Interpretacja indywidualna z dnia 9 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.270.2024.1.AK

Skutki podatkowe sprzedaży przez wnioskodawcę oraz w imieniu małoletnich dzieci nieruchomości nabytej w spadku po zmarłej małżonce.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest ojcem małoletnich dzieci: A oraz B. Jest Pan jedynym żyjącym rodzicem małoletnich dzieci. Wnioskodawca oraz małoletni, co zostało potwierdzone w ramach aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia xx grudnia 2022 r. sporządzonego przez zastępcę notarialnego, nabyli po zmarłej w dniu xx grudnia 2022 r. C (dalej również jako „Spadkodawca”) spadek z dobrodziejstwem inwentarza na podstawie przepisów ustawy w udziałach po 1/3 części.

W skład spadku po zmarłej weszła m.in. nieruchomość – lokal użytkowy położony w K. przy ul. Y. o powierzchni użytkowej 101,03 m2, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (…), i z własnością której związany jest udział w nieruchomości wspólnej wynoszący (…), a także prawo do wyłącznego korzystania z jednego, zewnętrznego miejsca postojowego, znajdującego się w zatoce parkingowej przed budynkiem wzdłuż ulicy Y. (dalej również jako „Nieruchomość”).

Zgodnie z treścią sporządzonej w formie aktu notarialnego umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży oraz umowy podziału nieruchomości do używania z dnia xx października 2022 r. Spadkodawca nabył Nieruchomość za kwotę (…) zł brutto. W cenie uiszczonej przez Spadkodawcę zawierał się podatek VAT w stawce 23%, tym samym cena netto wynosiła (…) zł.

Według wpisu w CEIDG kod PKD wykonywanej przez Spadkodawcę działalności (…). Co więcej Spadkodawca nie figurował w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT. Powyższe wskazuje, że Spadkodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej korzystał najprawdopodobniej ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W § 7 przedmiotowej umowy pełnomocnik spółki zbywającej Nieruchomość potwierdził odbiór od Spadkodawcy całej ceny w kwocie (…) zł. Spadkodawca zawarł przedmiotową umowę jako przedsiębiorca tj. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą pod firmą X. (po śmierci Spadkodawcy działalność została zakończona i wykreślona z CEIDG, nie ustanowiono również zarządu sukcesyjnego).

Zgodnie z treścią wspomnianej umowy Spadkodawca nabył Nieruchomość za środki pieniężne pochodzące z majątku osobistego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (od xx maja 2020 r. Spadkodawca oraz Wnioskodawca pozostawali w ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej). Wnioskodawca nie posiada informacji nt. tego czy Nieruchomość stanowiła środek trwały/towar wykorzystywany w działalności gospodarczej Spadkodawcy. Wnioskodawca posiada natomiast informację, iż pod adresem Nieruchomość Spadkodawca nie przyjął żadnego klienta (nie zdążył tego zrobić przed śmiercią).

Powyższa okoliczność może wskazywać, iż Nieruchomość wbrew pierwotnym założeniom oraz zapisowi widniejącemu w akcie notarialnym, nigdy, w żaden sposób nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej Spadkodawcy.

Poza aktywami w skład spadku po zmarłej weszły również liczne ciężary spadkowe, które w całości przypadły na Wnioskodawcę oraz jego małoletnie dzieci. Na powyższe złożyły się m.in.:

(…).

W dniu 29 listopada 2023 r. Wnioskodawca działając również w imieniu małoletnich na podstawie stosownego zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich wydanego przez Sąd Rodzinny, w którym wspomniany sąd wskazał m.in. w jaki sposób Wnioskodawca może rozporządzić środkami uzyskanymi w wyniku sprzedaży udziałów w Nieruchomości należących do małoletnich, zawarł w formie aktu notarialnego umowę sprzedaży Nieruchomości.

Na jej podstawie Wnioskodawca zbył Nieruchomość za cenę łączną w kwocie (…) zł ( transakcja nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług). Udział Wnioskodawcy oraz małoletnich wynoszący każdorazowo po 1/3 części Nieruchomości został tym samym sprzedany za cenę (…) zł.

