Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 lutego 2024 r., sygn. II SA/Ol 923/23

Dnia 20 lutego 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Tadeusz Lipiński Sędziowie sędzia WSA Marzenna Glabas sędzia WSA Piotr Chybicki (spr.) Protokolant specjalista Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2024 roku sprawy ze skargi J. S. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej - oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia 21 sierpnia 2023 r., nr DSE3-K0918-D19680-25/23 Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (dalej: "Szef Urzędu", "organ") utrzymał w mocy decyzję własną z dnia 13 czerwca 2023 r. o odmowie potwierdzenia J.S. (dalej: "skarżący") statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że dokumenty otrzymane od Instytutu Pamięci Narodowej (dalej: "IPN") nie zawierają informacji odnośnie nielegalnej działalności opozycyjnej skarżącego czy represji z powodów politycznych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 388) – dalej jako: "u.d.o.a.". Również [...] Wojewódzka Rada Konsultacyjna do spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych (dalej: "Rada Konsultacyjna") negatywnie zaopiniowała wniosek skarżącego o potwierdzenie ww. statusu.

Zdaniem Szefa Urzędu, materiał dowodowy znajdujący się aktach sprawy nie potwierdza opozycyjnej działalności skarżącego określonej przepisami u.d.o.a. Jako tytuły upoważniające do uzyskania wymienionych statusów skarżący wskazał, że jako instruktor [...] zabierał dzieci do kościoła za co był karany naganami. Z kolei w czasie studiów w Seminarium Duchownym w O. był nachodzony i straszony przez funkcjonariuszy MO, SB, Wydział ds. Wyznań, a w czasie strajków w 1980 r. oraz w latach 1981-1982 odprawiał msze święte w [...] w O. w następstwie czego odmówiono mu paszportu. W stanie wojennym skarżący był delegatem Biskupa W. na procesie w E. w sprawie [...] działaczy "Solidarności". Natomiast podczas pełnienia funkcji kapelana Szpitala w O. (dalej: "Szpital") odmówił podpisywania zobowiązań, za co był wzywany do Wydziału ds. Wyznań, grożono mu m.in. niezatwierdzeniem jego kandydatury na proboszcza. Podczas pracy w Szpitalu organizował msze dla pracowników służby zdrowia, na które przychodzili głównie sympatycy "Solidarności", skarżący wspierał te osoby i wymieniał z nimi literaturę "Solidarności". W toku postępowania skarżący dodatkowo wskazał, że walczył o uznanie praw ludzi wierzących do posług religijnych w Szpitalu, w stanie wojennym upominał się podczas przemówień i kazań o respektowanie praw człowieka, brał również udział w wystąpieniach wolnościowych na rzecz respektowania politycznych praw człowieka w Polsce, odmówiono mu oficjalnego zatrudnienia w Szpitalu [...] w O., uczestniczył w pogrzebie ks. J.P. oraz w pogrzebie studenta M.A., a później był wzywany przez przedstawicieli SB oraz Wydział ds. Wyzwań. Skarżący przedstawił również pismo informujące, że według dyrekcji Szpitala nie przestrzegał regulaminu szpitalnego i w związku z tym Urząd Wojewódzki wnioskował o wyznaczenie innego księdza na kapelana tego szpitala. Skarżący wskazał, że choć nie był formalnie w strukturach "Solidarności", to wspierał ich działania, za co spotykały go represje ze strony organów bezpieczeństwa. Był poddany inwigilacji od [...] r. (od wstąpienia do seminarium duchownego), władze otwierały korespondencję oraz go zastraszały. W latach 1982-1983 rozprowadzał 1-2 razy na miesiąc wydawnictwa opozycyjne (broszurę [...] oraz ulotki [...] "Solidarności") i znaczki. W 1983 r. wystąpił w sądzie w E. na rozprawie działaczy "Solidarności" i po wydaniu wobec nich wyroków skazujących, skarżący wraz z innymi uczestnikami rozprawy wniósł okrzyki sprzeciwu, co skutkowało wypuszczeniem działaczy na wolność.