1.4012.157. 2024.3.MG.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.