Interpretacja indywidualna z dnia 16 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.39.2024.4.SP
Ustalenie momentu oraz źródła powstałego przychodu i zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w okresie rozliczeniowym wynagrodzenia zmiennego uiszczanego w ramach rozliczenia transakcji CDS.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 stycznia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 stycznia 2024 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia momentu oraz źródła powstałego przychodu i zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w okresie rozliczeniowym wynagrodzenia zmiennego uiszczanego w ramach rozliczenia transakcji CDS.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest spółką posiadającą swoją siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezarejestrowaną (na dzień złożenia wniosku) do celów VAT i w myśl art. 3 ust. 1 ustawy CIT podlegającą obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Wnioskodawca planuje rozpoczęcie działalności w zakresie m.in. profesjonalnego zabezpieczania i przejmowania ryzyka kredytowego oraz dochodzenia wierzytelności. W związku ze stałym ryzykiem związanym z nieściągalnością wierzytelności pożyczkowych (ryzyko kredytowe), jakie towarzyszy działalności podmiotów udzielających pożyczek, jak również dostępnymi na rynku produktami finansowymi, których celem jest zabezpieczenie ryzyka nieściągalności określonych wierzytelności, Wnioskodawca rozważa udzielenie zabezpieczenia wskazanego ryzyka kredytowego, tj. ryzyka braku spłaty wierzytelności wynikających z udzielanych przez podmiot udzielający pożyczek, w tym odsetek oraz innych opłat wynikających z zawartych umów pożyczek. Wspomniane ryzyko miałoby być zabezpieczone np. poprzez zawieranie umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne typu SWAP, w tym przypadku Swap Ryzyka Kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: „CDS”).
Umowa będzie zawarta między Wnioskodawcą a podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski, którego przedmiotem podstawowej działalności jest udzielanie kredytów konsumenckich w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2023 r. poz. 1028) (dalej: „Pożyczkodawca”). Pożyczkodawca będzie podmiotem posiadającym status instytucji pożyczkowej, zarejestrowanej w rejestrze prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Pożyczkodawca może być podmiotem powiązanym z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy CIT.
Skutkiem zawarcia transakcji CDS będzie przeniesienie na Wnioskodawcę ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Pożyczkodawcę, w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej: „Wynagrodzenie Stałe”) uiszczane przez Pożyczkodawcę na rzecz Spółki. Umowa będzie dwustronnie zobowiązująca - w przypadku braku spłaty kwoty pożyczki w wyznaczonym terminie od dnia wymagalności określonego harmonogramem spłaty pożyczki lub od daty wypowiedzenia umowy (dalej: „Zdarzenie Kredytowe”), Pożyczkodawca sceduje wierzytelności pożyczkowe na rzecz Wnioskodawcy. Spółka zobowiązana będzie w ramach rozliczenia CDS do zapłaty na rzecz Pożyczkodawcy wynagrodzenia (dalej: „Wynagrodzenie Zmienne”) stanowiącego cenę za przelew (cesję) wierzytelności pożyczkowych (w tym przede wszystkim kapitału pożyczek, prowizji, odsetek), w stosunku do których wystąpi Zdarzenie Kredytowe, a które podlegały transakcji CDS. Umowa CDS będzie określała ogólne zasady współpracy oraz zawierała ustalenia niezbędne do skutecznego zawarcia transakcji CDS, przy czym na podstawie Umowy CDS Wnioskodawca nie nabędzie jakichkolwiek wierzytelności i nie będzie uprawniony do otrzymania lub zapłaty wynagrodzenia.
W wyniku realizacji zobowiązań nastąpi cesja wierzytelności przedstawionych przez Pożyczkodawcę do rozliczenia w ramach Wynagrodzenia Zmiennego. Kwota oraz ilość wierzytelności, które zostaną przedstawione przez Pożyczkodawcę do rozliczenia w ramach Wynagrodzenia Zmiennego nie jest znana na moment zawarcia poszczególnej transakcji - jest to ryzyko Wnioskodawcy oraz istota transakcji typu SWAP. Wynagrodzenie Zmienne w zależności od każdorazowych ustaleń pomiędzy stronami transakcji CDS może odpowiadać nominalnej wartości wierzytelności będących przedmiotem cesji (obejmując niespłacone: kapitał, prowizję, odsetki) lub wynosić mniej, niż nominalna wartości wierzytelności.
