Wyrok WSA w Łodzi z dnia 8 lutego 2024 r., sygn. II SA/Łd 975/23

Dnia 8 lutego 2024 roku . Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Piotr Mikołajczyk Asesor WSA Marcin Olejniczak Protokolant st. specjalista Lidia Porczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 lutego 2024 roku sprawy ze skargi E.T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Sieradzu z dnia 21 września 2023 r. znak: SKO.4141.292.23 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy K. z dnia 11 lipca 2023 r. znak: [...].

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Sieradzu decyzją z dnia 21 września 2023 r., nr SKO.4141.292.23 - na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 775 ze zm.), dalej jako: "k.p.a." oraz art. 17 i art. 17b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 390 ze zm.), dalej jako: "u.ś.r." - po rozpoznaniu odwołania E.T. utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy K. z dnia 11 lipca 2023 r., nr GOPS 524.32.ŚP.2023 o odmowie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Jak wynika z akt administracyjnych, Wójta Gminy K. decyzją z dnia 11 lipca 2023 r. odmówił przyznania E. T. świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką – A.D.

W odwołaniu od powyższej decyzji E.T. wskazała, że jej matka zamieszkuje z nią od kwietnia br., gdyż brat, który do tej pory był opiekunem matki, zrezygnował z opieki. Odwołująca od tego czasu zrezygnowała z prowadzenia gospodarstwa rolnego, gdyż nie była w stanie poradzić sobie z tyloma obowiązkami. Jej mąż pracuje w delegacji i jest w domu raz w tygodniu. Ponadto, oprócz jej matki zamieszkuje z nimi teściowa, która również wymaga opieki, w związku z tym gospodarstwo rolne przekazali córce.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, przywołaną na wstępie decyzją, po rozpoznaniu odwołania, utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ opisał dotychczasowy przebieg postępowania i wskazując na treść art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r. wyjaśnił, że matka wnioskodawczyni – A. D., ur. [...] 1940 r., legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy (Orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia [...] maja 2013 r., nr akt [...]). Jak wynika ze wskazanego orzeczenia niepełnosprawność A.D. w stopniu znacznym datuje się od dnia [...] kwietnia 2013 r. Oznacza to, że spełniony został warunek dotyczący osoby wymagającej opieki wymieniony w art. 17 ust. 1 u.ś.r., jednakże w sprawie wystąpiły okoliczności, które - w ocenie organu pierwszej instancji - nie pozwoliły na ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, bowiem niepełnosprawność osoby wymagającej opieki nie powstała w terminie określonym w art. 17 ust. 1b u.ś.r. Jednakże Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazując na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13, zakwestionował stanowisko organu pierwszej instancji. Trybunał we wskazanym wyroku orzekł niezgodność art. 17 ust. 1b u.ś.r. z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Skutek derogacyjny (polegający na usunięciu z ocenianego przepisu niekonstytucyjnej treści normatywnej) wskazanego wyroku nastąpił w dniu publikacji orzeczenia w Dzienniku Ustaw, tj. w dniu 23 października 2014 r. W tej sytuacji - jak wskazało Kolegium - wydanie w sprawie decyzji na podstawie art. 17 ust. 1b u.ś.r. w sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją RP tego przepisu w określonym w nim zakresie, nie znajduje uzasadnienia. Pominięcie przez organ pierwszej instancji derogacyjnego skutku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w postaci eliminacji niekonstytucyjnej treści normatywnej z art. 17 ust. 1b u.ś.r. i oparcie decyzji odmownej w sprawie przyznania odwołującej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad jej niepełnosprawną w stopniu znacznym matką na przesłance wieku powstania niepełnoprawności stanowiło naruszenie prawa materialnego, którego postać (wadliwe ustalenie zakresu i treści obowiązywania podstawy materialnoprawnej sprawy) bezpośrednio wpłynęła na treść wydanego rozstrzygnięcia.