Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 6 marca 2024 r., sygn. II SA/Bd 498/20

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Joanna Janiszewska-Ziołek Sędziowie: sędzia WSA Katarzyna Korycka (spr.) asesor WSA Mariusz Pawełczak Protokolant: sekretarz sądowy Dominika Matuszewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2024 r. sprawy ze skargi J. D. na decyzję Wojewody z dnia [...] stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie wymeldowania 1. oddala skargę, 2. przyznaje ze Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy) na rzecz adwokata [...] kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych - w tym 23 % należnego podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej stronie skarżącej z urzędu.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] Prezydent M. B., po rozpatrzeniu wniosku D. J. z dnia [...] maja 2019 r. orzekł o wymeldowaniu skarżącego J. D. z dotychczasowego miejsca pobytu stałego przy ul. [...] w B.. W uzasadnieniu decyzji Prezydent wskazał, że - jak wynika z treści wniosku - wnioskodawca lokal pod wskazanym adresem zakupił na licytacji komorniczej, a do wniosku dołączył postanowienie Sądu Rejonowego w B. [...] Wydział Cywilny sygn. akt [...] z dnia [...] listopada 2018 r. na mocy którego D. J. (wnioskodawca) i B. J. stali się właścicielami spornego lokalu, a skarżącego zobowiązano do wydania nieruchomości nabywcom. Wnioskodawca wskazał ponadto, że w mieszkaniu nie znajdują się jakiekolwiek cenne ruchomości czy też rzeczy osobiste. W toku postępowania organ – jak wyjaśnił - przesłuchał skarżącego, który zeznał m.in.: że prowadzi wędrowniczy tryb życia i nie przebywa ciągle w mieszkaniu; że w 2019 r. był w mieszkaniu dwa razy na jednodniowe pobyty (w marcu i 4 maja); że w latach 2017 i 2018 również nie przebywał tam na stałe (były to jednodniowe pobyty); że jego cały majątek - w tym rzeczy osobiste - znajduje się w mieszkaniu, a na czas pobytu w innych miejscach zabierał on z stamtąd tylko potrzebne rzeczy; że nie partycypował w kosztach utrzymania mieszkania; że w czerwcu udał się do mieszkania ale nie mógł do niego wejść bo drzwi wejściowe zostały wymienione, że nowy właściciel ani komornik nie wzywali go do wydania ani opróżnienia mieszkania; oraz że nie wyraża woli wymeldowania ponieważ nie ma gdzie się zameldować, a meldunek jest mu potrzebny do funkcjonowania w społeczeństwie. Wnioskodawca podczas przesłuchania zeznał natomiast, że po zakupie przedmiotowego mieszkania na licytacji komorniczej i uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu własności, podjął próbę skontaktowania się ze skarżącym w sprawie przejęcia mieszkania (przybył na ul. [...], zostawił kontakt do siebie). Od zarządcy nieruchomości uzyskał jednak informację, że pod adresem tym od około roku nikt nie zamieszkuje. Wyjaśnił, że gdy udał się do mieszkania w maju 2019 r. okazało się, że śruby w zawiasach drzwi wejściowych są odkręcone umożliwiając wejście do mieszkania, gdzie – jak wskazał – znajdowały się śmieci, które udokumentował na fotografiach. Wskazał, że podczas opróżniania mieszkania w połowie maja, nie znaleziono żadnych cennych rzeczy oraz że wraz z przystąpieniem do remontu mieszkania wymieniono również drzwi do lokalu, a po zakończeniu remontu zamieszkali tam nowi najemcy. Podniósł przy tym, że nie skorzystał z usług komornika, ponieważ mieszkanie nie było zabezpieczone, co w jego ocenie upoważniało go jako właściciela do wejścia i przejęcia mieszkania. W toku postępowania organ przesłuchał również członka Zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. [...] – J. A., który zeznał m.in., że skarżący nie zamieszkiwał trwale w lokalu nr [...], bywał tam raz na jakiś czas, a jego mieszkanie zostało zlicytowane za zadłużenie czynszowe. Mając na uwadze powyższy materiał dowodowy, organ wezwał skarżącego do wykonania obowiązku meldunkowego. W odpowiedzi na wezwanie skarżący w piśmie z dnia [...] września 2019 r. wskazał, że nie wyraża zgody na wymeldowanie, ponieważ w jego ocenie opuszczenie spornego lokalu nie miało charakteru dobrowolnego i trwałego ze względu na przeprowadzoną nielegalnie eksmisję oraz naruszenie posiadania poprzez wymianę drzwi i uniemożliwienie wstępu i korzystania z lokalu i jego rzeczy, które się tam znajdowały. Mając na uwadze okoliczności sprawy organ, powołał się na odpowiednie przepisy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz.1397, dalej powoływanej jako "uel") i wyjaśnił m.in., że zameldowanie na pobyt stały służy wyłącznie celom ewidencyjnym i nie ma wpływu na sferę praw majątkowych czy też prawa do lokalu oraz że pobyt stały związany jest z przebywaniem pod danym adresem z zamiarem stałego przebywania i koncentrowaniem ogółu spraw życiowych zainteresowanej osoby w danym miejscu. Wobec tego Prezydent uznał, że mieszkanie przy ul. [...] już od co najmniej 2017 r. nie stanowi centrum życiowego skarżącego i nie zmieniają tego okoliczności jego sporadycznych, jednodniowych pobytów w mieszkaniu czy też posiadania w lokalu swoich rzeczy. Ponadto – jak wskazał - wobec okoliczności zamieszkania w mieszkaniu nowych lokatorów oraz utraty własności mieszkania przez skarżącego, zaistniała obiektywna niemożność przebywania w nim. Odnosząc się zaś do argumentacji skarżącego, Prezydent wyjaśnił, że przez dobrowolność opuszczenia lokalu rozumie się nie tylko opuszczenie z własnej woli, ale również sytuację gdy opuszczający lokal nie podejmuje żadnych działań zmierzających do przywrócenia możliwości przebywania w lokalu, które należy rozumieć nie jedynie jako formalne wystąpienia o stosowną ochronę prawną, ale uzasadnione prawnie wystąpienia w wyniku których właściwe organy uznają bezprawność działania dysponenta lokalu. Nieskorzystanie z takich środków lub oddalenie powództwa powoduje, że brak jest podstaw prawnych do utrzymania fikcji meldunkowej. Przy czym dla oceny dobrowolności opuszczenia miejsca stałego pobytu znaczenie ma powództwo o przywrócenie naruszonego posiadania lokalu oraz to kiedy zostało wytoczone - przed czy po wydaniu decyzji w przedmiocie wymeldowania. Podsumowując powyższe organ zważył, że skarżący nie koncentruje swojego życia w spornym lokalu, więc spełniona w sprawie jest przesłanka opuszczenia lokalu stanowiąca podstawę wymeldowania z pobytu stałego zgodnie z uel.