Celem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia Nieruchomości Wnioskodawca i małoletni poniósł koszty w postaci pośrednictwa w sprzedaży w wysokości (…) zł czy wynagrodzenia za dokonanie czynności notarialnej w wysokości (…) zł.

Ze środków pozyskanych ze sprzedaży Nieruchomości, Wnioskodawca spłacił m.in. długi spadkowe, o których mowa powyżej.

Obecnie Wnioskodawca, który zamierza rozliczyć zarówno w imieniu własnym, jak i w imieniu małoletnich, przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości, zastanawia się nad zakresem kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia Nieruchomości, które odpowiednio winny wpłynąć na podstawę obliczenia podatku.

Pytania

1.Czy w przypadku odpłatnego zbycia Nieruchomości opisanej w stanie faktycznym, która z uwagi na przyjęcie spadku z ustawy wraz z dobrodziejstwem inwentarza po Spadkodawcy stanowiła współwłasność Wnioskodawcy oraz dwójki jego małoletnich dzieci (każdemu spadkobiercy przysługiwał udział w wysokości 1/3), z zastrzeżeniem, że zbycie nastąpiło za zgodą sądu rodzinnego udzieloną w ramach stosownego postanowienia zawierającego m.in. rozstrzygnięcie co do sposobu w jaki Wnioskodawca może rozporządzić środkami uzyskanymi w wyniku sprzedaży udziałów w Nieruchomości należących do małoletnich, dochody małoletnich ze zbycia Nieruchomości stanowiły dochód doliczany do dochodu Wnioskodawcy, które jako jedyny ze spadkobierców będzie posiadał status podatnika zobowiązanego do rozliczenia całości dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia Nieruchomości?

2.Czy Wnioskodawca celem wyliczenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia podatku od odpłatnego zbycia Nieruchomości nabytej w drodze spadku będzie uprawniony do pomniejszenia przychodu z tytułu odpłatnego zbycia Nieruchomości o:

-udokumentowane koszty nabycia Nieruchomości przez Spadkodawcę stanowiące m.in. cenę brutto jaką na podstawie zawartej dnia xx października 2022 r. umowy Spadkodawca zapłacił za Nieruchomość, tj. w całości o kwotę wynoszącą (…) zł?

-spłacone przez podatnika długi spadkowe, w skład których weszły wierzytelności wynikające m.in z zaciągniętych przez Spadkodawcę kredytów oraz pożyczek, jak również innych zobowiązań wskazanych w opisie stanu faktycznego, i które obciążyły odpowiednio w 1/3 Wnioskodawcę oraz jego małoletnie dzieci, a które spłacone zostały przez Wnioskodawcę (działającego również w imieniu małoletnich) ze środków pozyskanych z odpłatnego zbycia Nieruchomości –w takiej części w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez Wnioskodawcę (i odpowiednio jego małoletnie dzieci), przy czym wartość ww. czynników winna być ustalana w oparciu o wartości wskazane w ramach zgłoszenia otrzymania majątku ze spadku lub darowizny (zgłoszenie SD-Z2)?

3.Czy w przypadku uznania, iż Wnioskodawca uprawniony jest do zaliczenia na poczet kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia Nieruchomości kosztów nabycia Nieruchomości przez Spadkodawcę oraz uiszczonych przez Wnioskodawcę działającego również w imieniu małoletnich ciężarów spadkowych oraz pozostałych kosztów uzyskania przychodu (koszty pośrednictwa w sprzedaży Nieruchomości, koszty notarialne związane ze sprzedażą Nieruchomości), których łączna wartość przewyższać będzie cenę za jaką Wnioskodawca zbył Nieruchomość, dochód stanowiący podstawię obliczenia podatku winien wynieść 0 zł?

