Interpretacja indywidualna z dnia 23 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.1100.2023.3.MN

Obowiązki płatnika z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie OC w ramach opłaconej składki członkowskiej.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

• nieprawidłowe - w zakresie braku powstania przychodu po stronie X.;
• prawidłowe - w zakresie braku obowiązku naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w związku z opłacaniem składek na ubezpieczenia OC X. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 26 stycznia 2024 r. (wpływ 26 stycznia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) (Państwo) - jest jednostką organizacyjną samorządu zawodowego X., posiadającą osobowość prawną.

Posiadają Państwo nieograniczony obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób prawnych („podatek CIT”) w Polsce. Funkcjonują Państwo na podstawie przepisów ustawy z (…) („ustawa o zawodzie X.”).

Wskazują Państwo, że nie są wpisani do Krajowego Rejestru Sądowego (w tym także nie są Państwo wpisani w Rejestrze Stowarzyszeń Krajowego Rejestru Sądowego). Niemniej jednak zgodnie z (...) ustawy o zawodzie X.: „Jednostką organizacyjną samorządu, posiadającą osobowość prawną, jest (…) z siedzibą w (…)”.

Samorząd zawodowy X. reprezentuje osoby wykonujące zawód X. oraz sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Przynależność X. („X.”) do samorządu jest obowiązkowa.

Zgodnie z (...) ustawy o zawodzie X., ustawa o zawodzie X. określa zasady:

(…)

Z kolei zgodnie z (…) ustawy o zawodzie X., ustawa o zawodzie X. określa również organizację i zadania samorządu zawodowego X. oraz prawa i obowiązki jego członków.

Zgodnie z (…) ustawy o zawodzie X.:

Do zadań samorządu [a więc Państwa jako jednostki organizacyjnej samorządu] należy w szczególności:

(…)

Celem działalności (…) jest działalność oświatowa oraz szeroko rozumiana działalność ochrony zdrowia.

Samorząd zawodowy X. wykonuje swoje zadania w szczególności przez:

(…)

Zgodnie z (…) ustawy o zawodzie X.:

Działalność samorządu (…) jest finansowana:

1)ze składek członkowskich;

2)z innych źródeł, a w szczególności z dotacji, subwencji, darowizn i spadków;

3)z działalności gospodarczej.

Zrzeszają Państwo X. w samorządzie zawodowym X.

Każdy X. zrzeszony w samorządzie zawodowym X. zobowiązany jest do uiszczania comiesięcznie składek członkowskich.

W dniu (…) 2023 r. podjęli Państwo uchwałę nr (…) („Uchwała”), z której wynika, że w ramach opłaconej składki członkowskiej przez X., każdy X. ma prawo skorzystania z ubezpieczenia OC na warunkach wynegocjowanych przez Prezydium (…).

Prawo do korzystania z ubezpieczenia OC obejmuje X., którzy:

1)podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu OC na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów (…) - jako ubezpieczenie obowiązkowe na warunkach określonych w tym rozporządzeniu albo

2)nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu OC - jako dobrowolne ubezpieczenie OC na warunkach analogicznych jak w rozporządzeniu, o którym mowa w pkt 1.

Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.

Oznacza to, że będą Państwo przekazywali za X. składkę na ubezpieczenie OC (Państwo będą Ubezpieczającym i płatnikiem składki, składka na ubezpieczenie OC jest w ramach opłacanej składki członkowskiej), natomiast (…) logując się poprzez portal X. wypełnia kwestionariusz i zgłasza się do ubezpieczenia do TU. Szacuje się, że składka na ubezpieczenie OC oscylowałaby pomiędzy (…) zł miesięcznie.

Przy czym niezależnie od tego, czy X. skorzysta z tego ubezpieczenia OC czy nie, składka członkowska na Państwa rzecz pozostanie w tej samej wysokości.

