Interpretacja indywidualna z dnia 6 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.6.2024.2.MM
Koszty uzyskania przychodów - zakup i utrzymanie konia, zapłata gotówką ponad 15 tys. zł.
Interpretacja indywidualna– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
-nieprawidłowe w części dot. momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku na zakup konia,
-prawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
Dnia 3 stycznia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 29 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 marca 2023 r. (wpływ 3 marca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca pozostaje polskim rezydentem podatkowym, podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzącym działalność gospodarczą jako radca prawny. Ze względu na chęć:
-dywersyfikacji obecnych źródeł przychodów oraz
-odnalezienia nowych potencjalnych ich źródeł,
Wnioskodawca zainteresowany jest podjęciem działalności gospodarczej w przedmiocie innym niż do tej pory prowadzona.
Wiedza i doświadczenie w zakresie hippiki, sportu i rekreacji w dyscyplinach jeździeckich, a także rynku hodowli koni powodują, że Wnioskodawca zdecydował się dokonać odpłatnego nabycia konia od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.
W dniu 17.10.2023 r. Wnioskodawca dokonał nabycia konia. Dowodem zakupu zwierzęcia była umowa kupna, w której wskazano strony transakcji (w tym nabywcę – Wnioskodawcę – jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą – poprzez podanie w niej jako dane nabywcy: imienia, nazwiska, adresu, numeru NIP przedsiębiorcy), datę transakcji, ustaloną cenę oraz przedmiot transakcji oraz wskazano wartość wydatku, jaki został poniesiony gotówką na rzecz sprzedawcy (nabywca potwierdził w treści umowy odbiór ustalonej kwoty pieniężnej w dniu zawarcia umowy).
Już w momencie nabycia oraz w późniejszym etapie nabycie było w pełni związane z prowadzoną działalnością, w szczególności zwierzę nie było w tym okresie wykorzystywane w celach prywatnych, lecz dokonywane były wszystkie czynności związane z przejęciem zwierzęcia, zabezpieczeniem go i organizacją dalszego korzystania w celach prowadzenia działalności gospodarczej, takich jak zgłoszenie do (…), dokonanie wpisu paszportowego (rejestracja) oraz przepisanie numeru stada.
Po niecałym miesiącu, w dniu 13.11.2023 r. – tj. po wykonaniu niezbędnych czynności formalnych związanych z nabyciem konia, Wnioskodawca rozszerzył przedmiot działalności gospodarczej dodając we wniosku do CEiDG klasyfikację PKD 77.39.Z, czyli „Wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowane”.
Zgodnie z opisem grupowania wskazanym w rozporządzeniu z dnia 24.12.2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (publikacja: Dz. U. z 2007 r. nr 251, poz. 1885, z 2009 r. nr 59, poz. 489, z 2017 r. poz. 2440 oraz z 2020 r. poz. 1249) grupowanie to obejmuje m.in. wynajem zwierząt (np. stad, koni wyścigowych). Właśnie ten rodzaj działalności ma stanowić przedmiot dalszych przychodów Wnioskodawcy uzyskiwanych z tytułu nabycia i wykorzystywania konia. W ramach grupowania PKWiU wynikającego z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29.10.2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2008 r. nr 207, poz. 1293, nr 220, poz. 1435 oraz z 2009 r. nr 33, poz. 256 i nr 222, poz. 1753) czynności klasyfikowane będą jako 77.39.19.0 - wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn i urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowanych, bez obsługi. W przypadku, gdy wystąpi możliwość szerszego wykorzystania zwierzęcia do uzyskiwania przychodów, Wnioskodawca rozszerzać będzie PKD o inne grupowania.
Pomiędzy dniem nabycia konia a datą rozszerzenia działalności gospodarczej nie doszło do transakcji, w których koń byłby przedmiotem najmu lub innego wykorzystania w działalności gospodarczej. Wnioskodawca wstrzymał się z uzyskiwaniem przychodów do dnia rozszerzenia przedmiotu działalności, lecz już w okresie tego miesiąca rozpoczął prowadzenie czynności, które mogły stać się następnie (po rozszerzeniu PKD) źródłem przychodów przedsiębiorstwa (m.in. koń był już zaaklimatyzowany w stajni i gotowy do oddania w trening, dzierżawę lub współdzierżawę, zakupiono niezbędny sprzęt, odrobaczono konia).
