Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 21 września 2022 r., sygn. II SA/Gl 662/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki, Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Nowak, Sędzia WSA Artur Żurawik (spr.), Protokolant specjalista Magdalena Pochopin, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 września 2022 r. sprawy ze skargi W. sp. z o.o. w C. na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Wód Polskich w G. z dnia 14 marca 2022 r. nr GL.RUO.4701.26.2021 w przedmiocie opłaty zmiennej za pobór wód podziemnych 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Zarządu Zlewni w K. z dnia 3 listopada 2020 r., nr [...] 2) zasądza od Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Wód Polskich w G. na rzecz skarżącej spółki kwotę 6951 (słownie: sześć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 3 listopada 2020 r., nr [...], Dyrektor Zarządu Zlewni Wód Polskich w K. , działając na podstawie art. 272 ust. 1 w związku z art. 552 ust. 2d ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (j.t. Dz. U. z 2021 poz. 2233 ze zm. – dalej p.w.) oraz §5 ust. 1 pkt 27 lit. a, pkt 40 lit. c), ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne (j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 736 ze zm.), art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (obecnie j.t. Dz. U. z 2022 r., poz. 2000 – dalej k.p.a.), określił W. z o.o. z siedzibą w C. (dalej: strona, skarżąca) za okres IV kwartału 2018 r. opłatę zmienną w wysokości 76.658 złotych za pobór wód podziemnych z ujęcia [...].

W uzasadnieniu wskazano m. in., że w dniu 19 lutego 2019 r. Zarząd Zlewni w K. ustalił stronie w formie informacji kwartalnej (za okres jw.) opłatę zmienną w wysokości 62.232 zł za pobór wód podziemnych z ujęcia jw. Spółka dokonała wpłaty należności. Podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 21 maja 2019 r. Spółka przedłożyła zestawienia poboru wody, sprzedaży wody oraz strat wody w tym okresie. W oparciu o zebrane dokumenty organ dokonał szacowania ilości wody pobieranej. W sprawach opłat za usługi wodne podmioty zobowiązane do ich ponoszenia nie składają deklaracji, a wysokość tych opłat ustalają Wody Polskie w formie informacji rocznej (w odniesieniu do opłaty stałej na podstawie art. 271 ust. 1 p.w.) oraz w formie informacji kwartalnej (w odniesieniu do opłaty zmiennej na podstawie art. 272 ust. 17 p.w.). Odpowiednie stosowanie przepisu art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 – dalej o.p.) do opłat za usługi wodne wymaga uwzględnienia tej różnicy i przyjęcia, że jeżeli właściwy dyrektor zarządu zlewni, po przeprowadzaniu postępowania wyjaśniającego stwierdzi, iż wysokość opłaty za usługi wodne jest inna niż ustalona w informacji rocznej lub informacji kwartalnej, to zobowiązany jest do wydania decyzji określającej wysokość opłaty za usługi wodne. W związku z powyższym, w rozpoznawanej sprawie zaistniała przesłanka obligująca Dyrektora Zarządu Zlewni do wydania decyzji określającej Spółce wysokość opłaty zmiennej za okres jw. Spółka korzysta z usługi wodnej na podstawie pozwolenia wodnoprawnego udzielonego decyzją Starosty C. , co oznacza, że zgodnie z art. 298 pkt 1 p.w. zobowiązana jest ponosić opłaty za usługi wodne. Prawo wodne wprowadziło w art. 274 pkt 2-4 szeroki katalog celów poboru wód, różnicując wysokość górnych jednostkowych stawek opłat za pobór wód w formie opłaty zmiennej, w zależności od celu poboru wody. Z literalnego brzmienia przepisu art. 274 pkt 4 p.w. wynika, że zakresem zastosowania normy prawnej odkodowanej z jego treści jest objęty wyłącznie pobór wód dokonywany przez przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne do celów zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Pobór wód przez przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne w celu zbiorowego zaopatrzenia w wodę podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz podmiotów publicznych nie odpowiada celowi określonemu art. 274 pkt 4 p.w., jako że nie polega na dostarczaniu ludności wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Pobór wód do celów zbiorowego zaopatrzenia w wodę wskazanych powyżej kategorii podmiotów odpowiada celowi określonemu w art. 274 pkt 2 lit. za p.w. tj. do celów poboru, uzdatniania i dostarczania wody, który mieści się w pojęciu zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz stanowi przedmiot przeważającej działalności Spółki, zgodnie z wpisem do KRS. Prawo wodne już w przepisach ogólnych dokonuje rozróżnienia zapotrzebowania na wodę w rozbiciu na potrzeby ludności oraz gospodarki (np. art. 10 p.w.), co potwierdza prawidłowość twierdzenia, że dostarczanie wody podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą oraz podmiotom publicznym przez przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne odpowiada celowi określonemu w art. 274 pkt 2 lit. za p.w., nie celowi z art. 274 pkt 4 tej ustawy. Brak jest podstaw do przyjęcia, że w przypadku dostarczania wody podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, Spółka jednocześnie zaopatruje ludność w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Okoliczność częściowego zużycia dostarczonej wody na potrzeby socjalno - bytowe przedsiębiorcy i pracowników nie zmienia pierwotnego celu poboru wód. Zarówno z protokołu kontroli, jak i z dokumentów załączonych do niego wynika, że Spółka pobiera wodę celem dostarczenia jej nie tylko dla potrzeb zaopatrzenia ludności lecz także podmiotom gospodarczym, jednostkom publicznym oraz do sprzedaży hurtowej odbiorcom zewnętrznym. Ponadto, zestawienie przedstawione przez spółkę zawiera podział przeznaczenia pobranej wody (dla przemysłu, gospodarstw domowych, hurtu i innych celów). Wysokość opłaty należnej za usługi wodne jest zatem inna, niż określona w informacji ustalającej wysokość opłaty zmiennej za usługi wodne. W oparciu o zebrane dokumenty organ dokonał szacowania ilości wody pobieranej w ww. okresie: 27) "Do celów poboru, uzdatniania i dostarczania wody" i 40) "Do celów realizacji zadań własnych gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, w ilości średniorocznej nieprzekraczającej 0,25 m3/s" zawartych w § 5 rozporządzenia. Podana pierwotnie w Oświadczeniu podmiotu zobowiązanego ilość została przeliczona proporcjonalnie do udziału ilości poszczególnych celów (przemysł, gospodarstwa domowe, cele inne, hurt, zużycie wody po wtłoczeniu do sieci), z uwzględnieniem strat w odniesieniu do poszczególnych celów pobranej wody. Na podstawie powyższych danych procentowych oszacowano ilość wody na cel 27 (§ 5 ust. 1 pkt 27 lit. a rozporządzenia) i cel 40 (§ 5 ust. 1 pkt 40 lit. c rozporządzenia). Przyjęta przez organ proporcjonalna metoda ustalania wysokości opłaty zmiennej ma swoje umocowanie prawne, bowiem wskazany w przepisie art. 23 § 3 o.p. katalog form ma charakter przykładowy (np. wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2019 r., sygn. akt I FSK1371/17). W związku z powyższym kwota zobowiązania za pobór wód podziemnych jest wyższa, niż określona w informacji kwartalnej.