Wyrok NSA z dnia 29 września 2023 r., sygn. I GSK 1323/22

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Piotr Piszczek Sędzia NSA Małgorzata Grzelak Sędzia del. WSA Artur Adamiec (spr.) po rozpoznaniu w dniu 29 września 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej ze skargi kasacyjnej Dyrektora Lubelskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 marca 2022 r. sygn. akt III SA/Lu 745/21 w sprawie ze skargi MB na postanowienie Dyrektora Lubelskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 13 października 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji w sprawie przyznania płatności ekologicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok w całości; 2. oddala skargę; 3. zasądza od MB na rzecz Dyrektora Lubelskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa kwotę 460 (czterysta sześciedziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 22 marca 2022 r., sygn. akt III SA/Lu 745/21 sprawy w wyniku rozpoznania skargi MB uchylił postanowienie Dyrektora Lubelskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 13 października 2021 r. nr 198/2021 w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał, że po przeprowadzeniu postępowania z wniosku MB o przyznanie płatności ekologicznej (PROW 2014-2020) na rok 2020, Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Lublinie wydał w dniu 28 kwietnia 2021 r. decyzję w tej sprawie, nr 0054-2021-009886. Przesyłka zawierająca decyzję została wysłana na adres pełnomocnika skarżącego GB. Przesyłka została zwrócona przez pocztę z adnotacjami o niemożności doręczenia, o dwukrotnym awizowaniu w dniach 30 kwietnia 2021 r. i 10 maja 2021 r. oraz o zwrocie do nadawcy w dniu 17 maja 2021 r. z adnotacją "nie podjęto w terminie". Pismem z dnia 2 sierpnia 2021 r. GB zwrócił się do Kierownika Biura Powiatowego ARIMR w Lublinie o wydanie korespondencji dotyczącej wydanych decyzji. Na wskazanym piśmie widnieje adnotacja pełnomocnika skarżącego o osobistym odbiorze w dniu 2 sierpnia 2021 r. Następnie w dniu 9 sierpnia 2021 r. pełnomocnik skarżącego wniósł odwołanie od decyzji Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Lublinie z dnia 28 kwietnia 2021 r. nr 0054-2021-009886. W związku z powołaniem w treści odwołania przepisów art. 58 § i i art. 60 k.p.a., Dyrektor Lubelskiego Oddziału Regionalnego ARiMR pismem z dnia 25 sierpnia 2021 r. wezwał pełnomocnika skarżącego do wyjaśnienia, czy intencją strony było złożenie prośby o przywrócenie terminu do złożenia odwołania. W piśmie z dnia 8 września 2021 r. pełnomocnik skarżącego wskazał, że jego intencją było przywrócenie terminu do złożenia odwołania od decyzji z dnia 28 kwietnia 2021 r. Pełnomocnik skarżącego podniósł, że decyzja organu pierwszej instancji nie została mu doręczona w sposób prawidłowy. Pełnomocnik zakwestionował okoliczność pozostawienia przez listonosza awiza w skrzynce pocztowej w dniu 30 kwietnia 2021 r. wskazując, że żona pełnomocnika w okresie kwietnia i maja 2021 r. pracowała zdalnie w domu, wobec czego miała możliwość odebrania korespondencji jako domownik. W dniu 30 kwietnia 2021 r. żona pełnomocnika także przebywała w domu, jednakże nie było listonosza i nie zostawił on awiza, którego nie było w skrzynce na listy. W związku z tym pełnomocnik skarżącego w dniu 8 września wystąpił do Poczty Polskiej z pismem reklamacyjnym. Jednocześnie pełnomocnik wskazał, że po odebraniu dwóch innych decyzji z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i zapoznaniu się z nimi zorientował się, że brak trzeciej decyzji. Wówczas udał się do siedziby Agencji, gdzie pracownik wydał mu trzecią decyzję, od której w terminie 7 dni pełnomocnik wniósł odwołanie. Natomiast o niedoręczeniu przez listonosza przesyłki zawierającej decyzję z dnia 28 kwietnia 2021 r. pełnomocnik skarżącego dowiedział się w dniu I września 2021 r., z pisma organu z dnia 25 sierpnia 2021 r. Postanowieniem z dnia 13 października 2021 r. Dyrektor Lubelskiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa odmówił skarżącemu przywrócenia terminu do złożenia odwołania od decyzji z dnia 28 kwietnia 2021 r. W uzasadnieniu postanowienia organ podniósł, że do przywrócenia terminu niezbędne jest spełnienie łącznie czterech przesłanek, to jest uprawdopodobnienie przez osobę zainteresowaną braku swojej winy w uchybieniu terminu, złożenie wniosku przywrócenie terminu, złożenie wniosku z zachowaniem siedmiodniowego terminu od ustania przyczyny uchybienia terminu oraz dopełnienie wraz z wnioskiem czynności, do której strona była zobowiązana. Zdaniem organu skarżący spełnił trzy z czterech wskazanych przesłanek, gdyż z zachowaniem siedmiodniowego terminu złożył wniosek przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, a wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu wniósł odwołanie od decyzji z dnia 28 kwietnia 2021 r. W ocenie organu skarżący nie uprawdopodobnił natomiast braku winy w uchybieniu terminu. Organ zauważył, że o braku winy zainteresowanego podmiotu w zachowaniu