Wnioskodawca podjął decyzję, że najem zwierzęcia nie będzie traktowany jako najem prywatny, lecz będzie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, a przychody z tytułu tego najmu – będzie kwalifikował jako pochodzące ze źródła – działalność gospodarcza. Wnioskodawca nie zaliczył zwierzęcia do środków trwałych, lecz wprowadził go do kosztów podatkowych jako wydatek jednorazowy, mimo tego, że wydatek ten przekroczył wartość 10.000 zł netto.
Wnioskodawca wskazuje, że nabycie konia już na etapie transakcji kupna miało związek z uzyskiwaniem przychodów, tj. było już wówczas wydatkiem poniesionym w celu poszukiwania nowych źródeł przychodów i miało, i ma w dalszym ciągu na celu ich generowanie. Koń został nabyty za okazyjną cenę, z uwagi na potrzebę pilnej sprzedaży przez dotychczasowego właściciela (rozpoczęcie studiów w innym mieście przez syna właścicielki, który użytkował konia i startował na nim w zawodach sportowych).
Podstawową formą uzyskiwania przychodów ma być najem konia dla celów jazdy na nim (na godziny), ale również wynajem długookresowy. Z uwagi na ponadprzeciętnie dobry charakter konia, możliwy będzie również jego najem do filmów, sesji zdjęciowych, uczestnictwa w zawodach sportowych lub wydarzeniach rozrywkowych, rekreacyjnych, hipoterapii. Z uwagi na powyższe dokonano wyboru pensjonatu (…), w którym przebywa koń. Jest to największy ośrodek jeździecki w (…), o długich tradycjach jeździeckich, który w przeszłości udostępniał konie w przemyśle filmowym. (…). Obecnie na (…) realizowane są sesje zdjęciowe i reklamowe promujące cykl.
Właściciel konia ma możliwość uzyskiwać nagrody finansowe w zawodach sportowych, koń może brać udział w sesjach ślubnych lub okolicznościowych (w którym to celu właściciel zamierza przygotować odpowiednią ofertę na rzecz fotografów zainteresowanych prowadzeniem takich sesji). Koń jest maści karej, typowej dla fotografii ślubnej. Miał on wykonywane sesje zdjęciowe – z sukcesami – będąc własnością poprzedniego właściciela. Koń posiada predyspozycje ujeżdżeniowe, brał udział w zawodach sportowych u poprzedniego właściciela, osiągając sukcesy. Ponadto w trakcie zawodów lub w okresie najmu koń będzie posiadał osprzęt z logo przedsiębiorstwa, co dodatkowo będzie wpływało na promocyjne wykorzystanie podejmowanych działań. Obecnie całość oferty będzie opierała się o wynajem zwierzęcia w celu uzyskiwania takich przychodów z najmu w opcji krótko lub długookresowej oraz udostępnienia do startów w zawodach sportowych, tym niemniej w dłuższej perspektywie możliwa będzie również sprzedaż zwierzęcia, co zostanie uwzględnione jako przychód z działalności gospodarczej.
W okresie prowadzenia działalności koń będzie trzymywany w stajni pensjonatowej, w której ponoszony będzie na jego utrzymanie szereg kosztów stałych.
W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku udzielił Pan odpowiedzi na następujące pytania:
Wskazanie formy opodatkowania prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?
Działalność gospodarcza jest opodatkowana skalą podatkową.
Czy wydatki, o których mowa w pytaniu nr 1, „ponoszone stale w związku z utrzymaniem konia” to wydatki poniesione przez Pana wyłącznie po rozszerzeniu przedmiotu Pana działalności o działalność związaną z wynajmem zwierząt?
