Interpretacja indywidualna z dnia 5 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.863.2023.3.KK

Skutki podatkowe zbycia lokalu mieszkalnego (nieruchomości).

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 listopada 2023 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia lokalu mieszkalnego (nieruchomości). Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismami złożonym 11 stycznia 2024 r. i 24 lutego 2024 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (ostatecznie sformułowanego w uzupełnieniu wniosku).

Wnioskodawca na podstawie umowy sprzedaży z 5 listopada 2007 r., sporządzonej przez (…) notariusza w (…) akt notarialny (…), nabył lokal mieszkalny nr (…) przy ul. ... nr (…) w ..., stanowiący samodzielny lokal mieszkalny, dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą nr (…), opisywanego też dalej jako: „lokal mieszkalny”. Nabycie nastąpiło wraz z udziałem w prawie własności gruntu. W dacie nabycia Wnioskodawca był żonaty. Nabycie nastąpiło ze środków pochodzących z majątku wspólnego Wnioskodawcy i żony (…), do majątku wspólnego.

22 września 2022 r. Wnioskodawca i Jego żona zawarli przez (…), notariuszem w (…) akcie notarialnym Rep. (…), umowę majątkową małżeńską i ustanowili między sobą rozdzielność majątkową. 22 września 2022 r. Wnioskodawca i Jego żona, przed (…) notariuszem w (…) w akcie notarialnym Rep. (…), dokonali częściowego podziału majątku dorobkowego i zgodnie z tą umową własność lokalu mieszkalnego przypadła Wnioskodawcy. Tego samego dnia, tj. 22 września 2022 r., również przez (…) notariuszem w (…) w akcie notarialnym (…), Wnioskodawca dokonał darowizny lokalu na rzecz swojej matki (…), dalej określanej też jako: „obdarowana”. Zdaniem Wnioskodawcy, po stronie obdarowanej zachodzą okoliczności uzasadniające odwołanie darowizny i Wnioskodawca z obdarowaną negocjują zawarcie w tej kwestii ugody, zgodnie z którą Wnioskodawca odwoła darowiznę, a obdarowana przeniesie na Wnioskodawcę własności lokalu mieszkalnego. Przyczyną odwołania darowizny będzie rażąca niewdzięczność obdarowanej (przyznana przez nią) i nastąpi ono na podstawie art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego. Odwołanie darowizny jeszcze nie nastąpiło. Wnioskodawca zamierza lokal mieszkalny zbyć na rzecz osoby trzeciej i planuje dokonać tego zbycia niezwłocznie po znalezieniu nabywcy i jak przypuszcza może to nastąpić w 2023 r. lub w 2024 r. Zbycie nastąpi w ramach zwykłego rozporządzania majątkiem osobistym i nie pozostaje w związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem nie jest obrót nieruchomościami lub zagospodarowanie nieruchomości.

Wnioskodawca od 2018 r. był właścicielem lub współwłaścicielem następujących lokali lub nieruchomości:

-lokal mieszkalny ul. (…), (…),

-lokal mieszkalny ul. (…), (…),

-2 lokale mieszkalne przy ulicy (…) lokal nr (…) i nr (…), (…) (udziały po 1/2),

-dom ul. (…), (…),

-lokal biurowy ul. (…), (…),

-lokal biurowy ul. (…) lok. (…), (…).

Wnioskodawca swoje potrzeby mieszkaniowe realizuje w ..., nie zamierza zamieszkać w lokalu mieszkalnym. Wnioskodawca zamierza lokal zbyć w krótkim czasie po odwołaniu darowizny. W przypadku odpłatnego zbycia lokalu przed tym terminem Wnioskodawca zamierza wydatkować przychód na potrzeby niezwiązane z zaspokajaniem jego potrzeb mieszkaniowych.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

1.Czy dokonując planowanego zbycia lokalu mieszkalnego Wnioskodawca będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu z tytułu tego zbycia?

2.Czy dokonując zbycia lokalu mieszkalnego i wydatkując pochodzące z niego środki na własne cele mieszkaniowe, Wnioskodawca skorzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego?