Wynagrodzenie Stałe z tytułu zabezpieczenia ryzyka kredytowego będzie płacone przez Pożyczkodawcę cyklicznie (w wynikających z umowy okresach rozliczeniowych). Wysokość Wynagrodzenia Stałego będzie kalkulowana co do zasady, jako określony procent wartości zabezpieczanego portfela (może być też ono odniesione np. tylko do wartości kapitału pożyczek albo w inny sposób) z uwzględnieniem przewidywanej szkodliwości (tzn. ryzyka wystąpienia wierzytelności wątpliwych i nieściągalnych) portfela pożyczek objętych transakcją CDS. Jednocześnie Wynagrodzenie Stałe otrzymywane od Pożyczkodawcy w żadnym wypadku nie podlega zwrotowi przez Spółkę.
Wnioskodawca planuje zawierać z Pożyczkodawcą transakcje CDS cyklicznie na podstawie umowy ramowej (dalej: „Umowa CDS”). Przedmiotem każdej z transakcji cyklicznych (okresowych) będzie określony każdorazowo portfel wierzytelności wynikających z zawartych umów i udzielonych pożyczek. Pożyczkodawca w określonym w Umowie CDS terminie będzie przekazywać Wnioskodawcy zestawienie pożyczek będących przedmiotem zabezpieczenia wraz z kalkulacją Wynagrodzenia Stałego oraz zestawienie niespłaconych kwot pożyczek za poprzedni okres rozliczeniowy.
Transakcją CDS będą zabezpieczane zasadniczo wierzytelności z zawartych umów pożyczek, które w chwili zawarcia transakcji CDS nie są przeterminowane, czyli tzw. dobry portfel (w odróżnieniu od wierzytelności wątpliwych i nieściągalnych), co pozwala ograniczyć ryzyko Wnioskodawcy związane z ponadprzeciętną nieściągalnością poszczególnych wierzytelności, istotą transakcji jest zabezpieczenie całego portfela wierzytelności, który na moment zawierania transakcji posiada taką samą lub podobną jakość.
Dniem zawarcia transakcji CDS będzie dzień uzgodnienia warunków SWAP (tj. ustalenia zakresu zabezpieczanego portfela wierzytelności, Wynagrodzenia Stałego oraz sposobu kalkulacji Wynagrodzenia Zmiennego). Potwierdzenie zawarcia CDS określać będzie w szczególności datę zawarcia transakcji, kwotę ekspozycji (tj. wartość zabezpieczanego portfela) dzień rozpoczęcia i zakończenia zabezpieczenia (tj. termin, na który będzie określane które z zabezpieczanych wierzytelności wobec pożyczkobiorców zostały nie zostały spłacone), kwotę Wynagrodzenia Stałego i datę jego zapłaty, a także sposób kalkulacji i termin Wynagrodzenia Zmiennego.
Pismem z 12 kwietnia 2024 r. uzupełnili Państwo wniosek w następujący sposób:
Cesja wierzytelności nie będzie zawierać zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności.
Kwestia przekazania wynagrodzenia Wnioskodawcy w związku z nabyciem wierzytelności będzie zależna od tego, czy wysokość zapłaty za nabycie wierzytelności (cesję) będzie odpowiadała nominalnej wartości wierzytelności. W przypadku, kiedy wynagrodzenie z tyt. cesji będzie odpowiadać nominalnej wartości wierzytelności – nie dojdzie do przekazania Wnioskodawcy wynagrodzenia z tego tytułu. Natomiast w przypadku, kiedy wynagrodzenie z tyt. cesji będzie niższe od nominalnej wartości wierzytelności – dojdzie do powstania dyskonta, które będzie stanowiło wynagrodzenie Wnioskodawcy.
W zdarzeniu przyszłym, będącym przedmiotem pytania numer 6 przedstawionego we Wniosku, Pożyczkodawca dokona cesji wierzytelności pożyczkowych objętych rozliczeniem transakcji CDS na Wnioskodawcę w zamian za Wynagrodzenie Zmienne, które będzie odpowiadać nominalnej wartości wierzytelności (obejmującej niespłacone: kapitał, prowizję, odsetki). W takim przypadku, Wnioskodawcy nie zostanie przekazane jakiekolwiek wynagrodzenie w związku z nabyciem wierzytelności.
W zdarzeniu przyszłym, będącym przedmiotem pytania numer 7 przedstawionego we Wniosku, Pożyczkodawca dokona cesji wierzytelności pożyczkowych objętych rozliczeniem transakcji CDS na Wnioskodawcę w zamian za Wynagrodzenie Zmienne, które będzie niższe od nominalnej wartości wierzytelności.
Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które Wnioskodawca nabywa od Pożyczkodawcy, a ceną ich nabycia stanowi wynagrodzenie Wnioskodawcy za usługę finansową, do której świadczenia Wnioskodawca jest zobowiązany w przypadku wystąpienia tzw. Zdarzenia Kredytowego o którym mowa w Umowie CDS.