Jeżeli X. skorzysta z możliwości ubezpieczenia OC w ramach opłacanej składki członkowskiej, będą Państwo pełnić rolę Ubezpieczającego i płatnika składek, tj. będą Państwo przekazywać odpowiednie kwoty ubezpieczenia OC na rzecz odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeń. Z tego tytułu nie będą Państwo pobierać żadnego wynagrodzenia zarówno od (…), którzy skorzystają z ubezpieczenia OC, jak i od odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeń.

Jeżeli X. nie skorzysta z możliwości ubezpieczenia OC w ramach opłacanej składki członkowskiej, to tą część składki członkowskiej, która stanowiłaby składkę na ubezpieczenie OC przekazywaną do odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeń będą Państwo przeznaczali i wydatkowali na własne cele statutowe.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Na moment zapłaty przez Państwa składki na „ubezpieczenie OC X. ” na rzecz odpowiedniego TU, będą znane osoby, za które jest ona wpłacana (tj. będzie wiadomo, za których X. wpłacają Państwo składkę na rzecz odpowiedniego TU).

Pytania

1.Czy prawidłowe jest Państwa stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, opłacone przez X. ze środków własnych składki na ubezpieczenie OC w ramach opłacanej składki członkowskiej nie stanowią po stronie tych X. przychodu ustawy o PIT, a Państwo nie będziecie tym samym występować jako płatnik podatku PIT i nie będziecie zobowiązani do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek PIT od przychodu otrzymywa­nych przez X.?

2.Czy prawidłowe jest Państwa stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w sytuacji, gdy X. przystąpi do ubezpieczenia OC w ramach opłacanej składki członkowskiej, a Państwo pełnią rolę płatnika składki, tj. przekazują składki na ubezpieczenie OC do odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeń, to po Państwa stronie nie powstanie przychód i koszt uzyskania tego przychodu w podatku CIT?

3.Czy prawidłowe jest Państwa stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, w sytuacji, gdy X. nie przystąpi do ubezpieczenia OC w ramach opłacanej składki członkowskiej, po Państwa stronie powstaje przychód w podatku CIT, jednakże przychód ten będzie mógł korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT?

4.Czy prawidłowe jest Państwa stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, kwota składki na ubezpieczenie OC przekazywana przez Państwa do odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeń w imieniu X. nie stanowi Państwa wynagrodzenia z tytułu jakiegokolwiek świadczenia w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym przekazywana przez Państwa kwota składki na ubezpieczenie OC nie podlega opodatkowaniu u Państwa podatkiem VAT, a w konsekwencji nie powinni jej Państwo uwzględniać w podstawie opodatkowania podatkiem VAT z tytułu świadczenia usług ubezpieczeniowych, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1 dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast odpowiedzi na pytania nr 2 i 3 dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych oraz pytanie nr 4 dotyczącego podatku od towarów i usług zostaną udzielone odrębnymi rozstrzygnięciami.

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1.

Państwa zdaniem, prawidłowe jest Państwa stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, opłacone przez X. ze środków własnych składki na ubezpieczenie OC w ramach opłacanej składki członkowskiej nie stanowią po stronie tych X. przychodu na gruncie ustawy o PIT, a Państwo nie będziecie tym samym występować jako płatnik podatku PIT i nie będziecie zobowiązani do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek PIT.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT: Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz docho­dów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem PIT podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ustawie o PIT, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o PIT: Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne świadczenie, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu świadczenie, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ustawy o PIT: Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;

3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4)w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Z treści art. 11 ust. 2b ustawy o PIT wynika, że: Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przycho­dem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Ze zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, że w dniu (…) 2023 r.podjęli Państwo uchwałę nr (…), z której wynika, że w ramach opłaconej składki członkowskiej przez X., każdy X. ma prawo skorzystania z ubezpieczenia OC na warunkach wynegocjowanych przez Prezydium (…).

Prawo do korzystania z ubezpieczenia OC obejmuje X., którzy:

1)podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu OC na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów (…) - jako ubezpieczenie obowiązkowe na warunkach określonych w tym rozporządzeniu albo

2)nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu OC - jako dobrowolne ubezpieczenie OC na warunkach analogicznych jak w rozporządzeniu, o którym mowa w pkt 1.

Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.

Oznacza to, że będą Państwo przekazywać za X. składkę na ubezpieczenie OC (Państwo będą Ubezpieczającym i płatnikiem składki, składkę na ubezpieczenie OC płaci X. w ramach opłacanej składki członkowskiej), natomiast X. logujący się poprzez portal X. wypełnia kwestionariusz i zgłasza się do ubezpieczenia do wybranego TU. Szacuje się, że składka na ubezpieczenie OC oscylowałaby pomiędzy (…) zł miesięcznie.

Przy czym niezależnie od tego, czy X. skorzysta z tego ubezpieczenia OC czy nie składka członkowska na Państwa rzecz pozostanie w tej samej wysokości.

Jeżeli X. skorzysta z możliwości ubezpieczenia OC w ramach opłacanej składki członkowskiej, będą Państwo pełnić jedynie rolę Ubezpieczającego i płatnika składki, tj. przekazywać odpowiednie kwoty ubezpieczenia OC na rzecz odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeń

Nie będą Państwo opłacać składki ubezpieczeniowej za X. Składki na ubezpieczenie będą płatne ze środków własnych X.

Oznacza to, że u osób ubezpieczonych (X. ) nie dojdzie do przysporzenia w majątku, gdyż to X. sami z własnych środków będą finansować składkę na ubezpieczenie OC. Państwo będą Ubezpieczającym i płatnikiem składki - będą Państwo przekazywać odpowiednią kwotę składki na ubezpieczenie OC do odpowiedniego Towarzystwa Ubezpieczeniowego.

Tym samym, objęcie polisą ubezpieczeniową konkretnych X. nie skutkuje po ich stronie powstaniem przychodu na gruncie ustawy o PIT.

W Państwa ocenie, nie będą Państwo występować w tej sytuacji jako płatnik i nie będą Państwo zobowiązani do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek PIT.

Tym samym, prawidłowe jest Państwa stanowisko, że w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, opłacone przez X. ze środków własnych składki na ubezpieczenie OC w ramach opłacanej składki członkowskiej nie stanowią po stronie tych X. przychodu na gruncie ustawy o PIT, a Państwo nie będą tym samym występować jako płatnik po­datku PIT i nie będą zobowiązani do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (pytanie nr 1) jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z ww. przepisem:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź od których zaniechano poboru podatku.

Pojęcie przychodów

W świetle art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 11 ust. 2 cyt. ustawy:

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;

3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Stosownie do art. 11 ust. 2b tej ustawy:

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Źródła przychodów

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów są inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z informacji przedstawionych przez Państwa wynika, że:

1.są Państwo jednostką organizacyjną samorządu zawodowego X. , posiadającą osobowość prawną;

2.zrzeszają Państwo X. w samorządzie zawodowym X. ;

3.każdy X. zrzeszony w samorządzie zobowiązany jest do uiszczania comiesięcznie składek członkowskich;

4.podjęli Państwo uchwałę, na mocy której każdy X. w ramach opłaconej składki członkowskiej ma prawo skorzystać z ubezpieczenia OC.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy opłacone przez X. ze środków własnych składki na ubezpieczenie OC w ramach opłaconej składki członkowskiej stanowią dla nich przychód, a tym samym czy będą Państwo mieli obowiązek naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W pierwszej kolejności należy zatem przeanalizować kwestię powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie nieodpłatnego świadczenia

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” zasadne jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym. Zgodnie z nim nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).

W uchwałach z 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że na gruncie tej ustawy, termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

W uchwale z 24 maja 2010 r. sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym, zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego (wyrażonym m. in. w wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13), ukształtowane w procesie stanowienia prawa rozumienie przepisu może odbiegać od literalnego brzmienia, jeżeli określony, ustalony w praktyce, sposób rozumienia treści normatywnej utrwalił się, a zwłaszcza znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzeczeniach Sądu Najwyższego lub NSA. W takim przypadku należy uznać, że przepis ma taką właśnie treść, jaką odnalazły w nim te najwyższe instancje sądowe.