terminu można mówić jedynie wówczas, gdy zainteresowany działał z najwyższą starannością, jednakże dopełnienie czynności w terminie stało się niemożliwe z powodu trudnej do przezwyciężenia przeszkody, niezależnej od osoby zainteresowanej. Dopuszczenie się przez osobę zainteresowaną nawet najmniejszego niedbalstwa wyklucza możliwość przywrócenia terminu. Organ wskazał, że z uwagi na okoliczności podnoszone przez stronę zwrócił się do Poczty Polskiej o udzielenie informacji, czy przesyłka zawierająca przedmiotową decyzję została prawidłowo doręczona. W odpowiedzi Poczta Polska wyjaśniła, że przesyłkę poleconą o numerze 00259007731915648845, kierowaną do GB na adres ul. X, po nieudanej próbie doręczenia w dniu 30 kwietnia 2021 r. zaawizowano do obioru w placówce oddawczej adresata. W dniu 10 maja 2021 r. przesyłkę powtórnie awizowano, a po upływie terminu odbioru, jako niepodjętą, zwrócono nadawcy w dniu 17 maja 2021 r. Ponadto listonosz w stosownym wyjaśnieniu oświadczył, iż każdorazowo podejmuje próbę doręczenia przesyłki, a w przypadku braku możliwości doręczenia każdorazowo wystawia zawiadomienie z informacją o możliwości odbioru w placówce oddawczej awizowanej przesyłki, które następnie pozostawia w skrzynce pocztowej adresata. Otrzymane do doręczenia zawiadomienia powtórne również doręcza na bieżąco do skrzynki oddawczej adresata. Próba doręczenia przedmiotowej przesyłki okazała się nieskuteczna, gdyż przed wejściem na posesję brak jest dzwonka, za pomocą którego listonosz mógłby przywołać adresata lub osobę uprawnioną do odbioru przesyłki. Natomiast bramka wejściowa była zamknięta, dlatego też listonosz nie miał innej możliwości, jak tylko sporządzić zawiadomienie/awizo, co też uczynił. Organ odwoławczy stwierdził, że wyjaśnienia Poczty Polskiej nie potwierdzają powoływanego przez stronę faktu nieprawidłowego doręczenia przesyłki. Organ podkreślił, że przesyłka była właściwie zaadresowana, poczta w prawidłowy, przewidziany ustawą sposób próbowała ją doręczyć adresatowi, a następnie podjęła działania, by pełnomocnik skarżącego podjął korespondencję. W związku z tym organ uznał za skuteczne doręczenie decyzji w trybie art. 44 k.p.a. w dniu 14 maja 2021 r., jednocześnie stwierdzając brak dołożenia należytej staranności w odebraniu przesyłki przez pełnomocnika skarżącego. Organ zauważył ponadto, że okoliczność nieprawidłowego zdaniem pełnomocnika doręczenia przesyłki i twierdzenie, że nie dotarła do niego przesyłka pocztowa, nie stanowi uprawdopodobnienia przez osobę zainteresowaną braku winy w uchybieniu terminu. Z argumentacji strony nie wynika, by w okresie 14 dni od doręczenia decyzji nie mogła podjąć czynności w celu wysłania odwołania albo zlecić tej czynności osobie trzeciej. W konsekwencji Dyrektor Lubelskiego Oddziału Regionalnego ARIMR uznał, że skarżący nie uprawdopodobnił braku swojej winy w uchybieniu terminu i w związku z tym nie zachodziły podstawy do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w Lublinie z dnia 28 kwietnia 2021 r. W skardze na postanowienie organu odwoławczego z dnia 13 października 2021 r. skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Skarżący zarzucił, że zaskarżone postanowienie jest niezgodne z prawem, niesprawiedliwe, sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania oraz narusza uzasadnione interesy skarżącego, w związku z czym nie może ostać się w obrocie prawnym. Skarżący zakwestionował przytoczone w piśmie Poczty Polskiej oświadczenie listonosza. Zdaniem skarżącego listonosz nie podjął żadnej próby prawidłowego doręczenia przesyłki zawierającej decyzję Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w Lublinie z dnia 28 kwietnia 2021 r. Skarżący wyjaśnił, że żona jego pełnomocnika w okresie kwietnia i maja 2021 r. przebywała w domu w godzinach 7:30-16:00 z uwagi na pracę zdalną, a bramka oraz brama wjazdowa na posesję są zamykane jedynie, kiedy nikogo nie ma w domu. Ponadto z posiadanych przez skarżącego informacji wynika, że w kwietniu i maju 2021 r. listonosz doręczył GB osobiście inne przesyłki pocztowe od tego samego podmiotu. Skarżący stwierdził, że w skrzynce pocztowej jego pełnomocnika nie znaleziono awiza dotyczącego przesyłki zawierającej decyzję z dnia 28 kwietnia 2021 r. Skarżący zauważył, że do domu, w którym zamieszkuje jego pełnomocnik, są przypisane dwa adresy, to jest ul. X, pod którym zamieszkuje pełnomocnik skarżącego oraz ul. X1, pod którym zamieszkuje brat pełnomocnika. Znajdują się. tam też dwie skrzynki pocztowe. W związku z tym listonosz mógł omyłkowo umieścić awizo w skrzynce przypisanej do adresu ul. X1. Z uwagi zaś na istniejący konflikt pomiędzy pełnomocnikiem skarżącego, a jego bratem, awiza umieszczone w ten sposób rtnogły zostać zniszczone. Skarżący wniósł o dopuszczenie na powyższe okoliczności i przeprowadzenie przez Sąd dowodów z zeznań świadków ES-B i GB oraz oświadczeń wymienionych osób, a także zdjęć dwóch skrzynek oddawczych z adresu ul. X i X1. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.