Oprócz Wynagrodzenia Zmiennego, które jest należne Pożyczkodawcy, cesja wierzytelności nie nakłada na Wnioskodawcę obowiązku realizowania jakichkolwiek innych (dodatkowych) świadczeń na rzecz Pożyczkodawcy.
Cena nabycia wierzytelności będzie odzwierciedlała ich rzeczywistą ekonomiczną wartość w przypadku kiedy wynagrodzenie z tyt. cesji będzie odpowiadać wartości nominalnej wierzytelności (zdarzenie przyszłe będące przedmiotem pytania numer 6 przedstawionego we Wniosku).
W przypadku, kiedy wynagrodzenie z tyt. cesji będzie niższe od nominalnej wartości wierzytelności, cena nabycia wierzytelności nie będzie odzwierciedlała ich rzeczywistej ekonomicznej (zdarzenie przyszłe będące przedmiotem pytania numer 7 przedstawionego we Wniosku).
Dla uniknięcia wątpliwości, Wnioskodawca ponownie wskazuje, że (zgodnie z odpowiedzią udzieloną w na pytanie nr 1), cesja wierzytelności, o której mowa we Wniosku nie przyjmie formy umowy sprzedaży.
Stałe Wynagrodzenie przysługujące Wnioskodawcy jest znane z chwilą zawarcia Umowy CDS i nie podlega żadnej zmianie (nawet w sytuacji wystąpienia tzw. „Zdarzenia Kredytowego”).
Wnioskodawca doprecyzowuje, że Wynagrodzenie Zmienne obejmie wyłącznie niespłacone wartości: kapitału pożyczek, prowizji, odsetek oraz kary związane ze opóźnieniem w spłacie pożyczki przez pożyczkobiorców.
Pytania (sformułowane ostatecznie w piśmie z 12 kwietnia 2024 r.)
1.Czy Wynagrodzenie Stałe otrzymywane przez Wnioskodawcę w związku z transakcjami CDS będzie dla Wnioskodawcy stanowić przychód podatkowy w momencie określonym na podstawie art. 12 ust. 3a ustawy CIT i nie będzie to przychód z zysków kapitałowych, o którym mowa w art. 7b ust. 1 ustawy CIT?
2.Czy Wynagrodzenie Zmienne uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz Pożyczkodawcy w ramach rozliczenia transakcji CDS będzie stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty zostanie przychód z wierzytelności będących przedmiotem cesji z tyt. rozliczenia transakcji CDS?
3.Czy przychody osiągane przez Wnioskodawcę z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców należności Wnioskodawca powinien kwalifikować jako przychody z zysków kapitałowych, czy jako inne przychody?
4.Czy przeniesienie przez Pożyczkodawcę do Wnioskodawcy ryzyka niespłacalności pożyczek wskutek zawarcia transakcji CDS, w zamian za Wynagrodzenie Stałe będzie zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT?
5.Jeśli stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4 zostałoby uznane za nieprawidłowe, to czy przeniesienie przez Pożyczkodawcę do Wnioskodawcy ryzyka niespłacalności pożyczek wskutek zawarcia transakcji CDS, w zamian za Wynagrodzenie Stałe będzie zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy VAT?
6.Czy w przypadku rozliczenia transakcji CDS poprzez cesję wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy, w zamian za Wynagrodzenie Zmienne odpowiadające nominalnej wartości wierzytelności (obejmującej niespłacone: kapitał, prowizję, odsetki oraz kary związane z opóźnieniem w spłacie pożyczki przez pożyczkobiorców), po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy w VAT z tego tytułu?
7.Czy rozliczenie transakcji CDS poprzez cesję wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy, w zamian za Wynagrodzenie Zmienne w wysokości niższej od nominalnej wartości wierzytelności będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy VAT?
8.Jeśli stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 7 zostałoby uznane za nieprawidłowe, to czy rozliczenie transakcji CDS poprzez cesję wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy, w zamian za Wynagrodzenie Zmienne w wysokości niższej od nominalnej wartości wierzytelności będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT?
9.Czy w przypadku, kiedy z tytułu rozliczenia transakcji CDS po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie VAT, cesja (przelew) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Pożyczkodawcę na rzecz Wnioskodawcy nie spowoduje również powstania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?
Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie pytań nr 1-3, tj. pytań z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
Wynagrodzenie Stałe otrzymywane przez Wnioskodawcę w związku z transakcjami CDS będzie dla Wnioskodawcy stanowić przychód podatkowy w momencie określonym na podstawie art. 12 ust. 3a ustawy CIT i nie będzie to przychód z zysków kapitałowych, o którym mowa w art. 7b ust. 1 ustawy CIT.
