Interpretacja indywidualna z dnia 23 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.965.2023.3.ACZ
Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
27 grudnia 2023 r. złożył Pan wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem złożonym 3 lutego 2024 r. oraz pismem złożonym 9 lutego 2024 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pan ojcem niespełna 9-letniego syna. Jest Pan zameldowany i mieszka wraz z synem na ul. (…), (…). Od 2022 r. po rozwodzie jest Pan osobą samotną, nie przebywa Pan w konkubinacie lub w innym związku.
Pana syn jest uczniem klasy II w Szkole Podstawowej (…) w (…). Naukę rozpoczął we wrześniu 2022 r., kilka miesięcy po opuszczeniu rodziny przez matkę (maj 2022 r.).
Według wyroku Sądu (…) w (…), (…) Wydział Cywilny, z 17 października 2022 r. (sygn. akt (…)), rozwód nastąpił z wyłącznej winy matki Pana syna. Władza została powierzona obojgu rodzicom. Sąd wyznaczył miejsce zamieszkania Pana syna w każdorazowym miejscu Pana zamieszkania oraz zasądził od matki syna alimenty w wysokości 700 zł. Również zostało Panu przyznane świadczenie wychowawcze (500+) na syna.
Pana syn nigdy nie osiągnął dochodów, nie otrzymał również dodatku pielęgnacyjnego oraz renty socjalnej. Matka Pana syna zawarła nowy związek małżeński oraz zmieniła nazwisko.
Sąd ustalił kontakty matki z synem w każdy wtorek oraz czwartek w godzinach 16.00-18.00 oraz w dwa weekendy w miesiącu (piątek 18.00 – niedziela 18.00) za wyjątkiem wakacji, ferii zimowych oraz Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocnych. Matce syna przysługuje kontakt z dzieckiem w dwa tygodnie wakacji oraz tydzień ferii zimowych. Matka nie wykorzystuje jednak całego, przyznanego przez Sąd czasu na kontakty z synem. Od opuszczenia rodziny przez matkę w maju 2022 r., a więc kilka miesięcy przed rozwodem, odpowiada Pan całkowicie za wychowanie syna, kontakty ze szkołą – a wcześniej przedszkolem, rodzicami innych dzieci, czy też za opiekę zdrowotną syna. Dziecko pozostaje pod Pana stałą, codzienną opieką i mieszka z Panem. To Pan wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko jest wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Od rozpoczęcia nauki w szkole, matka ani razu nie zaprowadziła go czy przyprowadziła ze szkoły, nie uczestniczyła również w żadnym z zebrań z nauczycielami. Pana syn urodził się jako wcześniak, w 36 tygodniu ciąży. Syn jest pod stałą opieką okulisty i optometrysty, nosi specjalne okulary z powodu zeza zbieżnego refrakcyjno-akomodacyjnego i astygmatyzmu nadwzrocznego, musi wykonywać określone, częste ćwiczenia na oczy. Te zadania są wykonywane wyłącznie przez Pana.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że oczekuje wydania interpretacji indywidualnej za 2023 r. Podlega Pan na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Orzeczenie sądu o Pana rozwodzie uprawomocniło się 25 października 2022 r. Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad Pana synem, w związku z którą Panu i matce dziecka zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
W 2023 r. zarówno Pan, jak i matka dziecka posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec syna. W 2023 r. miejscem zamieszkania Pana syna było każdorazowo Pana miejsce zamieszkania.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym wnioskiem był/jest Pan: wdowcem, rozwodnikiem, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności?”, wskazał Pan, że tak.
