Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 8 lutego 2024 r., sygn. II SA/Go 646/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Pauter Sędziowie Sędzia WSA Jarosław Piątek (spr.) Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 8 lutego 2024 r. sprawy ze skargi E Ltd. na decyzję Komendanta Oddziału Straży Granicznej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od organu na rzecz strony skarżącej E Ltd. kwotę 4817 zł (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lipca 2023 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 775 z późn. zm.) oraz art. 64 ust. 1 pkt 1, art. 65 ust. 1 i 4 oraz art. 67 ustawy z dnia 9 maja 2018 r. o przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera (Dz. U. z 2022 r. poz. 1441, dalej jako "ustawa PNR"), komendant Oddziału Straży Granicznej nałożył na E Ltd. administracyjną karę pieniężną w łącznej kwocie 40 000 zł, tzn. za niedopełnienie obowiązku określonego w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy PNR w wysokości 20 000 zł administracyjną karę pieniężną za niedopełnienie obowiązku określonego w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy PNR w wysokości 20 000 zł. W uzasadnieniu organ wskazał, że dniu [...] maja 2022 r., o godz. 16:31 czasu polskiego, z planowaną datą [...] maja 2022 r. i godziną przylotu o godz. 15:10 czasu polskiego, przewoźnik lotniczy E Ltd., wykonywał lot nr [...] z portu lotniczego [...] do portu lotniczego [...]. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy PNR "Dane PNR są przekazywane przez przewoźników lotniczych do JIP w następujących terminach: 1) od 48 do 24 godzin przed planowanym rozpoczęciem lotu PNR oraz 2) niezwłocznie po zakończeniu odprawy biletowo-bagażowej i wejściu pasażerów na pokład statku powietrznego, kiedy nie mogą już go opuścić przed jego startem, a inni pasażerowie nie mogą wejść na pokład. Organ zaznaczył, że zgodnie z informacją z dnia [...] lutego 2023 r. (notatka urzędowa Nr [...]) przekazaną przez Krajową Jednostkę do Spraw Informacji o Pasażerach (dalej: JIP) na podstawie art. 18 ust. 4 ustawy PNR: "W przypadku gdy w wyniku weryfikacji zostaną stwierdzone naruszenia w zakresie niedopełnienia przez przewoźników lotniczych obowiązku przekazywania danych PNR, JIP zawiadamia o nich Komendanta Głównego Straży Granicznej'', przewoźnik lotniczy E Ltd., nie zastosował się do powyższych przepisów i nie przekazał w wymaganym terminie niezbędnych danych PNR zarówno przed odlotem od 48 do 24 godzin oraz niezwłocznie po zakończeniu odprawy biletowo-bagażowej. Dalej Komendant podkreślił, że art. 2 pkt 1 ustawy PNR definiuje dane PNR jako dane dotyczące przelotu pasażera, w tym dane osobowe, które są przetwarzane w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej przez przewoźników lotniczych w celu dokonania rezerwacji lub realizacji lotu w ramach przewozu lotniczego, podlegające przekazaniu przez przewoźnika lotniczego do JIP. JIP dokonał analizy danych zgromadzonych w Krajowym Systemie Informatycznym PNR i zestawień zrealizowanych operacji lotniczych dotyczących startów i lądowań statków powietrznych realizujących loty międzynarodowe, pozyskanych od Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (dalej: PAŻP) oraz portów lotniczych i na tej podstawie stwierdził, że w/w lot PNR miał miejsce, a obowiązki przekazania danych PNR nie zostały spełnione. Źródłem dowodowym i podstawą zawiadomienia Komendanta Głównego Straży Granicznej o popełnieniu przez przewoźnika lotniczego naruszenia, są dane przekazane do JIP przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej oraz polskie porty lotnicze. Następnie organ podał, iż w dniu [...] marca 2023 r. wystosował zapytanie do Portu Lotniczego [...]. W odpowiedzi wskazano, że Port Lotniczy [...] otrzymał informacje o planowanym czasie przylotu i odlotu, miejsca startu i lądowania oraz ilości pasażerów dnia [...] maja 2022 r. o godz. 15:33 czasu lokalnego, tzn. na 47 godzin i 37 minut przed planowanym przylotem. Jednocześnie port lotniczy wskazał, że lista pasażerska została przesłana przez przewoźnika w dniu [...] maja 2022 r. o godz. 18:09. Zdaniem organu należy zatem przyjąć, że przewoźnik lotniczy posiadał dane PNR w przedziale czasowym od 48 do 24 godzin przed planowanym rozpoczęciem lotu PNR. Jednocześnie w dniu [...] marca 2023 r. Komendant Oddziału Straży Granicznej wystosował do Biura Łączności i Informatyki Komendy Głównej Straży Granicznej zapytanie czy w przedmiotowym locie wystąpiły przesłanki wykluczające możliwość nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, o których mowa w art. 69 pkt. 1 i 2 ustawy PNR. Z pisma z dnia [...] kwietnia 2023 r. wynika, że nie wystąpiły ww. przesłanki wykluczające możliwość nałożenia kary pieniężnej. Następnie w celu wyjaśnienia kwestii technicznych przekazywania danych PNR skierowano zapytanie w dniu [...] marca 2023 r. do Dyrektora Zarządu Operacyjno-Śledczego Komendy Głównej Straży Granicznej, Krajowej Jednostki ds. Informacji o Pasażerach czy w przedmiotowym locie wystąpiły przesłanki wykluczające możliwość nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, o których mowa w art. 69 pkt. 3 ustawy PNR. W odpowiedzi z dnia [...] kwietnia 2023 r. wynika, że w okresie od dnia [...] maja 2022 r. do [...] maja 2022 r. nie stwierdzono wpływu informacji na temat ewentualnej awarii powstałej po stronie przewoźnika lotniczego. Ponadto przewoźnik lotniczy E Ltd. od dnia [...] 2 Sygn. akt II SA/Go 646/23 września 2022 r. posiada dostęp do "Portalu Przewoźnika Lotniczego" oraz że w dniu [...] września 2022 r. po raz pierwszy przekazał dane PNR do JIP. Równocześnie w dniu [...] marca 2023 r. skierowano pismo do Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej z prośbą o udzielenie informacji w jakim terminie oraz jakie dane zostały przesłane do PAŹP. W piśmie z dnia [...] kwietnia 2023 r. PAŻP poinformowała, że dnia [...] maja 2022 r. o godz. 08:56 UTC (10:56 czasu polskiego), organom służb ruchu lotniczego został przedstawiony plan lotu na lot nierozkładowy lotnictwa komunikacyjnego, w którym przewoźnik zadeklarował realizację operacji lotniczej statkiem powietrznym [...] oraz przewidywany czas startu samolotu z lotniska [...] o godz. 11:00 UTC (13:00 LMT PL). Kolejno organ, w celu wyczerpania wszystkich możliwych źródeł dowodowych, wezwał Dyrektora Zarządu Operacyjno-Śledczego Komendy Głównej Straży Granicznej do przekazania informacji: - kiedy po raz pierwszy przewoźnik lotniczy E Ltd. podjął próbę przyłączeniem się do "Portalu Przewoźnika Lotniczego"? - czy i kiedy przewoźnik lotniczy E Ltd. podjął próbę przekazania danych PNR do JIP przed planowanym lotem na dzień [...] maja 2022 r. o godz. 15:10 czasu polskiego? - czy i kiedy przewoźnik lotniczy E Ltd., zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy PNR, złożył pisemny wniosek do Komendanta Głównego Straży Granicznej w celu uzgodnienia rodzaju kiedy po raz pierwszy przewoźnik lotniczy podjął próbę przyłączenia do portalu Przewoźnika Lotniczego. Z odpowiedzi z dnia [...] czerwca 2023 r. wynika, że nie stwierdzono wpływu w okresie od dnia [...] maja 2022 r. do dnia [...] maja 2022 r. informacji na temat ewentualnej awarii powstałej po stronie ww. przewoźnika lotniczego, o której mowa w art. 69 pkt 3 ustawy PNR. Ponadto przewoźnik E Ltd. od dnia [...] września 2022 r. posiada dostęp do Portalu Przewoźnika Lotniczego oraz że w dniu [...] września 2022 r. po raz pierwszy przekazał dane PNR do JIP. Jednocześnie Dyrektor Zarządu Operacyjno-Śledczego Komendy Głównej Straży Granicznej wskazał, że przewoźnik lotniczy E Ltd. nie złożył pisemnego wniosku do Komendanta Głównego Straży Granicznej zgodnie z art. 8 ust. PNR. Dalej organ podał, że strona w piśmie z dnia [...] maja 2023 r. wskazała, że E Ltd. jest małym przewoźnikiem lotniczym, wykonującym 3-4 loty do Polski w 3 Sygn. akt II SA/Go 646/23 ciągu roku, tym samym nie dysponuje rozbudowaną infrastrukturą techniczną, umożliwiającą obsługę protokołów i formatów danych. W tym miejscu organ zwrócił uwagę na treść art. 8 ust. 4 ustawy PNR, zgodnie z którym przewoźnik lotniczy wykonujący nieregularny przewóz lotniczy pasażerów i niedysponujący infrastrukturą, która umożliwiałby obsługę protokołów i formatów danych określonych w przepisach wykonawczych, zobowiązany jest, po uprzednim pisemnym uzgodnieniu z Komendantem Głównym Straży Granicznej rodzaju stosowanych środków komunikacji elektronicznej, przekazać dane PNR do JIP za jej pomocą. Tym samym nie zwalnia to przewoźnika lotniczego z obowiązku przekazywania danych PNR do JIP, a jedynie dopuszcza inną formę przekazywania przedmiotowych danych. Strona złożyła wniosek o umorzenie niniejszego postępowania argumentując brakiem dostępu do Portalu Przewoźnika Lotniczego. Jednocześnie oświadczyła, że dopiero w dniu [...] września 2022 r. uzyskała od Straży Granicznej dostęp do przedmiotowego systemu. W piśmie z dnia [...] maja 2023 r. strona udokumentowała, że podjęła próbę włączenia się do systemu Portal Przewoźnika Lotniczego. Organ wskazał, że strona zawnioskowała o dołączenie do