Zgodnie z art. 12 ustawy CIT, co do zasady wszelkie otrzymane przez podatnika świadczenia stanowią przychody podlegające opodatkowaniu, z wyłączeniem przychodów enumeratywnie wymienionych w ust. 4 tego artykułu. Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy CIT, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy CIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1)wystawienia faktury albo
2)uregulowania należności.
Z powyższego wynika zatem, że pierwszeństwo w kształtowaniu daty powstania przychodu ma dzień dokonania czynności - wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi lub jej częściowego wykonania, przy czym dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności jest ostatecznym terminem, który stanowi o dacie powstania przychodu.
Ponadto dodać należy, że jeśli zaistniałe wyżej zdarzenia wystąpią po dniu wystawienia faktury, czy po dniu dokonania zapłaty należności, o momencie powstania przychodu decydują te dni, a nie fakt zaistnienia konkretnego zdarzenia.
Co do zasady przychód powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi. Jeżeli jednak przed tym dniem zostanie wystawiona faktura albo zostanie uregulowana należność, to przychód powstanie odpowiednio wcześniej, tj. w dniu zaistnienia tych zdarzeń.
Zatem, Wynagrodzenie Stałe które Wnioskodawca otrzyma od Pożyczkodawcy winno stanowić przychód w momencie określonym na podstawie art. 12 ust. 3a ustawy CIT.
Przychody podatników dzielą się na dwa źródła, tj. przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł. Wyodrębniając osobne źródło przychodów, ustawodawca wprowadził do ustawy enumeratywny katalog przychodów zaliczanych do przychodów z zysków kapitałowych. Katalog ten zawarty jest w treści przepisu art. 7b ustawy CIT i ma charakter zamknięty, co oznacza, że wszelkie inne kategorie przychodów nieobjęte zawartym w tym przepisie wyliczeniem należy zakwalifikować do tzw. przychodów z innych źródeł.
Zgodnie z art. 7b ust. 1 ustawy CIT za przychody z zysków kapitałowych uważa się m.in. przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych (pkt 5); przychody z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych – z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych (pkt 6 lit. b).
Specyfika transakcji SWAP (w tym swap ryzyka kredytowego - CDS) polega na tym, iż w kontraktach tych nie występują wydatki na nabycie instrumentu pochodnego. Przedmiotem opisanej umowy CDS jest wymiana określonych płatności związanych z dostarczeniem instrumentu bazowego (przelewem wierzytelności). Ekonomicznym celem kontraktu CDS jest zamiana pomiędzy stronami umowy ustalonych świadczeń, które są efektem różnych ryzyk. Strony kontraktu zawierać będą umowę, w celach zabezpieczających, tj. Pożyczkodawca przyjmie na siebie ryzyko, które jest dla niego akceptowalne oraz w zamian oddaje inne ryzyko. Płacone przez Pożyczkodawcę Wynagrodzenie Stałe w ramach transakcji CDS nie stanowi więc wynagrodzenia za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego, lecz formę wyrażenia wartości ryzyka jakie jest w stanie zaakceptować. Pożyczkodawca płaci na rzecz Spółki ustaloną kwotę Wynagrodzenia Stałego i w zamian za to zyskuje pewność, że wysokość potencjalnych strat poniesionych przez Pożyczkodawcę w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów jest ograniczona do wysokości wypłaconego Wynagrodzenia Stałego. Wnioskodawca za to przejmuje na siebie w pełni ryzyko związane z niespłaceniem pożyczek przez klientów, w ramach realizacji swoich zobowiązań wynikających z transakcji CDS, jest on bowiem zobowiązany do pokrycia pełnej wartości należnych Pożyczkodawcy pożyczek. Skoro zatem Wynagrodzenie Stałe nie jest wynagrodzeniem za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż uzyskiwane przez niego w ramach CDS przychody z tyt. otrzymania Wynagrodzenia Stałego zakwalifikować należy jako przychody z tytułu innego niż zyski kapitałowe.
Przedstawione wyżej stanowisko w zakresie sposobu rozpoznania przychodu z tyt. Wynagrodzenia Stałego oraz kwalifikacji tego przychodu, jako innego niż z tyt. zysków kapitałowych znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 listopada 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.390.2022.3.
Ad 2
Wynagrodzenie Zmienne uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz Pożyczkodawcy w ramach rozliczenia transakcji CDS będzie stanowić dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty zostanie przychód z wierzytelności będących przedmiotem cesji z tyt. rozliczenia transakcji CDS.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT.
Ustawowa definicja kosztów uzyskania przychodów oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy CIT, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, bądź służą zabezpieczeniu źródła przychodów.