Pana stanowisko w sprawie

W zakresie pytania pierwszego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że dochód uzyskany z zbycia Nieruchomości, w zakresie sprzedanych udziałów należących do małoletnich dzieci Wnioskodawcy, winien być doliczony do dochodu Wnioskodawcy jako rodzica. Tym samym rozliczenie całości dochodu uzyskanego przez spadkobierców (Wnioskodawcę oraz dwójkę jego małoletnich dzieci) w ramach zbycia Nieruchomości winno nastąpić w ramach jednej deklaracji PIT-39 sporządzonej przez Wnioskodawcę. W tym miejscu należy wskazać, iż zbycia udziałów małoletnich w Nieruchomości Wnioskodawca dokonał w oparciu o prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 21 kwietnia 2023 r. oraz prawomocne postanowienie ww. sądu z dnia 20 września 2023 r., zmieniające postanowienie z dnia 24 kwietnia 2023 r. Na mocy ww. postanowień właściwy sąd nie tylko wyraził zgodę na dokonanie przez Wnioskodawcę czynności polegającej na zbyciu udziałów w Nieruchomości należących do małoletnich, ale również wskazał w jaki sposób Wnioskodawca może rozporządzić środkami małoletnich jakie uzyskane zostaną w drodze wspomnianego zbycia udziałów w Nieruchomości (zaspokojenie bieżących potrzeb rodziny, spłata długów spadkowych po Spadkodawcy w części obciążającej małoletnich). Chociaż na gruncie przedmiotowej kwestii w przeszłości w orzecznictwie występowały rozbieżności obecnie przyjmuje się, że dochód ze zbycia nieruchomości uzyskany przez małoletnich w sytuacji takiej jak opisana na gruncie przedmiotowego wniosku winien być doliczany do dochodu rodziców. Tak m.in. NSA w wyroku z dnia 5 grudnia 2018 r., sygn. II FSK 3492/16:

„Dochód z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości osoby małoletniej nie jest co do zasady przekazywany rodzicom. Sąd opiekuńczy najpierw musi wyrazić zgodę na sprzedaż (udziału) nieruchomości (sprzedaż nieruchomości stanowiącej własność lub współwłasność małoletniego jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu jego majątkiem, do którego z mocy prawa upoważnieni są rodzice), następnie środki, co do zasady, złożone są w depozycie sądowym do czasu osiągnięcia przez małoletniego pełnoletniości. Każde wydatkowanie pieniędzy odbywa się tylko za zgodą sądu. Mówiąc inaczej, rodzice w tego rodzaju sytuacjach są uprawnieni do dokonania czynności prawnej (sprzedaży nieruchomości), ale są pozbawieni możności dysponowania dochodami uzyskanymi z tego źródła. Oznacza to, że dochodów małoletnich dzieci z tego tytułu rodzice nie mogą doliczyć do swoich dochodów. Powinni złożyć zeznanie na imię i nazwisko każdego małoletniego dziecka i podpisać te zeznania (por. S. Liżewski, Dochody małoletnich, LEX/el.). Odmiennie natomiast należy oceniać sytuację, gdy sąd opiekuńczy wyrażając zgodę na sprzedaż (udziału) nieruchomości stanowiącej własność lub współwłasność małoletniego równocześnie określi sposób i zasady rozdysponowania uzyskanej kwoty na zaspokojenie potrzeb rodziny. Należy wówczas przyjąć, że rodzicom przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci, a w konsekwencji dochody dzieci podlegają kumulacji z dochodami rodziców. Należy podkreślić, że z punktu widzenia przepisów podatkowych nie ma znaczenia, czy rodzice osiągają dochody z majątku dziecka swobodnie zarządzanego przez rodziców, czy też osiągają dochody z majątku dziecka pochodzące z czynności, których dokonanie wymaga zgody sądu opiekuńczego i które to dochody za zgodą sądu opiekuńczego są przeznaczane na zaspokojenie potrzeb rodziny”.