przedmiotowego systemu dopiero w dniu [...] września 2022 r. Powyższe ma odzwierciedlenie również w informacji zawartej w piśmie z Zarządu Operacyjno-Śledczego Komendy Głównej Straży Granicznej JIP, z którego wynika, że od dnia [...] września 2022 r. przewoźnik lotniczy E Ltd. posiada dostęp do "Portalu Przewoźnika Lotniczego" oraz że w dniu [...] września 2022 r. po raz pierwszy przesłał dane PNR do JIP. Jednocześnie Krajowa Jednostka ds. Informacji o Pasażerach w piśmie z dnia [...] maja 2023 r. wskazała, że nie stwierdzono wpływu w okresie od dnia [...] maja 2022 r. do dnia [...] maja 2022 r. informacji na temat ewentualnej awarii powstałej po stronie ww. przewoźnika lotniczego, o której jest mowa w art. 69 pkt 3 ustawy PNR oraz przewoźnik lotniczy E Ltd. nie złożył pisemnego wniosku do Komendanta Głównego Straży Granicznej zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy PNR. Organ podniósł, że przekazanie danych PNR do Portu Lotniczego [...] nie zastępuje obowiązku przekazania przedmiotowych danych do JIP. Z korespondencji e-mail dostarczonej przez stronę prowadzonej z W.Z. - przedstawicielką JIP, wynika, że w okresie od [...] maja 2022 r. – [...] lipca 2022 r. E Ltd. nie przekazywało komunikatów PNR dotyczących lotów zorganizowanych do i z Polski. Zdaniem Komendanta, w toku prowadzonego postępowania zebrano materiał dowodowy wskazujący, iż lot nr [...] z portu [...] do portu lotniczego 4 Sygn. akt II SA/Go 646/23 [...], wykonany przez przewoźnika lotniczego E Ltd. w dniu [...] maja 2022 r. był lotem PNR zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ustawy PNR tj. lot statku powietrznego wykonującego przewóz lotniczy pasażerów, podczas którego następuje przekroczenie granicy państwowej, a start albo lądowanie statku powietrznego następuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec powyższego przewoźnik lotniczy posiadając dane PNR przed planowanym rozpoczęciem przedmiotowego lotu, posiadał je również po zakończeniu odprawy biletowo - bagażowej i wejściu pasażera na pokład statku powietrznego, kiedy nie może już go opuścić przed jego startem, a inni pasażerowie nie mogą wejść na pokład. Ponadto zgodnie z art. 29 Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym podpisanym w Chicago z dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. z 1959 r. poz. 212 z późn. zm.), która została ratyfikowana przez kraj Przewoźnika Lotniczego, każdy statek powietrzny Umawiającego się Państwa używany do żeglugi międzynarodowej powinien mieć na pokładzie stosowne dokumenty, odpowiadające warunkom przepisanym w niniejszej konwencji, w tym między innymi listę imienną pasażerów z podaniem miejsca wejścia na pokład i miejsca przeznaczenia, jeżeli przewozi pasażerów. Tym samym przewoźnik lotniczy, nie przekazując danych PNR w ustawowym terminie, nie dopełnił obowiązku wynikającego z obu przesłanek art. 6 ust. 1 ustawy PNR. Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy PNR przewoźnik lotniczy, który nie przekazuje danych PNR do JIP w terminie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości 20 000 zł za każdy lot PNR, w którym takie naruszenie nastąpiło. Natomiast zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy PNR administracyjne kary pieniężne, o których mowa w art. 64, nakłada się za niedopełnienie obowiązku przekazania danych PNR dla każdego z terminów określonych w art. 6 ust. 1. W przypadku wystąpienia więcej niż jednego z naruszeń, o których mowa w art. 64 ust. 1 lub 2, podczas jednego lotu PNR, administracyjne kary pieniężne z tytułu tych naruszeń sumuje się. Suma administracyjnych kar pieniężnych nałożonych na podstawie art. 64 ust. 1 i 2 z tytułu jednego lotu PNR nie może przekroczyć wysokości 40 000 zł. Przewoźnik E Ltd. nie przedstawił organowi prowadzącemu postępowanie informacji lub dokumentacji, które zwolniłyby go z odpowiedzialności podlegania w tym przypadku administracyjnej karze pieniężnej, zgodnie z art. 69 ustawy PNR tj. wystąpienia działania siły wyższej, awarii KSI PNR lub awarii powstałej po stronie przewoźnika lotniczego, niezawinionej przez tego przewoźnika. W związku z powyższym organ I instancji uznał za zasadne nałożenie na E Ltd. administracyjnej kary pieniężnej: - w wysokości 20 000 zł za niedopełnienie obowiązku określonego w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy PNR oraz - w wysokości 20 000 zł za niedopełnienie obowiązku określonego w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy PNR, w łącznej wysokości 40 000 zł (słownie: czterdzieści tysięcy złotych).