Powyższa definicja ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Innymi słowy, dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
1)został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
2)jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3)pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4)poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5)został właściwie udokumentowany,
6)nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
W ramach rozliczenia transakcji CDS, Wnioskodawca nabędzie (w drodze cesji) w zamian za Wynagrodzenie Zmienne wierzytelności pożyczkowe przedstawione przez Pożyczkodawcę wobec których wystąpiło tzw. Zdarzenie Kredytowe. Wydatek w postaci Wynagrodzenia Zmiennego będzie spełniał wszystkie ww. warunki. W szczególności, przedmiotowy wydatek pozostanie w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami Spółki osiąganymi z tytułu prowadzonej przez nią działalności gospodarczej (udzielanie zabezpieczeń spłaty pożyczek) i będzie miał na celu realizację przez Spółkę umowy zawartej z Pożyczkodawcą, na skutek zaistnienia określonego w umowie zdarzenia. Należy również zauważyć, że wydatki ponoszone na nabycie przedmiotowych wierzytelności będą ponoszone w celu uzyskania przychodów z tyt. spłaty tych wierzytelności przez pożyczkobiorców.
Wydatek na nabycie wierzytelności nie będzie mieścił się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Jednocześnie, ustawa o CIT wprowadza szczególne regulacje dot. pakietów wierzytelności.
W myśl art. 15ba ust. 1 ustawy CIT, w przypadku nabycia w ramach jednej transakcji co najmniej 100 wierzytelności bez wyodrębnienia ceny nabycia poszczególnych wierzytelności (pakiet wierzytelności) dochód z pakietu wierzytelności stanowi nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności nad kosztem nabycia pakietu wierzytelności.
Zgodnie z art. 15ba ust. 2 ustawy CIT, przez przychody uzyskane z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności rozumie się środki lub wartości otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki lub wartości ze zbycia całości albo części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu wierzytelności, z wyjątkiem opłat, odsetek, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności.
Stosownie do art. 15ba ust. 3 ustawy CIT, przez koszt nabycia pakietu wierzytelności rozumie się cenę nabycia takiego pakietu wierzytelności.
W myśl art. 15ba ust. 4 ustawy CIT, koszty nabycia pakietu wierzytelności potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi.
Jednocześnie zgodnie z art. 15ba ust. 5 ustawy CIT, przepisy ust. 1 - 4 stosuje się odpowiednio do nabycia pojedynczej wierzytelności.
Zgodnie zatem z dyspozycją wyrażoną w cyt. powyżej art. 15ba ust. 4 ustawy CIT, koszty nabycia pakietu wierzytelności oraz zgodnie z art. 15ba ust. 5 ustawy CIT koszty nabycia pojedynczej wierzytelności, potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności/pojedynczej wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi. Z powołanych regulacji wynika zasada odpowiedniości (adekwatności) potrącania kosztów z przychodami. Oznacza to, że osiągnięcie części oczekiwanego przychodu powinno skutkować rozpoznaniem kosztu uzyskania przychodu "wprost" w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku.
Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39a ustawy CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w części niepokrytej przychodami uzyskanymi z nabytych wierzytelności, w tym nabytego pakietu wierzytelności.
Biorąc pod uwagę powyższe, wydatki na nabycie wierzytelności w zamian za Wynagrodzenie Zmienne powinny być rozpoznane, jako koszty uzyskania przychodów w momencie powstania przychodu z tyt. spłaty danej wierzytelności zgodnie z art. 15ba ust. 3 i 4 w zw. z ust. 5 ustawy CIT oraz z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 pkt 39a ustawy CIT.
Analogiczne stanowisko zostało przedstawione m.in. w indywidualnej interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 listopada 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.390.2022.3.
Ad. 3
Przychody osiągane przez Wnioskodawcę z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców należności Wnioskodawca powinien kwalifikować jako przychody z innych źródeł, niż zyski kapitałowe.
Odnosząc się do kwestii ustalenia, czy przychód jaki uzyska Wnioskodawca z tytułu otrzymywanych spłat nabytych wierzytelności stanowi przychód z zysków kapitałowych w rozumieniu ustawy CIT czy też inny przychód, należy zauważyć, że zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 5 ustawy CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się m.in. przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych. Tym samym do przychodów objętych zakresem przedmiotowym powyższej regulacji można zaliczyć dwie poniższe kategorie przysporzeń:
1)przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych; lub
2)przychody ze zbycia wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych.