Pojedyncze wydatki Wnioskodawca poniósł na krótko przed rozszerzeniem działalności o dodatkowy kod PKD (okres niespełna miesiąca przed złożeniem wniosku o rozszerzenie przedmiotu działalności). Niemniej w dacie zakupu konia Wnioskodawca prowadził już działalność gospodarczą i traktował zakup konia jako wydatek związany z prowadzeniem tej działalności. W umowie sprzedaży konia wskazane zostały dane firmy Wnioskodawcy, w tym nazwa oraz numer NIP. Przy zgłoszeniu zmiany właściciela konia do (…) wskazane zostały dane firmy Wnioskodawcy. Umowa najmu boksu dla konia ze spółką (…) również została zawarta w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, a na umowie wskazane zostały dane firmy Wnioskodawcy. Spółka, prowadząca stajnię od początku wystawia faktury z tytułu najmu boksu na dane firmy Wnioskodawcy, przy czym wyłącznie pierwsza faktura wystawiona została przed dodaniem przez Wnioskodawcę dodatkowego kodu PKD w CEIDG.
Jak wskazano we wniosku, konia udało się kupić po okazyjnej cenie, uwzględniając jego stan zdrowia, wiek, a także doświadczenie i sukcesy zarówno w zawodach sportowych, jak również w sesjach fotograficznych. Nagła okazja do zakupu konia w dobrej cenie skutkowała priorytetyzowaniem takich działań, jak zawarcie umowy kupna-sprzedaży konia, jego przerejestrowanie oraz zapewnienie mu stosownych warunków bytowych. Wszelkie transakcje oraz działania od początku były jednak dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i z powołaniem na dane tej działalności (w tym nazwa firmy i numer NIP). Aktualizacja kodu PKD nastąpiła już po dokonaniu zakupu i pod formalnej zmianie danych właściciela w paszporcie konia, ponieważ powyższe działania były niezbędne, aby konia można było zacząć wykorzystywać do osiągania przychodów. Dodatkowo, działalność w zakresie wynajmu konia jest działalnością o charakterze pobocznym względem głównego przedmiotu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, a dodanie nowego kodu PKD w CEIDG wymagało uprzedniej weryfikacji w zakresie tego, który kod będzie prawidłowy.
Wnioskodawca zwraca w tym miejscu uwagę na fakt, że kody PKD służą przede wszystkim klasyfikowaniu podmiotów gospodarczych dla potrzeb krajowego urzędowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej (REGON), opracowywaniu bilansów gospodarki narodowej oraz sporządzaniu zestawień informacji statystycznych. Wielokrotnie kody PKD zamieszczone w CEIDG nie odzwierciedlają tego, na czym w rzeczywistości koncentruje się działalność danego przedsiębiorcy. Dodanie przez Wnioskodawcę dodatkowego PKD w CEIDG już po zakupie konia i poniesieniu wstępnych kosztów, związanych z jego utrzymaniem, nie przesądza o fakcie, że poniesione przez Wnioskodawcę wydatki nie dotyczyły prowadzonej działalności gospodarczej. Formalny wymóg uwidocznienia prowadzenia działalności w omawianym przedmiocie został przez Wnioskodawcę wypełniony w krótkim czasie po zakupie konia, przy czym miał on charakter głównie statystyczny, natomiast na fakt dokonania zakupu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wskazują liczne dodatkowe okoliczności, opisane powyżej.
Czego dotyczy ubezpieczenie, o którym mowa w pytaniu nr 1?
Jest to ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadacza ubezpieczonego konia – w związku ze szkodami, jakie mogą wystąpić. Jego zakres i zasady działania można porównać np. do OC posiadacza pojazdu firmowego.
Czy zakupiony przez Pana koń będzie wykorzystywany wyłącznie do prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, czy również do celów prywatnych?
Koń nie jest przez Wnioskodawcę wykorzystywany dla celów prywatnych. Jest on bieżąco trenowany tak, żeby utrzymać go w odpowiedniej formie i na dobrym poziomie – jest to czynność obowiązkowa i bez niej koń nie będzie sprawny, zdrowy i nie będzie mógł być przedmiotem umów, o których mowa w pytaniu. Bieżące treningi są więc wykonywane w związku z prowadzoną działalnością.
