Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 7 marca 2024 r., sygn. II SA/Gl 1833/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Nowak, Sędzia WSA Renata Siudyka, Protokolant Monika Rał, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 marca 2024 r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 6 października 2023 r. nr SKO.PSŚ/41.5/2832/2023/20466 w przedmiocie nienależnie pobranego zasiłku pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy C. z dnia 14 września 2023 r. nr [...].

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 14 września 2023 r., nr [...], wydaną przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. z upoważnienia Wójta Gminy C. (dalej: "organ I instancji"), na podstawie art. 16, art. 23-25, art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 390 z późn. zm., dalej: "u.ś.r.") i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm., dalej w skrócie: "k.p.a."), uznano, że kwoty wypłacone A. K. (dalej: "skarżąca"), za okres od 1 marca do 31 lipca 2023 r., w łącznej wysokości 1 079,20 zł. (215,84 zł. miesiąc marzec; 215,84 zł. miesiąc kwiecień; 215,84 zł. miesiąc maj; 215,84 zł. miesiąc czerwiec; 215,84 zł. miesiąc lipiec) były nienależnie pobranym zasiłkiem pielęgnacyjnym wypłacony na rzecz dziecka – A1. K. (pkt 1), oraz zobowiązano do ich zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu ich wypłaty, do dnia spłaty (pkt 2). W uzasadnieniu decyzji organ I instancji podał, że Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w T. orzeczeniem z dnia [...] r. zaliczył córkę skarżącej do osób niepełnosprawnych do dnia 30.11.2022 r. i stało się ono podstawą do wydania przez organ I instancji decyzji z dnia 21.11.2017 r., przyznającej skarżącej zasiłek pielęgnacyjny dla córki. W dniu 10.11.2022 r. skarżąca jako przedstawiciel ustawowy małoletniej złożyła wniosek o wydanie nowego orzeczenia o jej niepełnosprawności. Decyzją z dnia 20.12.2022 r., nr [...], prawidłowo doręczoną skarżącej w dniu 20.12.2022r., organ I instancji zmienił decyzję własną z dnia 21.11.2017 r. w ten sposób, że przedłużył okres przyznania zasiłku pielęgnacyjnego na okres od 1.12.2022 r. do upływu 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W sentencji tej decyzji organ I instancji wskazał, że zasiłek pielęgnacyjny przyznany zostaje do upływu 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Zdaniem organu I instancji analiza treści tej decyzji pozwala stwierdzić, że skarżąca już w jej sentencji została precyzyjnie poinformowana o dacie granicznej, do której zostaje przyznany zasiłek pielęgnacyjny, tj. do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności jej córki. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w T. nowym orzeczeniem z dnia 30.01.2023 r. zaliczył córkę do osób niepełnosprawnych do dnia 31.01.2028 r. To orzeczenie skarżąca przedłożyła organowi I instancji w dniu 09.08.2023 r. Z tej przyczyny, organ I instancji w dniu 5.09.2023 r. wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie ustalenia i zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych i uznał, że w przypadku skarżącej, za okres od 1 marca do 31 lipca 2023 r., powstały świadczenia nienależnie pobrane, w rozumieniu art. 30 ust. 2 pkt 1 u.ś.r., bowiem zostały wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie do nich prawa, zgodnie z art. 15 h ustawy z dnia 2 marca 2020 r o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.), poprzednie orzeczenie o niepełnosprawności (ważne pierwotnie do 30.11.2022 r.) zachowało ważność do dnia wydania nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, tj. tylko do dnia 30.01.2023. Skarżąca została też prawidłowo poinformowana, że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 07.11.2017 r. zachowuje ważność nie dłużej niż do dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, czyli do 30.01.2023 r. Jak wynika akt sprawy decyzję z dnia 20.12.2022 r., zawierającą o tym informację, skarżąca odebrała osobiście w dniu 20.12.2022 r., a nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności córki zostało wydane w dniu 30.01.2023 r., dlatego powinna niezwłocznie po otrzymaniu nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, poinformować o tym fakcie organ I instancji, czego nie uczyniła. Dopełniła tą czynność dopiero w dniu 09.08.2023 r., stąd też zasiłek pielęgnacyjny za okres od 1 marca do 31 lipca 2023 r. jej nie przysługuje i zaistniały przesłanki do stwierdzenia świadczeń nienależnie pobranych, zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 u.ś.r.