W zakresie pytania drugiego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zarówno udokumentowane koszty nabycia Nieruchomości poniesione przez Spadkodawcę w postaci ceny brutto zakupu Nieruchomości, jak również spłacone przez Wnioskodawcę działającego równocześnie w imieniu małoletnich ciężary spadkowe, które weszły w skład spadku po Spadkodawcy i obciążyły Wnioskodawcę oraz jego małoletnie dzieci odpowiednio w 1/3 każde (w zakresie ciężarów spadkowych w części odpowiadającej wartości procentowej tożsamej z wartością procentową jaką wartość Nieruchomości stanowiła w łącznej wartości aktywów wskazanych w ramach zgłoszenia SD-Z2), stanowią koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia Nieruchomości, o których mowa w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Literalna wykładnia przepisu pozwala przyjąć, iż na gruncie obecnie obowiązującego stanu prawnego (opisany stan faktyczny zaistniał po znowelizowaniu przepisów, które stosuje się odpowiednio od 1 stycznia 2019 r.) katalog kosztów, które podatnik może uwzględnić w rozliczeniu podatkowym sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku, obejmuje również cenę nabycia nieruchomości zapłaconą przez spadkodawcę oraz wartość wydatków na spłatę ciężarów spadkowych poniesionych przez spadkodawcę (w zakresie spłaconych ciężarów spadkowych - w części odpowiadającej wartości procentowej tożsamej z wartością procentową jaką wartość Nieruchomości stanowiła w łącznej wartości aktywów wskazanych w ramach zgłoszenia SD-Z2).

W zakresie ceny nabycia Nieruchomości uiszczonej przez Spadkodawcę za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia Nieruchomości winna zostać uznana kwota brutto jaką zapłacił Spadkodawca wynosząca (…) zł (tj. cena nabycia Nieruchomości w całości). Należy bowiem wskazać, iż działalność wykonywana przez Spadkodawcę korzystała prawdopodobnie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższą okoliczność zdaje się potwierdzać także fakt, iż Spadkodawca nie figurował w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Tym samym Spadkodawca nie był prawdopodobnie uprawniony do dokonania odliczenia podatku od towarów i usług od ceny brutto uiszczonej za Nieruchomość, co uzasadnia uznanie za koszt zapłaconej ceny brutto Nieruchomości.

Przez ciężary spadkowe należy rozumieć długi spadkodawcy przechodzące na spadkobierców zgodnie z treścią art. 922 § 1-2 k.c. oraz obciążenia, o których mowa w art. 922 § 3 k.c. (podobnie WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 7 maja 2015 r. sygn. I SA/Sz 284/15 na gruncie podatku od spadków i darowizn). Mając na uwadze powyższe należy przyjąć, iż wszelkie zobowiązania Spadkodawcy (w tym m.in. z tytułu zaciągniętych za życia umów kredytu, pożyczek czy umów leasingu) jakie weszły w skład masy spadkowej po stronie pasywów, a które zostały po przyjęciu spadku na podstawie przepisów ustawy wraz z dobrodziejstwem inwentarza niejako „nabyte” przez Wnioskodawcę oraz małoletnich, i które następnie zostały przez Wnioskodawcę (działającego również w imieniu małoletnich) spłacone, winny zostać zaliczone na poczet kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o których mowa w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w części odpowiadającej wartości procentowej tożsamej z wartością procentową jaką wartość Nieruchomości stanowiła w łącznej wartości aktywów wskazanych w ramach zgłoszenia SD-Z2). Wnioskodawca stoi na stanowisku, że na poczet kosztów będzie mogła zostać zaliczona jedynie taka część ciężarów spadkowych poniesionych przez Wnioskodawcę – tj. część wyrażona procentowo, która odpowiada wartości procentowej jaką w zakresie aktywów nabytych w drodze spadkobrania po Spadkodawcy stanowiła wartość Nieruchomości względem łącznej wartości wszystkich aktywów, które weszły w skład spadku. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wartości powyższe winny zostać przyjęte według wartości aktywów wskazanych w ramach zgłoszenia otrzymania majątku ze spadku lub darowizny (zgłoszenie SD-Z2). Tym samym zakładając, że wartość nieruchomości wskazana w zgłoszeniu SD-Z2 stanowiła 40% wszystkich aktywów nabytych po Spadkodawcy i wskazanych w zgłoszeniu SD-Z2, Wnioskodawca uprawniony będzie do uwzględnienia w ramach kosztów uzyskania przychodu od odpłatnego zbycia Nieruchomości jedynie 40% wartości kosztów spłaconych ciężarów spadkowych (m.in. spłacone kredyty i pożyczki zaciągnięte za życia przez Spadkodawcę).

