Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 29 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.192.2024.3.ACZ

Ulga prorodzinna (przekroczenie dochodów, osoba samotnie wychowująca dziecko).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2024 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresiemożliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem złożonym 10 kwietnia 2024 r. oraz pismem złożonym 17 kwietnia 2024 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prosi Pani o wydanie podatkowej interpretacji indywidualnej stwierdzającej czy może Pani skorzystać z ulgi na dziecko, tzw. prorodzinnej, za 2022 r., w sytuacji niżej opisanej.

Jest Pani panną i matką samotnie wychowującą dziecko, które dodatkowo od wielu lat ma orzeczenie o niepełnosprawności.

Pani dochody za 2022 r. wynosiły: z tytułu umowy o pracę, najmu prywatnego i zasiłku dla bezrobotnych – rozliczane według skali podatkowej na zasadach ogólnych – 73 327 zł 55 gr, dodatkowo od 11 października 2022 r. podjęła Pani działalność gospodarczą (rozliczaną podatkiem liniowym), dochód – 3163 zł 89 gr.

W związku z Polskim Ładem zmieniła Pani formę rozliczenia ze wszystkich źródeł na zasady ogólne i księgowa rozliczyła Pani PIT-36 za 2022 r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko, czyli łącznie z synem. Otrzymała Pani z US zwrot z tytułu nadpłaty podatku. Niestety, po weryfikacji rozliczenia PIT-36 przez US w (…), okazało się, że w związku z Polskim Ładem i zmianą przepisów, możliwość zmiany opodatkowania na zasady ogólne za 2022 r. nie dotyczy osób rozpoczynających działalność po 1 lipca 2022 r. Księgowa złożyła korektę zeznania, rozdzielając dochody z działalności na PIT-36L, a pozostałe dochody na PIT-36 i po korekcie wyszło, że ma Pani niedopłatę podatku i odsetki ustawowe do zapłaty. Została Pani pozbawiona możliwości rozliczenia się łącznie z synem, z uwagi na liniowy PIT i dodatkowo usunięto ulgę na dziecko, gdyż według interpretacji US nie należy się Pani, gdyż Pani dochód przekroczył 56 000 zł.

Nadmienia Pani, że Pani syn uczy się oraz ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. 10 listopada 2022 r. Pani syn stał się pełnoletni oraz spełnia pozostałe warunki dotyczące dzieci, konieczne do spełnienia dla skorzystania z ulgi na dziecko.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że podlegała Pani w 2022 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Jest Pani panną i w 2022 r. posiadała Pani status osoby samotnie wychowującej dziecko.

Data urodzenia Pani syna to (…) 2004 r.

W 2022 r. zarówno Pani, jak i ojciec dziecka, posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec syna.

W 2022 r. miejscem zamieszkania Pani syna było każdorazowo Pani miejsce zamieszkania, inne niż miejsce zamieszkania ojca dziecka.

W 2022 r. wyłącznie Pani, bez udziału ojca dziecka, faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do syna, zabezpieczała Pani jego wszelkie potrzeby, jako jedyna uczestniczyła Pani w wychowaniu syna, sprawowała nad nim pieczę/opiekę, ponosiła koszty jego utrzymania, troszczyła się o jego rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, pomagała w edukacji szkolnej, itp.

Ojciec dziecka nie wykonywał władzy rodzicielskiej, nie brał udziału w jego wychowaniu, nie interesował się jego potrzebami, nie płacił alimentów, wykonywanie władzy rodzicielskiej przez ojca dziecka ograniczało się do sporadycznych kontaktów, np. rozmowy telefonicznej średnio raz na 1-2 tygodnie, przejażdżki samochodem.

W 2022 r. Pani syn uczył się w (…) Liceum Ogólnokształcącym w (…).

W 2022 r. Pani syn otrzymywał zasiłek pielęgnacyjny, pobiera go od 1 września 2008 r. Do listopada 2022 r. zasiłek wypłacany był na Pani konto, po uzyskaniu przez syna pełnoletności – od grudnia 2022 r. wypłacany jest na jego konto.

Po uzyskaniu pełnoletności w 2022 r. Pani syn nie osiągnął dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ani przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 – w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w 2022 r.

