Interpretacja indywidualna z dnia 25 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.165.2024.1.BS

Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 kwietnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 kwietnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT), zarejestrowanym jako podatnik czynny. Gmina dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT wraz z podległymi jednostkami budżetowymi i obecnie rozlicza się z urzędem skarbowym w sposób skonsolidowany.

Gmina realizując zadania wynikające z obowiązku ochrony środowiska i przyrody, przystąpiła do Programu (…) (dalej: Zadanie, Projekt, Program). Projekt jest realizowany przez Województwo (…) będące beneficjentem koordynującym) we współpracy z (…) partnerami (gminy, miasta i różnorodne organizacje, w tym Gmina), współpracującymi w dążeniu do wspólnego celu – wdrożenia programu ochrony powietrza poprzez eliminację istniejących barier na szczeblu lokalnym. Zadanie jest realizowane w ramach Programu Działań na Rzecz Środowiska i Klimatu, przy dofinansowaniu ze środków europejskich w ramach programu (...) oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Powietrza i Gospodarki Wodnej.

Realizacja Projektu należy do zadań własnych gminy z zakresu ochrony środowiska i przyrody, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372, z późn. zm.).

W ramach Projektu Gmina zatrudni doradcę ds. powietrza i energii (stanowisko w Urzędzie Gminy). Gminny doradca ds. powietrza i energii będzie koordynować działania Gminy w zakresie poprawy jakości powietrza wynikające z Programu Ochrony Powietrza dla Województwa (…) (dalej: … POP), (…) uchwały antysmogowej oraz innych dokumentów strategicznych, które podlegają kompetencjom władz gminnych.

Główne zadania doradcy ds. powietrza i energii będą polegać na:

• zapewnieniu kompleksowego wsparcia mieszkańców przy wymianie źródeł ciepła i termomodernizacji budynków, montażu instalacji OZE, jak również wyborze rozwiązań w zakresie oszczędności energii i wody oraz zapewnienie bezpośredniej pomocy w pozyskaniu środków na realizację zdiagnozowanych potrzeb;
• zapewnieniu kompleksowego wsparcia osobom ubogim energetycznie – współpraca z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w celu identyfikacji osób dotkniętych ubóstwem energetycznym oraz zapewnienie wsparcia technicznego dla zidentyfikowanych gospodarstw (pomoc w wyborze najlepszego rozwiązania oraz znalezieniu środków na głęboką termomodernizację budynków, wymianę źródła ogrzewania i/lub montażu instalacji OZE oraz wdrożeniu rozwiązań oszczędzających energię i wodę);
• prowadzenie kontroli palenisk domowych (informowanie o wymaganiach uchwały antysmogowej i POP, konsekwencjach łamania przepisów, rozwiązaniach do zastosowania w danym gospodarstwie domowym itp.) oraz doradztwo w zakresie efektywności energetycznej oraz racjonalnego zużycia energii;
• inicjowanie i prowadzenie lokalnych działań informacyjno–edukacyjnych (udzielanie porad i informacji mieszkańcom podczas lokalnych wydarzeń plenerowych, dystrybucja materiałów, organizacja spotkań z lokalnymi liderami np. strażą gminną/miejską, Policją – w zakresie przeprowadzania kontroli palenisk domowych; księżmi, lekarzami, kołami gospodyń – w zakresie informowania o konieczności wymiany źródeł ogrzewania, wpływu smogu na zdrowie; organizacja i prowadzenie lekcji w szkołach nt. wpływu smogu na zdrowie, działań możliwych do podjęcia w zakresie poprawy jakości powietrza, racjonalnego zużycia energii itp.);
• identyfikacja budynków publicznych wymagających termomodernizacji i wymiany źródeł ogrzewania oraz pomoc w pozyskaniu środków na realizacje niezbędnych działań (podejmowanie działań w celu wprowadzenia systemu zarządzania energią w budynkach gminnych);
• wsparcie mieszkańców Gminy w zakresie pozyskiwania wsparcia finansowego na działania w zakresie poprawy jakości powietrza oraz efektywności energetycznej ze środków krajowych i unijnych;
• opracowanie i aktualizacja gminnych dokumentów strategicznych (planów, programów, strategii itp. w tym planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, programów ograniczenia niskiej emisji, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu, miejskich planów adaptacji, lokalnych uchwał antysmogowych (jeżeli podjęte zostaną działania w tym zakresie) itp.;
• współpraca z komórką planowania przestrzennego w zakresie przygotowania projektów i działań dotyczących zielono-błękitnej infrastruktury (w tym udział przy tworzeniu gminnych dokumentów strategicznych: planów i programów, przygotowaniu projektów i wniosków o dofinansowanie inwestycji gminnych, itp.);
• koordynacja przygotowania koncepcji projektów inwestycyjnych w tym: projektów parasolowych dla mieszkańców (instalacje OZE), farm fotowoltaicznych (w kierunku prosumenta zbiorowego/wirtualnej elektrowni) oraz uwzględnienie ich w gminnych dokumentach strategicznych.

