Wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2022 r., sygn. I GSK 2142/18

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Henryk Wach Sędzia NSA Dariusz Dudra Sędzia del. WSA Grzegorz Wałejko (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Monika Tutak-Rutkowska po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2022 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej K. T. E. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 21 lutego 2018 r. sygn. akt I SA/Gd 1471/17 w sprawie ze skargi K. T. E. w K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia [...] lipca 2017 r. Sygn. akt [...] w przedmiocie określenia należności z tytułu dotacji pobranej w nadmiernej wysokości 1. uchyla zaskarżony wyrok, 2. uchyla zaskarżoną decyzję, 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku na rzecz K. T. E. w K. 7672 (siedem tysięcy sześćset siedemdziesiąt dwa) złote z tytułu zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z 21 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 1471/17 oddalił skargę K.T.E. w K. (dalej: strona skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z [...] lipca 2017 r. w przedmiocie określenia należności z tytułu dotacji pobranej w nadmiernej wysokości w 2014 r.

Decyzją z [...] czerwca 2016 r. Wójt Gminy K. określił K.T.E., jako organowi prowadzącemu niepubliczne przedszkole "[...]" wysokość podlegającej zwrotowi do budżetu Gminy K. dotacji podmiotowej, udzielonej w 2014 r. na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej, jako dotacji pobranej nienależnie w wysokości 28.236,96 złotych. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku decyzją z [...] listopada 2016 r. uchyliło to rozstrzygnięcie i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Wójt Gminy K. decyzją z [...] grudnia 2016 r. określił stronie wysokość podlegającej zwrotowi do budżetu Gminy K. dotacji podmiotowej udzielonej w 2014 r. na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej, jako dotacji pobranej nienależnie w wysokości 28.236,96 złotych. W odwołaniu od tej decyzji skarżąca zarzuciła organowi pierwszej instancji naruszenie zasad procedury administracyjnej, w tym art. 10 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, dalej: k.p.a.), ponieważ Wójt nie powiadomił strony o zakończeniu postępowania, przez co strona nie mogła przedstawić dodatkowych dowodów na poparcie swojego stanowiska w sprawie w szczególności, że należało zasięgnąć opinii biegłego psychologa dziecięcego czy dziecko, które rozpoczęło edukację w przedszkolu w ciągu roku szkolnego jako niepełne 3-letnie, jest przygotowane do uczęszczania na zajęcia w pełnym zakresie. Ponadto skarżąca mogłaby przedstawić dowody materialne - dzienniki zajęć dodatkowych oraz oświadczenia i zeznania świadków potwierdzających, że w lipcu nie są prowadzone regularne zajęcia, ale dyżurują nauczyciele, odbywają się zajęcia z logopedą, można skorzystać z konsultacji pedagoga, co uzasadnia otrzymanie dotacji za ten okres. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku decyzją z [...] lipca 2017 r. utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy K. Kolegium przyjęło, że dotacja, której sprawa dotyczy, to dotacja ustalana na podstawie liczby uczniów faktycznie uczęszczających do przedszkola. Liczba tych uczniów ustalana jest z kolei w oparciu o dokumentację przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej. Przepisy rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1170 ze zm.) mają zastosowanie również do przedszkoli niepublicznych jako "innych form wychowania przedszkolnego". Z przepisów tego rozporządzenia wynika, że przedszkole prowadzi dla każdego oddziału dziennik zajęć przedszkola, tzw. dziennik zajęć stałych, w którym dokumentuje się przebieg pracy wychowawczo-dydaktycznej z dziećmi w danym roku szkolnym (§ 3). Do dziennika zajęć przedszkola zorganizowanego w podmiocie leczniczym dane wpisuje się chronologicznie według dat przyjęcia dzieci do przedszkola. Do dziennika zajęć przedszkola wpisuje się również inne dane: tematy przeprowadzonych zajęć, godziny przyprowadzania i odbierania dziecka z przedszkola. W dzienniku odnotowuje się obecność dzieci na zajęciach w danym dniu. Przeprowadzenie zajęć nauczyciel potwierdza podpisem, oprócz tego przedszkole prowadzi dziennik zajęć okresowych lub okazjonalnych. Dziennik zajęć przedszkola jest dokumentem, które przedszkole zobowiązane jest prowadzić. Dane w nim zawarte to dane dotyczące obecności dziecka w przedszkolu. Skoro obecność określonych dzieci nie została odnotowana oznacza to, że faktycznie do przedszkola one nie uczęszczały. Nawet jednodniowa obecność dziecka, czy też nawet kilkugodzinna obecność, winna zostać w dzienniku zajęć odnotowana. Również obecność dziecka, które adaptuje się dopiero w przedszkolu. W miesiącach styczeń - czerwiec 2014 r. nie potwierdzono uczęszczania do prowadzonego przez stronę skarżącą przedszkola 23 dzieci. Obecność tych uczniów nie została potwierdzona w dokumentacji przedszkola - dzienniku zajęć przedszkola. Z kolei, w lipcu 2014 r. strona jako organ prowadzący przedszkole pobrało dotację na 25 uczniów, którzy nie zostali odnotowani w dzienniku zajęć przedszkola. Ustalono, że w lipcu 2014 r. była przerwa w normalnej działalności przedszkola, tj. przerwa urlopowa i czas na przeprowadzenie niezbędnych remontów. W miesiącu tym dyżurował jeden z nauczycieli, można było skorzystać z porady pedagoga i logopedy, a dzieci mogły korzystać z przedszkolnego placu zabaw. Zapisy do przedszkola "[...]" rozpoczynają się w lipcu, a nie – jak w większości przedszkoli - w sierpniu lub wrześniu każdego roku. W związku z zapisami dzieci do przedszkola prowadzone były dyżury nauczycieli i okresowo w przedszkolu mogły przebywać dzieci wraz z rodzicami. Kolegium przyjęło, że dotacja za lipiec 2014 r. powinna zostać ustalona na podstawie liczby uczniów przedszkola ustalonej za czerwiec 2014 r. Udzielanie dotacji za miesiące wakacyjne powinno się odbywać z uwzględnieniem liczby uczniów ujętych w tych miesiącach w prawidłowo prowadzonej dokumentacji przebiegu nauczania dotowanego podmiotu oświatowego. Dotacja przekazywana jest w 12 ratach przy uwzględnieniu faktycznej liczby uczęszczających uczniów, również w miesiącach wakacyjnych.