Wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2022 r., sygn. II FSK 1979/19

W przypadku, gdy zawarta na podstawie art. 917 k.c. w związku z art. 184 k.p.c. przed sądem powszechnym między podatnikiem a bankiem ugoda określała tylko wysokość zobowiązania podatnika wobec banku z tytułu wykupionych opcji walutowych, a nie zawierała oświadczenia o zrzeczeniu się przez bank danych roszczeń albo o zwolnieniu z nich podatnika albo innego równoważnego oświadczenia, to tym samym nie można mówić o powstaniu nieodpłatnego świadczenia po stronie podatnika w rozumieniu art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia del. WSA Alina Rzepecka, Protokolant Anna Dziewiż-Przychodzeń, po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2022 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 1 kwietnia 2019 r., sygn. akt I SA/Gl 864/17 w sprawie ze skargi K.W. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z dnia 31 maja 2017 r. [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach na rzecz K.W. kwotę 8 100 (słownie: osiem tysięcy sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uwzględnił skargę K.W. (zwanej dalej skarżącą) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z dnia 31 maja 2017 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że decyzją z dnia 24 października 2016 r. organ pierwszej instancji określił skarżącej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 r. w kwocie 1.055.450 zł. Skarżąca w latach 2009–2010 prowadziła samodzielną działalność gospodarczą w zakresie m.in. sprzedaży hurtowej paliw, koksu i transportu drogowego towarów. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej uzyskiwała przychody w walucie obcej (euro). W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem wahań kursowych, zawarła w dniu 19 kwietnia 2007 r. z K. Bankiem S.A., a następnie w dniu 23 czerwca 2008 r. z I. Bankiem S.A., umowy ramowe, na podstawie których, w dalszej kolejności, zawierała konkretne transakcje (strategie) opcji walutowych. Na skutek wzrostu wartości euro, przedmiotowe transakcje opcji walutowych zaczęły generować znaczące zobowiązania strony względem banków, których skarżąca nie była w stanie spłacić. Z czasem zaprzestała zatem regulować te zobowiązania, skutkiem czego banki – powołując się na wystąpienie przypadku naruszenia umowy ramowej – dokonały zamknięcia i rozliczenia wszelkich zawartych transakcji opcyjnych, w rezultacie czego po stronie podatniczki powstały jeszcze wyższe zobowiązania wobec banków. Strona podjęła więc z bankami negocjacje, które zakończyły się zawarciem w dniu 27 maja 2010 r. z K. Bankiem S.A. oraz w dniu 29 września 2010 r. z I. Bankiem S.A., ugód sądowych, w treści których strony uzgodniły wysokość zobowiązań podatniczki względem banków z tytułu zawartych na podstawie umów ramowych transakcji opcji walutowych w łącznej kwocie 1.894.730,00 zł. Postępowania te wszczęte były na skutek wniosków złożonych przez oba te banki. Na skutek zawarcia i wykonania tych ugód wedle organów podatkowych – banki zrezygnowały więc z części należnych im kwot powstałych w wyniku rozliczenia transakcji opcji walutowych (zawartych na podstawie umów ramowych).