Rozliczanie VAT od usług medycznych

Świadczenie usług medycznych jest najczęściej zwolnione z VAT. Nie dotyczy to jednak wszystkich usług medycznych. Ponadto często pojawiają się wątpliwości, czy dana usługa jest usługą medyczną. Warto w związku z tym omówić zakres zwolnień z VAT obejmujących usługi medyczne, aby ostatecznie rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące możliwości korzystania ze zwolnienia z VAT. 

Świadczenie usług w zakresie opieki medycznej jest zwolnione z VAT tylko wtedy, gdy są spełnione warunki określone przepisami art. 43 ust. 1 pkt 18–19a ustawy o VAT oraz § 3 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia w sprawie zwolnień od VAT. W pozostałym zakresie świadczenie usług w zakresie opieki medycznej co do zasady jest opodatkowane VAT według stawki podstawowej 23% (na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146ef ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

1. Jakie usługi zaliczamy do usług medycznych zwolnionych z VAT

Zwolnione z VAT mogą być wyłącznie usługi w zakresie opieki medycznej, które służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. W konsekwencji zwolnione z VAT mogą być wyłącznie usługi w zakresie opieki medycznej świadczone w celach profilaktycznych i terapeutycznych. Usługi w zakresie opieki medycznej świadczone w innych celach nie korzystają ze zwolnienia z VAT. Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy w orzecznictwie TSUE.

Jak z tego wynika, to cel usługi medycznej decyduje o tym, czy powinna ona być zwolniona z podatku. Dlatego jeśli kontekst, w jakim taka usługa jest wykonywana, pozwala ustalić, że jej głównym celem nie jest ochrona zdrowia, włączając w to utrzymanie lub przywrócenie do zdrowia, lecz udzielanie porad wymaganych przed podjęciem decyzji wywołujących skutki prawne, zwolnienie nie ma zastosowania. 

W tej kwestii wielokrotnie wypowiadały się również polskie organy podatkowe oraz polskie sądy administracyjne. Wnioski wynikające z tych wyroków oraz wyroków TSUE przedstawia poniższa tabela.

Tabela 1. Przykłady usług w zakresie opieki medycznej mogących i niemogących korzystać ze zwolnienia