Czy będzie Pan też zawodnikiem (jeźdźcem), trenerem, czy tylko i wyłącznie osobą wynajmującą konia?
Wnioskodawca nie będzie zawodnikiem i nie zamierza osobiście brać udziału w zawodach, ale wynajmując konia dla celów zawodów zamierza ustalać z najemcami zasadę podziału nagrody pomiędzy jeźdźca i właściciela konia. Wówczas uzgodniona wcześniej część nagrody będzie przychodem z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności.
Pytania
1.Czy wydatki na zakup konia (koszt jednorazowy, 35 000 zł, umowa z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej z płatnością gotówką, księgowany na podstawie umowy) oraz koszty ponoszone stale w związku z utrzymaniem konia, tzn. koszt obsługi konia w stadninie (boks dla konia, podstawowe wyżywienie, plac treningowy – trzy pozycje rozbite na fakturze), pasza i suplementy dla zwierzęcia, lekarstwa w okresie choroby, wydatek na kowala, obsługę weterynaryjną oraz ubezpieczenie mogą być zaliczone przez podatnika do kosztów uzyskania przychodów?
2.Czy wydatek poniesiony na podstawie zawartej pisemnej umowy sprzedaży – w gotówce na zakup konia w kwocie przekraczającej 15.000 zł netto (koszt z umowy – 35.000 zł) może zostać zaksięgowany w KPiR jako koszt uzyskania przychodów?
Pana stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 1 – wszystkie wydatki na zakup konia oraz koszty ponoszone stale w związku z utrzymaniem konia wymienione w pytaniu stanowią koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej w dacie wystawienia dokumentu potwierdzającego poniesienie danego kosztu. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w następujących przepisach prawa.
Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art 23.
Oznacza to, że zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych jest możliwe, jeżeli zostaną spełnione kryteria wynikające z tego przepisu.
W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, należy stwierdzić, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.
Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego między poniesieniem kosztu a powstaniem przychodów lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.
Innymi słowy – oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli między jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź tez możliwością powstania przychodów istnieje związek przyczynowy (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów).
A zatem warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
-został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztów uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
-jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.
-poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów, został właściwie udokumentowany,
-nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Tym samym – możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia jego przychodów.
Dokonując oceny charakteru ponoszonych wydatków, należy rozstrzygnąć, czy spełniają one kryteria określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 tej ustawy. Ocena prawna danego wydatku wymaga bowiem uwzględnienia unormowań art. 23 ust. 1 omawianej ustawy, w którym ustawodawca dokonał enumeratywnego wyliczenia wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, nawet jeśli ponoszone są w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jakkolwiek podmioty gospodarcze mogą dowolnie i swobodnie podejmować decyzje finansowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to jednak kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Nie każdy wydatek z racji tylko samego jego poniesienia jest kosztem podatkowym. Aby tak było, wydatek musi spełniać wskazane kryteria ustawowe. Nie ma w tym względzie dowolności i uznaniowości podyktowanej pozaustawowymi kryteriami. Przy tym brak wydatku w katalogu kosztów negatywnych nie skutkuje automatycznym przyjęciem, że stanowi on koszt podatkowy.
Usługi świadczone przez Wnioskodawcę mają polegać na wypożyczaniu konia (żywego, zwierzęcia) do różnych celów, opisanych szczegółowo w części dot. stanu faktycznego, a wydatek na konia nastąpił właśnie w tym celu w okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Obecnie koń jest własnością Wnioskodawcy.
Koń utrzymany jest w stajni pensjonatowej na terenie Polski i ponoszone są koszty związane z utrzymaniem konia w stajni (boks dla konia, podstawowe wyżywienie, plac treningowy), wydatki na paszę, suplementy dla zwierzęcia, lekarstwa w okresie choroby, na kowala, obsługę weterynaryjną oraz ubezpieczenie. Wszystkie te wydatki są elementami, które służą ostatecznemu uzyskiwaniu przychodu, bez których nie dałoby się w zasadzie tych przychodów z najmu zwierzęcia uzyskiwać. Dodatkowo wydatek na ubezpieczenie stanowi koszt zabezpieczający źródło przychodów, gdyż służy ewentualnemu eliminowaniu wydatków dodatkowo ponoszonych w związku z kontuzją zwierzęcia lub osób wynajmujących zwierzę.
