Jak rozliczyć VAT od importu towarów
Sprowadzając towary spoza UE przedsiębiorcy są zobowiązani do rozliczenia importu towarów. Jest to jedna z czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Najpopularniejszym sposobem jest złożenie zgłoszenia celnego i zapłata podatku bezpośrednio do Urzędu Skarbowego. Kto może odliczyć VAT naliczony w związku z importem towarów?
Importem towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT jest przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Według tej definicji do importu towarów dochodzi, jeżeli spełnione są łącznie dwie przesłanki, tj.:
1) towary zostają przywiezione z terytorium państwa trzeciego; nie stanowi zatem importu towarów przywóz towarów z terytoriów innych państw członkowskich;
2) towary zostały przywiezione na terytorium Unii Europejskiej; nie stanowi zatem importu towarów przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium nienależące do Unii Europejskiej.
Aby wystąpił import towarów w rozumieniu VAT, bezwzględnie konieczne jest bowiem, by towary zostały przywiezione na terytorium Unii Europejskiej (spoza jej terytorium).
Miejsce opodatkowania importu towarów
Aby ustalić miejsce opodatkowania importu, trzeba posłużyć się zasadami ustalania miejsca świadczenia importu towarów wskazanymi w art. 26a ustawy o VAT. Z przepisów tych wynika, że miejscem importu towarów jest terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie ich wprowadzenia na terytorium UE.
Miejsce importu jest to państwo Unii Europejskiej, na którego terenie towary znajdują się w momencie ich wprowadzenia na terytorium UE.
Zasada ta nie obowiązuje jeżeli towary z chwilą ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej zostaną objęte jedną z pięciu procedur:
- uszlachetniania czynnego,
- odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych,
- składowania celnego,
- tranzytu, w tym także składowania czasowego przed objęciem towarów jedną z procedur celnych,
- wolnego obszaru celnego,
Miejsce importu towarów objętych jedną z wymienionych procedur znajduje się na terytorium kraju, w którym towar przestał podlegać tym procedurom.
Polski podatnik sprowadził towary z Białorusi przez przejście graniczne Terespol-Brześć. Towary zostały objęte procedurą tranzytu i wywiezione do Hiszpanii. Tam przestały podlegać tej procedurze i zostały dopuszczone do obrotu. To oznacza, że import, w tym VAT, należy rozliczyć w Hiszpanii. Gdyby towary nie zostały objęte procedurą, tylko dopuszczone do obrotu w Polsce, miejsce opodatkowania importu znajdowałoby się na terytorium kraju.
Kto może odliczyć VAT naliczony przy imporcie
W przypadku importu towarów, inaczej niż w przypadku innych czynności, nie ma znaczenia, czy importer prowadzi działalność oraz czy jest zarejestrowanym podatnikiem VAT.
Z art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT wynika, że podatnikami z tytułu importu towarów, czyli osobami zobowiązanymi do rozliczenia VAT z tego tytułu, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub w całości, bądź zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną;
uprawnione do korzystania z procedury uszlachetniania czynnego lub procedury odprawy czasowej, w tym również osoby, na które zostały przeniesione prawa i obowiązki osoby uprawnionej do korzystania z procedury.
Podatnikami VAT z tytułu importu towarów na terytorium kraju mogą być również osoby prywatne.
Podatnikami z tytułu importu towarów są podmioty, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła. Obowiązuje to również w przypadku, gdy:
na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła,
cło na towar zostało zawieszone (w części lub w całości),
zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną.
Podmioty, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, są podatnikami VAT z tytułu importu towarów na terytorium kraju niezależnie od tego, czy faktycznie uiściły to cło. Są one zatem podatnikami z tytułu importu towarów w Polsce również w przypadkach, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub w całości, bądź zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną.
W związku z importem towarów podatnikami są również podmioty uprawnione do korzystania z procedury uszlachetniania czynnego lub procedury odprawy czasowej, w tym również osoby, na które (zgodnie z odrębnymi przepisami) zostały przeniesione prawa i obowiązki osoby uprawnionej do korzystania z procedury.
Zgłoszenie celne i wpłata do US
Najczęściej podatnicy z tytułu importu towarów składają zgłoszenie celne lub rozliczenie zamknięcia w przypadku procedury uszlachetniania czynnego, w którym wykazują VAT, wpłacany następnie bezpośrednio do urzędu skarbowego. Jest to podstawowa metoda rozliczenia importu.
Złożone przez podatnika zgłoszenie celne jest weryfikowane przez funkcjonariusza celnego, który po zakończeniu czynności weryfikacyjnych:
nadaje zgłoszeniu status „po kontroli” – w przypadku gdy uzna zgłoszenie za prawidłowe,
kieruje zgłoszenie na drogę postępowania celnego, w celu wydania stosownej decyzji – w przypadku gdy stwierdzone nieprawidłowości mogą mieć wpływ na wysokość kwoty wynikającej z długu celnego lub na zastosowanie procedury.
Możliwe jest również skierowanie sprawy na drogę postępowania podatkowego w celu wydania decyzji, o której mowa w art. 33 ust. 2 ustawy o VAT. Decyzja taka powinna zostać wydana, jeżeli naczelnik urzędu celno-skarbowego stwierdzi, że kwota VAT z tytułu importu towarów została wykazana nieprawidłowo (tj. jest niższa lub wyższa od kwoty należnej).
Podatnicy są obowiązani do zapłaty kwoty należnego podatku w terminie i na warunkach określonych dla uiszczenia cła (art. 33 ust. 4 ustawy o VAT). Dotyczy to również sytuacji, gdy towary zostały zwolnione od cła lub stawki celne zostały zawieszone albo obniżone do wysokości 0%.
Podatnik jest obowiązany w terminie 10 dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku z tytułu importu towarów.
Więcej na temat importu towarów/usług w najnowszym wydaniu Biuletynu VAT nr 3/2024 r.
Kiedy rozliczamy VAT od importu towarów >>>
Kiedy rozliczamy import usług – wybrane zagadnienia na przykładach >>>

Biuletyn VAT_3/2024