Mając zatem na uwadze powyższe, nie ulega wątpliwości, że z literalnego brzmienia art. 7b ust. 1 pkt 5 CIT wynika jednoznacznie, że za przychody z zysków kapitałowych ustawodawca uznał przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych oraz wierzytelności powstałych w związku z transakcjami, które same w sobie skutkowały powstaniem przychodu w ramach źródła zyski kapitałowe. A zatem, skoro ustawodawca wyraźnie zawęził zakres przychodów, które należy zaliczyć do przychodów z zysków kapitałowych jedynie do przychodów z niektórych, wymienionych w nim kategorii wierzytelności (w tym przypadku do przychodów ze zbycia wierzytelności), to należy przyjąć, że intencją ustawodawcy nie było zakwalifikowanie do źródła przychodów z zysków kapitałowych wszelkich przychodów związanych z wierzytelnościami. Ze wskazanych powodów do zysków kapitałowych zalicza się przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez Wnioskodawcę (art. 7b ust. 1 pkt 5 CIT). Jako zysk kapitałowy nie został natomiast wymieniony przychód z tytułu realizacji praw (spłaty świadczenia pieniężnego wynikającego z nabytej wierzytelności), wobec czego należy przyjąć, że jest on zaliczany do innych źródeł przychodów, bowiem nie została spełniona główna przesłanka art. 7b ust. 1 pkt 5 CIT, tj. nie doszło do zbycia wierzytelności.
Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przychody, które osiągnie z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców nabytych wierzytelności nie będą zaliczane do przychodów z zysków kapitałowych. Za taką interpretacją powołanego wcześniej art. 7b ust. 1 pkt 5 CIT, przemawia brzmienie tego przepisu, z którego wprost wynika, że w sytuacji, gdy podatnik nabył wierzytelności, a następnie nie dokonał ich zbycia, lecz uzyskał spłatę, przychód jaki osiągnie w wyniku zaistnienia tych okoliczności winien być kwalifikowany do zysków inne niż kapitałowe.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko spraw będących przedmiotem zapytania. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy lub własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 2805 ze zm., dalej: „updop” lub „ustawy o CIT”),
Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
W myśl art. 7 ust. 2 updop,
Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175 z późn. zm.; dalej: „ustawa nowelizująca”), od 1 stycznia 2018 r. przychody podatników tego podatku zostały rozdzielone na dwa źródła:
- z zysków kapitałowych oraz
- z innych źródeł.
Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, rozgranicza źródła przychodów („z zysków kapitałowych” oraz „inne źródła”, które de facto stanowić mają przychody z działalności operacyjnej) i nakazuje odrębnie określać przez podatnika uzyskany z tych źródeł odrębny wynik podatkowy – dochód bądź stratę.
Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 5 i 6 updop, za przychody z zysków kapitałowych uważa się:
5)przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych;
6)przychody:
a)z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7, z wyłączeniem przychodów z licencji bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodów niezaliczanych do zysków kapitałowych oraz praw wytworzonych przez podatnika,
b)z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych,
c)z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub instytucjach wspólnego inwestowania,
d)z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnych charakterze dotyczącej praw, o których mowa w lit. a-c,
e)ze zbycia praw, o których mowa w lit. a-c,
f)z wymiany waluty wirtualnej na środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub z regulowania innych zobowiązań walutą wirtualną.
Zgodnie z art. 4a pkt 22 updop,
Ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c-i ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
Ustawa o CIT nie zawiera legalnej definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń zaliczanych do tej kategorii.
Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Stosownie do art. 12 ust. 3 przywołanej ustawy:
Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Z powyższego wynika, że o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, lub pomniejsza pasywa. Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w takim znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi (takie, którym może on rozporządzać jak właściciel). Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.
Instytucja zmiany wierzyciela została określona w art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm., dalej: „KC”).
Zgodnie z art. 509 § 1 KC:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Stosownie do art. 510 § 1 KC:
Umowa sprzedaży zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja).
W wyniku przeniesienia wierzytelności (cesji wierzytelności), wygasa u dotychczasowego wierzyciela stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem. Jednocześnie, powstają nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności.
