Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 18 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.38.2024.2.MD

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lutego 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 16 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny od męża, dokonanej celem wyrównania nakładów na wspólne mieszkanie. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 9 kwietnia 2024 r. (data wpływu 9 kwietnia 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

W (…) r. kupiła Pani z ówczesnym partnerem (dziś mężem) (…) mieszkanie za (...) zł. Zdecydowali się Państwo na następujący podział własności (...)/(...). Nabyła Pani swój udział ((...)%) za (...) zł, z czego (...) zł stanowił wkład gotówkowy, a pozostałe (...) zł były kredytowane wspólnym kredytem. (…) nabył jego udział ((...)%) za kwotę (…) zł, w pełni kredytowane wspólnym kredytem. Łączna kwota wspólnego kredytu wyniosła (...) zł.

W (…) roku wzięli Państwo ślub, zawarli Państwo wspólność majątkową.

(…) r. sprzedali Państwo mieszkanie za (...) zł. W akcie notarialnym sprzedaży, notariusz dokonał podziału zgodnie z posiadanymi udziałami – dla Pani (...)% za (...) zł, dla męża (...)% za (...) zł. Pozostałą kwotę zadłużenia w wysokości (...) zł także podzielił między Panią a mężem proporcjonalnie – (...)%/(...)% i odjął od powyższych kwot ((...) - (...) oraz (...) - (...)). W wyniku tego, po spłacie zadłużenia, otrzymała Pani przelewem od Kupującego (...) zł, a mąż – (...) zł.

Ku Państwa zaskoczeniu, w kalkulacjach notariusza nie został uwzględniony fakt, że wkład własny został wniesiony w całości przez Panią. Jako że notariusz nie wziął pod uwagę stanu początkowego, na sprzedaży mieszkania straciła Pani (...) zł (wniosła Pani (...) zł, wyniosła (...) zł). Z kolei mąż odniósł zysk w wysokości (...) zł (wniósł 0 zł, wyniósł (...) zł). Obawiają się Państwo, że kalkulacja zastosowana przez notariusza może spełniać definicję bezpodstawnego wzbogacenia się według Kodeksu cywilnego i spowodować zaistnienie obowiązku podatkowego na mężu (innego niż podatek dochodowy związany ze sprzedażą mieszkania), jeśli nie dojdzie do poprawnego rozliczenia między Państwem.

Udali się Państwo po poradę do doradcy podatkowego. Ten zarekomendował rozliczenie – tj. zwrot (...)% wkładu gotówkowego, czyli (...) zł, naliczonych przez notariusza na korzyść Michała Banasia, na Pani konto – oraz zwrócenie się po interpretację do Krajowej Informacji Skarbowej, aby potwierdzić zgodność z prawem tego rozwiązania.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że zdecydowali się Państwo rozliczyć nakłady związane z zakupem wspólnego mieszkania poprzez umowę darowizny. Mąż przekazał Pani uzgodnioną kwotę ((...) zł) przelewem bankowym zatytułowanym DAROWIZNA. Posiadają Państwo ustawową wspólność majątkową. Następnego dnia po otrzymaniu przelewu zgłosiła Pani darowiznę elektronicznie do Urzędu Skarbowego na formularzu SD-Z2 i otrzymała Pani UPO.

Pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy poza tym zgłoszeniem dotyczą Pani inne obowiązki jako podatnika/osobę obdarowaną?

Pani stanowisko w sprawie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Pani zdaniem, zgłoszenie darowizny w odpowiednim terminie (przed upływem 6 miesięcy od otrzymania przedmiotu darowizny) jest właściwym i wyczerpującym postępowaniem pod względem obowiązków podatkowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny. W tym zakresie konieczne jest sięgnięcie do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Jak stanowi art. 888 § 1 ww. Kodeksu:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z art. 890 § 1 cyt. Kodeksu wynika, że:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Umowa darowizny ma charakter umowy zobowiązującej (konsensualnej) – do zawarcia umowy dochodzi z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia woli – jednostronnej, jako nie przynoszącej darczyńcy żadnej opłaty. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 i ust. 4 cyt. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

W myśl art. 14 ust. 1-3 cyt. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3)do grupy III – innych nabywców.

Niezależnie od powyższego, ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje w swojej treści zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe, dla członków najbliższej rodziny.

