Interpretacja indywidualna z dnia 29 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.6.2024.1.PB

W zakresie skutków podatkowych zakupu samochodu przez przedstawiciela ustawowego niepełnosprawnego dziecka.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zakupu samochodu przez przedstawiciela ustawowego niepełnosprawnego dziecka. Uzupełnił go Pan pismem z 9 stycznia 2024 r. (wpływ 9 stycznia 2024 r.).Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Dnia 12 listopada 2023 r. jako przedstawiciel ustawowy nieletniej córki M. O. kupił Pan samochód osobowy marki (…) od innej osoby fizycznej za kwotę 57 750 zł.  Od roku jest Pan w związku małżeńskim z K. O. i posiadają Państwo wspólnotę majątkową. Od 2016 r. jesteście Państwo rodzicami nieletniej M. O., która posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Co więcej, Pana małoletnia córka posiada również orzeczenie o kształceniu specjalnym. Ponadto zakupione auto zgodnie z umową z Urzędem Miasta (…) dowozi Pana córkę do przedszkola integracyjnego, gdzie realizuje konieczność przygotowania szkolnego w klasie 0. Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych zapłacił Pan z żoną podatek PCC-3 w wysokości 1155 zł, co stanowi 2% wartości przedmiotu umowy, do (…) Urzędu Skarbowego w (…), gdyż została Panu udzielona informacja w Urzędzie o niepodleganiu pod ulgę podatkową zawartą  w przepisach – w ustawie Dz. U. 2000 nr 86 poz. 959 rozdział 4 art. 8 pkt 6.

Pytanie

Czy jeżeli Pana córka posiada orzeczenie o niepełnosprawności to czy Pan jako jej przedstawiciel ustawowy ma prawo podlegać pod zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z ustawą Dz. U. 2000 nr 86 poz. 959 rozdział 4 art. 8 pkt 6, jeżeli kupione auto realizuje konieczność dowożenia Pana córki na rehabilitację i zajęcia rewalidacyjne zgodnie z umową z Urzędem Miasta i Gminy (…)?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, przepis prawa podatkowego – Dz. U. 2000 nr 86 poz. 959 rozdział 4 art. 8 pkt 6 „osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu” – posiada lukę prawną, a jednocześnie jest dyskryminujący dla nieletnich osób posiadających niepełnosprawność i ich przedstawicieli ustawowych, gdyż powyższy artykuł odwołuje się do przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej, które mówią, że: Po pierwsze: Dz. U. 1997 nr 123 poz. 776 rozdział 1 art. 1 ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:

1)o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w art. 3 lub

2)o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub

3)o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia – zwanych dalej „osobami niepełnosprawnymi”.

Po drugie: Dz. U. 1997 nr 123 poz. 776 rozdział 2 art. 4a ust. 1 – osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, wiek uzyskania niepełnosprawności oraz rodzaj niepełnosprawności Pana córki M., co potwierdza pkt 7 i 8 orzeczenia  o niepełnosprawności posiada status, który to mówi o tym, że wymaga: pkt 7 „konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji”; pkt 8 „konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.” Pana zdaniem przedstawiając powyższe dane, kwalifikuje się Pan pod wyżej wymienioną ulgę z ramienia ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz.U.2020.1359 t.j. akt obowiązujący wersja od: 15 listopada 2023 r. do: 14 lutego 2024 r. art. 98 [reprezentacja dziecka przez rodziców] paragraf 1 „Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka, pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.”

Po trzecie: biorąc pod uwagę fakt, iż Pana córka jako nieletnia (lat 7) z ramienia ustawy Kodeks cywilny Dz. U. 2023.1610 t.j. akt obowiązujący wersja: od 15 listopada 2023 r. do: 6 stycznia 2024 r. art. 12 [brak zdolności do czynności prawnych] „nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat 13, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie”, przez co samodzielnie nie może wykonać założeń ustawy Dz. U. 2000 nr 86 poz. 959 rozdział 4 art. 8 pkt 6, gdyż nie pozwala jej na to wiek i założenia Kodeksu cywilnego Dz. U. 2023.1610 t.j. akt obowiązujący wersja: od 15 listopada 2023 r. do: 6 stycznia 2024 r. art. 12. [brak zdolności do czynności prawnych] cytowanego powyżej.