Jeżeli chodzi o koszty niewskazane w ramach art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opłata za pośrednictwo w sprzedaży Nieruchomości, opłata za czynności notarialne dot. sprzedaży Nieruchomości) Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż te w całości podlegać będą rozliczeniu jako koszty uzyskania przychodu.

W zakresie pytania trzeciego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku uznania, iż Wnioskodawca uprawniony jest do zaliczenia na poczet kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia Nieruchomości kosztów nabycia Nieruchomości przez Spadkodawcę (cena brutto) oraz uiszczonych przez Wnioskodawcę działającego również w imieniu małoletnich ciężarów spadkowych (w części odpowiadającej wartości procentowej tożsamej z wartością procentową jaką wartość Nieruchomości stanowiła w łącznej wartości aktywów wskazanych w ramach zgłoszenia SD-Z2) oraz pozostałych kosztów uzyskania przychodu (koszty pośrednictwa w sprzedaży Nieruchomości, koszty notarialne związane ze sprzedażą Nieruchomości), których łączna wartość przewyższać będzie cenę za jaką Wnioskodawca zbył Nieruchomość, dochód stanowiący podstawę obliczenia podatku zgodnie z treścią art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyniesienie 0 zł.

Jak stanowi art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Wartość Nieruchomości wskazana w umowie zbycia zawartej przez Wnioskodawcę (działającego również w imieniu małoletnich) określona została łącznie w wysokości (…) zł (odpowiednio (…) zł za 1/3 udziału przypadającego na każdego ze współwłaścicieli). Koszt nabycia Nieruchomości przez Spadkodawcę potwierdzony umową sporządzoną w formie aktu notarialnego wyniósł (…) zł brutto. Z kolei po dokonaniu odpłatnego zbycia Nieruchomości Wnioskodawca działający również w imieniu małoletnich dokonał spłaty m.in. ciężarów spadkowych opisanych w ramach stanu faktycznego. Sama łączna wysokość spłat wskazany w ramach opisu stanu faktycznego wyniosła ponad (…) zł (z czego jedynie określona wartość procentowa odpowiadająca wartości procentowej tożsamej z wartością procentową jaką wartość Nieruchomości stanowiła w łącznej wartości aktywów wskazanych w ramach zgłoszenia SD-Z2 będzie mogła zostać uznana za koszt uzyskania przychodu). Dodatkowo celem zbycia Nieruchomości Wnioskodawca działając również w imieniu małoletnich skorzystał z usług pośrednika sprzedaży, który to koszt łącznie z kosztem czynności notarialnych, w ramach których doszło do zbycia Nieruchomości wyniósł łącznie ok. (…) zł. Tym samym należy wskazać, iż gdyby różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia Nieruchomości a kosztami jego uzyskania wyniosła kwotę mniejszą niż 0 dochód stanowiący podstawę obliczenia podatku od zbycia Nieruchomości równy będzie 0 złotych.

Zasadność stanowiska Wnioskodawcy zaprezentowanego odnośnie pytania 2 i 3 potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in.:

-interpretacja indywidualna z dnia 01.12.2022 r., 0112-KDWL.4011.984.2022.1.WS;

-interpretacja indywidualna z dnia 22.06.2022 r., 0114-KDIP2-1.4011.345.2022.2.MW;

-interpretacja indywidualna z dnia 19.04.2023 r., 0113-KDIPT2-2.4011.18.2023.2.DA.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy zaprezentowane w ramach niniejszej części wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jawi się jako prawidłowe i w pełni uzasadnione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu i rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana z tej sprzedaży nie podlega opodatkowaniu.

W 2022 r. nabył Pan wraz z dwojgiem małoletnich dzieci w drodze dziedziczenia spadek po zmarłej xx grudnia 2022 r. Pana małżonce w udziałach wynoszących po 1/3 dla każdego ze spadkobierców. W skład spadku wchodziła m.in. nieruchomość stanowiąca lokal użytkowy położony w K. Pana małżonka przedmiotowy lokal nabyła xx października 2022 r. za środki pieniężne pochodzące z Jej majątku osobistego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej za kwotę (…) zł. Pozostawał Pan z małżonką w ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej. 29 listopada 2023 r. działając również w imieniu małoletnich dzieci na podstawie stosownego zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich wydanego przez Sąd Rodzinny, dokonał Pan sprzedaży ww. nieruchomości.