Koszty te będą udokumentowane fakturami wystawionymi odpowiednio przez właściciela stajni lub dostawców towarów i usług na rzecz podatnika. W przypadku umowy ubezpieczenia dowodem ponoszenia wydatku będzie dokument zawarcia polisy ubezpieczeniowej.
W efekcie, zdaniem Wnioskodawcy, uznać należy, że wszystkie one spełniają przesłanki wskazane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie spełniają przesłanek negatywnych, które powodowałyby, że wydatki nie mogą być rozliczane w działalności gospodarczej jako bieżące koszty uzyskania przychodów przedsiębiorcy.
W ocenie Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania nr 2 – przyjęta w pytaniu zasada dokumentowania kosztów będzie prawidłowa i wydatek może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w następujących przepisach prawa.
Zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 3 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. 2019, poz 2544) podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są również inne dowody, wymienione w § 12 i § 13, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
a)wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
b)datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
c)przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
d)podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
– oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
Powyższe spełnia zawarta umowa, w szczególności w zakresie powyższych warunków:
a)wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy:
-Wnioskodawca i sprzedawca podali w umowie swoje dane – imię, nazwisko oraz adresy;
b)datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty:
-umowa zawiera datę jej zawarcia oraz informację o płatności dokonanej w dacie zawarcia umowy;
c)przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych:
-w zawartej umowie wskazana jest uzgodniona cena;
d)podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych:
-sprzedawca i nabywca podpisali się pod umową,
-oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie,
-dokument zostanie opisany liczbą porządkową, pod którym w kolumnie 1 podatkowej księgi przychodów i rozchodów zostanie on wymieniony.
Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:
1)została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
2)została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub
3)pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.
Natomiast zgodnie z przywołanym w tych przepisach art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 ze zm.) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
1)stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2)jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że powyższe regulacje nie dotyczą transakcji nabycia przez Wnioskodawcę konia. Przepis art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców odnosi się bowiem wyłącznie do transakcji Wnioskodawcy (przedsiębiorcy) z innym przedsiębiorcą, natomiast w jego przypadku sprzedawcą pozostaje osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo rolne i nieprowadząca działalności gospodarczej w zakresie chowu lub hodowli koni. W efekcie, jeśli sprzedaż nie odbywa się przez przedsiębiorcę, to nie można uznać, by płatność powyżej 15.000 zł dokonana gotówką, eliminowała prawo do uznania wydatku za koszt podatkowy.
Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art 4 ustawy – Prawo przedsiębiorców przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Natomiast zgodnie z art. 3 tej ustawy działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Zgodnie z art. 6. ust. 1 tej ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego. Nie można zatem uznać, aby sprzedawca konia prowadzący hodowlę zwierząt posiadał status przedsiębiorcy w rozumieniu ww. przepisów prawa.
Wnioskodawca pozostaje zatem na stanowisku, że wydatek poniesiony w gotówce i udokumentowany w powyższy sposób może stanowić koszt uzyskania przychodów w jego działalności gospodarczej
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest:
-nieprawidłowe w części dot. momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku na zakup konia,
-prawidłowe w pozostałej części.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Oznacza to, że zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych jest możliwe, jeżeli zostaną spełnione kryteria wynikające z tego przepisu.
W przypadku źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, stwierdzam, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.
Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego między poniesieniem kosztu a powstaniem przychodów lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.
Innymi słowy – oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli między jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodów istnieje związek przyczynowy (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów).
A zatem warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących przesłanek:
·został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztów uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
·jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
·pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
·poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
·został właściwie udokumentowany,
·nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Tym samym – możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, że wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia jego przychodów.