Podsumowując uważa Pan, że jako przedstawiciel ustawowy nieletniej (lat 7), powinien Pan kwalifikować się pod ulgę Dz. U. 2000 nr 86 poz. 959 rozdział 4 art. 8 pkt 6, ze względu na posiadanie przez Pana córkę odpowiednich założeń przepisów o rehabilitacji zawodowej  i społecznej Dz. U. 1997 nr 123 poz. 776 rozdział 2 art. 4a ust. 1, które potwierdzone są  w orzeczeniu o niepełnosprawności oraz w oparciu o które skonstruowany jest przepis Dz. U. 2000 nr 86 poz. 959 rozdział 4 art. 8 pkt 6, gwarantujący zwolnienie z podatku PCC-3. Ma na to wpływ również założenie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Dz.U. 2020.1359 t.j. akt obowiązujący wersja od: 15 listopada 2023 r. do: 14 lutego 2024 r. art. 98 [reprezentacja dziecka przez rodziców] paragraf 1, który gwarantuje, że może Pan występować  w imieniu córki oraz ona sama według przepisów Dz. U. 2023.1610 t.j. akt obowiązujący wersja: od 15 listopada 2023 r. do: 6 stycznia 2024 r. nie może zawierać umów cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z art. 8 pkt 6 ww. ustawy wynika, że:

Z powyższego przepisu wynika zatem m.in. zwolnienie podmiotowe z opodatkowania powyższym podatkiem dla osoby niepełnosprawnej, zaliczonej w rozumieniu przepisów  o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu, nabywającej na potrzeby własne samochód osobowy.

A zatem ze wskazanego zwolnienia mogą skorzystać tylko i wyłącznie osoby zaliczone do grupy osób o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności  w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej  i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44)  i posiadające orzeczenie o niepełnosprawności wydane na podstawie przepisów tej ustawy lub w zgodzie z jej przepisami. Ponadto przepis ten wymaga aby osoby niepełnosprawne nabyły na użytek własny sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe.

Z treści wniosku wynika, że 12 listopada 2023 r. jako przedstawiciel ustawowy nieletniej córki M. O. kupił Pan samochód osobowy marki (…) od innej osoby fizycznej za kwotę 57 750 zł. Pana córka posiada orzeczenie o niepełnosprawności oraz orzeczenie o kształceniu specjalnym. Zakupione auto zgodnie z umową z Urzędem Miasta (…) dowozi Pana córkę do przedszkola integracyjnego, gdzie realizuje konieczność przygotowania szkolnego z klasie 0. Zapłacił Pan z żoną podatek od czynności cywilnoprawnych od zakupionego samochodu.

Zgodnie z treścią art. 12 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zgodnie z utrwaloną linią doktryny „Stan braku zdolności do czynności prawnych charakteryzuje się niemożnością samodzielnego dokonywania tych czynności i koniecznością działania w obrocie przez przedstawiciela ustawowego. (Komentarz Kodeks cywilny, Art. 12 KC red. Gniewek/Machnikowski 2023, wyd. 11/Strugała)

W myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U.  z 2023 r. poz. 2809):

Pana wątpliwość budzi to, czy jeżeli Pana córka posiada orzeczenie o niepełnosprawności to, czy Panu jako jej przedstawicielowi ustawowemu przysługuje zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 8 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z ww. zwolnienia jasno wynika, że zwalnia się z podatku osoby niepełnosprawne nabywające na potrzeby własne m.in. samochody. Przenosząc powyższe przepisy na grunt niniejszej sprawy, zauważyć należy, że z opisu nie wynika aby samochód nabyła córka działając przez przedstawiciela ustawowego, którym Pan jest. Nabywcą samochodu jest Pan, a nie Pana córka posiadająca status osoby niepełnosprawnej. Tym samym nie została spełniona przesłanka, o której mowa w art. 8 pkt 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych warunkująca zwolnienie.

Ulga z art. 8 pkt 6 ustawy podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Przepisów prawa podatkowego, w tym zwolnień podatkowych nie można zatem interpretować  w sposób swobodny i szeroki i wywodząc z nich daleko posunięte konkluzje i przemyślenia.

Reasumując, jako podmiot niespełniający przesłanek zwolnienia, o którym mowa w art. 8 pkt 6 ww. ustawy był Pan zobowiązany do opodatkowania zawartej umowy sprzedaży samochodu osobowego 2% podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).