Pani syn nigdy, także w 2022 r., nie został na podstawie orzeczenia sądu umieszczony w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Pani syn nie wstąpił w związek małżeński.

W 2022 r., po uzyskaniu pełnoletności, Pani syn nadal uczył się i pozostawał na Pani utrzymaniu w ramach wykonywania przez Panią obowiązku alimentacyjnego, tj. opieka, pokrywanie kosztów utrzymania, zapewnienie środków do życia, nauki. Tylko Pani pokrywała koszty utrzymania syna.

Pani syn w 2022 r. nie pozostawał na utrzymaniu swojego ojca w ramach wykonywania przez ojca dziecka obowiązku alimentacyjnego, ojciec Pani syna nie partycypował w kosztach jego utrzymania. Pani syn pozostawał wyłącznie na Pani utrzymaniu.

W 2022 r. w stosunku do Pani syna nie miały zastosowania:

·przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Natomiast co do Pani, to w 2022 r. uzyskiwała Pani dochody z tytułu umowy o pracę rozliczane według skali podatkowej na zasadach ogólnych i dodatkowo od 6 października 2022 r. rozpoczęła Pani działalność gospodarczą i wybrała sposób opodatkowania podatkiem liniowym, czyli miały zastosowanie w stosunku do Pani przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie miały zastosowania wobec Pani przepisy:

·ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Nie zawierała Pani z ojcem dziecka porozumienia dotyczącego sposobu korzystania z ulgi na dziecko w 2022 r., gdyż sama wychowywała Pani syna i ponosiła Pani wszelkie koszty jego utrzymania. Ojciec dziecka, w związku z tym, nie korzystał z ulgi na dziecko.

Nie posiada Pani na utrzymaniu innych dzieci, oprócz syna wymienionego we wniosku.

Prawo do skorzystania z ulgi na Pani syna za 2022 r. nie było przedmiotem postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej.

Pytanie

Czy w opisanej sytuacji dotyczącej rozliczenia PIT-36 za 2022 r., należy się Pani ulga na dziecko – 1112 zł 04 gr, w związku z tym, że samotnie wychowuje Pani syna i jest panną i może Pani z niej skorzystać w rozliczeniu PIT-36 za 2022 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Według Pani oceny, ulga Pani przysługuje. Spełnia Pani warunki.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie art. 27f ust. 2 ww. ustawy:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł;

b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b)166,67 zł na trzecie dziecko,

c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

W myśl art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.

Stosownie do art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

Art. 27f ust. 2c ww. ustawy stanowi, że:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2)wstąpiło w związek małżeński.

Jak stanowi art. 27f ust. 2d ww. ustawy:

Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a oraz ust. 10 i 11, nie uważa się:

1)osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;

2)osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Z art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Z art. 26 ww. Kodeksu wynika, że:

§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

W myśl art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1)odpis aktu urodzenia dziecka;

2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Zgodnie z art. 27f ust. 6 ww. ustawy:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Stosownie do art. 27f ust. 7 ww. ustawy:

Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Jak stanowi art. 6 ust. 4g www. ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, ma zastosowanie również do osób, o których mowa w art. 3 ust. 2a, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci określone w ust. 4c, z uwzględnieniem ust. 4e, jeżeli osoby te spełniają łącznie następujące warunki:

1)mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej;

2)osiągnęły podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym;

3)udokumentowały certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. ojca lub matki dziecka.

Zgodnie z zacytowanymi wyżej przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje podatnikowi:

·wykonującemu władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka/małoletnich dzieci, a także

·utrzymującemu pełnoletnie dziecko/pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

W związku z tym wyjaśnienia wymaga, że stosownie do art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Na gruncie art. 93 § 1 ww. Kodeksu:

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Jak stanowi art. 95 § 1 ww. Kodeksu:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W myśl art. 97 § 1 ww. Kodeksu:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:

§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15, stwierdzając: „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Natomiast obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27f ust. 6 i art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zdefiniowany został w art. 128 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jako obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp.

Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.

Stosownie do art. 133 § 1 ww. ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Natomiast, w myśl art. 133 § 2 tej ustawy:

Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

W orzecznictwie został utrwalony pogląd, że kwestia niedostatku osoby uprawnionej do alimentacji musi być oceniana w sposób zindywidualizowany, poprzez porównanie czy posiadane przez nią środki są wystarczające na pokrycie życiowych i zdrowotnych potrzeb niezbędnych w jej sytuacji.