Zatem, sprzedaż w 2023 r. przez Pana w imieniu własnym i małoletnich dzieci ww. lokalu użytkowego nabytego xx grudnia 2022 r. w drodze spadku, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na mocy art. 19 ust. 3 ww. ustawy:

Zgodnie z powyższym, przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości). Pomiędzy tymi wydatkami, a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.

Kosztów odpłatnego zbycia nie należy utożsamiać z kosztami uzyskania przychodu. Ustalenie kosztów uzyskania przychodu odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

Z uwagi na fakt, że udziały w przedmiotowym lokalu użytkowym zostały nabyte przez spadkobierców nieodpłatnie, tj. w drodze spadku, zastosowanie w niniejszej sprawie będzie miał przepis art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak stanowi art. 22 ust. 6d ww. ustawy:

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy:

Stosownie natomiast do art. 30e ust. 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z art. 30e ust. 5 ww. ustawy:

Wątpliwość Pana budzi kwestia, czy w związku ze sprzedażą lokalu użytkowego 29 listopada 2023 r. przez Pana oraz działając również w imieniu małoletnich dzieci na podstawie stosownego zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich wydanego przez Sąd Rodzinny, dochody małoletnich dzieci ze zbycia nieruchomości będzie mógł Pan doliczyć do swojego dochodu i jako całość rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT-39.

Analizując ww. kwestię, należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

W myśl art. 98 § 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 101 § 1 ww. Kodeksu:

Stosownie do art. 101 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Na podstawie art. 101 § 3 ww. Kodeksu:

Jak stanowi art. 156 ww. Kodeksu:

Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że opieka rodziców nad dzieckiem obejmuje nie tylko jego osobę, ale i majątek. Zarządzanie majątkiem dziecka wymaga podejmowania różnych decyzji. W tej mierze Kodeks rodzinny i opiekuńczy rozróżnia czynności dokonywane w ramach zwykłego zarządu oraz czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu. Na zwykły zarząd składają się działania służące prowadzeniu bieżących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów należących do majątku dziecka.

Ustawodawca nie podał natomiast katalogu czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Należy przyjąć, że taki charakter mają wszystkie czynności dotyczące nieruchomości, a zatem również sprzedaż nieruchomości.

„Przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie przez rodziców bieżących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład majątku małoletniego, utrzymywanie ich w stanie niepogorszonym. Wszystko, co nie mieści się w tych granicach, należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Przykładowo do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu należy zaliczyć: odpłatne nabycie składnika majątkowego przez dziecko, zrzeczenie się własności wartościowej rzeczy, ustanowienie na nieruchomości ograniczonego prawa rzeczowego, zaciągnięcie pożyczki w kwocie przekraczającej bieżące potrzeby, zawarcie na czas dłuższy umowy dzierżawy, zrzeczenie się dziedziczenia, odrzucenie spadku, przyjęcie spadku wprost” (J. Ignatowicz, Kodeks rodzinny…, red. K. Pietrzykowski, 2010, s. 908–909). W doktrynie i orzecznictwie funkcjonuje pogląd, że o potraktowaniu danej czynności jako czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu decyduje ciężar gatunkowy tej czynności, wartość przedmiotu czynności, skutki w sferze majątku dziecka przy uwzględnieniu dobra dziecka i ochrony jego interesów życiowych (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z 30 kwietnia 1977 r., sygn. akt III CZP 73/76 OSNCP 1978, nr 2, poz. 19, i orzeczenie SN z 17 października 2000 r., sygn. akt I CKN 319/2000, Lexis.pl nr 7297897).

„Miernikiem czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutków w sferze majątku małoletniego, wartości przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych. Konsekwencją braku zezwolenia sądu opiekuńczego z art. 101 § 3 jest nieważność dokonanej czynności” (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 30 kwietnia 1977 r.).