Na pytanie Organu o treści cyt.: „czy w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym wnioskiem, matka dziecka wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do syna, tj. uczestniczyła w wychowaniu dziecka, dbała o jego prawidłowy rozwój kształtując jego właściwe zachowania, rozwijała jego zainteresowania, sprawowała nad nimi pieczę/opiekę, troszczyła się o ich rozwój fizyczny i duchowy, ponosiła wydatki związane z wypoczynkiem, ponosiła koszty jego utrzymania, zabezpieczała potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne – poza alimentami, pomagała w edukacji szkolnej itp.? W jakich czynnościach w roku podatkowym (latach podatkowych) objętym wnioskiem, przejawiały się: kontakty, wychowanie i opieka matki nad synem?”, wskazał Pan, że nie. Od opuszczenia rodziny przez matkę w maju 2022 r., a więc kilka miesięcy przed rozwodem, odpowiada Pan do teraz całkowicie za wychowanie syna, kontakty ze szkołą – a wcześniej przedszkolem, rodzicami innych dzieci, czy też opiekę zdrowotną syna. Dziecko pozostaje pod Pana stałą, codzienną opieką i mieszka z Panem. To Pan wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko jest wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Od rozpoczęcia nauki w szkole, matka ani razu nie zaprowadziła go czy przyprowadziła ze szkoły, nie uczestniczyła również w żadnym z zebrań z nauczycielami. Pana syn urodził się jako wcześniak w 36 tygodniu ciąży. Pana syn jest pod stałą opieką okulisty i optometrysty, nosi specjalne okulary z powodu zeza zbieżnego refrakcyjno-akomodacyjnego i astygmatyzmu nadwzrocznego, musi wykonywać określone, częste ćwiczenia na oczy. Te zadania są wykonywane wyłącznie przez Pana. Matka syna płaci zasądzone alimenty.
Sąd ustalił kontakty matki z synem w każdy wtorek oraz czwartek w godzinach 16.00-18.00 oraz w dwa weekendy w miesiącu (piątek 18.00 – niedziela 18.00) za wyjątkiem wakacji, ferii zimowych oraz Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocnych. Matce syna przysługuje kontakt z dzieckiem w dwa tygodnie wakacji oraz tydzień ferii zimowych. Matka syna po zawarciu nowego związku małżeńskiego oraz zmianie nazwiska nie korzysta w pełni z wszystkich widzeń z synem.
Pana syn był i jest wyłącznie uczniem Szkoły Podstawowej nr (…) w (…). Naukę rozpoczął we wrześniu 2022 r., kilka miesięcy po opuszczeniu rodziny przez matkę (maj 2022 r.). Obecnie jest uczniem klasy II.
W 2023 r. w stosunku do Pana i Pana syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń oraz nie miały zastosowania przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W 2023 r. osiągnął Pan dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pytanie
Czy posiada Pan wraz z synem prawo do preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego wraz z dzieckiem jako rodzic samotnie wychowujący dziecko?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, posiada Pan wraz z synem prawo do preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego wraz z dzieckiem jako rodzic samotnie wychowujący dziecko. Jest Pan osobą samotnie wychowującą dziecko. Jeżeli przepisy podatkowe oraz Pana sytuacja nie ulegną zmianie, uważa Pan, że w kolejnych latach również będzie przysługiwało Panu prawo preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego wraz z dzieckiem jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, zgodnie z art. 6 ust. 4c i 4d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: ustawa PIT).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
– podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:
Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:
1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub
2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152
– w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140).
W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
- posiadania przez rodzica lub opiekuna prawnego statusu osoby samotnie wychowującej dziecko;
- wychowywania przez rodzica lub opiekuna prawnego samotnie w roku podatkowym dziecka;
- nieuzyskiwania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
- niepodlegania przez rodzica lub opiekuna prawnego i dziecko opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4c ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.
Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.
Z opisu sprawy wynika, że oczekuje Pan wydania interpretacji indywidualnej za 2023 r. w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jest Pan ojcem niespełna 9-letniego syna i mieszka Pan wraz z synem. Od 2022 r. po rozwodzie jest Pan osobą samotną, nie przebywa Pan w konkubinacie lub w innym związku. Pana syn jest uczniem klasy II w szkole podstawowej, naukę rozpoczął we wrześniu 2022 r., kilka miesięcy po opuszczeniu rodziny przez matkę (maj 2022 r.).
