Wyrok WSA w Lublinie z dnia 22 września 2022 r., sygn. II SA/Lu 348/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec Sędziowie Asesor sądowy Marcin Małek, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Protokolant Referent Justyna Kłosowska-Pietrynko po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 września 2022 r. sprawy ze skargi Powiatowego Zarządu Dróg w Hrubieszowie na decyzję Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Lublinie z dnia 4 marca 2022 r. nr ZOA-VIII.7721.3.2022 w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Hrubieszowie z dnia 12 stycznia 2022 r. nr PINB.7355/11/2021; II. zasądza od Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Lublinie na rzecz Powiatowego Zarządu Dróg w Hrubieszowie kwotę 980 (dziewięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Zawiadomieniem z dnia 3 grudnia 2021r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Hrubieszowie wszczął z urzędu postępowanie w sprawie nielegalnego zajęcia pasa drogowego, poprzez ustawienie przez J. Ś. na działce nr ewid.[...], bramy w ciągu drogi powiatowej nr [...], ul. [...] w H.. Podczas przeprowadzonych 16 grudnia 2021r. oględzin nieruchomości ustalono, że w poprzek tej działki została posadowiona metalowa brama o wysokości 1,10m i szerokości pomiędzy słupkami 4,30 m oraz po zewnętrznej stronie słupków 4,48 m. Metalowa konstrukcja bramy posiada wysokość 1,10 m. S. bramowe zostały zabetonowane w gruncie. S. bramowy od strony północnej bramy zlokalizowany jest w granicy pasa drogowego w odległości 0.90 m od jego granicy oraz w odległości 1.70 m od budynku gospodarczego (po przeciwnej stronie posesji ), natomiast słupek bramowy od strony południowej od budynku znajduje się w granicy pasa drogowego w odległości 2,26 m od budynku mieszkalnego J. Ś., co ustalono na podstawie wskazanych podczas oględzin punktów granicznych. Ponadto według wskazanych punktów granicznych pas drogi powiatowej kończy się w odległości 5,75 m od istniejącej bramy w kierunku zachodnim, a jego szerokość wynosi 5,20 m od punktów granicznych, które są zlokalizowane w krawędzi od strony posesji J. Ś. oraz w odległości 1.30 m od krawędzi drogi strony północnej. Przedmiotowa brama została wykonana na początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Brama i ogrodzenie stanowią element całej infrastruktury związanej zabezpieczeniem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi. Organ ustalił ponadto, że linia rozgraniczająca pas drogi powiatowej od posesji J. Ś. przebiega po zewnętrznej stronie słupka bramowego. Według natomiast przeprowadzonego w dniu 6 marca 2012 r. wznowienia znaków granicznych (będącego załącznikiem do pisma Powiatowego Zarządu Dróg w [...], z dnia 23 listopada 2021 r.) pas drogowy kończy się na posesji użytkowanej przez J. Ś., w odległości 5,75 m od zamontowanej bramy w kierunku skarpy - strona zachodnia. Stwierdzono ponadto, że lokalizacja oraz stan techniczny bramy nie stwarzają zagrożenia bezpieczeństwa życia, zdrowia ludzi lub bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. Zdaniem organu brama nie może być uznana za obiekt budowlany w rozumieniu art. 3 pkt.1 ustawy Prawo budowane, ale należy tratować ją jako urządzenie budowlane o jakim mowa w art. 3 pkt. 9 tej ustawy, pełniącej funkcję służebną wobec budynku mieszkalnego. Nie spełnia zatem znamion samowoli budowlanej skutkującej nakazaniem jej rozbiórki poprzez zastosowanie przepisów określonych w rozdziale 5a ustawy. Z tego powodu uzasadnione jest umorzenie postępowania. Według organu zastosowanie mają natomiast przepisy ustawy o drogach publicznych i możliwość wydania decyzji przez zarządcę drogi o przywróceniu pasa drogowego do stanu poprzedniego. Po rozpoznaniu odwołania Zarządu Dróg Powiatowych w H. Lubelski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Lublinie decyzję organu I instancji utrzymał w mocy. Również organ odwoławczy podzielił stanowisko, według którego ogrodzenie jest urządzeniem technicznym związanym z obiektem budowlanym, zapewniającym możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Kwalifikacja taka jest jednak dopuszczalna tylko w sytuacji, gdy ogrodzenie jest związane z obiektem budowlanym i jednocześnie zapewnia możliwość korzystania z niego. Ustawa traktuje zatem ogrodzenie jako urządzenie budowlane pod warunkiem istnienia związku o charakterze funkcjonalnym pomiędzy istniejącym obiektem budowlanym (art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego), a powiązanym z nim ogrodzeniem, pełniącym w stosunku do niego rolę służebną. W innych okolicznościach, a więc w szczególności w sytuacji braku innego obiektu budowlanego lub też braku wspomnianego związku, przyjmować należy odmienną kwalifikację ogrodzenia z punktu widzenia przepisów Prawa budowlanego tj. jako obiektu budowlanego (por. wyrok NSA z 4 listopada 2014 r. sygn. II OSK 7/14: wyrok NSA z 7 grudnia 2011 r. sygn. II OSK 1792/10). W tej sprawie przedmiotowa brama i ogrodzenie stanowią element całej infrastruktury związanej zabezpieczeniem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi, wobec czego słusznie organ I instancji zakwalifikował przedmiotową bramę w świetle art. 3 pkt 9 Prawa budowlanego jako urządzenie budowlane. Zgodnie natomiast z art. 29 ust. 2 pkt 20 Prawa budowlanego nie wymaga pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia budowa ogrodzeń o wysokości nie przekraczającej 2,20 m. W niniejszej sprawie przedmiotowa brama wjazdowa będąca elementem ogrodzenia posiada wysokość 1,10 m. Z kolei zastosowanie przepisów art. 50 i 51 Prawa budowlanego w odniesieniu do robót budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, może mieć miejsce tylko w przypadkach realnego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenia środowiska, czy też w przypadku wykonania ich w sposób istotnie odbiegający od warunków określonych w przepisach. W tym jednak przypadku nie stwierdzono, aby kwestionowana brama wjazdowa pozostawała w sprzeczności z prawem tj. przepisami prawa budowlanego i przepisami techniczno – budowlanymi zawartymi w Dziale II Rozdziale 9 Ogrodzenia, rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1065 ze zm.). Na wysokości mniejszej niż 1,8 m nie ma ostro zakończonych elementów, drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych podobnych wyrobów i materiałów (§ 41 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia), ponadto załączony do protokołu oględzin szkic wskazuje, że przedmiotowa brama nie otwiera się na zewnątrz oraz nie utrudnia dostępu dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich (§ 42 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia). Zachowana jest też wymagana przepisami szerokość bramy, która powinna wynosić w świetle co najmniej 2,4 m, przedmiotowa brama pomiędzy słupkami posiada szerokość 4,30 m oraz po zewnętrznej stronie słupków 4.48 m (§ 43 ww. rozporządzenia). W tej sytuacji organ nadzoru budowlanego nie miał podstaw do podejmowania czynności w przedmiotowej sprawie, zatem umorzenie postępowania na podstawie art. 105 § 1 kpa było uzasadnione.