Jak stanowi art. 135 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Art. 135 § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że:

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Przystępując do analizy przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Jak wynika z powyższych uregulowań prawnych, aby móc skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy m.in. wykonywać władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka oraz utrzymywać w roku podatkowym pełnoletnie dziecko, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – w związku z wykonywaniem przez tego podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przy czym, do skorzystania z ulgi prorodzinnej na dorosłe niepełnosprawne dziecko otrzymujące rentę socjalną lub/i zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny, określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest zaistnienie jednocześnie dwóch warunków:

1)musi mieć miejsce wykonywanie ciążącego obowiązku alimentacyjnego,

2)musi mieć miejsce utrzymywanie.

Co istotne, przepis art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na pomniejszenie wyłącznie podatku dochodowego obliczonego na podstawie art. 27 ww. ustawy, czyli obliczonego według skali podatkowej, ze stawkami obowiązującymi w poszczególnych latach.

Omawianego odliczenia w ramach tzw. ulgi prorodzinnej nie mogą więc uwzględniać podatnicy, którzy w roku podatkowym uzyskali wyłącznie dochody opodatkowane na odrębnych zasadach, czyli np. według 19% stawki podatku liniowego, przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.

Art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyłącza jednak możliwości skorzystania z pomniejszenia podatku w przypadku, gdy podatnik oprócz dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, osiągnął również dochody opodatkowane w sposób uproszczony.

Zatem, w takiej sytuacji podatnik, który spełnia warunki wymienione w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może skorzystać z odliczenia od podatku obliczonego według skali podatkowej kwoty, o której mowa w tym przepisie.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, prawo do zastosowania ww. odliczenia w przypadku wykonywania władzy rodzicielskiej w stosunku do jednego małoletniego dziecka, jak również utrzymywania dziecka pełnoletniego, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – w związku z wykonywaniem przez podatnika ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej, przysługuje, jeżeli dochody podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł.

Natomiast, w przypadku podatnika wymienionego w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – tj. podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko bądź dziecko pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – kwota dochodów podatnika w roku podatkowym nie może przekroczyć kwoty 112 000 zł.

Wysokość tych dochodów ustalić należy w sposób określony w powołanym art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że jest Pani panną i matką samotnie wychowującą dziecko, które dodatkowo od wielu lat ma orzeczenie o niepełnosprawności. Podlegała Pani w 2022 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W związku z Polskim Ładem zmieniła Pani formę rozliczenia ze wszystkich źródeł na zasady ogólne i księgowa rozliczyła Pani PIT-36 za 2022 r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko, czyli łącznie z synem. Otrzymała Pani z Urzędu Skarbowego zwrot z tytułu nadpłaty podatku. Niestety, po weryfikacji rozliczenia PIT-36 przez Urząd Skarbowy, okazało się, że w związku z Polskim Ładem i zmianą przepisów, możliwość zmiany opodatkowania na zasady ogólne za 2022 r. nie dotyczy osób rozpoczynających działalność po 1 lipca 2022 r. Księgowa złożyła korektę zeznania, rozdzielając dochody z działalności na PIT-36L, a pozostałe dochody na PIT-36 i po korekcie wyszło, że ma Pani niedopłatę podatku i odsetki ustawowe do zapłaty. Została Pani pozbawiona możliwości rozliczenia się łącznie z synem, z uwagi na liniowy PIT i dodatkowo usunięto ulgę na dziecko, gdyż według interpretacji Urzędu Skarbowego nie należy się Pani, gdyż Pani dochód przekroczył 56 000 zł.

W 2022 r. posiadała Pani status osoby samotnie wychowującej dziecko.

Data urodzenia Pani syna to (…) 2004 r.

W 2022 r. miejscem zamieszkania Pani syna było każdorazowo Pani miejsce zamieszkania, inne niż miejsce zamieszkania ojca dziecka.

W 2022 r. zarówno Pani, jak i ojciec dziecka, posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec syna.