Według wyroku Sądu (…) z 17 października 2022 r. (uprawomocnionym 25 października 2022 r.), rozwód nastąpił z wyłącznej winy matki Pana syna. Władza została powierzona obojgu rodzicom. Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nad Pana synem. Sąd wyznaczył miejsce zamieszkania Pana syna w każdorazowym miejscu Pana zamieszkania oraz zasądził od matki syna alimenty w wysokości 700 zł. Również zostało Panu przyznane świadczenie wychowawcze (500+) na syna. Sąd ustalił kontakty matki z synem w każdy wtorek oraz czwartek w godzinach 16.00-18.00 oraz w dwa weekendy w miesiącu (piątek 18.00 – niedziela 18.00) za wyjątkiem wakacji, ferii zimowych oraz Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocnych. Matce syna przysługuje kontakt z dzieckiem w dwa tygodnie wakacji oraz tydzień ferii zimowych.
W 2023 r. zarówno Pan, jak i matka dziecka posiadaliście pełną władzę rodzicielską wobec syna. W 2023 r. miejscem zamieszkania Pana syna było każdorazowo Pana miejsce zamieszkania.
Matka Pana syna płaci zasądzone alimenty, jednakże nie wykorzystuje całego, przyznanego przez Sąd czasu na kontakty z synem. Od opuszczenia rodziny przez matkę w maju 2022 r., a więc kilka miesięcy przed rozwodem, odpowiada Pan całkowicie za wychowanie syna, kontakty ze szkołą – a wcześniej przedszkolem, rodzicami innych dzieci, czy też za opiekę zdrowotną syna. Dziecko pozostaje pod Pana stałą, codzienną opieką i mieszka z Panem. To Pan wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko jest wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Od rozpoczęcia nauki w szkole, matka ani razu nie zaprowadziła go czy przyprowadziła ze szkoły, nie uczestniczyła również w żadnym z zebrań z nauczycielami. Pana syn urodził się jako wcześniak, w 36 tygodniu ciąży. Syn jest pod stałą opieką okulisty i optometrysty, nosi specjalne okulary z powodu zeza zbieżnego refrakcyjno-akomodacyjnego i astygmatyzmu nadwzrocznego, musi wykonywać określone, częste ćwiczenia na oczy. Te zadania są wykonywane wyłącznie przez Pana. Matka syna po zawarciu nowego związku małżeńskiego oraz zmianie nazwiska nie korzysta w pełni z wszystkich widzeń z synem.
Pana syn nigdy nie osiągnął dochodów, nie otrzymał również dodatku pielęgnacyjnego oraz renty socjalnej. W 2023 r. w stosunku do Pana i Pana syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń oraz nie miały zastosowania przepisy z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W 2023 r. osiągnął Pan dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:
Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.
Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.
Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.
Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.
Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.
W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych”.
Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.
Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.
Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2023 r. to wyłącznie Pan odpowiada całkowicie za wychowanie małoletniego syna, kontakty ze szkołą – a wcześniej przedszkolem, rodzicami innych dzieci, czy też za opiekę zdrowotną syna (Pana syn jest pod stałą opieką okulisty i optometrysty, musi wykonywać określone, częste ćwiczenia na oczy, które są wykonywane wyłącznie przez Pana), dziecko pozostaje pod Pana stałą, codzienną opieką i mieszka z Panem, wyłącznie Pan wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko jest wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, natomiast matka Pana syna poza płaconymi alimentami, od rozpoczęcia nauki w szkole przez syna ani razu nie zaprowadziła go czy przyprowadziła ze szkoły, nie uczestniczyła w żadnym z zebrań z nauczycielami, nie wykorzystuje całego, przyznanego przez Sąd w wyroku rozwodowym czasu na kontakty z synem, to uznać należy, że spełnia Pan warunki określone w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym przysługuje Panu prawo do skorzystania za 2023 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Zastrzec należy, że niniejsza interpretacja indywidualna stanowi rozstrzygnięcie w zakresie możliwości skorzystania przez Pana z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2023 r. i nie odnosi się do możliwości skorzystania przez Pana z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko za lata przyszłe, z uwagi na fakt, że w opisie stanu faktycznego uzupełnienia wniosku stanowiącego odpowiedź na wezwanie Organu wskazał Pan, że oczekuje wydania interpretacji indywidualnej za 2023 r.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).