Doradca zostanie wyposażony w sprzęt pozwalający na wykonywanie kontroli palenisk domowych (w tym laptop z oprogramowaniem, wilgotnościomierz oraz czujnik czadu). Pozwoli to na przygotowanie protokołów z przeprowadzonych kontroli w terenie oraz monitoring realizowanych działań. Oczekuje się, że (…) takich kontroli będzie przeprowadzanych w ciągu każdego roku.

W celu zapewnienia bezpośredniego wsparcia osobom dotkniętym ubóstwem energetycznym, doradca ds. powietrza i energii współpracować będzie z Ośrodkiem Pomocy Społecznej. Oczekuje się, że w każdym roku zostanie zorganizowane co najmniej jedno spotkanie z udziałem przedstawicieli OPS. Celem spotkań będzie identyfikacja osób dotkniętych problemem oraz określenie potencjalnych możliwości ich wsparcia.

W ramach Projektu doradcy otrzymają również budżet na wydruk i rozpowszechnianie materiałów promocyjno-informacyjnych. Wszystkie materiały w wersji online dostępne będą na dedykowanej podstronie internetowej Projektu.

Doradca zostanie zatrudniony na okres (…) lat (z możliwością przedłużenia na kolejne lata, do wyczerpania wygenerowanych w Projekcie oszczędności). Oczekuje się, że pozytywne efekty realizacji działań w zakresie poprawy jakości powietrza będą skutkowały kontynuacją zatrudnienia w Gminie doradcy ds. powietrza i energii przy wykorzystaniu środków komplementarnych (np. nowej perspektywy finansowej dla Województwa (…) z Funduszy Europejskich na 2028–2033, dostępnych środków krajowych lub budżetu własnego Gminy).

Ponoszone przez Gminę wydatki, w zakresie w jakim będą dotyczyć zakupu usług oraz towarów, zostaną dokumentowane fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego.

Zakupione w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do działalności gospodarczej Gminy. Będą one wykorzystywane wyłącznie do zadań własnych Gminy wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Gmina nie będzie uzyskiwała przychodów w związku z realizacją Projektu.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na realizację Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT od wydatków poniesionych na realizację Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Gmina jako podatnik VAT

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należą sprawy ochrony środowiska i przyrody.

Zatem mając na uwadze, że realizacja Projektu stanowi zadanie własne Gminy i nie będzie skutkować zawarciem żadnych umów cywilnoprawnych, należy uznać, że Gmina nie będzie w przedmiotowym zakresie działała w charakterze podatnika VAT, lecz jako organ władzy publicznej w reżimie publicznoprawnym.

Związek zakupionych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi przy zakupie których naliczono VAT:

• zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz
• pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jak wskazano w stanie faktycznym, realizacja Projektu nie ma związku z czynnościami opodatkowanymi, ani nie będzie generowała żadnych przychodów dla Gminy.

W konsekwencji, w opinii Gminy, należy uznać, że ponoszone przez Gminę wydatki nie będą miały związku z wykonywaniem przez Gminę czynności podlegających opodatkowaniu VAT, a tym samym nie będzie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych na realizację Projektu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361) – zwanej dalej „ustawą”:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wtedy, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

• odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, oraz
• gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz
• mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności, tj.:

• czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast
• czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609):

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z planowaną realizacją projektu.

Odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje, zakupione w ramach Projektu towary i usługi nie będą wykorzystywane do Państwa działalności gospodarczej, w związku z realizacją Projektu nie będą Państwo uzyskiwali przychodów.

Zatem nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację Projektu.

Państwa stanowisko jestprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).