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zauważyć należy, że dochód ze sprzedaży udziału do nieruchomości (lokalu użytkowego) osoby małoletniej nie jest przekazywany rodzicom. Sąd opiekuńczy najpierw musi wyrazić zgodę na sprzedaż nieruchomości lub prawa (sprzedaż nieruchomości stanowiącej własność lub współwłasność małoletniego jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu jego majątkiem, do którego z mocy prawa upoważnieni są rodzice), następnie środki, co do zasady, złożone są w depozycie sądowym do czasu osiągnięcia przez małoletniego pełnoletniości. Każde wydatkowanie pieniędzy odbywa się tylko za zgodą sądu, także gdy chodzi o wydatkowanie na cele umożliwiające zwolnienie z opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości lub wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych praw do nieruchomości.

Jak wskazuje art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak wynika z ww. przepisu, dochody małoletnich dzieci podlegają doliczeniu do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci. Warunek ten znajdzie zastosowanie w przypadku sprzedaży nieruchomości lub praw do nieruchomości osoby małoletniej.

Powyższe oznacza, że jeśli małoletnie dziecko osiąga dochody, które nie mogą być doliczane do dochodów rodziców, należy złożyć odrębne zeznanie podatkowe na imię i nazwisko dziecka. Zeznanie takie wypełniają jednak i podpisują w imieniu dziecka rodzice (rodzic). Nie ma podstaw prawnych, aby rodzice (rodzic) małoletniego dziecka doliczali do swoich dochodów i opodatkowywali dochód osiągnięty przez małoletniego ze sprzedaży należącej do niego nieruchomości lub praw do nieruchomości wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.)

Tym samym nieprawidłowe jest Pana stanowisko dotyczące pytania nr 1, że dochód uzyskany ze zbycia nieruchomości, w zakresie sprzedanych udziałów należących do Pana małoletnich dzieci, winien być doliczony do Pana dochodu jako rodzica, a rozliczenie całości dochodu uzyskanego przez spadkobierców (Pana oraz dwójkę Pana małoletnich dzieci) w ramach zbycia nieruchomości winno nastąpić w ramach jednej deklaracji PIT-39.

Podsumowując, dochód uzyskany przez Pana małoletnie dzieci z tytułu sprzedaży udziałów w nieruchomości – lokalu użytkowym powinien zostać rozliczony w podpisanym przez Pana zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (PIT-39) złożonym przez podatnika (każde małoletnie dziecko), na którym ciąży obowiązek podatkowy.

Kolejnym zagadnieniem wymagającym wyjaśnienia w analizowanej sprawie jest możliwość pomniejszenia przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości – lokalu użytkowego o udokumentowane koszty nabycia ww. nieruchomości przez spadkodawcę, stanowiące m.in. cenę brutto jaką na podstawie zawartej xx października 2022 r. umowy spadkodawca zapłacił za tę nieruchomość oraz spłacone przez Pana oraz w imieniu małoletnich dzieci długi spadkowe, w skład których weszły wierzytelności wynikające m.in. z zaciągniętych przez spadkodawcę kredytów oraz pożyczek, jak również innych zobowiązań wskazanych w opisie stanu faktycznego, które obciążyły odpowiednio w 1/3 Pana oraz Pana małoletnie dzieci.

Wobec powyższego, dokonując analizy powyższej kwestii należy odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Na podstawie przepisu art. 922 ww. ustawy:

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:

Natomiast zgodnie z art. 925 Kodeksu cywilnego:

Na mocy art. 1012 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Wskazać należy, że w myśl art. 1030 Kodeksu cywilnego:

Zgodnie natomiast z art. 1031 § 2 Kodeksu cywilnego:

Na podstawie przepisu art. 1031³ wspomnianego Kodeksu cywilnego:

Przechodząc zatem do kwestii kosztów uzyskania przychodu dotyczących odpłatnego zbycia nieruchomości wskazuję, że przywołanym wcześniej przepisie art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych w drodze spadku wymieniono m.in. udokumentowane koszty nabycia poniesione przez spadkodawcę oraz ciężary spadkowe.

Jak z powyższego wynika spadkobierca dziedziczy także zobowiązania zmarłego, czyli długi spadkowe.