W tym miejscu należy zauważyć, że ww. wyrok Trybunału Konstytucyjnego odnosi się do pracowników. Jednakże zawarte w nim wskazania - odnoszące się do pracowników - mogą stanowić wskazówkę przy ustalaniu ewentualnego przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń dla osób niebędących pracownikami.

Skutki podatkowe opłacenia składki przez X.

W myśl art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego:

Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.

Natomiast w myśl art. 822 § 1 tego Kodeksu:

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. W konsekwencji opłacenie składki przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Świadczenie nieodpłatne stanowi bowiem w tym przypadku ochrona ubezpieczeniowa na wypadek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczenia.

Z przedstawionego przez Państwa opisu wynika, że jeżeli X. zechce przystąpić do zaproponowanego przez Państwa ubezpieczenia, to ubezpieczenie to będzie pokrywane z opłaconej przez niego wcześniej składki członkowskiej.

Z treści przywołanego przez Państwa artykułu (…) ustawy o zawodzie X. wynika, że:

Działalność samorządu (…) jest finansowana:

1)ze składek członkowskich,

2)z innych źródeł, a w szczególności z dotacji, subwencji, darowizn i spadków;

3)z działalności gospodarczej.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „składka członkowska”. Dlatego też należy odwołać się do definicji słownikowej tego pojęcia.

Zgodnie z definicją słownikową (Internetowy Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN) „składka członkowska” to kwota pieniężna wpłacona, zwykle regularnie i obowiązkowo przez jedną osobę do wspólnej kasy, na jakiś wspólny cel, wkład jednej osoby we wspólny fundusz.

Wskazali Państwo, że posiadają Państwo obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z faktem, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych uznaje za przychód każde trwałe przysporzenie, to należy zauważyć, że przychody z tytułu składek członkowskich również powinny być, co do zasady, uznane za przychód opodatkowany tym podatkiem.

Należy zatem stwierdzić, że sfinansowanie przez Państwa składki ubezpieczenia OC stanowi nieodpłatne świadczenie dla X. , gdyż składka ta pokrywana jest ze środków pieniężnych należących do (…) (Państwa), a więc z majątku (…). W przeciwnym wypadku koszt składki musiałby pokryć X. z własnych pieniędzy. Tym samym (…) uzyskują konkretne przysporzenie majątkowe kosztem majątku innego podmiotu (czyli (…)).

Zatem na aprobatę nie zasługuje Państwa stanowisko, że składki na ubezpieczenie będą płatne ze środków własnych X. , bowiem w momencie wpłacenia przez X. ich własnych środków na poczet składki członkowskiej - środki te stają się Państwa przychodem.

Dodatkowo, w przedmiotowej sprawie katalog osób objętych polisą ubezpieczeniową jest zamknięty, wskazali Państwo bowiem, że będą znane osoby, za które składka jest wpłacana.

Nie można się więc z Państwem zgodzić, że wartość sfinansowanych składek nie stanowi przysporzenia X.

U X. objętych ochroną ubezpieczeniową powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Momentem powstania przychodu dla osób objętych ochroną jest moment poniesienia przez Państwa ciężaru opłacenia składki.

W tej kwestii Państwa stanowisko należało więc uznać za nieprawidłowe.

Państwa obowiązki jako płatnika

W myśl art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W przypadku świadczeń stanowiących przychody z innych źródeł, zastosowanie znajdzie powyższy artykuł, zgodnie z którym jeżeli wypłacają Państwo należności wynikające z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to nie są Państwo zobowiązani do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Mają Państwo jedynie obowiązek sporządzić informację PIT-11 i przekazać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, który jest właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Zatem Państwa stanowisko co do braku obowiązku naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP:/KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).