Dokonując oceny charakteru ponoszonych wydatków, należy rozstrzygnąć, czy spełniają one kryteria określone w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 tej ustawy. Ocena prawna danego wydatku wymaga bowiem uwzględnienia unormowań art. 23 ust. 1 omawianej ustawy, w którym ustawodawca dokonał enumeratywnego wyliczenia wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, nawet jeśli są ponoszone w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jakkolwiek podmioty gospodarcze mogą dowolnie i swobodnie podejmować decyzje finansowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to jednak kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Nie każdy wydatek z racji tylko samego jego poniesienia jest kosztem podatkowym. Aby tak było, wydatek musi spełniać wskazane kryteria ustawowe. Nie ma w tym względzie dowolności i uznaniowości podyktowanej pozaustawowymi kryteriami.
Wskazuję również, że sam fakt nie objęcia ustawowym wykazem wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest wystarczający do podatkowej kwalifikacji kosztów. Brak takiego wydatku w katalogu kosztów negatywnych nie skutkuje automatycznym przyjęciem, że stanowi on koszt podatkowy.
Z opisu sprawy i uzupełnienia wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą jako radca prawny. W związku z chęcią podjęcia innej działalności w październiku 2023 r. nabył Pan konia za kwotę 35.000 zł (w gotówce) od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej w drodze umowy kupna-sprzedaży. W momencie nabycia konia oraz w późniejszym etapie nabycie było w pełni związane z prowadzoną działalnością. Koń nie był i nie jest wykorzystywany w celach prywatnych. W listopadzie 2023 r. – tj. po wykonaniu niezbędnych czynności formalnych związanych z nabyciem konia rozszerzył Pan przedmiot działalności gospodarczej, dodając klasyfikację PKD 77.39.Z Wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowane. Między dniem nabycia konia a datą rozszerzenia działalności gospodarczej nie doszło do transakcji, w których koń byłby przedmiotem najmu lub innego wykorzystania w działalności gospodarczej. Podjął Pan decyzję, że najem konia będzie związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, a przychody z tytułu tego najmu – będzie Pan kwalifikował jako pochodzące ze źródła działalność gospodarcza. Wskazał Pan, że nabycie konia już na etapie transakcji kupna miało związek z uzyskiwaniem przychodów, tj. było już wówczas wydatkiem poniesionym w celu poszukiwania nowych źródeł przychodów i miało, i ma w dalszym ciągu na celu ich generowanie. Koń został nabyty za okazyjną cenę, z uwagi na potrzebę pilnej sprzedaży przez dotychczasowego właściciela. Podstawową formą uzyskiwania przychodów ma być najem konia dla celów jazdy na nim (na godziny), ale również wynajem długookresowy. Z uwagi na ponadprzeciętnie dobry charakter konia, możliwy będzie również jego najem do filmów, sesji zdjęciowych, uczestnictwa w zawodach sportowych lub wydarzeniach rozrywkowych, rekreacyjnych, hipoterapii. Pana koń ma możliwość uzyskiwać nagrody finansowe w zawodach sportowych, może również brać udział w sesjach ślubnych lub okolicznościowych. Ponadto w trakcie zawodów lub w okresie najmu koń będzie posiadał osprzęt z logo przedsiębiorstwa, co dodatkowo będzie wpływało na promocyjne wykorzystanie podejmowanych działań. Wskazał Pan, że nie będzie zawodnikiem i nie zamierza osobiście brać udziału w zawodach, ale wynajmując konia dla celów zawodów zamierza ustalać z najemcami zasadę podziału nagrody między jeźdźca i właściciela konia. Wówczas uzgodniona wcześniej część nagrody będzie przychodem z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności. Obecnie całość oferty będzie opierała się o wynajem konia w celu uzyskiwania przychodów z najmu w opcji krótko lub długookresowej oraz udostępnienia do startów w zawodach sportowych, tym niemniej w dłuższej perspektywie możliwa będzie również jego sprzedaż, co zostanie uwzględnione jako przychód z działalności gospodarczej. W okresie prowadzenia działalności koń będzie trzymany w stajni pensjonatowej, w której ponoszony będzie na jego utrzymanie szereg kosztów stałych, takich jak: koszty ponoszone stale w związku z utrzymaniem konia, tzn. koszt obsługi konia w stadninie (boks dla konia, podstawowe wyżywienie, plac treningowy – trzy pozycje rozbite na fakturze), pasza i suplementy dla zwierzęcia, lekarstwa w okresie choroby, wydatek na kowala, obsługę weterynaryjną oraz ubezpieczenie.