W opisanym stanie faktycznym długiem spadkowym są:

(…).

Wskazał Pan we wniosku, że nabył Pan spadek wspólnie z małoletnimi dziećmi w udziale wynoszącym 1/3 części dla każdego ze spadkobierców.

We wniosku zaprezentował Pan stanowisko, że w zakresie ceny nabycia nieruchomości uiszczonej przez spadkodawcę za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości winna zostać uznana kwota brutto jaką zapłacił spadkodawca wynosząca (…) zł, tj. cena nabycia nieruchomości w całości.

Odnosząc się do tej kwestii stwierdzam, że do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku może Pan zaliczyć udokumentowane koszty nabycia przez spadkodawcę, jednak nie całą kwotę jaka została przeznaczona przez spadkodawcę na nabycie tego lokalu, tylko w części 1/3 kosztów nabycia ww. lokalu użytkowego, tj. odpowiadającej wysokości przypadającego dla Pana udziału w ww. nieruchomości.

Zatem, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia lokalu użytkowego będzie mógł Pan pomniejszyć o 1/3 części udokumentowanych kosztów nabycia przez spadkodawcę, z uwagi na przysługujący Panu udział wynoszący 1/3 całości nieruchomości.

Z kolei w zakresie możliwości pomniejszenia przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości – lokalu użytkowego o spłacone przez Pana długi spadkowe wskazuję, że przepis art. 22 ust. 6d podaje, że za koszt uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, uznaje się także przypadające na podatnika ciężary spadkowe, którymi są spłacone przez podatnika długi spadkowe, w takiej części w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika.

Zatem, przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, nabytej w drodze spadku będzie mógł Pan pomniejszyć o przypadające na Pana ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej nieruchomości odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez Pana w drodze spadku. Jednakże koszty te ustala się w proporcji przypadającej Panu na ww. nieruchomość, tj. 1/3 przysługującego Panu udziału w tej nieruchomości.

Podsumowując, podstawą obliczenia przez Pana dochodu do opodatkowania jest różnica między przychodem uzyskanym ze sprzedaży 1/3 udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku (a więc 1/3 sumy uzyskanej ze sprzedaży, pomniejszonej o 1/3 kosztów odpłatnego zbycia– w analizowanej sprawie 1/3 kosztów pośrednictwa w sprzedaży oraz 1/3 wynagrodzenia za dokonanie czynności notarialnej), a 1/3 kosztów uzyskania przychodu, ustalonych zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony Pana dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji gdy przysługujące Panu do odliczenia koszty uzyskania przychodu dotyczące odpłatnego zbycia ww. nieruchomości przekroczą wartość uzyskanego przez Pana przychodu z odpłatnego zbycia tej nieruchomości dochód stanowiący podstawę obliczenia podatku wyniesie 0 zł.

Dodatkowe informacje

Końcowo wyjaśniam, że w przedmiotowej sprawie konieczne jest odróżnienie zakresu norm określających sposób ustalania dochodu w związku ze zbyciem nieruchomości od sposobu jego obliczania. Zarówno weryfikacja prawidłowości przyjętych wartości przychodu i kosztów uzyskania przychodu oraz dokonanych obliczeń nie jest elementem zastosowania przepisu – może być ona dokonana dopiero na etapie ewentualnych, późniejszych postępowań podatkowych lub kontrolnych, które nie jest możliwe w ramach wydawania interpretacji indywidualnych na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Wówczas, zgodnie z ogólną zasadą prawną, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie wywodzącej z tego tytułu skutki prawne, podatnik będzie musiał wykazać, że prawidłowo obliczył i wykazał w złożonym zeznaniu przychody i koszty ich uzyskania.

Tym samym, przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej nie jest ocena wartości liczbowych zawartych w przedmiotowym wniosku. Rozstrzygnięcie w zakresie konkretnych kwot stanowiących podstawę opodatkowania – zgodnie z treścią art. 21 ustawy – Ordynacja podatkowa – może być zawarte jedynie w decyzji podatkowej, która jest wydawana po przeprowadzeniu postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej przez właściwy w tej sprawie organ podatkowy.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).