Jak wynika z treści wniosku, przedmiotem opisanej we wniosku umowy CDS będzie wymiana określonych płatności związanych z dostarczeniem instrumentu bazowego (przelewem wierzytelności). Ekonomicznym celem kontraktu CDS jest zamiana pomiędzy stronami umowy ustalonych świadczeń, które są efektem różnych ryzyk. Strony kontraktu zawierać będą umowę, w celach zabezpieczających, tj. Pożyczkodawca przyjmie na siebie ryzyko, które jest dla niego akceptowalne oraz w zamian oddaje inne ryzyko. Płacone przez Pożyczkodawcę Wynagrodzenie Stałe w ramach transakcji CDS nie stanowi wynagrodzenia za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego, lecz formę wyrażenia wartości ryzyka jakie jest w stanie zaakceptować. Pożyczkodawca płaci na rzecz Spółki ustaloną kwotę Wynagrodzenia Stałego i w zamian za to zyskuje pewność, że wysokość potencjalnych strat poniesionych przez Pożyczkodawcę w związku z niespłaceniem pożyczek przez klientów jest ograniczona do wysokości wypłaconego Wynagrodzenia Stałego. W zamian przejmują Państwo w pełni ryzyko związane z niespłaceniem pożyczek przez klientów, w ramach realizacji swoich zobowiązań wynikających z transakcji CDS, bowiem zobowiązują się Państwo do pokrycia pełnej wartości należnych Pożyczkodawcy pożyczek. Stałe Wynagrodzenie nie jest wynagrodzeniem za zawarcie pochodnego instrumentu finansowego i nie znajdzie tu zastosowania zapis o przychodach z pochodnych instrumentów finansowych (zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b CIT).
Odnosząc cytowane powyżej przepisy do pytania oznaczonego nr 1 zgodzić się należy z Państwem, że Wynagrodzenie Stałe jakie mają Państwo otrzymywać (jako strona udzielająca zabezpieczenia) w związku z transakcjami CDS, będzie stanowić przychód ze źródeł innych niż z zysków kapitałowych, o których mowa w art. 7b updop. Wynagrodzenie Stałe nie stanowi bowiem przychodu z pochodnych instrumentów finansowych.
W myśl art. 12 ust. 3a updop:
Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1)wystawienia faktury albo
2)uregulowania należności.
Pierwszeństwo w kształtowaniu daty powstania przychodu ma zatem dzień dokonania czynności - wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi lub jej częściowego wykonania, przy czym dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności jest ostatecznym terminem, który stanowi o dacie powstania przychodu.
Jeśli zaistniałe wyżej zdarzenia wystąpią po dniu wystawienia faktury, czy po dniu dokonania zapłaty należności, o momencie powstania przychodu decydują te dni, a nie fakt zaistnienia konkretnego zdarzenia.
Co do zasady - przychód powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi. Jeżeli jednak przed tym dniem zostanie wystawiona faktura albo zostanie uregulowana należność, to przychód powstanie odpowiednio wcześniej, tj. w dniu zaistnienia tych zdarzeń.
Zatem, dla Stałego Wynagrodzenia, które Wnioskodawca otrzyma jako Sprzedający Zabezpieczenie przychód powstanie w momencie określonym na podstawie art. 12 ust. 3a updop.
Dlatego też Państwa stanowisko w zakresie pytanie nr 1 jest prawidłowe.
Zgodnie z Państwa stanowiskiem w zakresie pytanie nr 2, Wynagrodzenie Zmienne uiszczane przez Państwa na rzecz Pożyczkodawcy w ramach rozliczenia transakcji CDS będzie stanowić dla Państwa koszt uzyskania przychodu w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty zostanie przychód z wierzytelności będących przedmiotem cesji z tyt. rozliczenia transakcji CDS.
Na podstawie art. 15 ust. 1 updop,
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (…).
Ta definicja kosztu uzyskania przychodu ma charakter ogólny. Przy kwalifikacji danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest każdorazowe zbadanie, czy koszt ten pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami (lub możliwością ich osiągania) albo służy zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.
Aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła,
- został właściwie udokumentowany,
- nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 updop.
Regulacje dotyczące pakietów wierzytelności zostały wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193, dalej: „ustawa nowelizująca”).
Zgodnie z art. 15ba ustawy o CIT:
1.W przypadku nabycia w ramach jednej transakcji co najmniej 100 wierzytelności bez wyodrębnienia ceny nabycia poszczególnych wierzytelności (pakiet wierzytelności) dochód z pakietu wierzytelności stanowi nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności nad kosztem nabycia pakietu wierzytelności.
2.Przez przychody uzyskane z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności rozumie się środki lub wartości otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki lub wartości ze zbycia całości albo części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu wierzytelności, z wyjątkiem opłat, odsetek, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności.
3.Przez koszt nabycia pakietu wierzytelności rozumie się cenę nabycia takiego pakietu wierzytelności.
4.Koszty nabycia pakietu wierzytelności potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi.
5.Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do nabycia pojedynczej wierzytelności.