Zgodnie z treścią art. 4a ust. 1 tej ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Jak wynika z art. 4 ust. 4 cyt. ustawy:

Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, w kwietniu 2021 r. kupiła Pani z ówczesnym partnerem, a obecnie mężem, mieszkanie w udziałach (...) (Pani udział)/(...) (udział Pani męża). W (…) r. sprzedali Państwo ww. mieszkanie. W akcie notarialnym sprzedaży, notariusz dokonał podziału zgodnie z posiadanymi udziałami – dla Pani (...)% za (...) zł, dla męża (...)% za (...) zł. Pozostałą kwotę zadłużenia w wysokości (...) zł także podzielił między Panią a mężem proporcjonalnie – (...)%/(...)% i odjął od powyższych kwot ((...) - (...) 000 oraz (...) - (...)). W wyniku tego, po spłacie zadłużenia, otrzymała Pani przelewem od Kupującego (...) zł, a mąż – (...) zł. Ku Państwa zaskoczeniu, w kalkulacjach notariusza nie został uwzględniony fakt, że wkład własny został wniesiony w całości przez Panią. Obawiają się Państwo, że kalkulacja zastosowana przez notariusza może spełniać definicję bezpodstawnego wzbogacenia się według Kodeksu cywilnego i spowodować zaistnienie obowiązku podatkowego na mężu (innego niż podatek dochodowy związany ze sprzedażą mieszkania), jeśli nie dojdzie do poprawnego rozliczenia między Państwem. Zdecydowali się Państwo rozliczyć nakłady związane z zakupem wspólnego mieszkania poprzez umowę darowizny. Mąż przekazał Pani uzgodnioną kwotę ((...) zł) przelewem bankowym zatytułowanym DAROWIZNA. Następnego dnia po otrzymaniu przelewu zgłosiła Pani darowiznę elektronicznie do Urzędu Skarbowego na formularzu SD-Z2 i otrzymała Pani UPO.

Pani wątpliwości budzi, czy oprócz zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od dnia nabycia darowizny ciąży na Pani jeszcze jakiś inny obowiązek.

Stoi Pani na stanowisku, że zgłoszenie nabycia we właściwym terminie jest wystarczające i wyczerpujące.

W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania trzeba przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.

Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

-otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;

-złożenie w terminie 6 miesięcy zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy);

-udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Darowizna środków pieniężnych była dokonana przez Pani męża na Pani rzecz, czyli pomiędzy osobami należącymi do grupy osób wymienionych w art. 4a ustawy. Wpłata środków nastąpiła na Pani konto, jako osoby obdarowanej. Tym samym, darowizna ta będzie w całości zwolniona od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, bo jej dokonanie nastąpiło zgodnie z wymogami ustawodawcy – udokumentowana jest wpływem na rachunek bankowy. Spełniła Pani także warunek dokonania zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego – w ustawowym terminie 6 miesięcy – od otrzymania darowizny. Wobec powyższego wypełniła Pani swoje ustawowe obowiązki celem zwolnienia z opodatkowania otrzymanej darowizny. Podjęte przez Panią kroki (zgłoszenie otrzymania darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny) są wystarczające i wyczerpują wymogi związane z nabyciem darowizny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła oraz stanu prawnego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja dotyczy również zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wyjaśniamy, że w tej interpretacji oceniamy tylko skutki podatkowe darowizny miedzy Panią i Pani mężem, skoro taka właśnie sytuacja ostatecznie miała miejsce. Nie odnosimy się do określenia poprawności Państwa postępowania w sprawie rozliczenia nakładów, ponieważ tej kwestii nie normują przepisy prawa podatkowego. Jak już wyjaśniliśmy w wezwaniu, w postępowaniu o wydanie interpretacji indywidualnej nie możemy prowadzić doradztwa, ani też nie jesteśmy upoważnieni do udzielania porad wnioskodawcom, w tym dotyczących technicznych i legalnych aspektów dokonywanych czynności. Istota wniosku o wydanie interpretacji nie może sprowadzać się do żądania wydania rozstrzygnięcia o doradczym charakterze. To strony czynności określają jej formę, a zatem określiliśmy skutki podatkowe wybranej przez Państwa czynności.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 18 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.38.2024.2.MD