Stwierdzam zatem, że Pana wydatki ponoszone stale w związku z utrzymaniem konia, tzn. koszt obsługi konia w stadninie (boks dla konia, podstawowe wyżywienie, plac treningowy), pasza i suplementy dla zwierzęcia, lekarstwa w okresie choroby, wydatek na kowala, obsługę weterynaryjną oraz ubezpieczenie w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej spełniają wymagane warunki, tj. pozostają w związku przyczynowo-skutkowym ze źródłem przychodów i są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a ponadto nie znajdują się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym – wydatki te mogą stanowić koszty uzyskania przychodów Pana pozarolniczej działalności gospodarczej.
Reasumując – Pana wydatki ponoszone stale w związku z utrzymaniem konia, tzn. koszt obsługi konia w stadninie (boks dla konia, podstawowe wyżywienie, plac treningowy), pasza i suplementy dla zwierzęcia, lekarstwa w okresie choroby, wydatek na kowala, obsługę weterynaryjną oraz ubezpieczenie mogą być zaliczone przez Pana do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.
Zwracam również uwagę, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżnia koszty bezpośrednio i pośrednio związane z przychodami i ustanawia odmienne zasady rozpoznawania tych kosztów w czasie. Jednocześnie ustawodawca nie wprowadził definicji tych kosztów.
Z uwagi na to, że ustawa nie definiuje tych pojęć, należy odwołać się do znaczenia wyrażeń „bezpośredni”, „bezpośrednio związany”. Zgodnie z ugruntowanym poglądem kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest zakup towarów handlowych.
Koszty pośrednie natomiast to takie koszty, których nie można powiązać bezpośrednio z uzyskaniem konkretnego przychodu, lecz ich poniesienie służy całokształtowi prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (np. koszty administracyjne). „Pośrednie koszty uzyskania przychodów” to takie wydatki, których ponoszenie jest racjonalnie uzasadnione jako służące osiąganiu przychodów lub zachowaniu albo zabezpieczeniu ich źródła, nie ma jednak możliwości przypisania ich do określonych, konkretnych przychodów. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika – brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód.
Wszystkie koszty, których nie da się zaklasyfikować do kosztów bezpośrednich, są kosztami pośrednimi. Choć nie mają bezpośredniego odbicia w konkretnych przychodach, bez ich poniesienia nie byłoby możliwe osiąganie przychodów.
Zasady potrącalności kosztów bezpośrednich i pośrednich w czasie reguluje art. 22 ust. 5-5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 22 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
U podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.
W myśl art. 22 ust. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 5a pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie.
Stosownie do art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Przepis art. 22 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Zgodnie z art. 22 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Zasady określone w ust. 5-5c, z zastrzeżeniem ust. 6b, mają zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.
Z tych przepisów wynika, że koszty bezpośrednie potrącalne są co do zasady w momencie uzyskania przychodów, z którymi ich poniesienie było związane.
Dlatego też koszt zakupu konia będzie możliwy do rozliczenia w dacie uzyskania przychodu z jego zbycia.
Koszt zakupu konia w Pana działalności gospodarczej będzie stanowić koszt bezpośrednio związany z uzyskaniem przychodów, zatem koszty poniesione na jego nabycie są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym zostaną osiągnięte przychody ze sprzedaży zakupionego konia.
To oznacza, że koszt zakupu konia będzie Pan mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dopiero w chwili uzyskania przychodów z jego sprzedaży.
W odniesieniu do pytania nr 2 wskazuję, że zgodnie z art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:
1)została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
2)została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub
3)pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.
W myśl art. 22p ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w tej części:
1)zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
2)w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody
– w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.
Stosownie do art. 22p ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:
1)nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych;
2)dokonania płatności:
a)po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej,
b)po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym
– z tym że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności, albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.