Pani syn ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W 2022 r. Pani syn otrzymywał zasiłek pielęgnacyjny, pobiera go od 1 września 2008 r. Do listopada 2022 r. zasiłek wypłacany był na Pani konto, po uzyskaniu przez syna pełnoletności – od grudnia 2022 r. wypłacany jest na jego konto. W 2022 r. Pani syn uczył się w liceum ogólnokształcącym. Po uzyskaniu pełnoletności w 2022 r. Pani syn nie osiągnął dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b ani przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 – w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w 2022 r. Pani syn nigdy, także w 2022 r., nie został na podstawie orzeczenia sądu umieszczony w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych ani nie wstąpił w związek małżeński.

W 2022 r. w stosunku do Pani syna nie miały zastosowania:

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W 2022 r. uzyskiwała Pani dochody z tytułu umowy o pracę rozliczane według skali podatkowej na zasadach ogólnych i od 6 października 2022 r. rozpoczęła Pani działalność gospodarczą i wybrała sposób opodatkowania podatkiem liniowym, czyli miały zastosowanie w stosunku do Pani przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie miały zastosowania wobec Pani przepisy:

·przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Nie posiada Pani na utrzymaniu innych dzieci, oprócz syna wymienionego we wniosku.

Odnosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że fakt uzyskiwania przez Panią w 2022 r. dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych według stawki liniowej i w związku z tym brak możliwości preferencyjnego rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko nie stanowi przeszkody dla skorzystania przez Panią z ulgi na dziecko, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z analizy stanu faktycznego wynika bowiem, że w 2022 r. uzyskała Pani także dochody opodatkowane podatkiem dochodowym według skali podatkowej (z umowy o pracę) i samotnie wychowywała Pani do listopada 2022 r. małoletnie dziecko, w stosunku do którego – jak wskazała Pani w opisie stanu faktycznego – ojciec nie wykonywał władzy rodzicielskiej, natomiast po uzyskaniu przez dziecko w tym samym roku pełnoletności – utrzymywała Pani dziecko pełnoletnie, które otrzymywało zasiłek pielęgnacyjny – w związku z wykonywaniem przez Panią ciążącego na Pani obowiązku alimentacyjnego, natomiast ojciec Pani syna nie partycypował w kosztach jego utrzymania.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa uznać należy, że skoro w 2022 r. była Pani osobą samotnie wychowującą niepełnosprawnego syna, tj. wyłącznie Pani – bez udziału ojca dziecka, faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego syna, zabezpieczała Pani jego wszelkie potrzeby, jako jedyna uczestniczyła w wychowaniu syna, sprawowała nad nim pieczę/opiekę, ponosiła koszty jego utrzymania, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, pomagała w edukacji szkolnej oraz po uzyskaniu przez syna w listopadzie 2022 r. pełnoletności ciążył na Pani obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego, niepełnosprawnego syna i rzeczywiście go Pani realizowała sprawując nad nim opiekę, pokrywając jako jedyna (tj. bez udziału ojca dziecka) koszty jego utrzymania, zapewniając środki do życia, nauki oraz w 2022 r. uzyskała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej – tj. wynagrodzenie z umowy o pracę, a Pani dochody z tytułu umowy o pracę oraz z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym nie przekroczyły kwoty 112 000 zł, natomiast ojciec dziecka nie wykonywał władzy rodzicielskiej wobec syna, nie brał udziału w jego wychowaniu, nie interesował się jego potrzebami, nie płacił alimentów, wykonywanie władzy rodzicielskiej przez ojca dziecka ograniczało się do sporadycznych kontaktów np. rozmowy telefonicznej średnio raz na 1-2 tygodnie, przejażdżki samochodem, syn w 2022 r. nie pozostawał na utrzymaniu swojego ojca w ramach wykonywania przez ojca dziecka obowiązku alimentacyjnego, ojciec Pani syna nie partycypował w kosztach jego utrzymania, to przysługuje Pani za 2022 r. wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, tj. w pełnej wysokości, kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na syna, tj. kwoty 1112 zł 04 gr za cały rok.

W przedstawionym przez Panią stanie faktycznym zastosowanie znajduje wyjątek określony w art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kwota dochodu 112 000 zł.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. Pani byłego męża).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Sygnaliści w biurze rachunkowym

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 29 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.192.2024.3.ACZ