Wyrok NSA z dnia 5 października 2023 r., sygn. II OSK 3343/20

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Paweł Miładowski sędzia del. WSA Piotr Broda Protokolant: starszy asystent sędziego Hubert Sęczkowski po rozpoznaniu w dniu 5 października 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J.J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 sierpnia 2020 r. sygn. akt II SA/Gl 452/20 w sprawie ze skargi J. J. na decyzję Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach z dnia 28 stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie ochrony przeciwpożarowej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, wyrokiem z 21 sierpnia 2020 r., II SA/Gl 452/20, oddalił skargę J. J. na decyzję Śląskiego Komendanta Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach z dnia 28 stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie ochrony przeciwpożarowej

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Po przeprowadzeniu przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w [...] kontroli [...] w [...] w zakresie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w [...] pismem z dnia 29 października 2019 r. zawiadomił o wszczęciu postępowania administracyjnego, a następnie decyzją z dnia 21 listopada 2019 r. nr [...], znak [...], wydaną na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2019, poz. 1499 ze zm.) oraz art. 104 § 1 k.p.a. nakazał J. J. X wykonanie następujących obowiązków, tj.: obowiązek nr 1: obudować i zamknąć drzwiami dymoszczelnymi oraz wyposażyć w urządzenia zapobiegającymi zadymieniu lub służącymi do usuwania dymu klatki schodowe stanowiące pionowe drzwi ewakuacyjne w budynku nr 1 (w [...] przy ulicy [...][...]), a zabezpieczenie to wykonać zgodnie z projektem uzgodnionym z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do użytkowania urządzenia przeciwpożarowego jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań potwierdzających ich prawidłowość działania; obowiązek nr 2: w budynku nr 1 zabezpieczyć stropy drewniane do klasy odporności ogniowej REI 60, konstrukcje dachu do klas odporności ogniowej R-15 oraz przekrycie dachu do klas odporności ogniowej RE15; obowiązek nr 3: wyposażyć drogi komunikacji ogólnie służącej celom ewakuacji w budynku nr 1 oświetlenie awaryjne, a obowiązek ten wykonać zgodnie z projektem uzgodnionym z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do użytkowania urządzenia przeciwpożarowego jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań potwierdzających ich prawidłowość działania ewakuacyjne. Jako podstawę nałożonych obowiązków wskazano przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (art. 4) oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (§ 3 ust. 1, § 16 ust. 2 pkt 5 i ust. 3, § 15 ust. 1 pkt 4 i pkt 5 oraz ust. 2 (a także rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w prawie warunków, jakim odpowiadać powinny budynki i ich usytuowanie ( § 207 ust. 2, § 245 i § 216 oraz § 181 ust. 3). W uzasadnieniu tej decyzji organ wyjaśnił, że po przeprowadzeniu w dniach 17 i 18 października 2019 r. przez funkcjonariuszy Komedy Powiatowej czynności kontrolno- rozpoznawczych w [...] w [...] stwierdzono nieprawidłowości w trzech budynkach - tj. magazynie zbożowym, [...] właściwym oraz budynku magazynowym, opisane w przygotowanym protokole. W zakresie obowiązku nr 1 ustalono, że ewakuacja z budynku odbywa się dwoma klatkami schodowymi, które nie zostały wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu stwierdzono brak zabezpieczenia przed zadymianiem ponownej drogi ewakuacyjnej, co zgodnie z § 16 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej stanowi podstawę do uznania budynku za zagrażający życiu ludzi. W oparciu o przepis § 16 ust. 3 tego rozporządzenia zarządca (właściciel) budynku ma obowiązek zastosowania rozwiązań zapewniających seplenienie wymagań bezpieczeństwa pożarowego w sposób określony w warunkach technicznych (na podstawie § 207 ust. 2 są one stosowane także do budynków istniejących, gdy zagrażają życiu ludzi). Określone w treści obowiązku wymaganie zabezpieczenia klatek schodowych przed zadymianiem wynika z § 245 warunków technicznych. W zakresie obowiązku nr 2 wskazano, że w toku czynności kontrolno-rozpoznawczych stwierdzono w budynku nr 1 występowanie drewnianej konstrukcji stropów i dachu oraz drewnianego przekrycia dachu, na które nie przedstawiono dokumentacji potwierdzającej ich klasę odporności ogniowej. W oparciu o przepis § 16 ust. 5 rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik budynku ma obowiązek zastosowania rozwiązań zapewniających splamienie wymagań bezpieczeństwa pożarowego w sposób określony w przepisach warunków technicznych- tj. wynikających z § 216. W zakresie obowiązku nr 3 podczas kontroli stwierdzono, że korytarze i klatki schodowe w budynku nr 1 stanowiące drogi ewakuacyjne nie są wyposażone w instalację awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego, a nadto oświetlone są wyłącznie światłem sztucznym. W związku z tym w oparciu o przepis § 16 ust. 3 rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej zarządzający budynkiem posiada obowiązek zastosowania rozwiązań zapewniających spełnienie wymagań bezpieczeństwa pożarowego w sposób określony w warunkach technicznych, a oświetlenie dróg ewakuacyjnych wynika z § 181 ust. 2 ppkt b. Organ poinformował przy tym, że na podstawie § 2 ust. 3a warunków technicznych możliwe jest zastosowanie rozwiązań zamiennych w odniesieniu do wymagań określonych w tym rozporządzeniu, a co za tym idzie i w niniejszej decyzji. Reasumując organ stwierdził, że zgodnie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy zapewnienie ochrony przeciwpożarowej budynku (obiektu budowlanego, terenu) spoczywa przede wszystkim na jego właścicielu. Zgodnie z ust. 1a tego przepisu odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej przejmuje w całości lub w części, zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej. Gdy brak takiej umowy - odpowiedzialność ta spoczywa na faktycznie władającym danym budynkiem obiektem czy terenem.