W pierwszej kolejności wskazuję, że art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do tych transakcji, których drugą stroną jest inny przedsiębiorca. Chodzi tu zatem o umowę zawieraną między przedsiębiorcami wykonującymi działalność gospodarczą.
Stosownie do art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236 ze zm.):
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
1)stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2)jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Zestawienie tych przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku, oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego. Przepisy nie wyłączają zatem z kosztów jedynie nadwyżki płatności ponad wartość 15 000 zł, lecz każdą płatność (bez względu na jej wartość – kwotę) dokonaną z pominięciem rachunku bankowego, jeżeli jest dokonywana w ramach transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł.
Ponieważ adresatem normy prawnej jest przedsiębiorca dokonujący i przyjmujący płatności związane z działalnością gospodarczą, w pierwszej kolejności należy sięgnąć do definicji działalności gospodarczej i przedsiębiorcy zawartych w ustawie Prawo przedsiębiorców.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców:
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy – Prawo Przedsiębiorców:
Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1)działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
2)wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów;
3)wyrobu wina przez producentów wina w rozumieniu art. 2 pkt 23 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich (Dz.U. z 2023 r. poz. 550) będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w roku winiarskim wyłącznie z winogron pochodzących z własnych upraw winorośli;
4)działalności rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.);
5)działalności prowadzonej przez koła gospodyń wiejskich na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1179), które spełniają warunki, o których mowa w art. 24 ust. 1 tej ustawy.
Z uzasadnienia do zmiany projektu ustawy – Prawo przedsiębiorców, druk sejmowy nr 2051, Sejm VIII kadencji, ze str. 18 wynika, że:
Ustawa wyłącza z zakresu jej zastosowania określone rodzaje działalności związanej z eksploatacją zasobów przyrody (tj. działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwo, warzywnictwo, leśnictwo i rybactwo śródlądowe), a także określone rodzaje działalności wykonywanej przez rolników, takie jak: działalność agroturystyczna, działalność w zakresie wyrobu wina oraz działalność w zakresie sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu (art. 6 ust. 1 ww. ustawy). Wyłączenie dla tych rodzajów działalności przepisów ustawy regulującej ogólne zasady wykonywania w Polsce działalności gospodarczej należy do praktyki legislacyjnej utrwalonej w naszym kraju już od dziesięcioleci. Konsekwencją tego wyłączenia powinno być niestosowanie do rodzajów działalności określonych w art. 6 ustawy – Prawo przedsiębiorców (w tym wykonywanych przez wspomnianych w tym przepisie rolników) przepisów tej ustawy.
Zatem faktycznym skutkiem regulacji art. 6 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców jest wyłączenie stosowania do wskazanej w nim działalności (wyszczególnione rodzaje działalności rolniczej) przepisów tej ustawy, które określają zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w tym także art. 19 tej ustawy.
Inaczej mówiąc, rolnik wykonujący określony w art. 6 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców rodzaj działalności rolniczej nie może być uznany za przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów tej ustawy, a jako że nie dotyczą go także pozostałe regulacje tej ustawy, nie obejmują go również przesłanki do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jakie wymienia art. 19. W konsekwencji nie można uznać, że dokonuje on transakcji, do której odwołuje się art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pana wątpliwość dotyczy kwestii, czy w przedstawionej sytuacji może Pan kwotę zapłaconą gotówką na nabycie konia zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.
Jak już wskazałem, ograniczenia w płatnościach gotówką wynikające z art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczą wyłącznie takich transakcji, które prowadzone są między przedsiębiorcami.
Stąd przepis art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje zastosowania w przypadku, gdy podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą (tu: Pan) przekazuje bez pośrednictwa rachunku bankowego osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej prowadzącej gospodarstwo rolne zapłatę za nabytego w drodze umowy konia, którego wartość przekracza 15.000 zł (tu: 35.000 zł).
Reasumując – wydatek poniesiony na podstawie zawartej pisemnej umowy sprzedaży w gotówce na zakup konia w kwocie przekraczającej 15.000 zł netto (koszt z umowy – 35.000 zł) może zostać zaksięgowany jako koszt uzyskania przychodów w dacie sprzedaży tego konia.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).