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest udzielenie odpowiedzi na pytanie Nr 1 dotyczące skutków podatkowych zbycia lokalu mieszkalnego. W zakresie odpowiedzi na pytanie Nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, że z tytułu planowanego zbycia lokalu, o ile zbycie nastąpi w 2025 r., nie powstanie u niego obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej określanej jako: updof) źródłami przychodów są m.in. odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Odwołanie darowizny nie powoduje uznania jej za niebyłą jednakże norma prawna wyprowadzona z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) updof mówiąca  o okresie posiadania krótszym niż 5 lat nie nakazuje, aby okres ten był nieprzerwany  (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 16 marca 2022 r., sygn. I SA/Gd 1225/21). Wnioskodawca był właścicielem lokalu mieszkalnego od dnia  5 listopada 2007 r. do dnia 22 września 2022 r. Po ponownym nabyciu lokalu mieszkalnego Wnioskodawca będzie jego właścicielem. Okres 5 lat licząc od końca roku nabycia upłynął  31 grudnia 2013 r. Wobec tego, z chwilą zbycia lokalu mieszkalnego, czy to w 2023 r.,  czy w 2024 r., czy też później, obowiązek podatkowy z tytułu tego zbycia nie powstanie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca, na podstawie umowy sprzedaży z 5 listopada 2007 r. nabył lokal mieszkalny nr (…) położony przy ul. (…) w ..., stanowiący samodzielny lokal mieszkalny. Nabycie nastąpiło wraz z udziałem  w prawie własności gruntu. W dacie nabycia, Wnioskodawca był żonaty. Nabycie nastąpiło ze środków pochodzących z majątku wspólnego Wnioskodawcy i żony, do majątku wspólnego. 22 września 2022 r. Wnioskodawca i Jego żona zawarli umowę majątkową małżeńską i ustanowili między sobą rozdzielność majątkową. 22 września 2022 r. Wnioskodawca i Jego żona dokonali częściowego podziału majątku dorobkowego i zgodnie z tą umową własność lokalu mieszkalnego przypadła Wnioskodawcy. Tego samego dnia, tj. 22 września 2022 r., Wnioskodawca dokonał darowizny lokalu na rzecz swojej matki (…), obdarowanej. Zdaniem Wnioskodawcy, po stronie obdarowanej zachodzą okoliczności uzasadniające odwołanie darowizny i Wnioskodawca z obdarowaną negocjują zawarcie w tej kwestii ugody, zgodnie z którą Wnioskodawca odwoła darowiznę, a obdarowana przeniesie na Wnioskodawcę własności lokalu mieszkalnego. Przyczyną odwołania darowizny będzie rażąca niewdzięczność obdarowanej (przyznana przez nią) i nastąpi ono na podstawie  art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego. Odwołanie darowizny jeszcze nie nastąpiło. Wnioskodawca zamierza lokal mieszkalny zbyć na rzecz osoby trzeciej i planuje dokonać tego zbycia niezwłocznie po znalezieniu nabywcy i jak przypuszcza może to nastąpić w 2023 r.  lub w 2024 r. Zbycie nastąpi w ramach zwykłego rozporządzania majątkiem osobistym i nie pozostaje w związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem nie jest obrót nieruchomościami lub zagospodarowanie nieruchomości.

Aby ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego (nieruchomości) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych istotne jest ustalenie, czy odpłatne zbycie nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycie”, należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W szczególności art. 155 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Zatem pojęcie „nabycie” należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości lub praw majątkowych następuje z chwilą uzyskania prawa własności, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego. Tym samym poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Zgodnie z art. 898 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Prawo odwołania darowizny stwarza dla darczyńcy możność pozbawienia obdarowanego korzyści i odzyskania jej z powrotem przez darczyńcę. Odwołanie jako jednostronne oświadczenie woli – pochodzące od osoby, która przeniosła własność darowanej nieruchomości i nie jest jej właścicielem – nie przenosi prawa własności na darczyńcę. Nie ma bowiem przepisu, który by z określoną wyżej czynnością jednostronną łączył wprost skutek rzeczowy, choćby nawet odwołania dokonano w formie aktu notarialnego.

Zatem w przypadku odwołania darowizny dla wywołania skutku rzeczowego, tj. przeniesienia własności nieruchomości z powrotem na darczyńcę, konieczne jest złożenie oświadczenia  w formie aktu notarialnego przez obdarowanego o przeniesieniu własności. Oświadczenie takie może również zostać zastąpione – na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego – przez prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli. Oznacza to, że odwołanie darowizny wywołuje skutek tylko na przyszłość, w którego następstwie darczyńca może ponownie stać się właścicielem nieruchomości będącej przedmiotem umowy darowizny wskutek ponownego przeniesienia własności nieruchomości przez obdarowanego na rzecz darczyńcy.

Mając na uwadze, że celem do którego zmierza odwołanie wykonanej już darowizny z powodu rażącej niewdzięczności jest pozbawienie obdarowanego własności darowanej rzeczy lub prawa i odzyskanie jej przez darczyńcę, oraz że „zwrotne” przeniesienie własności rzeczy lub prawa na darczyńcę musi nastąpić w sposób przewidziany prawem, w dacie „zwrotnego” przeniesienia własności następuje nowe nabycie tych rzeczy lub praw przez darczyńcę. Okres 5 lat, o którym mowa w ww. przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie z powrotem na własność nieruchomości, bowiem właśnie w dniu ponownego przeniesienia własności nieruchomości w wyniku odwołania umowy darowizny następuje ponowne nabycie prawa własności nieruchomości, których wcześniej darczyńca wyzbył się w drodze darowizny.

W związku z powyższym okres 5 lat, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym Wnioskodawca ponownie nabędzie lokal mieszkalny (odrębną własność lokalu) w wyniku odwołania umowy darowizny.

Reasumując, planowane przez Wnioskodawcę odpłatne zbycie w 2024 r. lub 2025 r.  odrębnej własności lokalu mieszkalnego, która zostanie nabyta na podstawie odwołania umowy darowizny (tj. przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpi jej nabycie), będzie stanowić źródło przychodu w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanego we wniosku wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 16 marca 2022 r., sygn. I SA/Gd 1225/21, który zdaniem Wnioskodawcy przemawia za słusznością przedstawionego stanowiska w odniesieniu do niepowstania przychodu z odpłatnego zbycia, tutejszy Organ zaznacza, że przeanalizował rozstrzygnięcie  w nim zawarte, jednakże wyrok ten jest nieprawomocny. Podkreślić należy, że jakkolwiek orzeczenia sądów kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, to jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym. Powołane orzeczenie Sądu zapadło w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej :

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej :

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA) :

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres : Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).