Poniesione przez Państwa koszty Wynagrodzenia Zmiennego powinny zostać rozpoznane w kosztach podatkowych jako wydatki na nabycie wierzytelności. O takiej kwalifikacji świadczy opis zdarzenia przyszłego ujęty we wniosku, z którego wynika m.in. że cena nabywanych przez Państwa wierzytelności będzie odpowiadać ich wartości nominalnej obejmującej niespłacone: kapitał pożyczek, prowizje, odsetki, kary związane z opóźnieniem w spłacie pożyczek przez pożyczkobiorców. Jak wskazano we wniosku wartość ustalonego przez Państwa udzielonego zabezpieczenia świadczenia pieniężnego spełnianego na rzecz Pożyczkodawcy w związku z wystąpieniem Zdarzenia kredytowego zależy zatem od tego ilu pożyczkobiorców nie spłaciło swoich zobowiązań oraz od łącznej kwoty zobowiązań niespłaconych. Z tego powodu to wynagrodzenie jest nazywane „Wynagrodzeniem Zmiennym”, gdyż jego wysokość nie jest znana na moment zawierania transakcji CDS, a ostatecznie krystalizuje się dopiero na moment rozliczenia z Pożyczkodawcą.
Zgodnie zatem z dyspozycją wyrażoną w cyt. powyżej art. 15ba ust. 4 updop, koszty nabycia pakietu wierzytelności oraz zgodnie z art. 15ba ust. 5 updop koszty nabycia pojedynczej wierzytelności, potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności/pojedynczej wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi. Z powołanych regulacji wynika zasada odpowiedniości (adekwatności) potrącania kosztów z przychodami. Oznacza to, że osiągnięcie części oczekiwanego przychodu powinno skutkować rozpoznaniem kosztu uzyskania przychodu „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku.
Zauważyć również należy, że w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej wskazano:
„(...) Po zmianie przepisów koszty nabycia wierzytelności bądź pakietów wierzytelności, będą rozpoznawane „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku (tj. innymi słowy, do momentu rozliczenia całości wydatków na nabycie określonej wierzytelności bądź pakietu wierzytelności). (…)”
Zatem można uznać, że wydatki na nabycie wierzytelności są ponoszone w celu uzyskania spłaty tych wierzytelności w wysokości odpowiadającej co najmniej wartości tych wierzytelności określonej w cenie ich nabycia. W konsekwencji, wydatki poniesione na nabycie wierzytelności mogą być rozpoznane jako koszty uzyskania przychodów w momencie powstania przychodu z tytułu spłaty danej wierzytelności.
Należy jednak mieć na uwadze treść art. 16 ust. 1 pkt 39a updop, zgodnie z którym:
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w części niepokrytej przychodami uzyskanymi z nabytych wierzytelności, w tym nabytego pakietu wierzytelności.
Mając na uwadze powyższe brzmienie przepisów, w odniesieniu do przychodu z tytułu spłaty wierzytelności nabytych w wyniku wystąpienia Zdarzenia Kredytowego od Pożyczkodawcy, zastosowanie znajdzie art. 15ba updop.
Wierzytelności powinny cechować się ustaloną ściśle określoną wartością. Tym samym winny spełniać wszelkie przesłanki pozwalające zakwalifikować je do składników majątkowych. Na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych samo nabycie wierzytelności nie stanowi podstawy do rozpoznania przychodu, w szczególności rozumianego jako spodziewany wpływ z nabytych od Pożyczkodawcy jednostkowych wierzytelności. Do przychodów z wierzytelności/pakietu wierzytelności zalicza się środki otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki ze zbycia całości lub części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu, z wyjątkiem opłat, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności. Przychodowi temu towarzyszyć będą koszty uzyskania przychodów w wysokości ceny zapłaconej za nabyte wierzytelności, potrącane zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 15ba ust. 3 i 4 w zw. z ust. 5 updop oraz z zastosowaniem art. 16 ust. 1 pkt 39a updop. Dochodem zaś jest nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu lub pojedynczej wierzytelności nad kosztem nabycia całego pakietu/pojedynczej wierzytelności.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Jak wskazano już wcześniej, za przychody z zysków kapitałowych uważa się m.in. przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych.
Zatem przychody, które osiągną Państwo z tytułu spłaty przez pożyczkobiorców nabytych wierzytelności od Pożyczkodawcy nie będą zaliczane do przychodów z zysków kapitałowych lecz do przychodów z innych źródeł, ponieważ w katalogu przychodów z zysków kapitałowych nie zostały wymienione przychody z tytułu spłaty należności wynikających z nabytych wierzytelności.
Dlatego też Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego, podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji należy stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach, w odmiennym stanie faktycznym i nie mogą być wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację. Obowiązkiem organu interpretacyjnego jest wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym. Organu nie obciąża jednak obowiązek polemiki z powołanymi we wniosku o wydanie interpretacji interpretacjami.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).